Projekt z dnia 9 grudnia 2016 r. Zatwierdzony przez ......................... UCHWAŁA NR XXV/.../16 RADY GMINY ŚLIWICE z dnia .................... 2016 r. w sprawie przyjęcia Strategii rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.1)) Rada Gminy uchwala, co następuje: § 1. Przyjąć „Strategię rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024", która stanowi załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Śliwice. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Wójt Gminy Śliwice Daniel Kożuch 1) zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2016 r. poz. 1579). Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 1 Strategia rozwoju gminy Śliwice Załącznik do Uchwały Nr XXV/.../16 Rady Gminy Śliwice z dnia .................... 2016 r. Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 - 1 - Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 1 Strategia rozwoju gminy Śliwice Spis treści Część I. Diagnoza stanu rozwoju gminy - strategiczne uwarunkowania rozwoju gminy Śliwice ........................ 3 Uwarunkowania administracyjne ........................................................................................................................ 4 Uwarunkowania wynikające z roli i miejsca gminy w polityce regionalnej województwa ................................ 12 Uwarunkowania wynikające z potencjału demograficznego gminy .................................................................. 17 Potencjał społeczny gminy – instytucjonalna obsługa ludności i aktywność społeczna ................................... 24 Problemy społeczne gminy. Przesłanki procesów rewitalizacji ......................................................................... 37 Walory oraz potencjał przyrodniczy i kulturowy gminy .................................................................................... 51 Potencjał gospodarczy ....................................................................................................................................... 56 Sfera infrastruktury ........................................................................................................................................... 71 Zestawienie inwestycji komunalnych na terenie gminy w latach 2007-2015 ................................................... 87 Podsumowanie .................................................................................................................................................. 92 Część II. Wizja, cele i kierunki rozwoju gminy Śliwice .................................................................................. 95 Kluczowe uwarunkowania rozwoju gminy w drugiej i początku trzeciej dekady XXI wieku .............................. 96 Misja i wizja rozwoju gminy ............................................................................................................................. 107 Realizacja ustaleń strategii rozwoju gminy ...................................................................................................... 114 Monitoring realizacji ustaleń strategii ............................................................................................................. 126 Wskaźniki realizacji celów rozwoju gminy ....................................................................................................... 128 Projektant Strategii mgr Adam Stańczyk Wszystkie zestawienia tabelaryczne i wykresy o charakterze statystycznym, jeżeli nie zaznaczono inaczej – opracowano na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego ( www.stat.gov.pl ) W opracowaniu wykorzystano materiały przygotowane w latach 2013-2015 na potrzeby Strategii rozwoju powiatu tucholskiego Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 - 2 - Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 2 Strategia rozwoju gminy Śliwice Część I Diagnoza stanu rozwoju gminy - strategiczne uwarunkowania rozwoju gminy Śliwice Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 - 3 - Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 3 Strategia rozwoju gminy Śliwice UWARUNKOWANIA ADMINISTRACYJNE Gmina Śliwice jest jedną ze 144 gmin województwa kujawsko-pomorskiego. Leży w powiecie tucholskim, w jego północnej części – jest najdalej na północ położoną gminą województwa. Graniczy z gminami powiatów: tucholskiego (Cekcyn, Tuchola), chojnickiego (Czersk), starogardzkiego (Osieczna, Osiek) i świeckiego (Osie). Jest jedną z 92 gmin wiejskich województwa i jednym ze 127 obszarów wiejskich województwa (obszary wiejskie to gminy wiejskie i wiejskie części gmin miejsko-wiejskich). Gmina zajmuje powierzchnię 17475 ha i jest zamieszkiwana przez 5642 osoby (2014 r., wg GUS). Wartości te lokują gminę odpowiednio na 29. oraz na 90. pozycji wśród 144 gmin województwa, ale na tle 127. obszarów wiejskich województwa, gmina lokuje się na 60. pozycji pod względem liczby mieszkańców. Powierzchnia gminy stanowi nieco poniżej 1% powierzchni województwa. W powiecie tucholskim, wśród 6 gmin, gmina Śliwice zajmuje 4 miejsce pod względem liczby mieszkańców, także pod względem liczby mieszkańców wiejskich oraz 3 miejsce pod względem zajmowanej powierzchni. Udziały gminy w potencjale powiatowym są zauważalne (ponad 16% w powierzchni, prawie 12% w liczbie ludności i ponad 16% w liczbie ludności wiejskiej). Bardzo ważnym uwarunkowaniem wynikającym z położenia w sąsiedztwie województwa pomorskiego, jest potencjał gmin tam położonych. Powiaty chojnicki i starogardzki są znacznie większe pod względem powierzchni i liczby mieszkańców, niż powiat tucholski, ale poszczególne gminy wykazują zróżnicowany potencjał. Na ich tle gmina Śliwice prezentuje się jako jednostka stosunkowo duża pod względem powierzchni i przeciętna pod względem liczby mieszkańców. Bardzo ważnym uwarunkowaniem rozwoju gminy jest duża odległość do sąsiednich miast, zwłaszcza do miast dużych, prezentujących znaczący potencjał w zakresie usług lub miejsc pracy. Gmina leży w części województwa kujawsko-pomorskiego cechującej się najsłabiej rozwiniętą siecią miast. Najbliżej położone miasto – Czersk – leży w odległości 18 km od Śliwic i jest to miasto w województwie pomorskim. Odległość do siedziby powiatu – Tucholi - wynosi ok. 27 km i jest jedną z większych w województwie jeśli porówna się oddalenie siedzib gmin od siedziby powiatu. Taka sama odległość dzieli siedzibę gminy od miasta Czarna Woda (także w pomorskim). Kolejne miasta oddalone są już o około lub ponad 40 km, co czyni korzystanie z ich potencjału mocno utrudnionym. W odległości ok. 50 km leżą silne ośrodki Chojnice i Starogard Gdański, a siedziby województwa kujawsko-pomorskiego oddalone są o 83 km (Bydgoszcz) i 95 km (Toruń). Gmina Śliwice należy więc do grupy gmin bardzo daleko – jak na warunki województwa kujawsko-pomorskiego - położonych w stosunku do miast regionalnych. Jest to ważne uwarunkowanie dla osób korzystających z wysoko specjalistycznych usług, które zazwyczaj realizowane są tylko w największych miastach. Tabela. Liczba ludności i powierzchnia gmin powiatu tucholskiego (2014) udział w powierzchnia udział w udział w ludności Jednostka ludność ludności (ha) powierzchni (%) (%) wiejskiej (%) Powiat tucholski 107 546 48 381 100,0 100,0 Cekcyn 25 326 6 683 23,5 13,8 19,4 Gostycyn 13 580 5 233 12,6 10,8 15,2 Kęsowo 10 922 4 440 10,2 9,2 12,9 Lubiewo 16 280 5 929 15,1 12,3 17,2 Śliwice 17 472 5 642 16,2 11,7 16,4 Tuchola - gmina łącznie 23 966 20 454 22,3 42,3 Tuchola - miasto 1 769 13 935 1,6 28,8 Tuchola - obszar wiejski 22 197 6 519 20,6 13,5 18,9 Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 - 4 - Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 4 Strategia rozwoju gminy Śliwice Rysunek. Gminy powiatu tucholskiego – udziały w sumie powiatowej pod względem zajmowanej powierzchni Rysunek. Gminy powiatu tucholskiego – udziały w sumie powiatowej pod względem liczby mieszkańców Strategia rozwoju gminy Śliwice na lata 2017-2024 - 5 - Id: A3D64F5F-FE0A-4E95-8A0F-D74C0F651E11. Projekt Strona 5 Strategia rozwoju gminy Śliwice Tabela. Udział gminy Śliwice w potencjale województwa kujawsko-pomorskiego Parametr Udział Ludność 0,27% Ludność wiejska 0,67% Powierzchnia ogółem 0,97% Powierzchnia zajęta przez lasy 2,79% Powierzchnia gruntów ornych 0,28% Tabela. Odległość ze Śliwic do najbliższych miast oraz najbliższych ośrodków regionalnych (najkrótsza wartość podawana przez serwis viamichelin.pl) Miasto Odległość (km) Czersk 18 Czarna Woda 27 Tuchola 27 Brusy 39 Świecie 43 Skórcz 44 Nowe 48 Starogard Gdański 50 Chojnice 51 Bydgoszcz 83 Toruń 95 Gdańsk 110 Tabela. Podstawowa charakterystyka gmin szerszego otoczenia gminy Śliwice – powierzchnia i ludność gmin powiatów: chojnickiego, starogardzkiego i tucholskiego. Nazwa Typ gminy powierzchnia ogółem ludność (ha) Powiat tucholski 107 546 48 381 Cekcyn gmina wiejska 25 326 6 683 Gostycyn gmina wiejska 13 580 5 233 Kęsowo gmina wiejska 10 922 4 440 Lubiewo gmina wiejska 16 280 5 929 Śliwice gmina wiejska 17 472 5 642 Tuchola gmina miejsko-wiejska razem 23 966 20 454 Tuchola - miasto miasto 1 769 13 935 Tuchola - obszar wiejski obszar wiejski 22 197 6 519 Powiat starogardzki 134 534 127 297 Czarna Woda gmina miejsko-wiejska razem 2 773 3 270 Czarna Woda - miasto miasto 994 2 865 Czarna Woda - obszar wiejski obszar wiejski 1 779 405 Skórcz gmina miejska 363 3 551 Starogard Gdański gmina miejska 2 528 48 327 Bobowo gmina wiejska 5 163