BROADCAST YOURSELF LAH! วีดิโอตลกภาษาซิงลิชในยูทูบและอุดมการณ์ภาษาในสิงคโปร์ยุคดิจิทัล โดย นายเควินทร์ ลัดดาพงศ์ วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขาวิชามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2561 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ Ref. code: 25615808030521AIP BROADCAST YOURSELF LAH! วีดิโอตลกภาษาซิงลิชในยูทูบและอุดมการณ์ภาษาในสิงคโปร์ยุคดิจิทัล โดย นายเควินทร์ ลัดดาพงศ์ วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขาวิชามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2561 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ Ref. code: 25615808030521AIP BROADCAST YOURSELF LAH! SINGLISH COMEDY SKETCHES IN YOUTUBE AND LANGUAGE IDEOLOGIES IN SINGAPORE’S DIGITAL AGE BY MR. KEVIN LADDAPONG A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS IN ANTHROPOLOGY FACULTY OF SOCIOLOGY AND ANTHROPOLOGY THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2018 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY Ref. code: 25615808030521AIP (1) หัวข้อวิทยานิพนธ์ Broadcast Yourself Lah! วีดิโอตลกภาษาซิงลิชในยูทูบ และอุดมการณ์ภาษาในสิงคโปร์ยุคดิจิทัล ชื่อผู้เขียน นายเควินทร์ ลัดดาพงศ์ ชื่อปริญญา สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขาวิชา/คณะ/มหาวิทยาลัย สาขาวิชามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2561 บทคัดย่อ ภาษาซิงลิช (Singlish) หรือภาษาอังกฤษพื้นถิ่นสิงคโปร์ที่เป็นทั้งความภาคภูมิใจและ น่าอับอายของคนสิงคโปร์ ถูกใช้ในยูทูบ (YouTube) ผู้ให้บริการสตรีมวีดิโอและสื่อสังคมรายใหญ่ ที่สุดในโลกอย่างไร จากการศึกษาภาคสนามของการผลิตวีดิโอยูทูบตลกในสิงคโปร์ด้วยวิธีการสังเกต อย่างมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการจัดเก็บวัตถุดิจิทัล วิทยานิพนธ์นี้เสนอการวิเคราะห์เชิง ชาติพันธุ์นิพนธ์และภาษาศาสตร์ของค าถามข้างต้น ผู้เขียนส ารวจความสัมพันธ์ระหว่างศักยภาพ (affordance) ของยูทูบกับการใช้ภาษาของมนุษย์เพื่อศึกษาอุดมการณ์ภาษาและสื่อที่แอบซ่อนอยู่ใน สิงคโปร์ยุคดิจิทัล นอกจากนั้น วิทยานิพนธ์นี้ยังได้น าแนวคิดความกันเองทางวัฒนธรรม (cultural intimacy) มาวิเคราะห์ปฏิบัติการทางสังคมในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์สิงคโปร์ควบคู่ไปกับอุดมการณ์ วิทยานิพนธ์นี้เริ่มต้นด้วยภูมิหลังทางประวัติศาสตร์และภาษาศาสตร์ของสิงคโปร์ยุคหลัง อาณานิคมและวิธีการใช้ภาษาในการแสดงตลกของสิงคโปร์ดั้งเดิม จากนั้นผู้เขียนเสนอการผลิตวีดิโอ ตลกในระบบการผลิตสื่อดิจิทัล ผู้เขียนน าผู้กระท าการทางสังคมที่เกี่ยวข้องและปฏิบัติการทางสังคม และภาษามาวิเคราะห์ และพบว่าภาษาซิงลิชถูกใช้อย่างมีกลยุทธ์ทั้งโดยฝ่ายรัฐบาลและประชาชน (ยูทูเบอร์) พร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของภาษาซิงลิช ผู้เขียนยังพบว่าศักยภาพของยูทูบได้แบ่งแยก ความแตกต่างของภาษาซิงลิชจนกลายไปเป็น “ภาษาซิงลิชรูปแบบต่าง ๆ” ดังที่จะเห็นได้จากแนวคิด เกี่ยวกับภาษาซิงลิชที่ยูทูเบอร์และผู้ชมได้สะท้อนออกมา เช่น “ภาษาซิงลิชดั้งเดิม” และ “ภาษา ซิงลิชกลาง” ผู้เขียนสรุปวิทยานิพนธ์นี้ด้วยความเป็นไปได้ของการสร้างมาตรฐานภาษาและวิถีปฏิบัติ พื้นถิ่นในสื่อดิจิทัลของสิงคโปร์ ซึ่งแสดงให้เห็นรูปแบบของความกันเอง การควบคุม และความ สร้างสรรค์ในสิงคโปร์ปัจจุบัน Ref. code: 25615808030521AIP (2) ค าส าคัญ: อุดมการณ์ภาษา, ยูทูบ, สิงคโปร์ Ref. code: 25615808030521AIP (3) Thesis Title BROADCAST YOURSELF LAH! SINGLISH COMEDY SKETCHES IN YOUTUBE AND LANGUAGE IDEOLOGIES IN SINGAPORE’S DIGITAL AGE Author Mr. Kevin Laddapong Degree Master of Arts Major Field/Faculty/University Anthropology Faculty of Sociology and Anthropology Thammasat University Thesis Advisor Associate Professor Yukti Mukdawijitra, Ph.D. Academic Years 2018 ABSTRACT The main question of this thesis is how Singlish, an appreciative yet embarrassing Colloquial English in Singapore, is uttered in YouTube, the world’s biggest video streaming plus social media service provider. Conducting both ethnographic and digital fieldworks in comedy sketches productions in Singapore by various methods such as participant observation, in-depth interview, and digital curation, this thesis presents both ethnographic and linguistic analysis of the addressed question. I explore the relationship between YouTube’s affordances and human language capacity, revealing some of the underlying language and media ideologies in Singapore’s digital age. Besides, this thesis also applies the concept of cultural intimacy to analyse social practices in Singapore’s creative industry alongside ideologies. This thesis is set up with the historical and linguistic background of postcolonial Singapore and language use in traditional Singaporean comedy shows. I then move to digital media production of Singlish comedy sketches. Putting social actors and the social and linguistic practices under scrutiny, this thesis argues that both government and citizens (YouTubers) strategically use Singlish. I also found that, in tandem with language change, YouTube’s affordance differentiates Singlish variety Ref. code: 25615808030521AIP (4) into “Singlishes” under conceptualised terms such as “original Singlish” and “neutral Singlish”. I conclude the thesis with a potential of standardisation of colloquial language and digital vernacular practices, unveiling the current forms of intimacy, control, and creativity in Singapore. Keywords: language ideologies, YouTube, Singapore Ref. code: 25615808030521AIP (5) กิตติกรรมประกาศ วิทยานิพนธ์นี้เกิดขึ้นด้วยความรัก ความรักของผู้เขียนที่มีต่อภาษาและวัฒนธรรมอัน แตกต่างหลากหลายบนโลกใบนี้ ประกอบกับความรักของผู้เขียนที่มีต่อเพื่อนชาวสิงคโปร์คนหนึ่ง ที่ เริ่มต้นด้วยความสงสัยว่า “ภาษาซิงลิชคืออะไร” และเปลี่ยนแปลงมาสู่ “ภาษาซิงลิชมีความหมายเชิง สังคมและวัฒนธรรมอย่างไร” ผู้เขียนขอขอบคุณอาจารย์อนุสรณ์ ลูกปัด และพี่อู๊ด ที่อยู่ด้วยกันตลอด วิชาสัมมนาหัวข้อวิทยานิพนธ์ และช่วยท าให้ผู้เขียนตกผลึกจนกระทั่งท าให้หัวข้อวิทยานิพนธ์นี้มีความ เหมาะสมในการท าวิจัยเชิงชาติพันธุ์นิพนธ์ ขอบคุณพี่บรอนวิน ที่สอนการท างานแบบนัก มานุษยวิทยาอย่างเข้มข้นตลอดการเป็นผู้ช่วยวิจัย และให้ก าลังใจเสมอว่า “น้องเควินท าได้!” วิทยานิพนธ์นี้เสร็จสิ้นด้วยความรัก ความรักของพ่อและแม่ที่ไม่เคยมองการศึกษาต่อของลูก เป็นภาระ ขอบคุณทุกคนในครอบครัวรวมถึงคอฟฟี่ เจ้าตัวน้อยของน้าแคร์ ที่การเติบโตของเธอชวน ให้ผู้เขียนมองอนาคตออกไปในระยะยาว ขอบคุณพี่ผิง ส้มโอ น้องอ้อม ชัช เต่า อาร์ม มาโนช พี่เก่ง พี่ตาล หลิว ปอ พี่แมน หย่ง และเพื่อน ๆ ที่ผู้เขียนอาจจ าไม่ได้ ณ ที่นี้ ที่คอยให้ก าลังใจ ติดตาม และ ให้ค าปรึกษามาตลอด ขอบคุณสถาบันวิจัยเอเชีย มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ที่ให้ทุนวิจัย และ แนะน าผู้คนที่น่าสนใจให้ผู้เขียนรู้จักมากมายเช่นพี่ลินดา หมูตุ๋น วินนี่ และเพื่อนที่ร่วมรับทุนคนอื่น ๆ ขอบคุณที่ร่วมเปิดใจแลกเปลี่ยน และช่วยให้ผู้เดินนาพาความคิดเดินทางมาสู่จุดที่วิทยานิพนธ์นี้ส าเร็จ ลุล่วง ขอขอบคุณยูทูเบอร์ทุกคนที่ให้ข้อมูลผู้เขียน ทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยเฉพาะช่อง Wah!Banana ลิ่งอี๋ เจสัน เบ็นจามิน และไครแซนที่ไว้ใจให้ผู้เขียนเข้าไปทาตัวน่าสงสัยในกองถ่าย และให้ความอบอุ่นตลอดการท างานภาคสนาม ทั้งเชิงกายภาพและเชิงดิจิทัลมาเป็นเวลาแรมปี ขอบคุณเพื่อนชาวสิงคโปร์ทุกคนที่สนใจและให้ก าลังใจตลอดการทาวิทยานิพนธ์ โดยเฉพาะโจอี้ ที่เป็น ผู้สนับสนุนผู้เขียนในทุกด้าน ไนเช็ง ผู้ที่คอยเป็นห่วงว่าผู้เขียนจะหิวหรือเปล่า และบุนหัว ผู้เชี่ยวชาญ ภาษาฮกเกี้ยนและซิงลิชที่ยินดีให้ผู้เขียนปรึกษาตลอดเวลา เหนือสิ่งอื่นใด ขอบพระคุณอาจารย์ยุกติ อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์สุดคูลที่ชี้นาแนวทาง ให้วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาที่มีความหมาย และส่งผ่านความรู้ในวิชามานุษยวิทยาภาษาให้กับ ผู้เขียนอย่างตั้งใจ และขอขอบพระคุณกรรมการทั้งสองท่าน อาจารย์พจนกและอาจารย์นิติ ที่ สนับสนุนและเมตตาลูกศิษย์คนนี้เสมอมา และขอขอบคุณพี่วิชัยและพี่หนึ่งที่คอยดูแลและเอาใจใส่ ตลอดระยะเวลา 4 ปีที่ใช้ชีวิตใน “ส านักท่าพระจันทร์” แห่งนี้ นายเควินทร์ ลัดดาพงศ์ Ref. code: 25615808030521AIP (6) สารบัญ หน้า บทคัดย่อภาษาไทย (1) บทคัดย่อภาษาอังกฤษ (3) กิตติกรรมประกาศ (5) สารบัญตาราง (9) สารบัญภาพ (10) บทที่ 1 บทน า 1 1.1 ความเป็นมา: ภาษาซิงลิชในยูทูบ 1 1.2 ภาษาซิงลิชคืออะไร? 4 1.3 นิเวศวิทยาของภาษาซิงลิช 12 1.4 มองยูทูบด้วยแว่นของนักมานุษยวิทยาภาษา 16 1.5 กรอบแนวคิดเชิงทฤษฎี 19 1.5.1 อุดมการณ์ 19 1.5.1.1 อุดมการณ์ภาษา 19 1.5.1.2 อุดมการณ์สื่อ 22 1.5.2 ความกันเองทางวัฒนธรรม 23 1.6 ค าถามการวิจัย 25 1.7 ขอบเขตของการศึกษา 26 1.8 วิธีด าเนินการวิจัย 28 1.9 สัญลักษณ์การถอดเสียง 29 1.10 เนื้อหาของวิทยานิพนธ์โดยสังเขป 30 Ref. code: 25615808030521AIP (7) บทที่ 2 ภาษาซิงลิช: ความอับอายแห่งชาติและอารมณ์ขันของรัฐ 31 2.1 ยุคสร้างชาติ (ค.ศ. 1965-1980) 32 2.2 ยุคปฏิรูปการศึกษา (ค.ศ. 1980-1990) 36 2.3 ยุคโลกาภิวัตน์ (ค.ศ. 1990-2000) 44 2.4 ยุคสังคายนาวัฒนธรรม (ค.ศ. 2000-2012) 53 2.5 สรุป 55 บทที่ 3 วีดิโอตลกภาษาซิงลิชในยูทูบและผู้คนที่อยู่เบื้องหลัง 58 3.1 จากซิลิคอนแวลีย์ถึงสิงคโปร์ 58 3.2 ก าเนิดอุตสาหกรรมสร้างสรรค์และชุมชนยูทูเบอร์ในสิงคโปร์ 63 3.3 ชุมชนยูทูเบอร์สิงคโปร์ในปัจจุบัน 68 3.4 Smart Nation 72 3.5 สรุป 76 บทที่ 4 เบื้องหลังการถ่ายท า 78 4.1 การวางโครงเรื่องและเขียนบท: ความสร้างสรรค์ภายใต้กรอบ 78 4.2 การคัดเลือกนักแสดง: เรือนร่างที่ “มีบุคลิกภาพ” 82 4.3 การถ่ายท า: ระบบสตูดิโอปะทะเงื่อนไขระบบเศรษฐกิจใหม่ 84 4.4 การแสดงและก ากับการแสดง: ผสานเสียงเข้าสู่เรือนร่าง 85 4.5 กระบวนการหลังการถ่ายท า: ปรับวีดิโอให้เข้ากับยูทูบ 88 4.6 สรุป 89 บทที่ 5 “ประเภทต่าง ๆ ของผู้พูดภาษาซิงลิช” 91 5.1#spiaksinglish #talkcock 92 5.1.1 #cheenapiang #cheenapok 93 5.1.2 #orangmelayu #apunehneh 103 Ref. code: 25615808030521AIP (8) 5.2 #angmopai #chiakkantang 107 5.3 #neutralsinglish #standardsinglish 114 5.4 “ภาษาซิงลิชในยูทูบ” ในความคิดของยูทูเบอร์ 124 5.5 สรุป 125 บทที่ 6 บทสรุป 128 6.1 ภาษาซิงลิชและความใหม่ของยูทูบ 127 6.2 ความมาตรฐานของความไม่เป็นมาตรฐาน 129 6.3 ความกันเอง การควบคุม และความสร้างสรรค์ในสิงคโปร์ยุคดิจิทัล 131 รายการอ้างอิง 132 ประวัติผู้เขียน 144 Ref. code: 25615808030521AIP (9) สารบัญตาราง ตารางที่ หน้า 1.1 แบบจ าลองการปรับตัวทางสังคมวัฒนธรรมของอัลซากอฟ 9 1.2 ยูทูเบอร์ผู้ผลิตวีดิโอตลกภาษาซิงลิชยอดนิยม 10 อันดับ เรียงตามจ านวน 27 1.3 ผู้ลงทะเบียนติดตาม Ref. code: 25615808030521AIP (10) สารบัญภาพ ภาพที่ หน้า 1.1 แบบจ าลองความต่อเนื่องของภาษาของแพลต 4 1.2 แบบจ าลองสามเหลี่ยมขยายของพาคีร์ 6 1.3