OBRAZOVNI POLITIKI NA OP[TINA NEGOTINO OBRAZOVNI POLITIKI NA OP[TINA NEGOTINO Skopje, 2008 Proekt: Unapreduvawe na obrazovanieto vo op{tinite OBRAZOVNI POLITIKI NA OP[TINA NEGOTINO Bro{urata e izrabotena od ~lenovite na op{tinskoto telo za obrazovanie: Lolita Ristova, Sovetnik za LER, javni dejnosti i sorabotka so nevladin sektor, Op{tina Negotino Slobodanka Krteva, Sorabotnika za op{testveni i socijalni pra{awa, Op{tina Negotino Jasmina Bo{kova, ^len na NVO GCPR, Negotino \or|ina Dimova, Nastavnik, OU „Stra{o Pinxur“, Negotino Elizabeta Trpkova, Direktor, OU „Goce Del~ev“, Negotino Stru~ni sorabotnici: Zoran Uzunov, konsultant za obrazovni politiki Merita Kuli, konsultant za strate{ko planirawe Lektura: Suzana Stojkovska Grafi~ki dizajn: Biljana Mihajlovska Tira`: 70 Bro{urata e rezultat na realizacija na proektot "Unapreduvawe na obrazovanieto vo op{tinite“ {to go realizira{e Makedonskiot centar za gra|ansko obrazovanie (MCGO) vo periodot fevruari 2006 do fevruari 2008 godina. Ovaa bro{ura be{e ovozmo`ena so poddr{ka od Institutot za trajni zaednici (ITZ) preku fondovi na Agencijata na Soedinetite Amerikanski Dr`avi za me|unaroden razvoj (USAID). CIVIL SOCIETY STRENGTHENING PROJECT Mislewata {to se ovde izrazeni im pripa|aat na avtorite i ne gi odrazuvaat stavo- vite na Makedonskiot centar za gra|ansko obrazovanie (MCGO), Institutot za trajni zaednici (ITZ) ili na Agencijata na Soedninetite Amerikanski Dr`avi za me|unaro- den razvoj (USAID). Isto taka, spomenuvaweto na trgovski marki ili komercijalni proizvodi ne pretstavuva poddr{ka ili preporaka za koristewe. PORAKA DO ^ITATELOT o juli 2005 godina Makedonija usvoi paket zakoni za de- centralizacija vo osnovnoto i vo srednoto obrazova- V nie. Toa pretstavuva{e golema promena bidej}i na op{- tinite im se prenesoa pogolem del odgovornostite, pred s¢ vo oblasta na administriraweto i finansiraweto na u~i- li{tata. Makedonskiot centar za gra|ansko obrazovanie (MCGO) ve}e 4 godini kontinuirano raboti na dolgoro~ni proekti po- vrzani so jaknewe na kapacitetite na raznite subjekti vo sek- torot na obrazovanieto. Poseduvaj}i go iskustvoto MCGO go inicira{e proektot Unapreduvawe na obrazovanieto vo op{tinite ~ija glavna cel e zajaknuvawe na kapacitetot na vrabotenite vo op{tinite, u~ili{tata i nevladinite orga- nizacii da odgovorat na novite predizvici. Vo ovaa bro{ura se sodr`ani op{tinskite obrazovni politiki, kako i akcionite planovi izraboteni od pretstav- nici od razli~ni sektori od 10 op{tini. Vo nea se poso~eni problemite koi{to proizleguvaat od neadekvatnata infra- struktura ili, pak, pregolemiot broj na u~enici vo oddelni u~ili{ta, razli~nite sostojbi vo centralnite i vo podra~- nite u~ili{ta, urbanite nasproti ruralnite zoni, struktu- rata na nastavniot kadar, sodr`ani se prioritetite na de- luvawe ~ija cel e da se podobri kvalitetot na nastavniot pro- ces ili da se podobrat uslovite za rabota; preporakite za nabquduvawe i evalvacija, kako i metodite preku koi }e se zgolemi transparentnosta na op{tin- sko nivo za site aktivnosti povrzani so procesot na obrazovanieto. So cel da se promovira i prakti~- no da se primeni decentraliziraniot na~in na odlu~uvawe na nivo na sekoja op{tina se formiraa op{tinski tela za obrazovanie (OTO). Vo ovie tela ak- tivno u~estvuvaat pretstavnici na op{- tinite (prete`no od sektorite za obra- zovanie i za kultura), pretstavnici na vospitno-obrazovniot kadar od osnov- nite u~ili{ta, kako i pretstavnici na nevladiniot sektor koi{to aktivno de- luvaat na poleto na obrazovanieto na Obrazovni politiki na op{tina NEGOTINO 3 op{tinsko nivo. ^lenovite na OTO od 10-te op{tini, preku strukturiran proces, gi realiziraa fazite na procena na potrebite na u~ili{tata, izvr{ija rangirawe i izbor na prioritetite zemaj}i gi predvid prilikite i predizvicite koi{to se specifi~ni za sekoja op{tina. Pri sprovedu- vaweto na proektnite aktivnosti, op{tinite imaa mo`nost prakti~no da go primenat modelot koj im be{e prezentiran za izgotvuvawe na op{tinskite obrazovni politiki. Vo tekot na realizacijata na proektot, od fevruari 2006 do fevruari 2008, bea postignati slednite reazultati: vospostaveni se mre`i me|u pret- stavnicite na u~ili{tata, pretstavnicite na NVO sektorot i op{tinskiot kadar vo 10 op{tini vo Makedonija, u~ili{tata i NVO, zajaknati se kapaci- tetite na vrabotenite vo op{tinskite tela za obrazovanie, definirani se strate{kite planovi vo koi{to sekoja od op{tinite gi istakna prioriteti- te za intervencija. Proektot be{e realiziran so poddr{ka od Institutot za trajni zaed- nici (ITZ) preku fondovi na Agencijata na Soedinetite Amerikanski Dr`a- vi za me|unaroden razvoj (USAID), a e rezultat na izvonrednata sorabotka so 10 op{tini vklu~eni vo proektot: Vrap~i{te, Ki~evo, Ko~ani, Mavrovo i Rostu{e, Negotino, Radovi{, Saraj, Sveti Nikole, Strumica i ^a{ka. 4 Obrazovni politiki na op{tina NEGOTINO VOVEDEN DEL - informacii za Op{tina Negotino p{tina Negotino e locirana vo centralniot del od Re- publika Makedonija vo oblasta na srednoto Povardar- O je. Pripa|a na vardarskiot region, a kako posebna pri- rodna sredina pripa|a na tikve{ko-povardarskiot mikrore- gion. Zafa}a povr{ina od 414 km2. Se nao|a na prose~na nad- morska viso~ina od 150 m. Praznik na Negotino e 8 Noemvri - denot na oslobodu- vaweto na gradot. Administrativnoto sedi{te na Op{tina Negotino e na: ul. „Aco Axi Ilov“ br. 2 - Negotino. Demografski podatoci - populacija Spored posledniot popis vo Op{tina Negotino `iveat 19 212 `iteli ili 0,95% od vkupnoto naselenie vo Republi- ka Makedonija. Vo gradot Negotino, koj pretstavuva urban cen- tar na Op{tinata, `iveat 13,104 `iteli ili 68,2% od `ite- lite na celata Op{tina. Gustinata na naselenost iznesuva 46,5 `iteli na km2. Etni~ki sostav na naselenieto Vo Op{tina Negotino, spored izjasnuvaweto za nacional- nata pripadnost, `iveat: Makedonci 17 768, Srbi 627, Romi 453, Turci 243, Albanci 30, Vlasi 14, Bo{waci 1 i ostanati nacionalnosti 76. Procentualnata zastapenost na naselenieto vo Op{ti- na Negotino spored nacionalnata pripadnost e prika`ana na sledniot dijagram (popis 2002). Obrazovni politiki na op{tina NEGOTINO 5 Opis na naselenieto po polova, starosna, obrazovna struktura Polovata struktura na naselenieto vo Op{tina Negotino e slednata: 9 777 `iteli se od ma{ki pol ili procentualno 50,89%; 9 435 `iteli se od `enski pol ili 49,11 %. Vo Op{tina Negotino vo odnos na vkupniot broj na `iteli so starost pove}e od 10 godini se 16 906, 16 401 `itel se pismeni, dodeka 505 `iteli se nepismeni ili procentualno 2,99% (na nivo na Republika Makedonija 3,62%). Pogolema nepismenost ima kaj `itelite od `enskiot pol kade imame 4,47% nepismeni (vo Makedonija 5,53%), dodeka kaj ma{kiot pol taa iznesuva 0,75% (vo Makedonija 1,71%). Starosna struktura na naselenieto vo Op{tina Negotino: Godini Broj na `iteli Procent 0-4 1 051 5,47% 5-9 1 225 6,38% 10-14 1 461 7,60% 15-19 1 548 8,06% 20-24 1 521 7,92% 25-29 1 416 7,37% 30-34 1 470 7,65% 35-39 1 440 7,50% 40-44 1 501 7,81% 45-49 1 464 7,62% 50-54 1 357 7,06% 55-59 972 5,06% 60-64 867 4,51% 65-69 774 4,03% 70-74 544 2,83% 75-79 351 1,83% 80-84 170 0,88% 85+ 78 0,41% Nema podatoci 2 0,01% Vkupno 19 212 100,00 6 Obrazovni politiki na op{tina NEGOTINO Obrazovna struktura na naselenieto Bez obrazovanie Nekompletno osnovno Osnovno Sredno Vi{e obrazovanie Fakultet, akademija Magistri Doktori na nauka S¢ u{te vo proces na osnovno Organiziranost na op{tinskata administracija vo sproveduvawe na obrazovnite politiki Pogolem del od aktivnostite koi se povrzani so obrazovanieto se izvr{uvaat preku Oddelenieto za javni dejnosti i lokalen ekonomski razvoj. Ova oddelenie gi vr{i rabotite od oblasta na: - osnovnoto i srednoto obrazovanie; - kulturata; - sportot i rekreacijata; - zdravstvenata, socijalnata i detskata za{tita; - elementarnite nepogodi, protivpo`arnata za{tita; - komunikacijata so mediumite i javnosta; - sorabotka so nevladiniot sektor; - lokalniot ekonomski razvoj; - prekugrani~nata sorabotka; - razvojot na lokalnata mre`a na institucii; - izgotvuvawe na izve{tai i informacii od svojata nadle`nost; - kako i drugi raboti {to }e bidat staveni vo negova nadle`nost so akt na Sovetot ili gradona~alnikot na Op{tinata. So procesot na decentralizacija golem del od aktivnostite vo delot za obrazovanieto se vr{at i preku Oddelenieto za finansii i buxet pri Op{tina Negotino. Obrazovni politiki na op{tina NEGOTINO 7 1. POTREBA OD INFORMACII I ANALIZI ZA SITE ASPEKTI NA VOSPITNO-OBRAZOVNIOT PROCES VO OU VO OP[TINA NEGOTINO 1.1. BROJ NA U^ENICI PO U^ILI[TA VO OP[TINATA 1.1.1. PREGLED NA BROJOT NA U^ENICITE I BROJOT I STRUKTURATA NA PARALELKITE Vo OU "Goce Del~ev“ nastavata ja sledat vkupno 1 079 u~enici rasporedeni vo 55 paralelki od koi 878 u~enici vo mati~noto u~ili{te rasporedeni vo 35 paralelki od koi 15 paralelki so u~enici vo I odd. na devetgodi{noto obrazova- nie i I do IV odd. na osumgodi{noto obrazovanie i 20 para- lelki so u~enici od V do VIII odd. Vo PU vo s. D. Disan se opfateni vkupno 84 u~enici ras- poredeni vo 9 paralelki od koi 1 paralelka od I odd. devet- godi{no obrazovanie, 4 paraleki od I do IV odd. - osumgo- di{no obrazovanie i 4 paralelki vo predmetna nastava. Vo PU vo s.Timjanik opfateni se vkupno 64 u~enici ras- poredeni vo 5 paralelki od koi 1 paralelka vo I odd.