UCHWAŁA NR XXXV/306/2009 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie przyj ęcia gminnego programu opieki nad zabytkami. Na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (jednolity tekst Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203; z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457; z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337; z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568; z 2007 r. Nr 192, poz. 1394), Rada Miejska uchwala, co nast ępuje: § 1. Przyjmuje si ę” Gminny program opieki nad zabytkami na lata 2009-2012 Miasta i Gminy Połczyn-Zdrój” stanowi ący zał ącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Burmistrzowi Połczyna-Zdroju. § 3. Zobowi ązuje si ę Burmistrza Połczyna-Zdroju do sporz ądzania co dwa lata i przedkładania Radzie Miejskiej w Połczynie-Zdroju sprawozdania z realizacji programu. § 4. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa Zachodniopomorskiego. PRZEWODNICZ ĄCY RADY Franciszek Pilip Zał ącznik do uchwały Nr XXXV/306/2009 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 29 kwietnia 2009 r. (poz. 1385) PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2009-2012 MIASTA i GMINY POŁCZYN – ZDRÓJ WST ĘP Połczyn Zdrój jest kurortem znanym w Polsce i za granic ą. W oparciu o bogate zło Ŝa znakomitej jako ści borowiny i permskich solanek miasto z powodzeniem podtrzymuje i rozwija ponad 300-letnie tradycje uzdrowiskowe, natomiast teren gminy jako wchodz ąca w znacznej cz ęś ci w skład Drawskiego Parku Krajobrazowego stanowi jeden z najbardziej urokliwych i atrakcyjnych turystycznie zak ątków Pomorza Zachodniego (ze strony www.polczyn-zdroj.pl). Środowisko kulturowe to wa Ŝny czynnik Ŝycia i działalno ści człowieka. Zabytki s ą nie tylko materialnym śladem przeszło ści, lecz tak Ŝe cennym elementem kultury, przyczyniaj ącym si ę do kształtowania przyjaznego otoczenia człowieka. Bogactwo i ró Ŝnorodno ść dziedzictwa kultury mo Ŝe w istotny sposób przyczyni ć si ę do rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, a tym samym do poprawy jako ści Ŝycia jej mieszka ńców. Na krajobraz kulturowy składaj ą si ę zarówno elementy przyrodnicze, jak te Ŝ wytwory i osi ągni ęcia cywilizacyjne człowieka. S ą to zarówno pojedyncze obiekty i zespoły budowli, dzieła sztuki, elementy zagospodarowania przestrzeni, krajobrazy miejskie i wiejskie kształtuj ące świadomo ść i to Ŝsamo ść regionaln ą mieszka ńców. W działaniach samorz ądów lokalnych, podobnie jak w polityce pa ństwa, istotne jest zapewnienie zrównowa Ŝonego rozwoju i ładu przestrzennego oraz powi ązanie ochrony zabytków z ochron ą środowiska przyrodniczego. Sprawny i skuteczny system ochrony i opieki nad zabytkami powinien odbywa ć si ę przy udziale samorz ądów, wła ścicieli i u Ŝytkowników zabytków oraz mieszka ńców i wspólnot lokalnych. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada na jednostki samorz ądu terytorialnego obowi ązek sporz ądzenia programu opieki nad zabytkami (art. 87 ustawy). Głównym odbiorc ą programu jest społeczno ść lokalna, która bezpo średnio powinna odczu ć efekty jego wdra Ŝania. Dotyczy to nie tylko wła ścicieli i u Ŝytkowników obszarów i obiektów zabytkowych, ale równie Ŝ wszystkich mieszka ńców, gdy Ŝ zachowane i nale Ŝycie piel ęgnowane dziedzictwo kulturowe wyró Ŝnia obszar gminy i przes ądza o jej atrakcyjno ści. Przyj ęty przez Rad ę Gminy w formie uchwały gminny program opieki nad zabytkami jest elementem polityki samorz ądowej. Powinien słu Ŝyć podejmowaniu planowych działa ń dotycz ących: inicjowania, wspierania, koordynowania bada ń i prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Opracowanie i uchwalenie gminnego programu opieki nad zabytkami nie powinno by ć traktowane jedynie jako realizacja przez gmin ę ustawowego zadania. Programy słu Ŝyć maj ą bowiem rozwojowi gminy poprzez d ąŜ enie do poprawy stanu zachowania zabytków, eksponowania walorów krajobrazu kulturowego, wykorzystania atrakcyjno ści zabytków dla potrzeb społecznych, gospodarczych i edukacyjnych. Inne wa Ŝne cele gminnego programu opieki nad zabytkami wskazane przez ustawodawc ę, jak okre ślenie warunków współpracy z wła ścicielami zabytków eliminuj ących sytuacje konfliktowe czy tworzenie miejsc pracy zwi ązanych z opiek ą nad zabytkami, sprawiaj ą, Ŝe program ten mo Ŝe pełni ć wa Ŝną rol ę społeczn ą, a jego konsekwentna realizacja sta ć si ę istotnym czynnikiem rozwoju gminy. Program opieki nad zabytkami powinien pomóc w aktywnym zarz ądzaniu zasobem stanowi ącym dziedzictwo kulturowe gminy. Wskazane w programie działania powinny by ć ukierunkowane na popraw ę stanu zabytków, ich adaptacj ę i rewaloryzacj ę oraz zwi ększenie dost ępno ści do nich mieszka ńców i turystów. Jednocze śnie przyczyni ć si ę mog ą do zwi ększenia atrakcyjno ści regionów, podniesienia konkurencyjno ści oferowanych produktów turystycznych, a tak Ŝe szerszego od dotychczasowego wykorzystania potencjału zwi ązanego z zachowanym dziedzictwem kulturowym. Gminny program opieki nad zabytkami mi ędzy innymi poprzez działania edukacyjne budzi ć te Ŝ mo Ŝe w lokalnej społeczno ści świadomo ść istniej ącej wspólnoty kulturowej, roli i znaczenia lokalnych warto ści i wspólnych korzeni. Wspólna dbało ść o zachowanie warto ści kulturowych umacnia poczucie to Ŝsamo ści, wspiera identyfikacj ę jednostki z tzw. „mał ą ojczyzn ą”, wzmacnia procesy integracyjne w społeczno ści lokalnej minimalizuj ąc niektóre negatywne skutki tendencji do powszechności. Współpraca środowisk samorz ądowych, konserwatorskich i lokalnych przy realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami przynie ść powinna wszystkim stronom wymierne korzy ści: zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokole ń, polepszenie stanu obiektów zabytkowych, zwi ększenie atrakcyjno ści przestrzeni publicznych, rozwój społeczno-gospodarczy. 1 1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Przygotowanie i realizacja programu opieki nad zabytkami nale Ŝy do ustawowych obowi ązków samorz ądu gminnego, nało Ŝonych ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r. o opiece nad zabytkami i ochronie zabytków (art. 84 - 87; z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.), w której okre ślono tryb sporz ądzenia oraz cele gminnego programu opieki nad zabytkami. 1. Gminny program opieki nad zabytkami sporz ądzany jest na okres 4 lat przez Zarz ąd Gminy, (wójta, burmistrza, prezydenta Miasta) i ma na celu, w szczególno ści: „1) wł ączenie problemów ochrony zabytków do systemu zada ń strategicznych (wojewódzkich, powiatowych, gminnych) wynikaj ących z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzgl ędnianie uwarunkowa ń ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, ł ącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenia do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie działa ń zwi ększaj ących atrakcyjno ść zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj ących wzrostowi środków finansowych na opiek ę nad zabytkami; 6) okre ślenie warunków współpracy z wła ścicielami zabytków, eliminuj ących sytuacje konfliktowe zwi ązane z wykorzystaniem zabytków; 1 Z opracowania „Poradnik metodologiczny z „Poradnika metodycznego - gminny program opieki nad zabytkami” opracowanego przez Zespół powołany przez Dyrektora Krajowego O środka Bada ń i Dokumentacji Zabytków w Warszawie w 2008 r. 7) podejmowanie przedsi ęwzi ęć umo Ŝliwiaj ących tworzenie miejsc pracy zwi ązanych z opiek ą nad zabytkami.” (art. 87 ust. 2 cytowanej ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). 2. Po zaopiniowaniu przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Gminny Program Opieki nad Zabytkami jest uchwalany przez Rad ę Gminy i publikowany w Dzienniku Urz ędowym Województwa Zachodniopomorskiego. 3. Zarz ąd Gminy jest zobowi ązany do sporz ądzania co dwa lata sprawozdania z realizacji programu i do przekazania go Generalnemu Konserwatorowi Zabytków i Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Podstawowym celem sporz ądzania i realizacji gminnych programów opieki nad zabytkami jest zachowanie walorów krajobrazowych i utrzymanie w jak najlepszym stanie zabytków znajduj ących si ę na terenie władania samorz ądu poprzez ró Ŝnorodne działania zwi ązane bezpo średnio z materialn ą substancj ą zabytków, ich zagospodarowanie w ró Ŝnych formach nie powoduj ących uszczerbku dla zabytkowych warto ści, jak i działania zmierzaj ące do podniesienia wiedzy o zabytkach i świadomo ści potrzeby utrzymania dziedzictwa kulturowego w śród mieszka ńców gminy. 2. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE Zabytki zostały obj ęte ochron ą zadeklarowan ą jako konstytucyjny obowi ązek Pa ństwa i ka Ŝdego obywatela (art. 5, art. 6 ust. 1 i art. 86 Konstytucji RP). 2.1. Podstawowym aktem prawa reguluj ącym ochron ę i opiek ę nad zabytkami jest ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zmianami) wraz z aktami wykonawczymi 2, w której okre ślono przedmiot, formy i zasady ochrony zabytków i opieki nad nimi. 2 1. Rozporz ądzenie Ministra Kultury z dnia 6 czerwca 2005 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 940). 2. Rozporz ądzenie Ministra Kultury z dnia 28 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania dofinansowania realizacji zada ń z zakresu kultury, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Promocji Kultury (Dz. U. z 2005 r. Nr 24, poz. 200) Rozporz ądzenie Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych (Dz. U.