terratempo port147_148 3/2/09 14:29 Página 1 Nº 147 • 148 • XULLO-DECEMBRO 2008 • 9 € Nº 147 • 148 XULLO-DECEMBRO 2008 ROSALÍA-MURGUÍA | DOSSIER Entrevista a Achega ao sistema financeiro galego Teresa Alvajar Algunhas ideas sobre a figura e obra de Carlos Maside Galiza cara a Australia onte e hoxe De Rosalía de Castro a Castelao: o rosto verdadeiro de Galiza A nova esquerda nos Estados Unidos. Onde está? DOSSIER | ROSALÍA-MURGUÍA terratempo port147_148 3/2/09 14:29 Página 2 Nº 147 • 148 • XULLO-DECEMBRO 2008 Opinión sumario [ María Pilar García Negro ] 4 [ Xoán Carlos Garrido Couceiro ] Publicacións • [email protected] • 981 570 265 Entrevista Teresa Alvajar 6 [ Carme Vidal Laxe e Xoán Carlos Garrido Couceiro ] Revista Terra e tempo Economía 6 Achega ao sistema financeiro galego Unha das actividades da Fundación Bautista 19 [ Clodomiro Monteiro Martínez ] Álvarez de Estudos Nacionalistas é a edi- O turismo: unha actividade estratéxica para ción de revistas, primordialmente da cabeceira 26 o desenvolvemento económico de Galiza histórica Terra e Tempo editada pola Unión do [ Xesús Pereira López ] Povo Galego (UPG) desde 1965 até o 2003. Terra e Tempo Cultura O , desde xullo de 2004, pasa a editarse dun xeito autónomo da UPG, o que lle permite un ritmo de traballo Algunhas ideas sobre a figura e a obra de propio. Ao mesmo tempo segue a liña editorial que viña mantendo desde a súa fundación, animado polo ideario nacionalista, e 35 Carlos Maside de aí que recuperemos a súa numeración que, sumando os das diferentes etapas (105 na súa primeira, 1965-1994, e 24 na 26 [ Rosalía Pazo Maside ] segunda, 1995-2003), arrancou de novo a partir do número 130. O obxectivo actual é recoller achegas para clarificármonos na comprensión do acontecer actual das máis variadas temáticas desde unha óptica galega Galiza cara a Australia onte e hoxe 50 [ María Jesús Lorenzo Modia ] Pensamento A derradeira lección CCCV, Cine Clube Carlos Varela Producción de audiovisuais De Rosalía de Castro a Castelao: o rosto do mestre Veiga 1945-1980 (en coprodución) 59 verdadeiro da Galiza [ María Pilar García Negro ] O pensamento e as imaxes deben e teñen que complementarse na súa función divulgativa Internacional A nova esquerda nos Estados Unidos. Onde está? e/ou instrutora. 68 68 [ Kathleen March ] Xa son varios os audiovisuais que teñen saído da factoría nacionalista. Viaxes 78 O canto das pedras Peregrinaxes, Viaxando con Manuel María [ Xosé Vázquez Pintor ] Bautista Álvarez, unha vida para unha nación DOSSIER | Rosalía-Murguía Rosalía de Castro-Murguía Libros 89 [ María Pilar García Negro ] Rosalía de Castro A Fundación Bautista Álvarez quere, a través da edición da súa colección de libros, [ Manuel Murguía ] iluminar cuestións cardinais da historia do nacionalismo contemporáneo e da Galiza Ignotus no seu conxunto. [ Manuel Murguía ] Bautista Álvarez. 40 anos da UPG, 40 perguntas de María Para lermos axeitadamente a Rosalía no terceiro milenio Pilar García Negro [ Aurora López e Andrés Pociña ] 89 Rosalía, matrimonio e opción afectivo-sexual [ Francisco Rodríguez Sánchez ] Os cadernos activos Sombra do meu asombro [ Marica Campo ] Baixo este título iniciamos unha colección de folletos e DVDs sobre diver- sos temas que contribúan a unha maior formación nos fundamentos do Edita | Fundación Bautista Álvarez de Estudos Nacionalistas. Clasificada de interese cultural e declarada de interese galego por Orde da Consellaría de Cultura, nacionalismo galego. Cada folleto acompañarase dun DVD de 30 minutos Comunicación Social e Turismo do 23 de novembro de 2004 (D.O.G. 17/12/2004). Inscrita no Rexistro Único de Fundacións de Interese Galego co número 2004/20 | Xunta que será unha entrevista co autor ou autora de cada Caderno, respodendo Directiva do Padroado da Fundación | Bautista Álvarez Domínguez (Presidente), María Pilar García Negro (Directora Xerente), Xoán Carlos Garrido Couceiro (Director do Terra e Tempo), Lois Diéguez Vázquez (Director de Programación de Cursos e Publicacións), Xosé Ramón Ermida Meilán (Director de Arquivos), Hadrián Gómez Vázquez (Secretario) e Roberto Vilameá a preguntas que se lle faga sobre o tema tratado. Comezamos o primeiro Ponte (Tesoureiro) | CIF G-15947450 | Corrección lingüística | Robert Neal Baxter | Redacción, publicidade e subscricións | Avenida de Lugo, 219, 1º, 15703 Santiago de sobre o idioma. Compostela, Galiza. Telf. 981 57 02 65 | Páxina web | www.bautistaalvarez.org | Correo electrónico | [email protected] | Imprime | Litonor, S.A.L. | Deseño | seteseoito | ISSN | 1575-5509 | D.L. | C-1361-1995 | © Permítese a reprodución citando a fonte | Tiraxe | 1.200 exemplares | Feche de edición | 2 de febreiro de 2009. Terra tempo147_48 3/2/09 13:20 Página 3 O FILLO PRÓDIGO Pouco teñen que ver as crenzas relixiosas para que o pen- reacción do fillo leal, pois non coido que asentise resignado ao carta do presidente samento humano se inspire moitas veces nos mitos ancestrais sermón do pai. Puido entrar a vergallazos e desfacer a festa. da súa cultura. Rabindranath Tagore, de ascendencia brahmá- Sería a resposta máis lóxica e valente. Puido irse a Damasco nica, non foi alleo á influencia do Mahabarata e do Ramaiana, coas mans limpas, pois a herdanza xa fora comesta polo crá- as grandes epopeas do hinduísmo védico. Folga afirmar que pula. O silencio de San Lucas parece suxerir que acreditou nas moitas pasaxes bíblicas están presentes nas mellores obras da razóns aducidas polo pai. Non atopei referencias a esta pasa- literatura occidental. Vou tomar eu unha parábola do Evanxeo xe en nengún dos outros evanxelistas, pois sigo a desconfiar da de San Lucas –a do Fillo pródigo– para que me axude a com- versión dada por quen procede dunha extracción social máis prender algúns desvaríos do presente. elevada. A mentalidade do narrador distorsiona as máis das Antes de nada convén advertir que resulta difícil ubicar a veces a obxectividade do relato. figura de Cristo nalgún dos bandos da confrontación social. Se Nesta altura xa o leitor se terá perguntado a onde penso le- cando malla nos mercaderes do templo aparece o Mesías re- valo coa miña versión da parábola evanxélica. Falar aquí do fi- volucionario, case un Che Guevara prematuro, na parábola dos llo pródigo é tan absurdo como volver ao conto da Lámpada de talentos amósase como axente comercial dos banqueiros. De- Aladino. Úrxeme, portanto, dar canto antes unha explicación a pende da interpretación que del fagan os seus historiadores, os quen ten a paciencia de me ler. O tema do artigo veume suxe- evanxelistas. Lucas, o autor da historieta do fillo gastador, non rido pola situación que atravesa a economía occidental, e as era un alcabaleiro calquera, como Mateo. Educado nas escolas medidas arbitradas polos gobernos para combatela. Se até nas gregas, tiña a carreira de médico, grande cultura e boa dispo- perruquerías se fala dela non vou eu ignorala nos meus escri- sición para as artes plásticas. Ou sexa, que viña de casa gran- tos. É ben coñecida a opulencia e molicie na que sempre viveu de, afeito a comer en mesa cuberta de mantel. Se for talvez o capital, dilapidando alegremente as plusvalías obtidas da ex- arriscado calificalo de aristócrata, non plotación do povo. Privatizou primei- lle podemos negar a súa condición de ro os recursos que a natureza nos señorito. Diso vén a demora no relato Antes de esbarar, falarlle de deixou en herdo para servir a todos. dunha parábola que está ausente nos Fixo despois, dos explotados, consu- outros tres evanxelistas. Porque debe- Estado ao capital era midores ademais de escravos. O que cía por glorificar a historia dun bon vi- na especie humana sucedeu non tivo vant da súa caste. A maioría dos leito- mentarlle o saca-untos. E vén semellanza en nengunha outra. Dá res da miña xeración coñecen esta figos a figueira para pombas brancas fábula, porque xurraba a fío nas prédi- agora, non humildoso senón e para merlos mouros. Un caso único cas do púlpito e nas leicións da esco- de privatización é a feita coa mexada la. Vou traducila a enxoita prosa actual petulante, a esixir dos polos cánidos, coa particularidade de para facer o apólogo máis comprensí- que a usurpación do territorio non bel. O fillo máis novo dun facendado poderes públicos que o dura máis que o cheiro dos ouriños. colleu a herdanza do pai e foise para Acouta o lobo para riscar camiños, lonxe, gastando en pouco tempo a for- saquen da latrina económica non para expulsar competidores. tuna en diversións e pendangas. Espi- As relacións do Estado co capi- do de roupa e de diñeiro, para matar a na que o mergullou o sistema tal son as máis parecidas ás do fillo fame entrou a servir de porqueiro na pródigo co seu pai. O capital arrene- granxa dun vilego, quen non lle permi- que ten como único deus gou do Estado desde que se fixo mo- tía fartarse coas landras coas que ali- zo tras a revolución industrial do de- mentaba os porcos. Foi entón cando acordou retornar á casa zaoito. Non é que renunciase só á súa tutela. Antes de paterna, non por amor senón pola mantenza. O pai vestiuno de convertelo en servo, trancoulle as portas para que non puidese gala e matou un xato para celebrar o retorno do fillo. fiscalizar as súas falcatruadas. A única lei, o único poder ad- Queixouse seu irmán, e con moita razón, cando de volta da mitido por el é a autoridade do mercado. Mercado libre para viña escoitou a música e as danzas organizadas para festexar manter cativa a sociedade que escraviza. Antes de esbarar, fa- a volta do pródigo. El, que despois de tantos anos servindo a larlle de Estado ao capital era mentarlle o saca-untos. E vén seu pai, nunca lle dera este un carneiro nen unha ola de viño agora, non humildoso senón petulante, a esixir dos poderes pú- para ir de farra cos amigos.