SPIS TREŚCI Nauka i Technika Paweł DROŹDZIEL Wybrane parametry pracy i rozruchu silnika spalinowego jako elementy kryterium oceny systemu transportu samochodowego The chosen parameters of the ic engine work and start-up as the elements of the vehicle transport system evaluation criterion .......................................................................................................................................... 6 Paweł KORDOS Wpływ warunków pracy silnika spalinowego podczas badań stanowiskowych na zużycie tulei cylindrowej The influence of the combustion engine work conditions on the cylinder wear in the stand test researches.............11 Kazimierz KOWALSKI Użytkowanie pojazdów wojskowych w warunkach niedoboru paliw bazowych Utilization of military vehicles under shortage of basic fuels...............................................................................16 Ryszard MICHALSKI, Sławomir WIERZBICKI Badania porównawcze niezawodności autobusów komunikacji miejskiej Comparative reliability tests of city transport busses ........................................................................................22 Jan NIKONIUK, Leszek KRZYWONOS, Piotr PIECZYWEK Związki pomiędzy warunkami pracy pojazdu a parametrami rozruchu silnika spalinowego The connections between the vehicle operation conditions and the ic engine start-up parameters ........................27 Tomasz NOWAKOWSKI Problemy projektowania systemów transportu regionalnego – uwarunkowania zewnętrzne Problems of regional transportation system design – external conditions ...........................................................32 Arkadiusz RYCHLIK Metody pomiaru zużycia paliwa pojazdów użytkowych Commercial vehicles fuel consumption measurement methods..........................................................................37 Józef STOKŁOSA, Tadeusz CISOWSKI Analiza przyczyn powolnego rozwoju w polsce intermodalnych przewozów kolejowo-drogowych Analyze of insuficient increase combined transport in poland ............................................................................42 Piotr SZCZYGLAK Analiza stateczności agregatu maszynowego na tle modelowania jego dynamiki Stability analysis of a machine unit against the background of modeling its dynamics.........................................46 Sławomir WIERZBICKI Ocena efektywności funkcjonowania instalacji lpg stosowanych w samochodach osobowych Operational effectiveness assessment of lpg installations used in cars...............................................................51 Zbigniew SKROBACKI Ekonomiczno-techniczne aspekty odnowy parku samochodowego Economic-technical aspects of vehicle fleet renovation .....................................................................................57 Joanna SIDOR Realizacja polityki transportowej na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym Realization of the transport policy at the international, national and regional level ..............................................61 EKSPLOATACJA I NIEZAWODNOŚĆ NR 4/2006 1 SPIS TREŚCI Pavol NAMEŠANSKÝ, Ján LÁBAJ, Jozef FABRICI Influence of the ethanol added into petrol and diesel fuel..................................................................................67 Piotr IGNACIUK, Piotr SZCZĘSNY Ocena wpływu dodatku „Xeramic” do oleju silnikowego na osiągi silnika o zapłonie samoczynnym The influence of the diesel oil additive „ Xeramic” on the effective work of the diesel engine ................................. 71 Józef JONAK, Jakub GAJEWSKI Wybrane problemy diagnostyki i monitorowania pracy górniczych przenośników taśmowych Operating diagnostics and monitoring issues of selected mining belt conveyers .................................................. 74 Renáta HLIVJAKOVÁ, Štefan LIŠČÁK The operational – economic evaluation of bus transport....................................................................................79 Andrzej NIEWCZAS, Grzegorz KOSZAŁKA, Mirosław GUZIK Modelowanie współpracy pierścienia tłokowego z półką tłoka w silniku spalinowym Modeling of collaboration between the piston ring and the piston groove shelf in an internal combustion engine ........................................................................................................................................82 Jaroslav GREGUŠ The methods and way of utilization telematics into decrease operational costs with analyses of present situation and capacity of good transport and oil trend prices...........................................................................................87 Tomáš LACK, Juraj GERLICI, Vladimír HLAVŇA The vehicle comfort. Case study ......................................................................................................................89 Anton FREIWALD Possibilities of improvement of automobile engines performance parameters without negative impacts on fuel con- sumption and exhaust fumes emission limits ..................................................................................................................92 Tomas KALINA, Peter PIALA Emission limits of inland waterway vessel engines in accordance with EU legislation ...........................................96 Bogdan ANTOSZEWSKI, Wojciech ŻÓRAWSKI Wpływ technologii inżynierii powierzchni na rozwój motoryzacji Influence of surface technology for evolution of motorisation.............................................................................98 2 EKSPLOATACJA I NIEZAWODNOŚĆ NR 4/2006 W SKRÓCIE DROŹDZIEL P.: Wybrane parametry pracy i rozruchu silnika spalinowego DROŹDZIEL P.: The chosen parameters of the ic engine work and start-up jako elementy kryterium oceny systemu transportu samochodowego; EiN nr as the elements of the vehicle transport system evaluation criterion; EiN nr 4/2006, s. 6-10. 4/2006, s. 6-10. Porównywania samochodowych systemów transportu towarowego można do- The comparison of vehicle transport systems could be done basing on variable konywać w oparciu o różnorodne kryteria i stosować w tym celu różne miary criteria and using different measures of effectiveness. The factors dependent on efektywności. W przypadku dysponowania podobnymi pojazdami oraz przy ist- the maintenance conditions are crucial for the chosen transport system when nieniu porównywalnych warunków ekonomicznych o przewadze danego systemu the transport companies have similar vehicles at their disposal and comparable transportu decydują czynniki zależne od warunków eksploatacji. economic situation. W artykule przedstawiono propozycję nowego kryterium oceny systemu transportu This article describes a new transport system evaluation criterion. It is based on the samochodowego, którego podstawą są wybrane parametry pracy silnika spalinowe- statistic analysis of the random variables, which describes the vehicle operation, its go i jego rozruchu. Kryterium to opracowano na podstawie analizy statystycznej engine work and the start-up. These variables are gathered during the trucks long wyników długotrwałych badań eksploatacyjnych pojazdów dostawczych. lasting maintenance investigation. KORDOS P.: Wpływ warunków pracy silnika spalinowego podczas badań KORDOS P.: The infl uence of the combustion engine work conditions on the stanowiskowych na zużycie tulei cylindrowej; EiN nr 4/2006, s. 11-15. cylinder wear in the stand test researches; EiN nr 4/2006, s. 11-15. Występujące różnice w warunkach pracy silnika spalinowego na stanowisku badaw- The differences between the work of the engine during the test-stand researches czym i podczas rzeczywistej eksploatacji prowadzą do rozbieżności w wynikach and the real operation lead to the dissimilarity in the obtained results of the chosen zużycia konstrukcji całego silnika oraz jego elementów. Z tego względu ważne jest elements and the whole engine wear. For that reason, it is very important to answer odpowiedzenie na pytania jak warunki pracy silnika spalinowego podczas badań the questions: how the conditions of the engine work during the test-stand researches stanowiskowych wpływają na zużycie jego tulei cylindrowej oraz czy można tak infl uence its cylinder wear and whether it is possible to compare the obtained results otrzymane wyniki zużycia porównywać z wynikami uzyskanymi podczas rzeczy- with the results occurring during the real maintenance of a vehicle. This article tries wistej jego eksploatacji w pojeździe. Artykuł próbuje odpowiedzieć na te pytania to answer these questions by comparing the values of diesel engine cylinder wear poprzez porównanie wartości zużycia tulei cylindrowych w trakcie trzech nieza- received during three reliability test-stand researches and the long-term maintenance wodnościowych badań stanowiskowych z wynikami długotrwałej eksploatacji tego of the same type of the combustion engine in the vehicle. samego typu silnika spalinowego o zapłonie samoczynnym w pojeździe. KOWALSKI K.: Użytkowanie pojazdów wojskowych w warunkach niedoboru KOWALSKI K.: Utilization of military vehicles under shortageof basic fuels; paliw bazowych; EiN nr 4/2006, s. 16-21. EiN nr 4/2006, s. 16-21. W referacie przedstawiono ważność rynku paliw komercyjnych ze względu na The importance of common fuel market because of probability of fueling propulsive możliwość zasilania silników pojazdów wojskowych w warunkach niedoboru engines of military vehicles (diesel engines) under shortage of basic fuels was paliw bazowych. Wymieniono i scharakteryzowano aktualnie, powszechnie presented. Basic replace fuels currently commonly available were introduced. dostępne paliwa zastępcze. Przedstawiono ich wpływ