Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiegow Warszawie Rok XI 2016 Nr 1(30) WARSZAWSKIE STUDIA PASTOR ALNE Warszawa 2016 Zespół redakcyjny: Przewodniczący: ks. Edmund Robek SAC ks. Jan Przybyłowski – zastępca przewodniczącego Błażej Szostek – sekretarz ks. Ryszard Czekalski ks. Jerzy Lewandowski ks. Aleksander Pietrzyk SAC ks. Czesław Parzyszek ks. Dariusz Pater ks. Tomasz Wielebski Mateusz Jakub Tutak Michał Wróblewski Skład, łamanie: Wojciech Bryda Redakcja zastrzega sobie prawado umieszczenia artykułów znajdujących się w 1/30 numerze Warszawskich Studiów Pastoralnych w wersji On-line na stronie: http://www/warszawskiestudiapastoralne.pl oraz indeksowanie artykułów na wybranych bazach danych. ISSN 1895-3204 © Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Wydział Teologiczny Specjalizacja Teologii Pastoralnej ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa tel. (22) 561 88 00 SPIS TREŚCI Ks. Edmund Robek SAC Wstęp ................................................ 7 Życie Kościoła Angelika Wiech Światowe dni młodzieży w Krakowie nadzieją Kościoła World Youth Day in Krakow- a hope of the Church ............ 11 Wokół nauczania Kościoła Dorota Lekka Wacława Hryniewicza interpretacja egzystencjalnego uczestnictwa w misterium paschalnym Chrystusa The Wacław Hryniewicz’s interpretation of the exsistencial participation in the paschal mystery of the christ ............. 25 Elżbieta Marek Kształtowanie sumienia jako najważniejsze zadanie w dziedzinie wychowania Formation of Conscience as the Most Important Task in the Field of Education ...................................... 47 Mirosław Białous Antropologiczne podstawy przebóstwienia według św. Maksyma Wyznawcy Anthropological basis of deification according to St. Maximus the Confessor .................................. 73 | 3 | Spis treści Angelika Wiech Cnota męstwa w powołanu chrześcijańskim The virtue of fortitude in christian vocation ................. 89 Dorota Kornas-Biela Antykoncepcja i aborcja jako zagrożenie początku życia człowieka w świetle encykliki Jana Pawła II Evangelium Vitae Contraception and abortion as a threat to the beginning of human life in light of the John Paul II Evangelium Vitae encyclical ............................................. 105 Kamil K. Bomber Duszpastertwo osób rozwiedzionych wyzwaniem pastoralnym Ministry divorced pastoral challenge ....................... 133 Ks. Krzysztof Filipowicz Życie zakonne w czytaniach liturgii słowa Obrzędów profesji zakonnej Religious order life in readings of the liturgy of the Word of Ordo professionis religiosae ............................... 147 Ks. Piotr Ochotny “Ten Commandments” of the systemic approach in pastoral programming Dziesięć przykazań podejścia systemowego w programowaniu duszpasterskim ......................... 167 Zofia Kępińska-Walczak Threats to hope: Fr. Józef Tischner’s reflections .............. 181 Zdzisław J. Kijas OFMConv Marta i Maria – “oczy” i “uszy” wiary. O życiu mistycznym w codzienności The mystical experience in daily life ........................ 195 | 4 | Spis treści Zagadnienia pastoralne Janusz Adam Frykowski Łacińska parafia w Tyszowcach do końca XVIII w. History of the Latin parish in Tyshowce end of the eighteenth century ............................................... 211 Aldona Maria Piwko Islam religia pokoju. Terrorystyczne metody obrony wiary Islam – religion of peace. The terroristic ways of the defence of the belief ............................................ 253 Sergiusz Anoszko Praktyki kultowe w nowych ruchach religijnych: ryty i ceremonie w Kościele Scjentologicznym Cultic practices in new religious movements: rites and ceremonies in the Church of Scientology ..................... 273 Sprawozdania Ks. Krzysztof Smykowski Sakrament małżeństwa we współczesnej debacie teologicznej. Sprawozdanie z konferencji naukowej Towarzystwa Teologów Dogmatyków (Bydgoszcz, 21-23 września 2015 r.) ........................ 293 Recenzje Dr hab. Dorota Kornas-Biela Marta Komorowska-Pudło, Psychospołeczne uwarunkowania postaw młodzieży wobec seksualności, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2015, ss. 422. ............................. 297 | 5 | Spis treści Tłumaczenia rev. Krzysztof Stępniak How to advertise religion? – friars on the Internet ............ 307 Rafał Kupiszewski (tłum), Bernd Jochen Hilberath Zasadnicza nierozerwalność małżeństwa a zasadnicze znaczenie ewangelicznego miłosierdzia ..................... 327 | 6 | Warszawskie Studia Pastoralne UKSW Rok XI 2016 Nr 1 (30) Ks. Edmund Robek SAC WSTĘP Oddajemy do rąk czytelnika 30-ty nr. naszego kwartalnika Warszaw- skich Studiów Pastoralnych. Zawiera on: artykuły naukowe z dzie- dzin: nauczania Kościoła, z życia Kościoła, zagadnienia wychowania, nierozerwalności małżeńskiej, wartości życia, inne religie świata i dział zagadnień pastoralnych: Misterium zbawcze Chrystusa osiąga swój szczyt w misterium pas- chalnym Śmierci i Zmartwychwstania. Misterium to aktualizuje się i jest ukazane w celebracji w sakramentach: wtajemniczenia chrześ- cijańskiego, uzdrowieniu i służbie komunii i powołaniu wiernych. A przede wszystkim w sprawowaniu Eucharystii, W artykule o wartości życia i jego zagrożenie, Autorka omawia dwa zagrożenia: antykoncepcja i aborcja, ich kontekst bioetyczny, z odwołaniem do nauczania Kościoła katolickiego na przykładzie Encykliki Jana Pawła II Evangelium vitae. Pastoraliści powinni zawsze być uczuleni na sprawach dotyczących Kościoła tu i teraz. Problem małżeństw rozwiedzionych jest proble- mem jak najbardziej na czasie. Autor podkreśla, że rozwiedzeni są pełnowartościowymi członkami wspólnoty kościelnej, gdyż pozostają w tej wspólnocie i jako jej członkowie mają wszystkie prawa, nawet wtedy kiedy nie mogą z nich czasowo korzystać. Zadaniem w dziedzienie wychowania jest prawidłowe kształto- wanie sumienia, bowiem pragnieniem wszystkich ludzi dobrej woli jest budowanie cywilizacji miłości, która powstaje dzięki osobom o dojrzałym, ukształtowanym sumieniu. Artykuł Światowe Dni Młodzieży poświęcony jest międzynaro- dowym spotkania młodych całego świata, którzy razem ze swoimi | 7 | Ks. Edmund Robek SAC katechetami, duszpasterzami, biskupami i papieżem gromadzą się w jednym miejscu, by wyznać wiarę w Jezusa Chrystusa. (Kraków 26-31 lipiec 2016). Artykuły mówiące o codziennym życiu mistycznym, – Mistyka to uczestniczenie w tajemnicy Jezusa. To wypełnienie Jego słów, wejście w Jego plan. To pójście za Nim, dokądkolwiek On zaprowadzi. Kolejny dział poświęcony jest innym religiom takim jak: islam, który, obok judaizmu i chrześcijaństwa, należy do wielkich religii monoteistycznych, o wspólnych korzeniach, spotykających się w oso- bie Abrahama. Jak wyżej powiedziałem, że pastoraliści powinni zawsze być uczu- leni na sprawach dotyczących Kościoła Obecny rok, to rok poświęcony Miłosierdziu Bożemu, pragnę zakończyć mój wstęp do niniejszego numeru. Oficjalną modlitwą na Jubileuszowy Rok Miłosierdzia 2015/1016 Panie Jezu Chryste, Ty nauczyłeś nas, abyśmy byli miłosierni, jak Ojciec nasz niebieski i powiedziałeś nam, że kto widzi Ciebie, widzi także i Jego. Ukaż nam Twoje oblicze, a będziemy zbawieni. Twój wzrok pełen miłości uwolnił Zacheusza oraz Mateusza od nie- woli pieniądza, a nierządnicę i Magdalenę od szukania szczęścia wyłącznie w rze- czach stworzonych. Wzrok ten sprawił, że Piotr zapłakał po zdradzie, a żałujący Dobry Łotr usłyszał zapewnienie o Raju. Pozwól nam tak wysłuchać słów, które wypowiedziałeś do Samary- tanki, jakbyś je wypowiedział do każdego nas: O, gdybyś znała dar Boży! Ty, który jesteś Obliczem widzialnym Ojca niewidzialnego, Boga, który objawia swoją wszechmoc przede wszystkim przez prze- baczenie i miłosierdzie: spraw, aby Kościół na świecie stał się widzialnym obliczem Ciebie, swojego Pana zmartwychwstałego i uwielbionego. Ty zechciałeś również, aby Twoi słudzy przybrani byli w słabość po to, | 8 | Wstęp aby mogli okazywać słuszne współczucie tym, którzy trwają w nie- wiedzy i błędzie: niech każda osoba, która się do nich zwraca, czuje się oczekiwana, kochana oraz doświadcza przebaczenia od Boga. Poślij Twojego Ducha i uświęć wszystkich nas Jego namaszczeniem, aby Jubileusz Miłosierdzia był rokiem łaski od Pana, a Twój Kościół z odnowionym entuzjazmem mógł nieść dobrą nowinę ubogim, głosić wolność więźniom i uciśnionym oraz przywracać wzrok niewidomym. Prosimy o to za wstawiennictwem Maryi, Matki Miłosierdzia, Ciebie, który z Ojcem i Duchem Świętym żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen | 9 | Warszawskie Studia Pastoralne UKSW Rok XI 2016 Nr 1 (30) Sergiusz Anoszko PRAKTYKI KULTOWE W NOWYCH RUCHACH RELIGIJNYCH: RYTY I CEREMONIE W KOŚCIELE SCJENTOLOGICZNYM Cultic practices in new religious movements: rites and ceremonies in the Church of Scientology Wprowadzenie Jak i każda religia tak również scjentologia ma swój własny kult, który w pewnym stopniu jest odwzorowaniem systemu liturgicznego religii tradycyjnych, i to przede wszystkim chrześcijaństwa, o czym pisał sam założyciel tego nowego ruchu religijnego L. Ron Hubbard1, ale także posiada swoje odrębne przepisy na płaszczyźnie obrzę- dowej. W strukturze rytuału tego związku wyznaniowego można więc wyróżnić dwie kategorie praktyk kultowych: sakramenty, bądź ceremonie par excellence – nadanie imienia, ślub, assist, pogrzeb, or- dynacja oraz służbę sensu stricto, bądź liturgię2. Niekiedy ceremonie nadania imienia, zawarcia małżeństwa i pochówku wyodrębniają w kategorię rytów3. Specyficzną formą kultu dla tego ruchu religijnego 1 L. Ron Hubbard, Scjentologia: Nowe spojrzenie na życie, Glostrup 2009, s. 25. 2 Por. Архимандрит Августин