Koninklijk Eise Eisinga Planetarium Ik kijk omhoog. Naar het planetarium van Eise Eisinga. Eise, die moest bewijzen dat de aarde niet uit haar baan zou schieten. Hij offerde zijn woonkamer op, werkte zeven jaren lang en gaf bange burgers hoop. 46 / Meer dan waard \ / Educatieve waarde \ 47 The Winter Anti Depression Show, Marres, Maastricht Als het donker is en winter, hoe word ik dan gelukkig? Met een spiegel schijnen, zoeken, richten en een kakafonie aan zomerse geluiden opvangen. Dat kan bij Marres. Ogen en oren op scherp. Als ik naar buiten loop, gloei ik een beetje. FOTO: GERT JAN VAN ROOIJ VAN JAN GERT FOTO: 48 / Meer dan waard \ / Belevingswaarde \ 49 Museumcafé Belvédère, Oranjewoud Clair-obscure doorkijkjes. De portretten van Jan Mankes. Hier wil ik zijn. Kopje thee drinken, en een haas zien. Of een hert. 50 / Meer dan waard \ / Economische waarde \ 51 Hotspot Op de pont trekt een gebouw aan de noordoever van het Amsterdamse IJ meteen je aandacht: het gigantische, witte EYE Filmmuseum. Sinds de opening in 2012 heeft het museum een aanzuigende werking op toeristen, Amsterdammers en young professionals. Naar EYE ga je om je onder te dompelen in de wereld van de film, voor een kop koffie met fabuleus uitzicht op het IJ of voor die ene must see-tentoonstelling. Alle reden voor een bezoek. FOTO’S: EDWIN WEERS Echte ontmoeting Plek met allure Bij aankomst in Noord, de bootvaart nog Dat het in de praktijk ook zo functioneert, in je benen, doemt voor je een enorm “EYE is een plek blijkt als je op een doordeweekse dag de gebouw op. Het is ontworpen door het sfeervolle ruimte binnen loopt. Deze week Oostenrijkse architectenbureau Delugan met allure en heeft is EYE gastheer van animatiefestival Meissl. Een iconisch gebouw, een land- ‘KLIK’. Overal liggen bezoekers relaxed op mark. Afhankelijk van waar je staat, oogt zelfs in de herfst grote roze kussens: jongeren die de het gebouw soms slanker, dan weer hoger, programmering nog even doornemen, een soms gedrongen en dan weer meer open. een geweldig animator die aan een tekening werkt, Architect Roman Delugan: “Het gebouw ouders die al om drie uur ’s middags verandert van seconde tot seconde. Je terras in de zon” ontspannen hun eerste wijntje bestellen. ogen zijn een levende camera.” Los van De kinderen vermaken zich wel. deze ruimtelijke effecten wilde de Productdesigner Rikst van Dijk en net architect een gebouw neerzetten waar afgestudeerd theatermaker Esteban van meerdere functies op een natuurlijke der Wolf hebben een unlimited pass manier samenkomen. Hij zet zich daarmee gekocht en zijn verdiept in het program- Net als af tegen het idee dat je slechts toeschou- maboekje. “We willen zelf ook een wer bent, zoals in megabioscopen – in de stopmotion-filmpje maken. Daarom komen woorden van Delugan ‘consumptietem- we hier inspiratie opdoen. Zo verheug ik pels’. Hij wilde een plek creëren waar me enorm op de presentatie van de mensen elkaar daadwerkelijk kunnen internationale spreker van Pixar”, zegt ontmoeten na het bekijken van een film of Esteban. tentoonstelling. Daarom ligt in het hart Het is niet de eerste keer dat zij in EYE van EYE de open arena, waar volgens komen. Rikst: “We wonen in Amster- in de film Delugan ‘het echte contact plaatsvindt’. dam-Noord, en het is een geweldige plek 52 / Meer dan waard \ / Belevingswaarde \ 53 om exposities en films te bezoeken. Ja, het is wel ‘upcoming Noord’ amper aan. Daarmee is de “Toen we hier net echt onze buurtbioscoop.” “En vergeet niet dat je fysieke barrière van het IJ geslecht en het De museumtip hier ook prima je ouders mee naartoe kunt centrum van Amsterdam een stuk groter binnenkwamen, moest van: nemen. Het is een plek met allure en heeft zelfs in geworden. ik even wennen aan de de herfst een geweldig terras in de zon”, vult Esteban aan. Prettige werkplek hoeveelheid indrukken. INGE SCHEIJDE Een punt van aandacht is dat de bewoners uit de Maar nu raak ik steeds marketingmanager Upcoming Noord Van der Pekbuurt en andere delen van Noord de meer gefocust” Tentoonstellingen EYE De bezoekersaantallen liegen er niet om: met weg naar EYE nog niet goed weten te vinden. De Hallen jaarlijks zo’n 350.000 betalende bezoekers – “We ontwikkelen speciale programma’s voor de Haarlem 200.000 filmbezoekers en 150.000 mensen die buurtbewoners zoals de filmclub Noord en “Hier zijn bijzondere de wisselende tentoonstellingen bezoeken – bieden korting aan op vertoon van hun vuilnis- hedendaagse kunst­ heeft EYE veel meer bezoekers getrokken dan pas”, legt Marnix uit, “maar dan nog is de drempel tentoonstellingen te vooraf was ingeschat. “Dat we met deze architec- hoog. We blijven ons best doen om de komende zien. Heel fraai tuur niet onopgemerkt zouden blijven, wisten we jaren ook deze doelgroep aan ons te verbinden.” ingericht en daarnaast wel”, vertelt medewerker Marnix van Wijk, “maar Ondertussen is het restaurant volgestroomd: met zeer informatief.” dit overtreft ieders verwachtingen.” dagjesmensen, maar ook met veel mensen die er EYE is van groot belang voor de ontwikkeling van vergaderen of werken. Een van hen is Hubert Amsterdam-Noord. Eerder was deze zijde van Poell. Wat hij voor de kost doet, is hem zelf ook het IJ een onaantrekkelijk gebied. Met de komst niet helemaal duidelijk, maar hij schrijft wel aan van EYE hebben ook andere culturele instellingen een scenario voor een film. “Een soort Magnolia. zich in Noord gevestigd, de eerder voor sloop Ken je dat? Maar dan spelend in Amsterdam- bestemde Van der Pekbuurt wordt opgeknapt en West.” Hubert is vaak in EYE te vinden. Het is de ponten kunnen de aantallen bezoekers naar voor hem een prettige, goed bereikbare plek waar hij zijn ideeën kan uitwerken. “En ze komen hier niet om de tien minuten vragen of ik nog koffie wil. Heerlijk. Ik voel me hier thuis, en wie weet ontmoet ik nog mensen die mij kunnen “Ik voel me hier thuis, en helpen bij mijn film.” wie weet ontmoet ik nog Focus op films Je zou bijna vergeten – zo lekker zit je – dat je mensen die mij kunnen vanuit het restaurant naar alle culturele ruimtes helpen bij mijn film” in het gebouw kunt gaan. Bijvoorbeeld naar de expositieruimte. Met wisselende tentoonstellin- gen over bijvoorbeeld William Kentridge, of zoals nu, Michelangelo Antonioni. Het contrast met de sfeer in het restaurant is groot. Hier is het rustig, donker. Aandachtig kijken de bezoekers naar filmfragmenten van de Italiaanse cineast Antonioni, op dertien grote schermen te zien. Studente Film- en literatuurwetenschappen Anne van den Dool heeft als verrassing haar vriend Paul Buckley, filosoof en journalist, meegenomen naar EYE. “Ik ben zelf heel erg fan van Antonioni en ik hoop Paul enthousiast te maken voor zijn films. Toen we hier net binnenkwamen, moest ik “Dit museum even wennen aan de hoeveelheid indrukken. Maar nu raak ik steeds meer gefocust. We is echt cool” kunnen niet alles helemaal zien, maar het is een geweldige prikkel om later al zijn films te gaan bekijken.” 54 / Meer dan waard \ / Belevingswaarde\ 55 Nieuw licht op de zaak? Verzelfstandiging, beleidsplan, organisatie- en samenwerkingsvraagstukken, bedrijfsplan, projectplan en management Bewezen resultaten in de culturele/museale en publieke sector [email protected] +31 (0)20 627.61.48 www.tekstenuitleg.nl houtmarkt 21 haarlem 023 5316693 +31 (0)6 5115.34.24 www.luciesnoeker.nl Voor deze wisselende tentoonstelling Museale karakter De museumtip van: moeten bezoekers extra betalen. De Eind 2015 krijgt de EYE-bezoeker er nog permanente tentoonstelling in het een ervaring bij. Op meerdere plekken in ANNE VAN DEN DOOL, souterrain van het museum is zonder het museum komen dan apparaten te auteur en student Film- en toeslag te bekijken. staan die de geschiedenis van de film laten literatuurwetenschappen zien als je eraan draait. Dit is een uitbrei- Galleria naziona­ Zelf beleven ding van de permanente tentoonstelling le d’arte moderna Voor het green screen, waar je zelf een en het draagt bij aan het museale karakter e contemporanea filmpje kunt maken, staat een familie uit van EYE. “Dit museum is echt cool”, “De entree van dit prachtige gebouw in Noord-Brabant woest te gebaren. “Kom glundert Thijmen. Hij staat met zijn Rome is magisch: een versplinterde spiegelvloer, waarvan niemand weet of je op Loek, vliegen! Vliegen!”, moedigt de vriendjes voor een interactief scherm te erop mag lopen. Ze hebben een enorm vader zijn zoon aan. Het filmpje wordt na springen en te dansen. Hij struikelt bijna gevarieerde collectie. Het mooist vond ik afloop naar hun e-mailadres gestuurd: een over zijn eigen woorden: “In welk museum het drieluik van Giacomo Balla.” blijvende herinnering aan een dagje EYE. kun je nu met een koptelefoon en een Ipad Verderop liggen de jonge, Franse toeristen filmpersonages tot leven laten komen? ESTEBAN VAN DER WOLF, theatermaker Marin en Tiphane dicht tegen elkaar aan in Hoe heette die griezelfilm ook alweer, een van de gele videocabines. Ze spelen de Fenne? Oh ja, Nosferatu. En het filmpje Teylers Museum filmquiz. “Niet veel vragen over Franse met die tijdreis was ook gaaf om samen te “In het verleden heb ik genoten van het films, maar ik scoor best goed”, lacht Marin. maken.” Fenne knikt en springt gelijk weer kleurwerk van Rafaël en was ik overdon­ “We zijn drie dagen in Amsterdam, en alle de lucht in. Hun vader kijkt even om een derd door de etsen van landschapschil­ der Claude Lorrain. Dit jaar is in dit gidsen raden EYE aan. En terecht. Het is hoekje of het goed gaat en bestelt nog wat. Haarlemse museum de tentoonstelling een geweldige ervaring: het gebouw is Hier in EYE stap je even uit de realiteit, Echte winters, met ijskoude Nederlandse heel modern en mooi en we vermaken ons begeef je je in andere werkelijkheid.