Rocznik Tatarów Polskich seria 2 Czasopismo naukowe i literacko-społeczne poświęcone historii, kulturze oraz teraźniejszości Tatarów w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Tom VI (XX) Muzułmański Związek Religijny w RP Najwyższe Kolegium Muzułmańskie 2019 (1440/41) Rocznik Tatarów Polskich seria 2 Tom VI (XX) 3 SPIS TREŚCI Słowo od redakcji .......................................................................................................................7 I. Artykuły i rozprawy ..........................................................................................................11 Marek M. Dziekan: Abu Abd Allah Muhammad al-Busiri (1212–1296) jako panegirysta Proroka Muhammada .............................................................11 Михайло Якубович: Ісламська поміркованість у релігійному житті польських татар ................................................................................................................25 Daniel St. Czachorowski: Lustracja pułku Achmecia Skirmonta i przysięga wojskowa z roku 1765 ..........................................................................37 Swietłana Czerwonnaja: Polska – Azerbejdżan: związki polityczne i kulturowe oraz rola polskich Tatarów w ich rozwoju ..............................55 Michał Łyszczarz: Tzw. nóż wirujący jako przykład kreowania etniczności wokół wspólnoty wyobrażonej ........................................................87 II. Tatarzy w Europie Wschodniej .......................................................................... 109 Musa Czachorowski: Białoruskie czasopiśmiennictwo tatarskie po roku 1991 ....................................................................................................................... 109 Swietłana Czerwonnaja: Meczety Krymu (3)...................................................... 125 III. Archiwum .......................................................................................................................... 175 Daniel St. Czachorowski: Tragedia warszawskiego imama ..................... 175 Archiwum KGB: Sprawa śledcza Woronowicza Alego Samuiłowicza (1) ..............................................................................................................177 IV. Część literacka ...............................................................................................................225 Musa Czachorowski: Musa Dżalil – poeta niezłomny ..................................225 Musa Dżalil: Wiersze ............................................................................................................ 231 V. Varia ..........................................................................................................................................255 Julia Krajcarz: Krymscy Tatarzy i Fontanna Łez w tureckim mieście Eskişehir ...............................................................................................................................255 Noty o Autorach .....................................................................................................................269 4 Rocznik Tatarów Polskich seria 2 Tom VI (XX) TABLE OF CONTENTS Word from the Editor ..............................................................................................................7 I. Articles and discours .......................................................................................................11 Marek M. Dziekan: Abu Abd Allah al-Busiri (1212–1296) as a Panegyrist of the Prophet Muhammad ....................................................11 Mikhaylo Yakubovich: Islamic moderation in the religious life of the Polish Tatars ........................................................................................................................25 Daniel St. Czachorowski: Lustration of the Achmec Skirmont Regiment and military oath of 1765 .....................................................................37 Swietlana Czerwonnaja: Poland–Azerbaijan: political and cultural relations and the role of Polish Tatars in their development ...............55 Michal Lyszczarz: The so-called a rotating knife as an example of creating ethnicity around an imagined community ..................................87 II. Tatars in Eastern Europe ........................................................................................ 109 Musa Czachorowski: Belarusian Tatar journalism after 1991 .............. 109 Swietłana Czerwonnaja: Mosques of Crimea (3) ............................................ 125 III. Archive ................................................................................................................................ 175 Daniel St. Czachorowski: The tragedy of the Warsaw Imam .................. 175 KGB Archive: The investigative matter of Woronowicz Ali Samuilowicz (1) ...............................................................................................................177 IV. Literary part ....................................................................................................................225 Musa Czachorowski: Musa Jalil – the steadfast poet ..................................225 Musa Jalil: Poems ................................................................................................................... 231 V. Varia ........................................................................................................................................255 Julia Krajcarz: Crimean Tatars and the Fountain of Tears in Eskişehir, Turkey ...................................................................................................... 231 Notes on the Authors ........................................................................................................269 Rocznik Tatarów Polskich seria 2 Tom VI (XX) 5 СOДEРЖЕНИЕ Cлово от редакции ...................................................................................................................7 I. Статьи и дискурсы .........................................................................................................11 Марек М. Дзекан: Абу Абд Аллах Мухаммед аль-Бусири (1212-1296) как панегирист Пророка Мухаммеда .....................................................................11 Михаил Якубович: Исламская умеренность в религиозной жизни польских татар ..................................................................................................................25 Даниєл С. Чахоровски: Люстрация полка Ахмеция Скирмонта и военная присяга с 1765 года .........................................................................................37 Светлана Червонная: Польша-Азербайджан: политические и культурные связи и роль польских татар в их развитии ...................55 Михал Лыщаж: Т. н. Вращающийся нож как пример создания этничности вокруг воображаемого сообщества .............................................87 II. Татары в Восточной Европе ......................................................................... 109 Муса Чахоровски: Белорусская татарская журналистика после 1991 года ................................................................................................................. 109 Светлана Червонная: Мечети Крыма (3) .......................................................... 125 III. Архив .................................................................................................................................. 175 Даниєл С. Чахоровски: Трагедия варшавского имама ................................. 175 Архив КГБ: Следственное дело Вороновича Али Самуиловича (1) ........177 IV. Литературная часть .............................................................................................225 Муса Чахоровски: Муса Джалил - непоколебимый поэт ..........................225 Муса Джалил: Стихотворения ................................................................................. 231 V. Вариа .....................................................................................................................................255 Юлия Крайцаж: Крымские татары и фонтан слез в турецком городе Эскишехир ..........................................................................................................255 Примечания об авторах .................................................................................................269 Rocznik Tatarów Polskich seria 2 Tom VI (XX) 7 Drodzy Czytelnicy, piszę ten tekst 14 sierpnia, w przeddzień 99. rocznicy bitwy, która odmieniła losy Polski i Europy, oddalając od powstają- cej dopiero po rozbiorach naszej młodej Ojczyzny straszne widmo bolszewizmu. Już wtedy, u zarania II Rzeczypospolitej, Tatarzy polsko-litewscy – nawiązując do pięknych przedrozbiorowych tradycji – chwycili za broń i przelewali krew w największych bata- liach wojny polsko-bolszewickiej. Ponownie okryli się chwałą w kampanii wrześniowej i na froncie zachodnim. Ci, którzy dostali się do sowieckiej niewoli, konali w stali- nowskich katowniach i na Syberii, byli też tacy, których życie zakończyło się w Katyniu, Miednoje, Charkowie. Większość z nich nie ma nawet grobu, przy którym moglibyśmy przy- stanąć, aby zapalić po chrześcijańsku znicz lub po muzułmańsku odmówić Fatihę. Niech mi będzie wolno pochylić czoło przed bohater- stwem i cierpieniem wiernych tatarskich synów polskiej ziemi. Muzułmański Związek Religijny w RP wydaje kolejny, szósty już tom drugiej serii „Rocznika Tatarów Polskich”, reaktywowanego w 2014 roku. Jeśli doliczyć trzy tomy przedwojennego „Rocznika Tatarskiego” i jedenaście tomów pierwszej powojennej serii (1993–2006),