F 203 / 204 M. ' Deinde paululum conticescens Grammatica talibus iterato fuit exorsa "Atqui nunc, o egregia mei sodalicii manus, nunc verbis est meis sedulo at­ tendendum, quia primum sexte littere sum impresentiarum exhibitura trac­ tatum, qui adeo copiosa partium ubertate refertus redundat, ut vix queat expletum a quopiam propalari. ^ Unde videor a quibusdam frivolas contexe­ re nugas dum exoticas sibique incognitas profero partes, quia cum in stu- diolis suis aliquantillas animo recondiderint micas, totam gramatice ampli­ tudinis affluentiam ebibisse se opinantur, nec aliquid sibi indiscussum aut auribus autumant ineventilatum. ° Quibus certissime repromitto, si in La­ tialis scientie ediscenda arte Nestoreos compleverint annos, semper aut lec­ titando aut auscultando aliquid novi percipient, quod nunquam vel raro perceperunt. ** Quamobrem huiusmodi exoratos esse volo, quatinus incogni­ ta que cum ratione prolata audierint, modeste et sine disceptatione reci­ piant, reminiscentes probatissimorum ad hoc semper desudare studium, ut aliquid assidue ediscant incognitum. ° Primum igitur de sexta littera exor­ diamur tractatum, quam dentes formant labrum deprimentes in feriu s". ' Facio cis feci facere factum tu verbum neutrum, ^ inde hic factor ris, F i 7 et factus a um, ** unde hec factio nis quod aliquando pro proditione dici- 5 Mart. Cap. III 261 Incipit prologus in tractatum primum de VI"* littera que dicitur -F- H Proemium sexte littere A Prologus sextae litterae Ma: prologum om. IM, 1 conticescens: contiscescens V, / Grammatica: gramática A Grama P] gra" P, / Atqui ... mei om. P2 / mei (Mu;): medii V, / nunc ... sedulo: nunc sedulo verbis meis est P, / quia: que AP, / im­ presentiarum: in presentiarum V] / exhibitura: exibitura P2 / refertus: refectus Ma: / expietum: expietim AP, 2 videor: video A / frivoias: frivolosas H / quia: que P, / in om. V, / studioiis: stu­ dio vei A / aliquantiiias: aiiquantuias AP2P] / ebibisse se: se bibisse P, / aut: vei P, om. A / ineventi- iatum: inventiiatum P2 ante corr. P, 3 Nestoreos: Netoreos P2 ante corr. / compleverint: repie- verint V, / annos (Ma;): animos V, / semper om. A / aut om. AP, / lectitando aut auscultando: au­ scultando aut iectitando AP2 / (antea) perceperunt AP2 4 exoratos: oratores V, oratos Ma: / que cum: quecumque P, / modeste: moleste P, / dediscant: discant P, 5 exordiamur trac­ tatum: tractatum exordiamur AP2 / deprimentes: reprimentes P2 Expiicit prologus H Incipit tractatus primus de VI littera que dicitur -F- H Incipit tractatus A -F- Mu; F i om. I 1 facere ... tu om. P, / facere om. tp 4 proditione: traditione tp 2 4 4 OSBERNl 204 / 205 M. tur, 3 et inde factiosus a um .i. proditor et versipeHis, ^ factiose adverbium, 3 et hic factus tus, ^ et hec factura re, ° et factito as verbum frequentati­ vum, '° et faxo is verbum defectivum et comicum, unde Terentius in An­ dria preter quam te rogem, faxis verbum cave. " Item a facio hic et hec facilis et hoc facile quod comparatur facilior facillimus, " unde faciliter facilius facillime adverbia, " et hec facilitas tis, " et hec facultas tis. " Facilis componitur difficilis quod comparatur difficilior difficillimus, " unde difficiliter, " vel difficulter difficilius difficillime adverbia, " et hec difficultas tis. " Invenimus etiam difficax pro difficilis, unde Ambro­ sius super Egisippum ponens comparativum ait tardior quidem ha­ rum appulsus, et difficatior excursus, ^"item a facio hoc faci­ nus oris, 3' inde facinorosus a um, 33 et facinorose adverbium, 33 et hec fax acis, 34 et hec facula le, 33 et hec falx cis, 36 unde falco as et inde verba­ lia, 33 et hic falcarius rii, 33 et hic falco nis pro ave, 3° et falcito as verbum frequentativum, 3° et hec faus cis, 3' quod componitur hic trifaus cis .i. Cerberus, ianitor inferni, unde Virgilius Cerberus hinc ingens la­ tratu regna trifauci personat. 33 Item a facio hec facies ei, 33 unde faciecula e, 34 et hec fascia e, 35 unde hec fasciola e diminutivum, 36 et hoc fasciale is .i. fascia. 33 Facies componitur hoc facitergium .i. togilla. 33 Item a facio fele nomen indeclinabile .i. cerva, unde Ovidius metamor­ phoseos in quinto Fele soror Phebi, nivea Saturnia vacca, pi­ sce Venus latuit. 3° Et facessite verbum defectivum .i. discedite, unde Prudentius in libro ymnorum 'facessite inquit ne nostram gravet obsequela mortem'. Et facetus a um quod comparatur facetior fa­ cetissimus, 4' unde facete facetius facetissime adverbia, 43 et hec facetia tie .i. urbanitas. '3 Item a facio hic fascis is i. honus, " et inde hic fasciculus 10 Ter. Antir. 752-753: verbum ... [... praeter quam quod te rogo faxis: cave! 19 Ambrosius = Heges. III 26,3: tardior quidem harum adpulsus et efficacior excursus 31 Verg. Aen. VI 417: Cerberus haec ingens latratu regna trifauci personat 38 Ov. wie?. V 330-331 39 Prud. peri- 5?. VI 77: 'facessite' inquit 'nec nostram gravet obsequella mortem' 5 et versipellis owi. P; 8 re (Item a facio facesso .u.i.o. fit facto as frequentativum, quod non est in usu a cuius supino factu .a.i.i. et .u.i.o. fit) Pi / factito: facito M, 10 in Andria owi. Pi / faxis: fauxix AP2 12 adverbia: adverbium P2 15 Facilis ... difficilis: Componitur facilis difficilis P2 17 adverbia: adverbium tp 19 Invenimus: Inveni Vt Invenitur HPt / Egisippum: Egesippum HA eg Mi / quidem harum: harum quidem Pt / tardior: tradior P2 24 le (diminuti­ vum) Pt 25 falx: fals Vt H 26 verbalia: verbalis P2 27 et (hoc falcatorium rii et) P2 28 falco e? s./. faucun H 29 falcito: facito Mt an?e corr. A 30 faus: faux M)p2 31 owi. Vt / trifaus: trifaux Mt trifax P2 / Cerberus: Crebrius Vt an?e corr. / ianitor inferni: inferni ianitor Pt / inferni: Orci tp / Virgilius: vigius Vt an?e corr. / hinc: hic tp 33 faciecula: fasciecula Mt fa- ciela A (diminutivum) P, 34e (unde Ovidius de remediis [337] omen papille [ pectus habent vitium fascia nulla tegat) H 36 fasciale: fascealeVtfacialePt 37 compo­ nitur facies: facies componitur HP2 /togilla (et super ficies ei) Pt 38 metamorphoseos owi. Pt / in quinto owi. Mt / vacca: vaca VtP] 39 in libro: librorum A / in ... ymnorum o?M. P; / fa­ cessite: facescite Pt / ne owi. Pt / nostram: vestram M]A nostra Pt / gravet: gravi Pt 43 honus: onus M] DERIVATIONES 2 4 5 205 / 206 M. li, 63 et pluraliter fasces ium .i. honores, 6° et hoc fascinum ni i. incanta­ tio, 67 et fascino as .i. incantare, unde Virgilius nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos. 68 Facio componitur inficio .i. tinguere, 69 et inde infectus a um, et hec infectio is, et infitias verbum defecti­ vum .i. ad negandum, unde Terentius in adelphos ille infitias ibit, sat scio; 62 et inde inficior aris .i. negare verbum deponens, unde verba­ lia. 63 item facio componitur sufficio is, 64 unde hic et hec et hoc suffi­ ciens tis, 63 et sufficienter adverbium, 6° et hec sufficientia, 67 et suffectus a um, 66 et hec suffectio nis. 6° Invenimus quoque suffire pro sufficere, unde Virgilius at suffire thimo, cerasque recidere inanes quis d u b itet? 6° Item facio componitur afficio is quod pro tormentari dicitur, 6' et inde affectus a um, 62 et hec affectio nis, 63 et hic affectus us, 64 unde affectuosus a um, 63 et affectuose adverbium, 66 et affecto as, unde verba­ lia, 67 preficio is, 68 inde prefectus a um, 6° et hec prefectio nis, 7° et hic prefectus ti pro pretore, 7' unde prefectura re, 72 reficio is, 73 unde refec­ tus a um, 74 et hec refectio nis, 73 et hoc refectorium rii, 76 conficio is .i. tingere, 77 inde confectus a um, 78 et hec confectio is. 79 Invenimus etiam confire pro efficere, unde Macrobius de Saturnalibus oportet diem qui ex quadrantibus confit intercalare, 69 deficio is, 6'unde hec deficientia e, 62 et defectus a um, 63 et hic defectus us, 64 et hec defectio nis, 63 perficio is, 66 unde perfectus a um, 67 et hec perfectio nis, 68 profi­ cio is, 69 unde profectus a um, 9° et hoc proficuum ui, 9' officio is, 92 unde hoc officium ii, 93 et officiosus a um .i. intentus a um et comparatur offi­ ciosior officiosissimus, 94 unde officiose officiosius officiosissime adverbia, 93 et hec officiositas tis, 96 efficio is, 97unde effectus a um, 98 et effectio nis, 99 et effectivus a um, et hic effectus us, et hec efficientia e .i. effectus, '93 gt hic et hec et hoc efficax cis quod comparatur efñcacior effi- cacissimus, "3 unde efficaciter efficacius efficacissime adverbia, "4 et hec efficacitas tis, "6 et hec efficacia e ambo pro vigore et agilitate. "6 Item 47 Verg. &MC. III 103 51 Ter. ad. 339: ille infitias ibit, sat scio 59 Verg. georg. IV 241-242: at suffire thymo, cerasque recidere inanes I quis dubitet 79 Macr. Sat. I i4, 13: cum oporteret diem qui ex quadrantibus confit ... intercaiare 44 ii (sponsa in canticis [Ii2]fascicuium myrre diiectus meus mihi)H 45 fasces: faces P2 / honores (et dignitates) s./. H 47 agnos (inde fascenua (fescennua M,) e vetuia qui novit incantationes, inde etiam fescenium versus quos cantat faciendo incantationes, inde etiam (hec M]) fescennine arum, cantationes iiie (om. M[) quas cantat muiier (om. M;) puero existenti in cunabuio) tp 48 .i. (poiiuere vet) P, / tinguere: tingere tpPt 51 negandum: denegandum P] / in adeiphos: in adeiphis ¡p Ma: om. P, 52 negare: denegare P, 53 Item (a) H / sufficio is om. Pz 54 hic ... hoc: omnis generis P] 59 at: aut HP2 / thimo: timo V, thymo Ma: / re­ cidere: succidere Pj / quis (Ma:): qui V] 60 quod ... dicitur: .1 . tormentari P, 66 as (.i. desi­ dero verbum neutrum) P, 69 om. P] 70 pro pretore: .i. pretor Pi 76 tingere: tinguere <p 79 confire: confixe V[ conficere P[ / de Saturnalibus om. P[ / diem: dicit Ma: / quadrantibus: taiaribusP, 82om. P[ 83-84 mtCaM ordine M^P, 84om.