Załącznik nr 1 do Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta Mielca na lata 2015-2020 z prognozą do roku 2025 Diagnoza strategiczna Grudzień 2015 r. Opracowanie: Zespół redakcyjny: Andrzej Sawicki, Robert Góra, Tomasz Skica, Jacek Rodzinka, Anna Bielenda, Tomasz Pulewski W konsorcjum z: Zespół redakcyjny: Marzena Manowita, Gabriela Mikrut, Artur Kubica, Bartosz Tyrna Spis treści 1. Diagnoza Strategiczna ......................................................................................................................7 1.1. Ogólna charakterystyka miasta................................................................................................. 7 1.1.1. Powiązania funkcjonalne Mielca ............................................................................................. 11 1.1.2. Podział administracyjny Mielca............................................................................................... 12 1.1.3. Rys historyczny Mielca ........................................................................................................... 13 1.2. Uwarunkowania wewnętrzne ................................................................................................. 16 1.2.1. Sfera społeczna ....................................................................................................................... 16 1.2.1.1. Demografia ................................................................................................................ 16 1.2.1.2. Rynek pracy ............................................................................................................... 19 1.2.1.3. Sektor edukacji .......................................................................................................... 22 1.2.1.4. Ochrona zdrowia i pomoc społeczna ......................................................................... 29 1.2.1.5. Bezpieczeństwo publiczne i aktywność obywatelska ................................................. 35 1.2.2. Sfera gospodarcza .................................................................................................................. 43 1.2.2.1. Tradycje przemysłowe Mielca.................................................................................... 43 1.2.2.2. Profil Mielca i struktura lokalnej gospodarki .............................................................. 44 1.2.2.3. Atrakcyjność inwestycyjna Mielca ............................................................................. 50 1.2.2.4. Instytucje otoczenia biznesu ...................................................................................... 52 1.2.3. Środowisko naturalne i dziedzictwo kulturowe ...................................................................... 54 1.2.3.1. Atrakcyjność przyrodnicza ......................................................................................... 54 1.2.3.2. Gospodarka odpadami ............................................................................................... 56 1.2.3.3. Potencjalna atrakcyjność turystyczna ........................................................................ 60 1.2.3.4. Kultura, sport i współpraca międzynarodowa ........................................................... 62 1.2.4. Infrastruktura techniczna ....................................................................................................... 67 1.2.4.1. Infrastruktura drogowa .............................................................................................. 67 1.2.4.2. System transportu publicznego ................................................................................. 69 1.2.4.3. Infrastruktura sieciowa .............................................................................................. 70 1.2.4.4. Stan zasobów mieszkaniowych .................................................................................. 73 1.3. Uwarunkowania zewnętrzne .................................................................................................. 76 1.3.1. Analiza ustaleń podstawowych dokumentów o charakterze strategicznym i kierunkowym .. 76 1.3.1.1. Ustalenia Strategii Województwa Podkarpackiego - Podkarpackie 2020 .................. 76 1.3.1.2. Założenia Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Mielca .......................................................................................................................... 77 2. Ocena stanu miasta i potrzeby mieszkańców ............................................................................... 79 2.1. Analiza wyników badań ankietowych ..................................................................................... 80 3. Spis grafik ...................................................................................................................................... 89 4. Spis tabel ....................................................................................................................................... 89 5. Spis wykresów ............................................................................................................................... 90 Diagnoza strategiczna w ramach opracowania Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Miasta Mielca na lata 2015-2020 z prognozą do roku 2025 1. Diagnoza Strategiczna Diagnoza strategiczna opracowywana w ramach „Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta Mielca na lata 2015-2020 z prognozą do roku 2025” składa się z czterech zasadniczych komponentów. Pierwszym z nich jest ogólna charakterystyka Mielca, która skupia się na zagadnieniach związanych z położeniem miasta, jego historią oraz istniejącymi powiązaniami funkcjonalnymi stanowiącymi o specyfice miasta. Istotnym zagadnieniem w tym kontekście jest również analiza struktury osadniczej i głównych założeń w zakresie zagospodarowania przestrzennego miasta. Drugi komponent to kompleksowa analiza uwarunkowań o charakterze wewnętrznym głównie w oparciu o dane ilościowe. Ten rozdział koncentruje się na kluczowych obszarach związanych z planowaniem rozwoju Mielca w perspektywie do roku 2025. Szczególny nacisk kładzie się na sferę społeczną (m.in. w zakresie usług publicznych świadczonych mieszkańcom oraz analizy kapitału ludzkiego Mielca), sferę gospodarczą (akcentującą specyfikę, profil i tradycje przemysłowe miasta oraz funkcjonujące otoczenie instytucjonalne sektora biznesowego), sferę środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego (głównie w kontekście jakości życia mieszkańców, przemysłów czasu wolnego oraz zasobów sektora kultury) oraz infrastrukturę techniczną (układ drogowy oraz kwestie związane z dostępnością komunikacyjną). Trzecią część stanowi analiza uwarunkowań o charakterze zewnętrznym przeprowadzona w oparciu o zapisy dokumentów planistycznych – kluczowe w tym zakresie są założenia zawarte w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Mielca oraz Strategii Województwa Podkarpackiego – Podkarpackie 2020. Czwarta część diagnozy strategicznej składa się na analizę wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców miasta. Opracowanie pozyskanych danych statystycznych umożliwiło dokonanie oceny stanu miasta i zidentyfikowanie najważniejszych potrzeb w perspektywie osób mieszkających lub pracujących w Mielcu. Artykułowane zmienne podsumowano w formie bilansu strategicznego poprzez opracowanie analizy SWOT. Kompleksowa analiza stanu zastanego oraz oczekiwań i potrzeb mieszkańców to baza na podstawie której, prowadzono prace o charakterze planistycznym zaprezentowane w dalszych częściach opracowania. 1.1. Ogólna charakterystyka miasta Miasto Mielec to gmina miejska i jednocześnie siedziba powiatu mieleckiego. Administracyjnie miasto zlokalizowane jest w województwie podkarpackim, podregionie tarnobrzeskim. Miasto oddalone jest zaledwie o 64 km od Rzeszowa – stolicy regionu. Miasto graniczy: od północy z gminą Tuszów Narodowy, 7 Diagnoza strategiczna w ramach opracowania Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Miasta Mielca na lata 2015-2020 z prognozą do roku 2025 od wschodu i zachodu gminą Mielec (Miasto Mielec południkowo przedziela gminę wzdłuż osi Wisłoki), od południa z gminą Przecław. Wymienione powyżej jednostki samorządu terytorialnego to bezpośrednie otoczenie funkcjonalne Miasta Mielca, jak również podmioty wchodzące w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Mielec. Na poniższej grafice zilustrowano jednostki samorządu terytorialnego bezpośrednio otaczające Mielec. Grafika 1 Miasto Mielec na tle bezpośredniego otoczenia funkcjonalnego Źródło: opracowanie własne 8 Diagnoza strategiczna w ramach opracowania Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Miasta Mielca na lata 2015-2020 z prognozą do roku 2025 Miasto Mielec jest jednostką samorządu terytorialnego. Do jego organów należy Prezydent Miasta oraz Rada Miejska. Urząd Miejski w Mielcu to jednostka prowadząca działalność w formie jednostki budżetowej, której kierownikiem jest Prezydent Miasta. Przedmiotem działalności Urzędu jest w szczególności świadczenie pomocy Prezydentowi Miasta Mielca przy wykonywaniu przez niego zadań (własnych i zleconych) określonych przepisami prawa. Zadania realizowane są przez poszczególne wydziały Urzędu Miejskiego, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (28 jednostek budżetowych: przedszkola i szkoły oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej). Dodatkowo należy wymienić jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną: 1. Samorządowe Centrum Kultury. 2. Komunalne Spółki prawa handlowego (jednoosobowe spółki Gminy): Miejski