Handleiding Ontwikkelkader Verblijfsrecreatie Regio Noord-Limburg | oktober 2017 Inhoud van dit document 1. Waarom dit ontwikkelkader? 1. Het ontwikkelkader 2. De principes van het ontwikkelkader 3. Gebruik kader en relatie tot andere kaders 2. Vier componenten van een vitaal initiatief 3. Beoordeling van initiatieven 1. Vereiste planinformatie 2. Tool ontwikkelkader 3. Hoe het ontwikkelkader in te vullen? 4. Totaaloverzicht ontwikkelkader 4. Het ontwikkelkader in detail 1. Algemeen 2. Meerwaarde vanuit marktopzicht 3. Economische kwaliteitscomponent 4. Ruimtelijke kwaliteitscomponent 5. Sociaal-maatschappelijke kwaliteitscomponent 1 Waarom dit ontwikkelkader? Het ontwikkelkader verblijfsrecreatie Waarom het ontwikkelkader verblijfsrecreatie? Al langere tijd vragen verblijfsrecreatieondernemers om duidelijkheid van de regionale overheid bij de ontwikkeling van nieuwe initiatieven: “vertel me aan de voorkant op basis waarvan de gemeente mijn plan toetst”. Naast meer duidelijkheid voor marktpartijen hebben ook gemeenten in Noord-Limburg behoefte aan een meer eenduidige en marktgerichte toets zodat nieuwe initiatieven effectief kunnen worden afgestemd in regioverband. Zo vormt het ontwikkelkader een hulpmiddel om beter onderbouwd bestemmingsplannen te wijzigen. Om die reden is dit ontwikkelkader voor nieuwe verblijfsrecreatie-initiatieven opgesteld. Verblijfsrecreatie Regiogemeenten Noord-Limburg • Kampeerplaatsen (terreinen zonder vaste • Beesel opstallen) • Bergen • Bungalows • Gennep • Chalets • Horst aan de Maas • Stacaravans • Mook en Middelaar • Vakantiewoningen en appartementen • Peel en Maas • B&B’s • Venlo • Hotels • Venray Heeft u vragen over het ontwikkelkader en/of deze handleiding? Neem dan gerust contact op met de gemeenteambtenaar recreatie & toerisme van uw gemeente. Het ontwikkelkader verblijfsrecreatie Wat houdt het ontwikkelkader in? Het ontwikkelkader is een praktisch hulpmiddel dat door ondernemers kan worden gebruikt om initiatieven snel en kwalitatief goed te realiseren. Het ontwikkelkader laat zien op welke gebieden en op welke manier de initiatiefnemer zijn plannen dient te onderbouwen, en welke aspecten van belang zijn om toegevoegde waarde te bieden aan het verblijfsrecreatief aanbod in Noord-Limburg. Het ontwikkelkader toont ook welke plan-elementen automatisch tot een negatieve beoordeling leiden als hieraan niet wordt voldaan. Welke voordelen biedt het ontwikkelkader? • Voor ondernemers: het kader voorkomt teleurstellingen tijdens ontwikkelprocessen; het is direct aan de voorkant van een traject duidelijk in hoeverre het initiatief voldoet aan de vereisten; • Voor de overheid en samenleving: het ontwikkelkader zorgt voor een toets en selectie van passende initiatieven, waardoor er sprake is van een efficiënte en effectieve benutting van de beschikbare ruimte; • Voor de sector: het ontwikkelkader bevordert kwaliteit en onderscheidenheid. Dat is goed voor de hele sector. Het ontwikkelkader is afgeleid van het actieprogramma vrijetijdseconomie van de regio Noord- Limburg. Uit het actieprogramma komt naar voren dat ondernemers/ontwikkelaars met nieuwe initiatieven worden uitgedaagd om nieuwe verblijfsontwikkelingen marktgericht, economisch haalbaar, ruimtelijk en maatschappelijk verantwoord te laten zijn. De principes van het ontwikkelkader De principes van het uitnodigende en uitdagende ontwikkelkader • Hergebruiken. We dagen nieuwe verblijfsinitiatieven uit om de bestaande verblijfsrecreatievoorraad te hergebruiken. Dat voorkomt verspilling van ruimte en middelen; • Excelleren. We nodigen nieuwe verblijfsinitiatieven uit om te excelleren. We hebben niets aan ‘meer van hetzelfde’ en ‘middelmatige kwaliteit’ is niet meer genoeg. Daarom hanteren we het adagium: ‘wees excellent in je segment’; • Langjarige exploitatie. Uitponding en verkavelen zien we als een financieringsvorm van een recreatieve exploitatie. Niet als vorm van winstmaximalisatie van vastgoedontwikkeling. Een recreatieve exploitatie levert meer bestedingen en werkgelegenheid op. Daarom kiezen we in Noord-Limburg voor langjarige toeristisch-recreatieve exploitaties en daar toetsen we nieuwe initiatieven op. Dat betekent dat we kiezen voor recreatief ondernemerschap; • Bijdrage aan regionale visie. We vinden het cruciaal dat nieuwe initiatieven bijdragen aan het realiseren van de regionale visie vrijetijdseconomie 2025. De kern van de visie is dat Noord-Limburg in 2025 het belangrijkste en meest aantrekkelijke verblijfsrecreatiegebied van Limburg is voor de ‘short break’ vakantiemarkt met een sterk en vitaal fijnmazig netwerk van kleine- en grootschalige dag-recreatieve voorzieningen in een straal van 60 autominuten. De regio focust op familierecreatie (3 generaties) die op het niveau van de 21e eeuw wordt ingevuld. Dit is logisch vanwege het bijzonder grote aanbod van familiegeoriënteerde verblijfsrecreatie, dagrecreatie en het grote aandeel in overnachtingen en dag- bezoeken. Zie voor een toelichting op het begrip familierecreatie het volgende principe. De principes van het ontwikkelkader De principes van het uitnodigende en uitdagende ontwikkelkader (vervolg) • Focus op familierecreatie. We focussen in Noord-Limburg op familierecreatie dat op het niveau van de 21e eeuw wordt ingevuld. • Familie: de groep personen waarmee men direct of indirect door middel van één of meer ouder- kindrelaties is verbonden. • Recreatie: alle vormen van vrijetijdsbesteding; alle activiteiten die kunnen worden gedaan naast de dagelijkse verplichtingen vanuit behoeftes als ontspanning en vermaak. Men onderscheidt dagrecreatie en meerdaags toerisme. • Familierecreatie: alle vormen van vrijetijdsbesteding en alle activiteiten die kunnen worden gedaan als vrijetijdsbesteding in familieverband. In praktijk vindt familierecreatie in wisselende groepssamenstellingen plaats waaronder meerdere generaties, leeftijdsgroepen en leefstijlen. Gebruik kader en relatie tot andere kaders Voor wie is het ontwikkelkader opgesteld? Het ontwikkelkader wordt toegepast door verschillende gebruikers. Het kader is bedoeld voor onder andere: . Verblijfsrecreatieondernemers en -ontwikkelaars met nieuwe initiatieven en uitbreidingsplannen; . Overheden; . Adviesbureaus die in de regio actief zijn. Relatie tot Ladder voor Duurzame Verstedelijking Bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen dienen overheden op grond van het Besluit Ruimtelijke Ordening zorgvuldig af te wegen of een nieuwe ontwikkeling passend is (Ladder voor Duurzame Verstedelijking). Verblijfsrecreatie valt onder deze werkingssfeer. Kernvragen die hiervoor moeten worden beantwoord zijn: . Is er behoefte aan de voorgenomen ontwikkeling? . Zijn er mogelijkheden de ontwikkeling te accommoderen binnen bestaand aanbod? Deze essentiële vragen zijn verwerkt in het ontwikkelkader. Relatie tot beleid provincie Limburg Het ontwikkelkader vormt de praktische uitwerking van gemaakte bestuursafspraken tussen de regio Noord-Limburg en de provincie Limburg. 2 Vier componenten van een vitaal initiatief Opzet van het ontwikkelkader Vier componenten waaraan ieder nieuw verblijfsinitiatief moet voldoen Een vitaal verblijfsrecreatief initiatief in Noord-Limburg beschikt over samenhang tussen vier componenten: 1. Marktfocus: er is marktruimte voor het onderscheidende marktgerichte concept. Het concept richt zich op (nieuwe) familiedoelgroepen waar marktruimte voor is in Noord-Limburg; 2. Economische betekenis: het initiatief is economisch haalbaar en heeft een langjarige focus op toeristisch-recreatieve exploitatie met voldoende ondernemersprikkels; 3. Ruimtelijke kwaliteit: het initiatief ligt in een uitstekende verblijfsomgeving en versterkt de ruimtelijke kwaliteit van de directe (verblijfs)omgeving; 4. Sociaal-maatschappelijke toegevoegde waarde: het initiatief beschikt over een open houding naar de omgeving en versterkt de sociaal-maatschappelijke structuur. Deze componenten zijn in het ontwikkelkader concreet gemaakt door diverse toetsvragen; de kwaliteitscriteria. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen: . Knock-outcriteria: waaraan een initiatief moet voldoen voordat de gemeente bestemmingsplanwijziging kan overwegen. Er zijn in totaal acht knock-outcriteria; . Keuzecriteria: per component is er aanvullend een aantal keuzecriteria waaraan initiatieven moeten voldoen voordat de gemeente bestemmingsplanwijziging kan overwegen en het initiatief gerealiseerd kan worden. Een overzicht van de criteria per kwaliteitscomponent staan in de tabel op de volgende pagina. In de tabel is ook opgenomen of het gaat om een knock-out- of een keuzecriterium. Hoofdstuk 4 bevat een verdere uitwerking van de criteria. Kwaliteits- Kwaliteitscriteria Knock- Keuze componentTitel out Meerwaarde vanuit 1. Specifieke voorziening voor meerdaagse bezoekers; X marktopzicht 2. Regionaal onderscheidend qua prijs-kwaliteit, onderbouwd X door marktonderzoek (indien koopmarkt en uitponding); 3. Regionaal onderscheidend qua prijs-kwaliteit, onderbouwd X door marktonderzoek (voor huurmarkt); 4. Onderscheidend belevingsconcept met markfocus; X 5. Toeristisch-recreatieve doelgroep. X Economische 1. Aangetoonde financiële haalbaarheid; X kwaliteitscomponent 2. Commitment exploitant; X 3. Ervaring exploitant in recreatiesector; X 4. Zijn de bepalingen in de anterieure overeenkomst tussen X ontwikkelaar en gemeente voldoende uitgewerkt en zijn ze voorzien van een boeteclausule (indien uitponding)? Ruimtelijke 1. Uitzonderlijke verblijfskwaliteit locatie; X kwaliteitscomponent 2. Spin-off vrijetijdsvoorzieningen in omgeving; X 3. Parkeergelegenheid; X 4. Vestiging in cultuurhistorisch