Difl DEMOCRATEN \ I 2.5.2. Art. 5'44 ,·1J.:J:!iilitti:'M~ rt. 54 geef1 ~• amerverk•ezlngen. Het eerste lid deelt di D1III nders die de leeftijd van achttien jaar h• ms bij de wet te bepalen ultzondenn• · ' geen ingezetenen zijn. C schap onverkort gehandt Dm I, 1976- 1977. 14 223. nr 3 "" DEMOCRATEN Dit is het moment D66 in de opmars naar drie verkiezingen ~ Hans van Mierlo: Wat hebben de D66- Hang .~ "D66 wil nodig zijn programma's gemeen? het affiche ~ voor de regering'' . Vruchten van in vier jaar oppositie I I dit blad D66 drukt stempel op voor lokale politiek Campagne van Texel uw raam! tot Maastricht Stemadvies Door en door D66 "We hebben plezierig gewerkt," zegt Wim Dik, voorzitter van de Wat is het essentiële verschil tussen De oude partijen steunden op catego­ stemadviescommissie Tweede Ka· D66 en de andere grote partijen? De rieën kiezers (arbeiders, middenstan­ merverkiezingen, met voldoening. drie traditionele politieke stromingen ders, katholieken etc.) die nu als poli­ "Mensen met verschillende achter· torsen de historische last met zich mee tieke collectiviteiten niet meer bestaan. gronden die elkaar goed kennen, van het 'blindelings' opkomen voor De oude opdeling in politieke partijen oudgedienden dus, en nieuwe ge· bepaalde groepen en belangen of reli­ valt niet meer samen met de nieuwe dienden. Dat helpt bij zo'n aller· gieus ingevroren opvattingen. De ideo­ tegenstellingen: werkenden-werkzoe­ minst eenvoudig karwei." logisch gewortelde, eenzijdige oriënta­ kenden, autochtonen-allochtonen, ties verschaften lange tijd politieke materiële egoïsten-ecologische puris­ Is er van de 'opdracht' afgeweken? duidelijkheid en bezorgden de partijen ten, gesubsidieerden-ongesubsidieer­ Dik: "Volgens het profiel moesten een 'gegarandeerde' aanhang. Deze den, alleenstaanden-samenwonenden we een afgewogen fractie samen· vaste bindingen beperken echter onte­ enzovoorts. De ontzuiling en de indivi­ stellen. Die opdracht hebben we genzeggelijk de wendbaarheid en het dualisering trekken het draagvlak on­ zonder afwijkingen uitgevoerd. politieke aanpassingsvermogen: D66 is der de oude ideologische partijen weg Maar volgens het congres -en je opgericht vanuit de overtuiging dat en nopen deze tot een politiek waar ze weet, bij D66 willen we alles tot in onze moderne maatschappij alleen per definitie niet goed in (kunnen) de details regelen- moesten we de goed bestuurd kan worden als we ons zijn: verD66-en, dat wil zeggen onbe­ kandidaten van tevoren kenbaar van deze knellende banden kunnen vangen redeneren op basis van maat­ maken wat we precies zouden ontdoen. schappelijke noodzaak. gaan vragen. Wij vonden het on· Dit betekent dat deze partij van nature Behalve op grondslagen en concrete zinnig om daar brieven over te flexibel is, kritisch kan zijn ten op­ standpunten baseert het electoraat zijn schrijven. ledereen die wel eens zichte van oude vanzelfsprekendheden keuze op de persoonlijkheden van de gesolliciteerd heeft, weet hoe en, althans in principe, makkelijk in kopstukken. Cruciaal hierbij is dat de zoiets gaat." kan spelen op maatschappelijke veran­ gezichtsbepalende figuur het karakter deringen. Deze andere politieke hou­ en de denkrichting van de partij een­ Er is in groepjes van drie gewerkt. ding impliceert wel dat bredere afwe­ duidig personifieert. Ook in dit opzicht Plenair is men lot unanieme be· gingen van inzichten en belangen verschilt D66 duidelijk van de andere sluitvorming gekomen. Het resul· eerst intern plaatshebben en dat de grote drie. Brinkman tracht zich via laat is een eerste cluster van 25. uitkomst hiervan niet even gemakke­ pulpbladen en populaire tv-pro­ Dik: "Nee, dat was niet voorge· lijk voorspelbaar is als bij de ouderwets gramma's een imago te verwerven dat schreven. Het enige criterium dat opererende partijen. Met soms moei­ noch aansluit bij hemzelf, noch bij ernaar verwijst, is dat de commis· zame afwegingen en genuanceerd ge­ zijn eigen oud-HoHands fatsoenlijke sie rekening moest houden met formuleerde standpunten roept D66 partij. Bolkestein werpt zich op als in­ een aannemelijk verkiezingsresul· onvermijdelijk het verwijt van vaag­ tellectuele discussie-aanjager, maar taal van D66. 15 zou een negatief heid over zich af. De herkenbaarheid probeert tegelijkertijd op een plat­ politiek signaal zijn geweest, 25 is ontleent de partij aan de oorspronke­ vloers populistische wijze tevergeefs ambitieus genoeg." lijkheid en consistentie van de stand­ voor Wiegel door te gaan. Ook tussen punten door de jaren heen, de juiste Kok en zijn eigen partij gaapt een ste­ Wat was het moeilijkste? "Het dosering van idealisme en realisme, vige kloof, doordat hij zich meer als scheiden van wat je objectief waar· economische noodzaak versus sociale solide financier dan als fervent verde­ neemt en hetgeen je er zelf van rechtvaardigheid en duurzaamheid etc. diger van verworven sociale rechten vindt. Daarom hebben we alge· Juist nu zowel Europa als ons eigen manifesteerde. sproken dat als iemand een be· land aan zoveel veranderingen onder­ Achter het verwijt dat Democraten paalde kandidaat zo goed kende hevig zijn, is er een toekomst voor par­ niet meer zijn dan 'de lijst van Van dat dit de oordeelsvorming te posi· tijen met een grondslag als die van Mierlo', zoals het eens alleen om lief of te negatief zou beïnvloeden, D66: principieel, maar open en be­ Terlouw draaide, gaat dus een compli­ hij of zij geen gesprek met de kan· weeglijk. De ingrijpend veranderde ment van de jaloerse concurrentie didaat zou hebben. Ja, dat is voor· veiligheidssituatie op ons continent, schuil: onze lijsttrekkers zijn door en gekomen. We hebben daar open vergt een even radicale wijziging in door D66. over kunnen praten." ons denken over buitenlands beleid. Waar problemen nu vanuit eng-natio­ Bob van den Bos Heeft deze voorzitter aanbevelin· nale invalshoeken worden beoordeeld gen voor de toekomst, bijvoor· is veeleer een visionair internationaal beeld over de twee verkiezingsron· perspectief geboden. In Nederland zelf den waar niet iedereen gelukkig vereisen het omvormen van de verzor­ mee is? "Die hebben ons niet gingsstaat, de bestuurlijke reorganisa­ Stuur een dwars gezeten. Daar is niets tegen tie en een veel stringenter milieube­ als de commissie goed werkt. leid, politieke keuzes die niet D66-kaart Maar een congres moet -op voor· ge(ver)hinderd worden door nauwe stel van de reglementencommis· politiek-maatschappelijke belangen­ De ansichtkaarten van de top tien van de sie· niet, bijna uitgeschreven, wil· verstrengelingen. Concreet voorbeeld: affiche-wedstrijd 40xD66 zijn per setje len regelen welk pak de commissie in een land waar effectief mestbeleid van 10kaarten te bestellen bij het moet aantrekken bij de beoorde· stagneert omdat het CDA zich laat be­ Landelijk Secretariaat (Ivar Manuel, ling van de kandidaten." talen door Brabantse landbouworgani­ 070-3621515). Een originelere ansicht­ saties, kan D66 als tegenwicht niet kaart is in deze campagnetijd niet denk­ Marie·Louise Tiesinga worden gemist. baar. Bestellen dus! 2 DEMOCRAAT - Dit is het moment Nooit eerder is D66 zo intensief met de voorbereiding van verkiezingen bezig geweest als in de aanloop naar de drie verkiezingen dit voorjaar. Nooit eerder zijn in eenzelfde periode zoveel verkiezingsprogramma's geschreven, zoveel kandidaten geselecteerd en zoveel afdelingen inge­ schreven voor verkiezingen. Het lijkt weleens alsof partijen alleen de laatste weken voor verkiezingen op volle toeren draaien. Maar wie in de burelen van een politieke partij kijkt, ziet dat al het werk ver voor de bel van de laatste ronde is verricht. Politiek in Uitvoering kiezingsaffiche van D66 te ontwerpen lieu, de werkgelegenheid, de vernieu­ D66 is de campagne eigenlijk begon­ en er melden zich 180 kandidaten wing van de politiek, onze sociale ze­ nen in september 1992. In meer dan voor de Tweede kamerlij st. In decem­ kerheid, de veiligheid en de migratie. lSO plaatsen organiseert D66 in die ber bestellen alle afdelingen materialen Landelijke en europese D66-politici maand de actie Politiek in Uitvoering. voor de campagne. Er worden duizen­ zullen dus ook voor de gemeenteraads­ D66-fracties maken een tussenbalans den affiches verspreid, folders, brochu­ verkiezingen acte de présence geven en op van de resultaten van 2 jaar politiek res, programma's en leaflets. De ten­ lokale D66-vertegenwoordigers doen in de gemeenteraad en gaan bij de be­ toonstelling van de beste 40 D66-affi­ mee in de twee campagnes die daarop volking te rade om te horen wat er tot ches reist langs de steden, het landelijk volgen. de verkiezingen en daarna voor wen­ verkiezingsprogramma wordt TER DIS­ sen zijn. Er worden werkbezoeken, CUSSIE gesteld tijdens een aantal pu­ Dit is het moment spreekuren, stadspanels en enquêtes blieksdebatten en de programmacom­ Er komen drie verkiezingen aan voor gehouden en de resultaten dienen als missie krijgt maar liefst 700 amende­ drie verschillende bestuurslagen. In ge­ basis voor de nieuwe verkiezingspro­ menten te verwerken op de meenten, de Tweede kamer en het gramma's. In juni 1993 presenteert concepttekst. Europees parlement spelen verschil­ D66 zich in alle plaatsen waar voor het lende problemen en verschilt de posi­ eerst meegedaan zal worden aan de ge­ De start van de campagne tie van D66. In sommige plaatsen doet meenteraadsverkiezingen. Het lande­ Nu in januari is het meeste voorwerk D66 voor het eerst mee, in andere lijk campagneplan voor 1994 is dan al verricht. Het wachten is nog op de uit­ plaatsen draagt D66 bestuurlijke ver­ door het Hoofdbestuur vastgesteld.