De Digitale Snelweg Vogelkoppenknipsels Nummer 79 Polder bij Nijkerk in trek bij ganzen Barneveldse Krant, 4 januari 2014 Verzameld door Wim Smeets In de polder Arkemheen bij Nijkerk zijn met het zachte weer van deze winter weer veel In deze rubriek vindt u samenvattingen van vogels te zien, vooral Kieviten, Brandganzen, artikelen met in de kop een vogelnaam of een Kolganzen en Grauwe Ganzen. Met dit zachte vogelaanduiding. Deze artikelen verschenen weer blijven deze vogels hier overwinteren. in de maanden januari, februari en maart 2014 Gaat het vriezen, dan trekken deze vogels in Nederlandse dag-, week- en huis-aan-huis- naar het zuiden. Opvallend is het grote aantal bladen. Brandganzen in deze polders. De polder Arkemheen tussen Nijkerk en Bun- schoten en de ernaast gelegen Putterpolder Polder bij Nijkerk in trek bij ganzen. Foto: Wim Smeets. het Vogeljaar 62 (2) 2014 [113-117] 113 Vogelkoppenknipsels vormen samen een uitgestrekt weidevogelge- Verenkleur ontstond als bijverschijnsel in bied. In het voorjaar bruist het daar van het evolutie leven. Dan is het broedtijd voor vele soorten NRC Handelsblad, 14 januari 2014 weidevogels. De veelkleurigheid van vogels en zoogdieren is tijdens de evolutie ontstaan als bijver- PvdD: Spreeuw niet op het bord schijnsel. In het tijdschrift Nature opperen De Telegraaf, 7 januari 2014 Amerikaanse en Chinese paleontologen het De Utrechtse Statenfractie van de Partij voor ‘speculatieve idee’ dat de pigmenten meever- de Dieren (PvdD) springt in de bres voor de anderen met de toenemende efficiëntie van Spreeuwen, voor zover die zich althans in het de stofwisseling, toen vogels en zoogdieren territorium van de provincie Utrecht bevin- warmbloedig werden. De auteurs baseren hun den. De beschermde Spreeuw kan alleen met idee op een uitgebreide analyse van de evolu- een ontheffing worden geserveerd. Restau- tie van kleurstoffen in huid, haren en veren. rant De Pronckheer in Cothen, dat de vogel afgelopen zomer op het menu had, probeert die ontheffing bij de provincie los te peute- Routes du soleil van de Grauwe Kiek ren. Dat leidde tot verontwaardiging bij deze Trouw, 15 januari 2014 PvdD, die Kamervragen stelde. Grauwe Kiekendieven die in West-, Midden- Spreeuw en die schade veroorzaken mogen of Oost Europa broeden hebben allemaal hun worden afgeschoten. eigen favorieten routes naar de vaste overwin- teringsplaatsen in Afrika. Dat blijkt uit negen jaar zenderonderzoek van de Werkgroep Meeuwen voeren: € 130 boete Grauwe Kiekendief. Het onderzoek van Ben De Telegraaf, 10 januari 2014 Koks en Raymond Klaassen is gepubliceerd Haarlem gaat als eerste gemeente boetes uit- in de Proceedings of the Royal Society B. schrijven voor het voeren van meeuwen. Op Vanuit Oost-Groningen zijn lijnen getrok- bepaalde plekken in de stad geldt binnenkort ken, voornamelijk via Gibraltar naar Afrika. een voerverbod. Wie het toch doet en wordt Sommige vogels kiezen de route via Italië. In betrapt mag €130,- neertellen. Meer gemeen- het voorjaar is er nog maar een enkeling die ten worstelen met de overlast van meeuwen. via dat land naar het noorden terugkeert. De In Leiden komen daarom ondergrondse vogels uit Midden-Duitsland kiezen voor het con tai ners. De stad heeft net als Alkmaar Iberisch schiereiland of voor Italië. De vogels en Katwijk een ontheffing van de Flora- en uit Wit-Rusland kiezen voor een oostelijke faunawet aangevraagd voor het bestrijden van route via Griekenland om vandaaruit recht de deze vogels. Middellandse Zee over te steken naar Egypte Over hetzelfde onderwerp een artikel in en Libië. Trouw van 11 januari 2014. Korhoenders zie je alleen nog op een foto De in V-vorm vliegende ibis past zijn vleu- Barneveldse Krant, 11 januari 2014 gelslag aan aan de ibis die voor hem vliegt In het begin van de vorige eeuw moes- NRC Handelsblad, 16 januari 2014 ten Korhoenders nog worden bestreden. Engelse en Duitse biologen hebben ontdekt Omstreeks 1975 ging het al slecht met de dat ibissen die in een V-vorm vliegen continu Korhoenders. Niet door de Vossen of roofvo- hun vleugelstand aanpassen aan die van hun gels, want die waren er toen bijna niet meer voorganger. Hierdoor maken zij maximaal vanwege het gebruik van gifstoffen in de gebruik van de opwaartse luchtstroom die landbouw. Het verdwijnen van de Korhoen- hun voorganger voor hen creëert. De V-vorm ders heeft te maken met veranderingen in hun is een bekend vliegpatroon van migrerende leefgebied: de vergrassing van de heide heeft vogels. De voorste vogel (die vaak wisselt) hen geen goed gedaan. Bepaalde kruiden en verbruikt de meeste energie, de andere vogels veel mierennestjes zijn verdwenen. Er kunnen profiteren van de opwaartse luchtstroom geen jongen meer worden grootgebracht. die door de V-vorm en de vogel voor hun Zodoende zijn de Korhoenders op de Veluwe ontstaat. en op de Holterberg zo goed als uitgestorven. Over hetzelfde onderwerp een artikel in Ook in Schotland en in de Scandinavische Trouw van 16 januari 2014. landen gaat het niet goed met de Korhoender. 114 het Vogeljaar 62 (2) 2014 Vogelkoppenknipsels Gans verdient beter imago Noordhollands Dagblad, 18 januari 2014 Op de gans wordt karaktermoord gepleegd. De gans wordt té gemakkelijk gezien als de veroorzaker van schade. Met dat beeld is voor boeren geld te verdienen en komt er ruimte voor de jacht. Het aantal overwinterende ganzen in Ne- derland is sinds 1980 toegenomen van een half miljoen tot bijna twee miljoen. Het merendeel van deze overwinteraars trekt in de zomer naar koudere streken om daar te broeden. Broedende ganzen die het hele jaar in Nederland verbleven waren decennia lang verdwenen, maar ze zijn weer terug. De verklaring voor de sterke groei in de zomer en de winter zijn vooral de zware bemesting en de ontwikkeling van de intensieve, bijna industriële landbouw. Hierdoor is het voedsel voor de ganzen ontzettend verbeterd in winter en zomer. Het eiwitgehalte van het Neder- landse gras blijft de hele zomer hoog en het gras laag door intensief maaien en beweiden. Ganzen zijn slim en passen zich snel aan. De Vos is in Nederland vogelvrij verklaard, daar- Bruine Klauwier totaal uit koers. door is de vijand van de eieren en de kuikens Foto: Wim Smeets. verdwenen. Het overzomerende deel van de ganzenpopulatie heeft dat ervaren en geeft komt neer op het verbannen van de natuur uit dat aan de kuikens door. Het is jammer dat de onze omgeving. ganzen in Nederland enkel als probleem in het nieuws komen, terwijl wij dat zelf hebben Bruine Klauwier totaal uit koers veroorzaakt. De Telegraaf, 20 januari 2014 Uit de hoogproductieve weidevelden zijn de Tijdens de jaarlijkse tuinvogeltelling werd weidevogels verdreven door het intensieve in het Achterhoekse Netterden een Bruine maaibeleid. Met het verjagen van de ganzen Klauwier gespot. Het is voor het eerst sinds zitten wij straks met een soort groene doodse lange tijd dat deze vogel in ons land is gezien. vlakte waarin niets anders meer leeft. Dat Het is een zangvogel die in een groot deel in De Sneeuwuil rukt op. Foto: Wim Smeets. het Vogeljaar 62 (2) 2014 115 Vogelkoppenknipsels Azië broedt. Hij overwintert doorgaans in het Vredesduiven ontkomen nipt na aanval oriëntaalse gebied, het zuidoosten van Azië. NRC Handelsblad, 27 januari 2014 Ze moesten de hoop op vrede in onder andere Minder vogels geteld vanwege het zachte Oekraïne symboliseren, de twee witte duiven weer die twee kinderen los lieten na het Angelusge- Leeuwarder Courant, 20 januari 2014 bed: het traditionele middaggebed dat de paus De landelijke tuinvogeltelling heeft bedui- elke zondag houdt op het Sint Pietersplein. dend minder vogels opgeleverd dan in andere Maar binnen een paar seconden werden zij jaren. Dat komt vooral door het zachte weer. het doelwit van een aanval door een Bon- Veel zangvogels zijn naar het bos en het open te Kraai en een Zilvermeeuw. Uiteindelijk veld getrokken, omdat daar ook voedsel is te wisten de twee vredesduiven gehavend te vinden. Meer dan 45.000 mensen deden mee ontkomen. Het symboliseerde de hoop op aan de telling. Zij telden 571.000 vogels. De vrede karakteristiek. Huismus is het vaakst gezien, gevolgd door Over hetzelfde onderwerp een artikel in het Koolmees en Merel. NRC Handelsblad van 30 januari 2014. Over hetzelfde onderwerp een artikel in het NRC Handelsblad eveneens van 20 januari Flamingo (83) overleden 2014. De Telegraaf, 1 februari 2014 De oudste flamingo ter wereld is overleden. Sneeuwuil rukt op De roze vogel bereikte de respectabele leef- De Telegraaf, 24 januari 2014 tijd van 83 jaar. De Adelaide Zoo in Australië Sneeuwuilen weten ons land vaker te vinden liet de flamingo inslapen wegen ouderdoms- dan normaal. De vogels zijn per schip vanuit klachten. hun leefgebied, Canada en het noorden van de Verenigde Staten, naar Europa gereisd. De Grote Zilverreiger dol op ons land laatste officiële waarneming van een Sneeuw- De Telegraaf, 1 februari 2014 uil was in 2008. De uilen trekken massaal De Grote Zilverreiger gaat duidelijk de con- weg uit Canada en Alaska naar het zuiden bij currentie aan met de Blauwe Reiger en is op gebrek aan voedsel en het slechte weer. Om weg om de plaats van de meest voorkomende uit te rusten landen ze dan soms op schepen reigersoort in ons land over te nemen. De en als ze geen land meer zien blijven zij aan Oostvaardersplassen spelen een belangrijke boord totdat zij weer land zien. Dat kan de rol als brongebied voor de uitbreiding van de kust van Nederland zijn. Grote Zilverreiger. Naast het meer beschik- Over hetzelfde onderwerp artikelen in Trouw baar komen van geschikt leefgebied worden van 27 januari en van 4 en 5 februari 2014. ook betere bescherming en klimaatverande- Op 4 maart verscheen er een bericht in Trouw ring als oorzaak voor de toename genoemd. dat een van de twee Sneeuwuilen op Vlieland Van oorsprong leefde de Grote Zilverreiger dood was aangetroffen.