GECORRIGEERD STENOGRAM EERSTE KAMER, niet voor citaten en niet voor correcties. Aan deze tekst kan geen enkel recht ontleend worden. *0: EK Tweede Kamer Madeleine van Toorenburg *1: 2012-2013 concludeerde dat het kabinet deze brede weg *2: 31 helaas nog niet gevonden heeft. Inderdaad. Ook *3: Word het proces ter uitvoering van de plannen stemt mijn *4: 31ste vergadering fractie niet vrolijk. De voorgenomen *5: Dinsdag 18 juni 2013 decentralisatieoperatie van het kabinet op de *6: 11.15 uur terreinen van zorg, werk en jeugd leidt, zoals de ** Rfv het uitdrukte, tot een opeenstapeling van risico's en onzekerheden voor gemeenten en legt Voorzitter: Franken een zware hypotheek op de maatschappelijke haalbaarheid. Daarbij is de koppeling die de Tegenwoordig zijn 74 leden, te weten: regering legt met de opschaling tot 100.000- plusgemeenten allerminst vanzelfsprekend. In een Backer, Barth, Beckers, Van Beek, Beuving, Van notendop is dit de reactie van de CDA-fractie op de Bijsterveld, De Boer, Van Boxtel, Brinkman, voornemens van het kabinet. Bröcker, Broekers-Knol, Bruijn, Van Dijk, In de visienota worden ontwikkelingen Duivesteijn, Dupuis, Duthler, Elzinga, Engels, geschetst die relevant zijn voor het functioneren Essers, Ester, Faber-van de Klashorst, Flierman, van het openbaar bestuur: de EU als vierde Franken, Frijters-Klijnen, Ganzevoort, Gerkens, bestuurslaag, technologische vooruitgang, Thom de Graaf, Fred de Graaf, Marcel de Graaff, De bevolkingstoename, een verandering in de Grave, Hermans, Hoekstra, Holdijk, Ter Horst, verzorgingsstaat en de mondige burger. Die Huijbregts-Schiedon, Van Kappen, Kneppers- factoren onderkent mijn fractie ook. Ze stemmen Heijnert, Knip, Koffeman, Kok, Koning, Koole, Kox, tot nadenken, zeker. Naar ons idee vereisen ze Kuiper, De Lange, Van der Linden, Linthorst, Lokin- echter een gedegen analyse. Pas daarna komen de Sassen, Martens, Nagel, Popken, Postema, Quik- conclusies, en niet andersom. Schuijt, Reuten, Reynaers, Ruers, Schaap, De minister trekt van de geschetste Scholten, Schouwenaar, Sent, Slagter-Roukema, ontwikkelingen meteen de lijn door naar de Sörensen, Van Strien, Strik, Swagerman, Sylvester, voornemens in het regeerakkoord: de fusie van Terpstra, Thissen, Vliegenthart, Vlietstra, Vos, De Noord-Holland, Utrecht en Flevoland tot één Vries, De Vries-Leggedoor en Witteveen, Noordvleugelprovincie, met het perspectief van vijf landsdelen waarbij alle bestaande provincies en mevrouw Bussemaker, minister van Onderwijs, verdwijnen, ook al hebben ze nog zulke sterke Cultuur en Wetenschap en de heer Plasterk, eigen regionale en culturele identiteiten, zoals minister van Binnenlandse Zaken en Friesland, Zeeland, Brabant en Limburg. Koninkrijksrelaties. Gemeenten worden levensvatbaar verklaard als ze meer dan 100.000 inwoners hebben. Hierdoor kan en de heer Voordewind, de heer Van der Staaij en zelfs heel Midden-Brabant nog niet eens één mevrouw Bruins Slot. gemeente vormen. De gedwongen inzet op ** 100.000-plusgemeenten heeft de minister weliswaar afgezwakt, maar in combinatie met de *N decentralisatieoperatie koerst hij hier toch sterk op aan. De voorzitter: Ik deel aan de Kamer mede dat is De overheid staat centraal in de visie van ingekomen een bericht van verhindering van het lid de minister, niet de samenleving waaraan de Schrijver, wegens verblijf buitenslands. overheid dienstbaar hoort te zijn. Waar het om de ** overheid gaat, staat de top-downbenadering van de centrale overheid voorop en niet het faciliteren van Dit bericht wordt voor kennisgeving aangenomen. de decentrale democratie. Voor het CDA liggen de prioriteiten precies andersom. Ook organisaties als *B het IPO en de VNG constateren dat men in de nota *!Inrichting openbaar bestuur*! de maatschappelijke realiteit ontkent en negatieve labels plakt op positieve ontwikkelingen. De Aan de orde is het debat over de inrichting van discussie over inrichting en functioneren van het het openbaar bestuur. openbaar bestuur lijdt naar ons idee steeds meer aan heilige dogma's. Zo is de term "bestuurlijke De voorzitter: Ik heet de minister van drukte" een eigen leven gaan leiden en geeft hij Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van een negatieve duiding aan verschijnselen die niet harte welkom in de Kamer. altijd negatief zijn. Denk ook aan een uitgangspunt ** dat bij een bestuurlijk vraagstuk in beginsel slechts twee bestuurslagen betrokken mogen zijn. Nuttig *N als oriëntatiepunt, maar gaandeweg verworden tot een mantra dat een zinvolle aanpak van een Mevrouw Van Bijsterveld (CDA): Voorzitter. bestuurlijk vraagstuk ook in de weg kan staan. Tussen blauwdrukdenken en visieloos acteren ligt De termen "efficiënt bestuur" en "krachtig een brede weg, zo wordt gesteld in de visienota bestuur" zijn minder eenduidig dan ze lijken. Ze Bestuur in samenhang. Mijn partijgenote in de leiden in elk geval niet zonder meer tot 1 / 1 stenogram Eerste Kamer van 18 juni 2013 GECORRIGEERD STENOGRAM EERSTE KAMER, niet voor citaten en niet voor correcties. Aan deze tekst kan geen enkel recht ontleend worden. grootschaliger bestuur. Sterker nog, kleine De heer Engels (D66): Excuus, ik ben een beetje gemeenten werken vaak efficiënter en krachtiger laat, maar u verraste mij met de overgang naar het dan grote gemeenten, zoals ook de Rfv erkent. tweede punt. U sprak over het verzet van Differentiatie in de richting van de burger wordt decentrale overheden tegen opschaling, kort gepropageerd, maar het geloof dat gemeenten en samengevat. U hebt dit geïllustreerd aan de hand provincies overal dezelfde taken moeten hebben, van een casus, namelijk de voorgenomen fusie lijkt onwrikbaar. Deze eenvormigheidsgedachte binnen de Noordvleugel. Ik was nieuwsgierig naar voert tot de valkuil van opschaling, zoals ook de de opvatting van de CDA-fractie. In welke mate is decentralisatiebrief laat zien. er binnen de decentrale overheden verzet in het Wij horen een pleidooi voor het van algemeen tegen het verhaal dat opschalingen onderop laten komen van bestuurlijke opschaling, kunnen bijdragen aan het oplossen van problemen? maar tegelijkertijd wordt opschaling afgedwongen, Kan de CDA-fractie daarvan een beeld schetsen? Ik zelfs tegen de wil van provincies en gemeenten. Wij had namelijk verwacht dat er een beeld zou komen. horen dat het bestuur dichter bij de burger moet komen. Tegelijkertijd wordt het provinciale en Mevrouw Van Bijsterveld (CDA): De onderzoeken gemeentelijke bestuur juist verder van de burger die zijn uitgevoerd en die concrete cijfers hebben afgebracht. Kan de minister de consistentie van zijn opgeleverd, betreffen onderzoeken naar de drie eigen visie verduidelijken? Noordvleugelprovincies. Van andere provincies is In het vervolg van mijn bijdrage ga ik op de duidelijk dat zij er niet voor voelen. Bij mijn weten volgende punten in: 1) de weerstand bij de zijn daarover geen cijfermatige onderzoeken decentrale besturen tegen de voorgenomen gepubliceerd, maar het is voldoende dat er in dit opschalingen en de interbestuurlijke verhoudingen; vroege stadium, dit prestadium, al weerstand 2) de gevolgde procedure voor de voorgenomen bestaat tegen de plannen. opschaling van de Randstadprovincies; 3) de kosten; 4) de decentralisatieoperatie; 5) de De heer Engels (D66): Bij decentrale overheden toekomstige rol van de centrale overheid; 6) het gaat het om provincies maar ook om gemeenten. Er eigenlijke doel van de plannen. zijn plannen om op lokaal niveau tot opschaling te Ik begin bij de weerstand bij de decentrale komen, hoe dan ook. Hoe leeft dit bij die besturen. In bestuurlijk Nederland stuit de vorming gemeenten zelf? Wat is daarover het beeld van de van de Randstadprovincie op grote weerstand. De CDA-fractie? betreffende provincies zijn daar tegenstander van. Volgens een peiling van EenVandaag van februari Mevrouw Van Bijsterveld (CDA): Ik kom daar 2013 is 75% van de bewoners van Flevoland straks nog over te spreken, als ik het zal hebben tegenstander en in Noord-Holland en Utrecht ligt dit over de gemeenten. Ons uitgangspunt is dat op respectievelijk 51% en 60%. Een in opdracht opschaling van onderop moet komen. In dit geval van Flevoland uitgevoerd onderzoek bevestigt dit hebben wij niet alleen te maken met een proces beeld. Hoe wil de minister dit voornemen van bovenaf, maar ook nog eens met massieve doorzetten als er zo'n massieve weerstand is? weerstand van onderop. Wij zeggen: in dat geval Aangenomen dat dit lukt, betekent dit grote schade moet je niet beginnen met zo'n operatie. voor de interbestuurlijke verhoudingen en ook Ik was gebleven bij het tweede punt, de verlies aan goodwill voor de minister. De gevolgde procedure. Ik had verteld dat de minister gedwongen fusie valt moeilijk te rijmen met het van zijn voornemen was afgestapt om al in 2015 de uitgangspunt dat herindelingen van onderop fusie rond te krijgen en dat de datum nu ligt in moeten komen. 2016. In de brief van 4 juni jongstleden geeft de De minister dwingt drie provincies om te provincie Flevoland een overzicht van de welhaast komen tot een landsdeel en voor de negen andere onoverkomelijke uitvoeringsproblemen die deze laat hij de keus bij de provincies zelf. Nu die laatste tijdhorizon oplevert, met twee statenverkiezingen in daar niet voor voelen, dreigt een totaal negen maanden. Afgezien van de extra kosten die onevenwichtig middenbestuur. Onduidelijk is dit met zich meebrengt, is dit tijdpad volgens de daarbij waar het perspectief van de vijf landsdelen provincie ook bestuurlijk, politiek en blijft. Waaruit verklaart de minister de tegenstand maatschappelijk niet acceptabel. De provincie