ISSN 1425-8730 KWARTALNIK GMINY TURAWA NR 1/64/2006 BIERDZANY ♦ KADŁUB TURAWSKI ♦ KOTÓRZ MAŁY ♦ KOTÓRZ WIELKI LIGOTA ♦ OSOWIEC ♦ RZĘDÓW ♦ TURAWA ♦ WĘGRY ♦ ZAKRZÓW ♦ ZAWADA Cena 2 zł a W numerze: Co słychać w Mniejszości? Nowe „Domy Spotkań” ... str. 2 Włodarze naszych wsi - Kadłub Tu rawski str. 3 Piętnastolecie „Fali” str. 4 Przyszłość Jezior Turawskich str. 5 Ośrodek Zdrowia w Osowcu str. 6 I» Elektroniczny Urząd Gminy III »•**“ Turawa str. 6 iiir , Bilans roku 2005 str. 7 *.;•} V Krótka historia Turawy i jej i ‘.ï ï k i i mieszkańców str. 8 v * ‘ g V O szkole str. 10 .«n«ti n » i>*■ Wspomnienia z lat I . 1; ■h i »: szkolnych......................... str. 12 l'I*’« i l i l í '! ' J ílllll “V illi ï , Cmentarz Garnierów ......str. 13 Pisanki twórczyni ludowej Doroty Kokot z Trzęsiny Historia Gminy Turawa w okresie II wojny Odrowych, radosnych, spokojnych św ia to w ej ......................... str. 14 i rodzinnych Hans Niekrawietz - zwany piewcą Odry str. 16 św iąt W ielkiej Ylocy Kapliczka w Kadłubie życzą: Turaw skim ........................ str. 18 'Redakcja PftLl, „Świetliczaki” W ójt fjminy Turawa z Osowca .......................... str. 19 i Nowinki Zakrzowskie....str. 24 Pracownicy Urzędu fjminy Sport w Gminie...............str. 28 TALA MAE.ZE.C 2006 Co słyriiać w Mniejszości? Minął rok 2005 i nadszedł czas podsu­ niorów o niskich mowania. Jaki był ten miniony rok dla dochodach, któ­ Zarządu TSKN w Turawie? rych nie stać na W 2005 roku 22 seniorów z naszej gmi­ wypoczynek fi­ ny wyjechało na turnusy wypoczynkowe nansowany z wła­ i rehabilitacyjne. Po dziesięć osób było w snych środków, Głuchołazach i Nysie i dwie w Kamieniu do osób z wielo­ Śląskim. dzietnych rodzin Doborem uczestników wczasów dla i samotnych oraz seniorów zajmująsię zarządy DFK w po­ czynnie uczestniczących w życiu To­ W czasie wakacji 16 dzieci wyjechało szczególnych miejscowościach. Zasadą warzystwa Społeczno - Kulturalnego na dwutygodniowe kolonie do Stegny, jest, że co roku jadą inne osoby. W czasie Niemców. Polanicy Zdrój i Głuchołaz. 4 lipca45 dzie­ tych wyjazdów osoby starsze korzystają W minionym roku uzyskaliśmy z To­ ci uczestniczyło w jednodniowej wyciecz­ z bogatego programu rekreacyjno - kul­ warzystwa Dobroczynnego Niemców na ce do Kotliny Kłodzkiej. We wrześniu na­ turowego. Śląsku pomoc finansową w wysokości tomiast 45 seniorów zwiedzało również Oferta wczasów wypoczynkowych 13.000 zł dla osób o dochodach poniżej zakątki pięknej Kotliny Kłodzkiej. kierowana jest przede wszystkim do se­ 90 % minimum socjalnego. W 2005 roku udało się pozyskać 180.000 zł na remonty domów spotkań w Bierdza- nach, Kotorzu Małym, Kadłubie Turaw- n skim i Turawie. Nowe „Domy Spotkań Oprócz tego udzielamy pomocy w wy­ pełnianiu wniosków na Staatsangehörig­ W 2004 roku keit (zaświadczenie o posiadaniu obywa­ cztery Koła DFK telstwa niemieckiego) i paszporty. w Gminie Turawa W tych kilkunastu zdaniach spróbo­ złożyły wnioski do wałam Wam, drodzy czytelnicy przybliżyć Towarzystwa Spo­ działalność Zarządu TSKN w Turawie. łeczno Kulturalne­ Zachęcam poszczególnych przewodni­ go Niemców na czących Kół i członków DFK o dzielenie Śląsku Opolskim się na łamach Fali tym, czym zajmujecie poprzez Fundację się w swoich miejscowościach. Rozwoju Śląska Przewodnicząca i Wspierania Ini­ Zarządu Gminy Turawa TSKN cjatyw Lokalnych Monika Moch na dofinansowa­ nie remontów Do­ mów Spotkań. DFK Kadłub Turawski otrzymał 50.000 zło­ Na początku tych na modernizację budynku Straży Po­ 2005 roku przyjęto żarnej, a DFK Turawa 30.000 złotych na projekt DFK Bier- adaptację pomieszczeń w piwnicy Urzę­ dzany na wyre­ du Gminy. Modernizacja budynków pole­ montowanie bu­ gała przede wszystkim na wymianie okien, dynku Straży Po­ podłóg, centralnego ogrzewania, wenty­ żarnej oraz DFK lacji, malowaniu, płytkowaniu i wielu in­ Kotórz Mały na re­ nym pracom remontowym. mont byłej szkoły. Należy wyraźnie podkreślić, że Koła Obydwa Koła DFK otrzymały dotację tylko i wyłącznie otrzymały dofinan­ na materiały budowlane. Wszelkie prace sowanie w wyso­ remontowe zostały wykonane w czy­ kości 50.000 zło­ nie społecznym. To - dzięki wielkiemu tych. Pod koniec zaangażowaniu mieszkańców poszczegól­ 2005 roku przyjęto nych miejscowości - te właśnie projekty kolejne dwa wnio­ mogły zostać zrealizowane. Remontom ski z naszej gminy. Dokończenie na stronie 3 MAE.ZŁC 2006 fA L A Włodarze naszych wsi r / >»■% Kadłub Turawski - Proszę czytelnikom Fali przybliżyć swoją postać. Nazywam się Ernest Grzesik, miesz­ kam w Kadłubie Turowskim. Obecnie je ­ stem emerytem. Mam trzy córki, ale w do­ mujestem już tylko z żoną ponieważ dwie wyjechały za chlebem, a jedna wybudo­ wała sobie dom i mieszka w Dylakach. do 2000 roku zostanie wykonana, ale - Jak długo pełni Pan funkcję sołtysa w 1997 roku Opole nawiedziła powódź Kadłuba Turawskiego? i realizacja tej inwestycji została wydłu­ Sołtysem wsi Kadłub Turawski jestem żona do 2010 roku z powodu ważniej­ już czwartą kadencję. Mieszkańcy zaufali szych prac. Chciałbym również, żeby )m i-w 1990 roku wybrali mnie sołtysem. wyasfaltowana była reszta dróg. Od przeszło czterdziestu lat należę do - Proszę powiedzieć, jak przebiegał Ochotniczej Straży Pożarnej w Kadłubie. remont budynku, w którym mieści się 28 lat temu zostałem jej naczelnikiem a od - Co udato się panu osiągnąć dla Ka­ między innymi OSP i jak uzyskał Pan 12 lat pełnię funkcję prezesa OSP. dłuba Turawskiego? środki na jego realizację. -Jak ocenia Pan swoją działalność? Uważam, że w ciągu szesnastu lat zro­ W grudniu 2005 roku otrzymaliśmy Trudno jest samemu się oceniać, ale biłem bardzo dużo. Nie chcę się chwalić, kwotę 50 tys. zł na remont Domu Spotkań jak już powiedziałem - czwartą kaden­ ale chyba w całym województwie nie ma od Mniejszości Niemieckiej poprzez Fun­ cję pełnię funkcję sołtysa - to chyba lu­ tak długiego chodnika we wsi, który wy­ dusz Rozwoju Śląska. W czasie remontu dzie dobrze oceniają moją działalność. konali sami mieszkańcy w czynie społecz­ pracowało 46 mieszkańców Kadłuba Tak samo jestem ju ż czwartą kadencję nym. Drogi sąjuż wyasfaltowane w 80 pro­ Turawskiego. radnym-jako jedyny w gminie - to chy­ centach, a wszystkie ulice oświetlone. W ciągu ostatnich trzech miesięcy wy­ ba o czymś świadczy. Po upadku komuny zaszły bardzo po­ konaliśmy wiele pracy. Sala spotkań zytywne zmiany na terenie naszej wsi. otrzymała nowy wystrój, wymienione zo­ Kadłub jest obecnie bardzo nowoczesną stały okna i drzwi. Na suficie położyli­ Nowe Domy Spotkań miejscowością. W 1995 roku po czter­ śmy panele (106 m2), na ścianach - nowy Dokończenie ze strony 2 dziestu latach oczekiwania otrzymaliśmy tynk mineralny i boazerię. Został rów­ Domów Spotkań przyświeca idea, że mają telefony. W dużej mierze jest to moja za­ nież odnowiony i pomalowany parkiet one służyć wszystkim mieszkańcom. Mają sługa, gdyż wielokrotnie musiałem inter­ podłogowy. Możemy się obecnie także |one być miejscem spotkań różnych grup, weniować w Zarządzie Telekomunikacji chlubić nową łazienką i obszernym biu­ organizacji i poszczególnych ludzi. Życz­ w Opolu, żeby przyśpieszyć telefonizację rem Mniejszości Niemieckiej. my sobie, aby to były szczególne miej­ naszej wsi. Jako w pierwszej wsi „za la­ Wszystkich prac nie mogliśmy sami sca, które będą nas łączyć a nie dzielić. sami” - w 1995 r. wykonano wodociągi. wykonać, dlatego też firmy specjalistycz­ W których będziemy się do siebie zbliżać, Moją zasługą są też cyklicznie orga­ ne zamontowały nowe okna, wykonały a nie oddalać. nizowane przeze mnie festyny -począw­ wentylację, zdjęły i utylizowały płyty eter­ Pragnę również podziękować - w imie­ szy od 1995 roku, kiedy wieś obchodziła nitowe z sufitu. niu Wójta Gminy i własnym - wszystkim 700-lecie swego istnienia. Dzisiaj posiadamy nowoczesną sa­ mieszkańcom, którzy wjakikolwiek spo­ Pomimo przekrętów związanych z li­ lę z zapleczem sanitarnym na miarę sób przyczynili się do modernizacji tych kwidacją szkół „ za lasami ” udało się za­ XXI wieku. pomieszczeń oraz przewodniczącym Kół: trzymać dzieci z klas 1-3. Byłem jednym - Jak wygląda współpraca z mieszkań­ Hubertowi Nowakowi z Bierdzan, Rein­ z inspiratorów powołania szkoły stowa­ cami Kadłuba Turawskiego? holdowi Goili z Kotorza Małego,Janowi rzyszeniowej, a obecnie jestem w jej W latach 90-tych pracowało się bar­ Gryszczykowi z Kadłuba Turawskiego zarządzie. Dzisiaj dzieci z Kadłuba Tu­ dzo dobrze z mieszkańcami, bo wszyscy i Alfredowi Kupce z Turawy. rawskiego nie muszą czekać na przystan­ mieszkańcy byli na miejscu. Obecnie jest Nie są to pierwsze środki finansowe ku w zimową porę na spóźniający się trochę gorzej, gdyż wielu z nich wyjecha­ na remonty, które trafiły do naszej Gminy. autobus. ło do pracy za granicę. Mimo to przodu­ W poprzednich latach dofinansowanie - Co chciałby Pan jeszcze zrobić dla jemy w pracach wykonanych w czynie w wysokości 50.000 zł otrzymał Osowiec Kadłuba Turawskiego? społecznym. i Kotórz Wielki. Bardzo chciałbym, żeby powstała ob­ W ciągu moich szesnastu lat sołtyso­ Przewodnicząca wodnica drogowa wokół Kadłuba od wania razem z mieszkańcami wykonali­ Zarządu Gminy Turawa TSKN skrzyżowania Dylaki w kierunku Ligo­ śmy wiele prac na terenie wsi. Monika Moch ty Turowskiej. Zapewniano mnie, że Dokończenie na stronie 4 FALA M A C .Z L C 2 0 0 6 <s>- Włodarze naszych wsi ff Dokończenie ze strony 3 Piętnastolecie „Fali Zawsze mogę liczyć na pomoc miesz­ kańców, zwłaszcza miejscowych straża­ ków. W ciągu ostatnich trzech miesięcy przepracowaliśmy społecznie przeszło 930 godzin. Dlatego też chciałbym szcze­ gólnie podziękować tym, którzy najwię­ cej godzin przepracowali