Revista de Ciencia, Innovación e Tecnoloxía de Galicia Nº 174 anos informando www.codigocero.com Colle impulso nos coles o libro dixital A rede de formación TIC expándese Viaxamos aos inicios da chegada O Milladoiro e As Pontes da Rede a organizaron quedadas maker Galicia ESPECIAL 25 anos da Rede en GALICIA 14 Sumario 174 » novas - Resumo de actualidade TIC con especial fincapé nas 5 cousas que acontecen na nosa terra e dende a nosa terra » reportaxes - As mozas, protagonistas da nova edición do certame 8 Lingua de Namorar - O CITIC participa na creación de dúas cátedras de 9 16 innovación na UDC - Ofrecemos un novo menú de inverno de innovación 10 galega, indicado para collermos folgos - A asociación Ineo renova directiva 12 - Completada a entrega de 13.000 novos equipos para 14 o alumnado dos 154 centros E-Dixgal - Especial 25 anos da Rede en Galicia: 16 - JOSÉ IGNACIO LÓPEZ CABIDO, subdirector técnico 17 do CESGA, sitúanos no que podería ser o intre aproximado en que “naceu” a Rede na nosa terra - JUAN LUIS RUIZ convídanos a viaxar no tempo aos 19 24 seus primeiros intres de contacto con Internet, en 1993, no CESGA - FERNANDO SUÁREZ, presidente do CPEIG, 20 lémbranos como cambiou a nosa vida coa chegada da Internet... e como seguirá cambiando - HENRIQUE NEIRA, autor de Historia da Informática. 21 Unha cronoloxía, fai un repaso polos nosos primeiros dez anos conectados - JOSÉ ANTONIO CONSTENLA, un percorrido polas 22 cousas que nos converteron nos internautas de hoxe - O Clúster TIC Galicia e a Laconnetwork entregan os 23 27 seus primeiros premios - Milladoiro e As Pontes apostan formatemente pola 24 cultura maker - A nova edición do centro de crowdworking do Gaiás 26 dá unha viraxe cara o ámbito 4.0 » gadgets - Debullamos con todo luxo de detalles os trebellos 27 tecnolóxicos da tempada » xogos - Repasamos o máis salientábel dos días pasados en 29 29 materia de xogos e consolas Número 174 | 3 Neste número.... Equipo Neste número.... DIRECTOR: Xosé Mª Fernández Pazos [email protected] WEBMASTER: Revista de Ciencia, Innovación e Tecnoloxía de Galicia Nº ste número de Código Cero, o 174, é Marcus Fernández 174 unha máquina do tempo. Unha máqui- [email protected] anos na de curto alcance, que non nos vai informando REDACCIÓN: www.codigocero.com levar lonxe, nin temporal nin espacial- Fernando Sarasketa mente, só a un intre concreto da Galicia Sonia Pena de hai 25 anos, xusto cando se puido [email protected] Colle impulso nos coles dicir, con ciencia certa, que a nosa terra foi quen de o libro dixital FOTOGRAFÍA: darlle a benvida a Internet e estrearse, por dereito pro- Adolfo Enríquez Calo • Joferpa A rede de formación E TIC expándese pio, na Sociedade da Información. Non parece unha Viaxamos aos SUPERVISIÓN LINGÜÍSTICA: inicios da viaxe interesante? Haberá quen diga que non, quen chegada O Milladoiro e As Pontes da Rede a organizaron quedadas maker María Xesús Vázquez Galicia diga “boh, 25 anos non é moito tempo para que o esforzo de ver discorrer o tempo polas nosas veas, con DESEÑO E MAQUETACIÓN: todas as incomodidades psicolóxicas e fisiolóxicas que Óscar Louzán [email protected] isto pode carrexar (coma o jet lag dos desprazamentos aéreos longos, pero en plan besta), pague finalmente PUBLICIDADE: [email protected] ESPECIAL 25 anos da Rede en GALICIA a pena”. Porén, nos dicimos o contrario, que si que vale o esforzo, e máis se para facer esta viaxe contamos coa EDITA: presenza, acompañándonos, dalgúns dos principais Grupo Código Cero Comunicación S.L. protagonistas e implicados na nosa estrea dixital, un Rúa das Hedras nº 4, 1º G proceso que no seu momento puido parecer modera- 15895 Ames (Milladoiro) damente relevante, pero agora, coa perspectiva deses Tel.-fax: 981 530 268 www.codigocero.com 25 anos transcorridos, aseméllanos decisivo: a chama [email protected] ou faísca que prendeu unha nova era histórica. Se cadra hai quen cre que hai cinco lustros eramos máis IMPRIME: ou menos igual, pero sen tabletas. E si que é certo que Gráficas Garabal, S.L. Tel.: 981 56 25 95 eramos iguais, pero tamén, radical e indescritíbelmen- [email protected] te distintos. Nas páxinas centrais deste número, o 174, explicamos o porqué. Número 174 (xaneiro - febreiro 2018) Publicación periódica. Prezo: 2 € Humor tecnolóxico de Henrique Neira Depósito Legal: C-2301/01 I.S.S.N. (Edición impresa): 1579-7546 I.S.S.N. (Edición dixital): 1579 -7554 Fotos páxinas 15, 22 e 25: Deseñadas por Creativeart / Freepik Nº cia 173 ación e Tecnoloxía de Gali anos Revista de Ciencia, Innov informando www.codigocero.com A PLAN DE BANDA LARG anos 51 polígonos subidos Dez ao tren ultrarrápidode Internet AROUSA NORTE CPETIG LOCE APLICACIÓN de A manconunidade Facendo bandeira da quere impulsar a profesión informática experiencia turística ASÍ CANTAN AS FONTES O CCG presenta o noso mapa sonoro PROXECTO POLARYS O mar nunca foi tan seguro cando leas a revista, compártea.... Síguenos en: .... cun amigo, un familiar, ou dóaa á biblioteca do teu barrio. Cantos máis sexamos, máis cambios conseguiremos https://www.facebook. https://twitter. https://www.youtube. https://www.instagram. http://codigocero.com/ Subscríbete na nosa com/codigocero com/codigocero com/user/CodigoCero com/codigocero_com/ spip.php?page=bacakend web para recibir as novas cada día 4 | Número 174 | NOVAS | RESUMO DE ACTUALIDADE TIC | marco de acción o por exemplo, poboacións Proxecto Comunita- illadas do rural e da Mon- rio SILO (Operacións taña, coma O Courel sen ir Literarias Socialmente máis lonxe; centros escola- Inclusivas), impulsado res; residencias de maiores, pola entidade que así como entre colectivos leva o nome do céle- vulnerábeis: drogodepen- bre poeta do Courel dentes ou reos, entre ou- e coa colaboración tros. A Deputada avanzou da Deputación. A que a primeira xornada iniciativa SILO foi deste encontro celebrárase presentada (durante dende o 21 ao 26 de agosto o Obradoiro do Libro no Courel, e haberá un do CENTRAD) pola intercambio de escritores, deputada de Cultura, poetas, tradutores de toda Pilar García Porto, o Europa. xerente da Fundación García Porto avanzou que A Fundación Uxío Novoneyra e a Uxío Novoneyra, Uxío SILO é o único proxecto de Novo Rey. Europa Creativa que se reali- Deputación de Lugo crearán unha O Proxecto SILO za na provincia de Lugo, cun terá, nun principio, investimento de 335.000 plataforma de literatura galega e un alcance de tres euros dos que 200.000 anos. Trátase, como euros son financiados pola integración social dixemos, de impulsar, Unión Europea, e 135.000 visualizar e achegar a euros por 7 entidades inter- A Fundación Uxío colectivos vulnerábeis en nosa literatura a Eu- nacionais. Novoneyra e a Depu- Europa. O labor de promo- ropa, e viceversa (a europea Este proxecto, engadiu, tación de Lugo van pór en ción, que tamén se levará a na nosa terra). A iniciativa, contará tamén con unha marcha unha plataforma cabo polas canles tradicio- dotada de 335.000 euros, plataforma dixital coa que tecnolóxica para promover nais de coñecemento e de mostrará as letras galegas e os participantes de toda Eu- a literatura galega entre acceso á lectura, terá como europeas en lugares como, ropa poderán interactuar. O CCG avaliará as posibilidades informativas (e desinformativas) do Big Data O Consello da Cultura Gale- Nesta xornada, coordinada por Xosé ga vai organizar o vindeiro López, Xosé Ramón Pousa e Rosa 15 de marzo un encontro arredor Aneiros, preténdese “ofrecer unha da información a gran escala e as visión panorámica do que aconte- posibilidades de coñecemento e ce no panorama do Big Data, coa desenvolvemento que se nos abren presentación dalgunhas experiencias, ante unha xestión optimizada (Big e analízanse vías para aproveitar esa Data) desa información masiva: cou- circulación masiva de datos nas inicia- sas como coñecer mellor o mercado tivas culturais nos diferentes ámbitos”. editorial, impulsar retos científicos O programa de relatorios contará coa até o de agora de difícil resolución, presenza dos investigadores Ana- saber a resposta da xente ante un clet Pons, Carlos Elías, Clara Higuera, produto ou atender a demandantes Xaquín González, Jesús Miguel Flores de servizos cos servizos que lles son Vivar e Carmen García Mateo. máis devecidos. Sobre estes e outros A sesión pecharase cunha mesa temas (e tamén sobre o “reverso redonda, que centra o foco en Galicia. escuro” das novas canles de datos O director de innovación da Televisión derivado dun mal uso das mesmas) e de Galicia, Xosé Pereira, modera unha sobre as mellores maneiras de tratar sesión en que participan María Yáñez, o coñecemento masivo tratará a xor- xornalista especialista en estratexias nada do Consello da Cultura Galega nas redes; Marcus Fernández, web- (CCG) A cultura dixital en Galicia: viaxe master de Código Cero; e Rubén Bas- de ida e volta ao Big Data, á verifica- tón, Customer Happiness e director ción e á mobilidade. de Elogia. Número 174 | 5 | NOVAS | RESUMO DE ACTUALIDADE TIC | Vodafone medra un 2% en materia posta en marcha de novos de ingresos por servizo modelos de atención perso- nalizada) e de converxencia Vodafone anunciou os Os ingresos totais ascen- (meirande alcance da oferta resultados financeiros deron a 1.257 millóns de de fibra, nova velocidade de do terceiro trimestre do seu euros no trimestre, un 0,3% banda larga fixa ultrarrápida ano fiscal (que, como lembra- máis ca un ano antes. Sobre até 1 Gbps simétrico, rápida remos, vai do 1 de outubro as razóns para esta tenden- evolución de Vodafone TV, ao 31 de decembro de 2017) cia á alza, Vodafone esgrime etc). Este avance reflíctese no en España. Entre os datos que se debe a unha razón crecemento nun 13,1%, no máis salientábeis da batería lóxica e visíbel, o aumento último trimestre, dos ingre- de números figuran, como da carteira de clientes, e sos por servizos converxen- eran de agardar, os relativos tamén ao lanzamento de tes no segmento residencial.