Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie Tekst jednolity do Uchwały nr VI/49/2011 z dnia 21 stycznia 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KRASNE POTOCKIE 1 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie I. WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z dokumentów napisanych w celu odnowy wsi, wskazania kierunków rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Dokument zawiera inwentaryzację zasobów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych miejscowości, uwzględnia mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia pojawiające się przed miejscowością. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie jest dokumentem operacyjnym przygotowanym przy uczestnictwie rady sołeckiej i sołtysa wsi Krasne Potockie oraz na podstawie materiałów udostępnionych przez Urząd Gminy w Chełmcu. Plan Odnowy Wsi Krasne Potockie jest zgodny z dokumentami strategicznymi gminy: Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Chełmiec oraz Strategią Rozwoju Gminy Chełmiec na lata 2007 – 2015 w zakresie planowanych inwestycji w sołectwie Krasne Potockie. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. 2 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI KRASNE POTOCKIE 1. Położenie administracyjne i geograficzne Miejscowość Krasne Potockie stanowi jedno z 27 sołectw zlokalizowanych w Gminie Chełmiec w powiecie nowosądeckim województwa małopolskiego. Wieś Krasne Potockie znajduje się w odległości ok 6 km od Chełmca, stanowiącego centrum administracyjno – usługowe dla mieszkańców Gminy i siedzibę Urzędu Gminy oraz ok. 12 km od centrum największego w powiecie ośrodka miejskiego z siedzibą tejże jednostki administracyjnej. Sołectwo sąsiaduje z miejscowościami: Chomranice, Wola Marcinkowska, Trzetrzewina terytorialnie należącymi do Gminy Chełmiec oraz z wsią Męcina i Wysokie z Gminy Limanowa. Ilustracja 1: Mapa Administracyjna Gminy Chełmiec. 3 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie Źródło: Gmina Chełmiec. Krasne Potockie to rolniczo - turystyczna wieś położona w Beskidzie Sądeckim. Administracyjne granice sołectw wyznaczają terytorium o powierzchni 750,9210 ha co stanowi 6,7 % obszaru Gminy. Współrzędne geograficzne wsi: 49° 39' 44''N 20° 35' 20''E. Ilustracja 2: Mapa satelitarna wsi Krasne Potockie. Źródło: www.zumi.pl 4 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie 2. Historia miejscowości Wieś powstała prawdopodobnie w XV wieku. Rejestr poborowy z roku 1581 stwierdza, że właścicielem wsi i folwarku był Jakub Marcinkowski, a we wsi były cztery łany kmiece, czterech zagrodników z rolą, jeden komornik z bydłem i dwóch komorników bez bydła. Rejestr z roku 1629 stwierdzał, że właścicielem wsi i folwarku był Przecław Marcinkowski a we wsi przybył jeden komornik z bydłem. Po Marcinkowskich wieś przejęli ich krewni po kądzieli – Potoccy herbu Szreniawa, władali oni Krasnem do roku 1825, kiedy to również po kądzieli przeszło ono w ręce rodziny Maryanowskich, aby ostatecznie w końcu XX wieku przejść w obce ręce. W owym czasie we wsi istniał obszerny drewniany dwór, który był ozdobiony malowidłami ściennymi autorstwa malarza Stachiewicza. 5 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI KRASNE POTOCKIE 1. Demografia Ludność Na obszarze wsi Krasne Potockie zamieszkuje 968 osób (stan na koniec 2009 r.), w tym 499 kobiet (51,5%) i 469 mężczyzn (48,5%), co stanowi 3,7% populacji zamieszkałej na terenie Gminy Chełmiec. Średnia gęstość zaludnienia na terenie sołectwa wynosi 129 os / km2 Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Krasnym Potockiem w 2009. 499 469 kobiety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi około 57,5% populacji w Krasnem Potockiem, wysokim udziałem charakteryzuje się również grupa ludzi w wieku przedprodukcyjnym 28,3%. Ludność w wieku poprodukcyjnym to 14,2% populacji. Liczbę osób w poszczególnych kategoriach podano na 6 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie wykresie. Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Krasnem Potockiem w 2009r. 300 250 200 52% kobiety 150 48% mężczyźni 100 52% 48% 66% 50 34% 0 w iek przedprodukcyjny w iek produkcyjny w iek poprodukcyjny Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy w Chełmcu. Mieszkańcy Krasnego Potockiego są populacją młodą z dominacją kobiet. Przewaga ta jest szczególnie widoczna w wieku poprodukcyjnym gdzie kobiety stanowią 66% grupy, jest to powszechnie zauważalny stan, wynikający ze statystycznie krótszego okresu życia płci męskiej w stosunku do płci żeńskiej oraz różnic wiekowych dla kobiet i mężczyzn klasyfikujących do omawianej grupy. Kobiety wiodą również prymat liczbowy w grupie przedprodukcyjnej (52%). Mężczyźni stanowią większość w wieku produkcyjnym, gdzie męska część społeczeństwa stanowi 52% populacji w danym przedziale wiekowym. Przewaga mężczyzn w drugiej grupie może być wynikiem migracji kobiet do większych ośrodków miejskich w celu poszukiwania pracy, z powodu ograniczonej oferty dostępnej na lokalnym rynku pracy. 7 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie Mieszkalnictwo Gmina Chełmiec położona jest w najbliższym sąsiedztwie z miastem Nowy Sącz, stanowiącym stolice powiatu nowosądeckiego. Na terenie gminy zanotowano zjawisko wysokiego zainteresowania zakupem działek budowlanych w miejscowościach graniczących z miastem, ze względu na funkcjonalne rozwiązania komunikacyjne oraz dogodny dostęp do usług w mieście. Dotychczasowy wskaźnik standardu życia mieszkańców, charakteryzuje się mniej korzystnymi wielkościami niż w skali województwa. Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym w Gminie Chełmiec Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r. Wyszczególnienie W gminie m2 % W województwie m2 % Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 19,5 95,58 20,4 100 osobę Przeciętna liczba osób na 4,71 133,05 3,54 100 mieszkanie Przeciętna liczba osób na 1,11 118,05 0,94 100 izbę Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Chełmiec. Jak wynika z zestawienia, wskaźniki w gminie odbiegają od średnich a tym samym nie zabezpieczają w pełni potrzeb i obniżają poziom życia mieszkańców. 8 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie Bezrobocie Na terenie Gminy Chełmiec w 2008 roku zostało zarejestrowanych 1 326 bezrobotnych, z czego kobiety stanowią 59,4%, natomiast mężczyźni 40,6%. Taki poziom bezrobocia stawia gminę na czołowym miejscu pod względem liczby osób pozostających bez pracy w powiecie nowosądeckim (15,4% ogółu bezrobotnych). W latach 2004 - 2008 bezrobocie stopniowo obniżało się. Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach 2004 – 2008. 2500 2000 1500 1000 500 0 2004 2005 2006 2007 2008 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PUP. Pomimo systematycznego spadku bezrobocia zarejestrowanego od 2004 roku w Gminie Chełmiec, jego poziom wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Wśród bezrobotnych największą liczbę osób pozostających bez zatrudnienia skupiają następujące grupy: kobiety – 788 osób, następnie ludzie bez wykształcenia średniego – 711 osób, bez doświadczenia zawodowego – 9 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie 329 osób oraz młodzi mieszkańcy, którzy nie przekroczyli jeszcze 25 roku życia – 322 osoby. Niekorzystne statystyki wymagają od Gminy zaangażowania i dbałości o podnoszenie stopnia wykształcenia społeczeństwa oraz ciągłego, systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych mieszkańców. 2. Kapitał społeczny Oświata W Krasnem Potockiem znajduje się Szkoła Podstawowa. Placówka stara się zapewniać swym uczniom odpowiednie zaplecze techniczne i naukowe niezbędne do prawidłowego rozwoju naukowego i fizycznego młodych ludzi. Ponadto uczniowie zdobywający podstawowe wykształcenie w Krasnem Potockiem mogą korzystać z oferty zajęć dodatkowych. Ilustracja 6: Szkoła Podstawowa w Krasnem Potockiem. 10 Plan Odnowy Miejscowości Krasne Potockie Źródło: www.chelmiec.iap.pl Życie kulturalne We wsi znajduje się świetlica wiejska, zlokalizowana w niedawno wyremontowanej remizie strażackiej. Sport Brak klubu sportowego, znajduje się natomiast niepełnowymiarowe ogólnodostępne boisko sportowe, do gry w piłkę nożną i w siatkę. Organizacje Pozarządowe Jednostka straży pożarnej w Krasnem Potockiem jest jedną z najstarszych w gminie Chełmiec, gdyż powstała w 1978 roku. Inspiracją do powołania organizacji był duży pożar budynku miejscowej szkoły podstawowej, który został ugaszony przez mieszkańców wsi. Wydarzenie to ujawniło potrzebę zawiązania OSP, która chroniłaby społeczeństwo przed podobnymi wydarzeniami. Z tego też względu 19 lutego 1978 roku odbyło się zebranie założycielskie. W niedługim czasie po powstaniu straż w Krasnem Potockiem otrzymała do dyspozycji pompę od Zawodowej Straży Pożarnej w Nowym Sączu, która już 13 sierpnia 1978 roku została wykorzystana podczas pierwszej akcji, kiedy od uderzenia pioruna zapaliło się gospodarstwo Anny Olesiak. Ale na samej akcji gaśniczej się nie skończyło, bowiem ochotnicy później wyremontowali poszkodowanej kobiecie dach na budynku. Do października 1982 roku, czyli do czasu, kiedy OSP doczekała się własnej siedziby, sprzęt pożarniczy był przechowywany w garażu państwa Dudziców. Nowa siedziba mieściła się w magazynie przejętym od Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Chełmcu.