ISSN 1425-8730 KWARTALNIK GMINY TURAWA NR 4/63/2005 BIERDZANY ♦ KADŁUB TURAWSKI ♦ KOTÓRZ MAŁY ♦ KOTÓRZ WIELKI ♦ LIGOTA ♦ OSOWIEC ♦ RZĘDÓW ♦ TURAWA ♦ WĘGRY ♦ ZAKRZÓW ♦ ZAWADA^ Cena 2 zł Piętnaste urodziny naszej »fali" Piszemy o tym na stronie 2 Ponadto w numerze: Wizyta strażaków z N iem iec.............................. str. 3 Gminna oświata w 2005 roku ....................... str. 4 Kapliczka po remoncie .. str. 5 Krótka historia Turawy i jej mieszkańców .......... str. 6 Podatki i opłaty w 2006 roku ....................... str. 7 O naszych Staubeckach, czyli historia budowy jeziora turawskiego .... str. .10 Turawa nad rzeką Mała P a n e w ....................... str. 11 Historia Gminy Turawa w okresie II wojny św iato w ej............................. str. 12 Włodarze naszych wsi ■ Bierd zan y............................. str. 14 Dzień Pierwszaka str. 15 m m m m m m FALA CB.UPZIŁŃ 2005 Piętnaste urodziny naszej „Fali" Piętnaście lat, ajakby to było wczoraj, kiedy w umysłach grupy osób zrodziła się myśl o powołaniu do życia własnego pis­ ma, pisma gminy Turawa. Inicjatorem, a także realizatorem pomy­ słu było Towarzystwo Miłośników Ziemi Turawskiej. Uznało ono bowiem, że pro­ blematykę regionalną realizować bedzie można najskuteczniej na łamach miejsco­ wej prasy. W grudniu 1990 r. w pierwszym nume­ rze „Fali” Kolegium Redakcyjne zwróciło się do miejscowej społeczności z nastę­ był Waszym doradcą, źródłem pozytyw­ nego byli: LeonardRichta pełniący funk­ pującym zobowiązaniem: „dołożymy nej i godziwej informacji Uważam, iż na cję redaktora naczelnego,Teresa Żulew- wszelkich sił, aby powołane do życia cza­ przestrzeni interesujących nas piętnastu ska będąca sekretarzem redakcji oraz Bar­ sopismo było w Waszych rodzinach mi­ lat swojego istnienia, wydawnictwo po­ bara Majewska zajmująca się stronątech- łym gościem, który w sposób pogodny twierdziło zawarte w odezwie przyrzecze­ nicznąprzygotowywanych numerów. Sta­ przypoominać będzie o najważniejszych nie, zdobyło przecież wielu wiernych przy­ le współpracowali z redakcjąw charakter^^ wydarzeniach. Zarówno tych wielkich jaciół i czytelników służąc tym samym redaktorów: Walter Świerc, Danuta w kraju, jak i tych może mniej ważnych utrzymaniu tradycji kulturowej regionu tysek, Benedykt Kulig, Edward Malłsz , ale bliskich nam, bo zaczerpniętych z bez­ turawskiego. Stanisław Pikul i Grażyna Szczurek. pośredniego otoczenia naszej Gminy, wsi Pragnę przypomnieć Czytelnikom, że W okresie piętnastu lat z różnych przyczyn i rodziny. Chcielibyśmy, aby kwartalnik w składzie pierwszego Kolegium Redakcyj­ skład osobowy Kolegium ulegał zmianie, chociaż pewna grupa pozostawała wierna czasopismu do dnia dzisiejszego. Jedną z osób tej grupy to Teresa Żulewska, któ­ rej tą drogą pragnę złożyć szczególne po­ Dyplom uznania dziękowanie za długoletnią i bezintere­ sowną pracę w zespole redakcyjnym. W okresie piętnastu lat ukazało się dla Ligoty Turawskiej 62 numerów kwartalnika, a do rąk czytel­ ników trafiło około 50 tys. egzemplarzy „Fali”. Druk pierwszych egzemplarzy od­ WOIEWÓDZTWO OPOLSKIE bywał się za pomocą prostej kopiarki bę­ Ligota Turawska dącej na stanie Urzędu Gminy. Od 1994 r. otrzymała podpisany druk zlecono Wydawnictwu „Instytut Ślą­ przez Marszałka Woje­ ski” w Opolu, natomiast od kilku lat to wództwa Opolskiego danie wykonuje Drukarnia NOT w ( )p o ^ B dyplom uznania za W imieniu Towarzystwa Miłośników DYPLOM udział w konkursie Ziemi Turawskiej pragnę wyrazić podzię­ „Piękna Wieś Opol­ kowanie Radnym w kolejnych kadencjach UZNANIA ska 2005”. Przypo­ i członkom poszczególnych Zarządów za dla mnijmy, że sołectwo częściowe sfinansowanie pisma, pracow­ projektu bardzo aktywnie dzia­ nikom Urzędu Gminy, szczególnieRoma­ OB6L1SK OPAmięrniAJACY POWSTAD16 ła w ramach programu nowi Borkowskiemu, który przez wiele OS16DLA - S16DL0ITG0 W L1GOC1G „ Odnowa wsi w woje­ lat z dużą odpowiedzialnością przygoto­ T0RAWSK16J ORAZ W16JSK1 PLAC ZABAW wództwie opolskim”. wywał kolejne egzemplarze do druku. DLA DZIGC1 “POD BOClAnim GniAZDGiTT W zeszłym roku Ligo­ Przede wszystkim jednak podziękować Ligota Turawska gmina Turawa ta otrzymała wyróżnie­ pragnę wielu osobom piszącym na lamach nie za projekt „ Wiejska za udział w konkursie „Fali”, dostarczającym często niepowta­ Izba Regionalna - Piękna Wieś Opolska 2005 rzalne wiadomości o naszej przeszłości otwarte miejsce spo­ i dniu dzisiejszym. Zróbmy zatem wszyst­ w kategorii tkań ”. - Najlepszy Projekt Odnowy Wsi - ko, aby ten niecodzienny dorobek ochro­ Gratulujemy i ży­ nić, aby wokół tak ciekawego pisma zgro­ czymy dalszych suk­ madzać jak najwięcej osób. cesów. Przewodniczący Towarzystwa 22 października 2005r. Jan Stonoga Miłośników Ziemi Turawskiej Wizyta strażaków z Niemiec W dniach 30 września- 2 października żarnej w Opolu, 2005 roku na terenie naszej gminy po raz gdzie zapoznali się kolejny podejmowaliśmy gości z Saalfel- ze sprzętem stra­ der-Hoehe - niemieckiej gminy partner­ żaków zawodo­ skiej z Turyngii. Tym razem nie była to wych. wizyta urzędników, lecz autentyczna współ­ W jednostce praca grupy mieszkańców - strażaków OSP w Osowcu z różnych jednostek z zaprzyjaźnionej goście zostali po­ gminy. częstowani kawą W pierwszym dniu wizyty (piątek) stra­ i kołaczem. Oprócz żacy i pracownicy tamtejszego urzędu jednostek OSP gminy obserwowali obrady Rady Gminy zwiedzili również podczas sesji, a następnie zwiedzali mu­ Izbę Regionalną zeum dinozaurów w Krasiejowie. w Ligocie Turaw- W niedzielę grupa zwiedzała Opole - skiej, kościół oraz m.in. zdobywała Wieżę Piastowską. nowo otwartą ga­ Jednak głównym celem i punktem pro­ lerię w Bierdza- gramu był dzień drugi - sobota. Wów- nach. zas to strażacy z Saalfelder-Hoehe byli Cały mocno gośćmi strażaków z Gminy Turawa. wypełniony dzień Dzień dla całej grupy rozpoczął się zakończony został o godz. 10.00. Był wypełniony w każdej na sali w Bier- minucie. Nasi Goście zaproszeni zostali do dzanach. Tutaj go­ wszystkich jednostek OSP w gminie, ście podjęci zosta­ w których wymieniali się swoimi spostrze­ li przez przedsta­ żeniami - nie kryli zdziwienia z tak dobre­ wicieli wszystkich go i wysokiego stanu technicznego na­ naszych jednostek szych jednostek, jak też ich wyszkolenia. OSP obiadoko- Sąpłaszczyzny działalności jednostek nie­ lacją. Następnie mieckich podobne do naszych, ale są też odbył się wieczo­ pewne różnice, z których wychodzimy le­ rek taneczny zor­ piej od naszych przyjaciół. ganizowany dla W tym dniu odbywały się też zawo­ naszych gości. dy strażackie w Grudzicach i w drodze W czasie tego wieczorku miały miejsce nej jak i z drugiej strony. Cały pełny wra­ do Opola nasi Goście mogli zobaczyć, też występy zespołu „Jaźwinki" z Bier- żeń i bardzo mile spędzony dzień zakoń­ jak wyglądają zmagania naszych stra­ dzan. czył się we wczesnych godzinach ran­ żaków w zawodach sportowo-pożar- Wymieniliśmy się również drobnymi nych. liczych. Następnie goście zwiedzili Ko­ podarunkami, ale przede wszystkim do­ Artur Gallus le n d ę Miejską Państwowej Straży Po­ świadczeniami i spostrzeżeniami tak z jed­ 0 trzech sołtysach naszej gminy Inspiracją mojej krótkiej wypowie­ Owa wypowiedź miała swój ścisły zwią­ działalności jest równie ważna, właśnie dla dzi o trzech sołtysach naszej Gminy by­ zek z chwilowym zamknięciem Ośrodka żyjących dziś i w przyszłości. ła ciekawa, nawet ujmująca wypo­ Zdrowia w Kadłubie Turawskim, do Dbałość o naszą przyszłość, kulturę wiedźErnesta Grzesika, włodarza Kadłu­ którego należy także Ligota Turawska materialną i duchową w postaci zorgani­ ba Turawskiego, który w lekkim zdener­ i Zakrzów Turawski, a odpowiedzial­ zowanej Izby Regionalnej w Ligocie Tu- wowaniu sformułował następującą se­ ność za jego funkcjonowanie jak gdyby rawskiej oraz przeprowadzonych prac kwencję; pozostała jedynie na sołtysie Kadłuba Tu­ konserwatorskich grobów naszych „Jedna zajmuje się rupieciuma, (soł­ rawskiego. przodków w Zakrzowie Turawskim zasłu­ tys Ligoty Turowskiej), drugi nieboscy- Może i tak było, jednak chciałbym przy guje na najwyższe uznanie. kuma, (sołtys Zakrzowa Turawskiego) tej właśnie okazji uzmysłowić Czytelni­ Walter Świerc a mnie zostali ci żywi. ” kom, że każda z wymienionych powyżej ........................ FALA ' - ........................ — ęe.UPZIŁŃ 2005 Gminna oświata w 2005 roku Grudzień jest porą dokonywania pod­ Szkoła/obecna miejscowości rok urodzenia Razem sumowań mijającego roku. Poniższy tekst ilość uczniów 2000 2001 2002 2003 2004 2005 jest krótkim podsumowaniem dokonań i problemów nurtujących gminną oświa­ PSP Bierdzany 5 9 8 11 10 10 53 tę w 2006 roku. Bierdzany / 76 Po reformie oświaty z 1999 i zmianach PSP Ligota 5 10 6 3 6 5 35 sieci szkół z 2003 roku w gminie działają Ligota Turawska następujące placówki oświatowe: przed­ Turawska/112 Zakrzów 4 6 4 1 5 5 25 szkola w Bierdzanach, Kotorzu Małym, Turawski Turawie, Węgrach i Zawadzie, szkoły razem 8 15 9 3 11 10 60 podstawowe w Ligocie Turawskiej (uczęszczają do niej uczniowie z Zakrzo- N S P Kadłub Kadłub 7 5 8 3 6 7 36 wa Turawskiego, Kadłuba Turawskiego Turawski /9 Turawski i Ligoty Turawskiej), Osowcu (uczęsz­ PSP Kotórz Mały 4 9 9 12 6 3 43 czają do niej uczniowie z Osowca, Tura­ Zawada/131 Kotórz Wielki 2 4 3 1 3 1 14 wy i Rzędowa), Zawadzie (uczęszczajądo Zawada 23 U 13 8 11 7 73 niej uczniowie z Zawady, Kotorza Małe­ razem 29 24 26 21 20 11 130 go i Kotorza Wielkiego) i Bierdzanach oraz Gimnazj umwT urawie. PSP Osowiec 11 16 9 15 10 13 W Zakrzowie Turawskim znajduje się Osowiec/195 Rzędów 4 4 6 3 2 3 2274 "4 oddział przedszkolny szkoły w Ligocie Turawa 8 7 10 8 6 7 46 a w Rzędowie oddział przedszkolny