«r- ' ‘ i RB elektronica RADIO november 1991, nr. 11 prijs f 7,50/Bfr 150 BULLETIN y Fuzzy Logic mysterie ontrafeld 7 Geïntegreerde timers m DCC of Mini Disc? 4 Wat is BITBUS? s Testbaar ontwerpen: tips Spraak- en beeldherkenning h. Wm •'«i /, W omgekeerd. Makkelijker kan hei niet! De analoge Bemonsteringssnelheid 20 MS/s. stand toont u de golfvorm met een "oneindige" reso- 4K byte geheugenlente per kanaal. Schermcursors. lutie. dus zonder concessies te doen aan signaal- Tek GRABBER communicatie software. weergave. In de digitale stand kunt u signaalanalyses Dubbele digitizers. Richtprijs f 5.995,-*. maken met de uitlezingen op het scherm, communiceren met computers, afdrukken maken met een plotter en 2221A golfvormen opslaan. Analoge bandbreedte li 100 MHz. Kortom, met een digitale scope uit de 2200 serie Bemonsterings­ snelheid 100 MS/s. slaat u twee vliegen in één klap: analoog en digitaal. 10 ns piek detectie circuit. Richtprijs f 8.995.-*. verenigd in één scope! 2232 De meest veelzijdige scopes van Tektronix: i* ’.'A* Analoge bandbreedte • 2 onafhankelijke kanalen. 100 MHz. • Automatisch triggercircuit. Dubbele tijdbasis. Bemonsteringssnelheid 100 MS/s. Voor documentatie ° Pre- en post-triggering. 10 ns piek detectie circuit. 8-10 bits verticale resolutie. en inlichtingen: • Draagbaar. Optioneel niet-vluchtig geheugen van 26K byte. Tektronix Holland N.V. • RS-232C/GPIB interfaces. Menu-gesiructureerde bediening. Richtprijs f 12.390.-*. Tel. 02503-13300. • 3 jaar garantie. De 2201, 2211. 2221A en 2232 zijn snel te leveren door-. F.LE.C. (Facet) 8.V. Streefkerk Tel. 01848-4688 Rotor B.V. Amsterdam Tel. 020-833187 ANALOOG EN DIGITAAL AF VANAF F 3.990,-* SOM Nederland B.V. Hengelo Tel. 074-492020 Tektronix TME B.V. Den Bosch Tel. 073-221010 COMMTTTEO TO EXCELLENCE * Richtprijs, exclusief B.T.W. waarom Met minder genoegen Nemen \ *\ J r METRAftólS AB0 METRAWATT METRA HC? 14 ABS fcCTRAWATT ABB METRAWATT METRaHC? 16 DIM DC A « _ ocac in nj a jui ic |!i pn ic v K Cu. iJk0 | L U (O & .............'..... ?......... V....................*■ i AUTO ON AUTO DATA DATA ON MAN ÖfF MAN MIN/MAX 5ff I * r 1 I ©| ) x VQ-M-F mA A is X VQ*F mA A i v° >vO H 0 1000V 300 mA I0A lOOOVma* > ■ A + r Een nieuw tijdperk is aangebroken. ABB Metrawatt introduceert de ’Metrahit’ een multimeterserie met een nieuw veiligheidsconcept De eerste conform de nieuwste norm 1EC 1010. Bedieningsfouten blijven voortaan dan ook tot een minimum beperkt. Dankzij het automatische blokkeersysteem, ABS. multimeters Zodra het spanningsmeetbereik is ingesteld, kunnen de meet­ snoeren alleen op de ingangsbussen voor spanningsmeting worden aangesloten. En zodra de meetsnoeren op de stroomingangen zijn aangesloten, kan er geen spanningsmeetbereik meer worden gekozen. met ABS. ABS biedt zowel gebruiker als installatie een optimale bescher­ ming tegen overbelasting of kortsluiting. En dankzij ABS bespaart u bovendien aanzienlijk op reparatie- en onderhoudskosten. Het uitval­ percentage is hierdoor minimaal. Deze nieuwe Analoog/digitaal multimeters Metrahit 14, 15 en 16 bieden naast de sublieme beveiliging: • straalwaterdicht • TRMS-meting (AC+DC) • Frequentiemeting • Capaciteitsmeting • Dutycyde-meting • Min/Max geheugen • Autoranging • Data-hold. Kortom, als u veiligheid en multifunctionaliteit voorop stdt, vertrouw dan op de kwaliteit van de nieuwe multimeters met ABS. Van ABB Metrawatt. Bel voor meer informatie: 010-4078882. ti ABB Componenten BV Marten Meesweg 5 3068 AV Rotterdam Postbus 707, 3000 AS Rotterdam Telefoon: 010-4078882 Telefax: 010-4555531 ABB Telex: 21539 abbnl. ASEA BROWN BOVERI Power meters Een voorbeeld uit onze "Power" familie is de Directional Power Meter NAS met een frequentie- bereik van 1 - 1000 MHz bij 10 mW tot 120 W. , Een ideaal instrument voor al uw radiotelefoniemetingen op het T* gebied van vermogen en VSWR. * 1 AjjfiÊI l-fe Klaar voor de toekomst Rohde & Schwarz biedt met haar - Vermogensbereiken van 400 pW leveringsprogramma een complete tot 2 kW. lijn power meters voor diverse - Compact en snel. <8> applicaties. - Batterij-gevoed. Enkele belangrijke kenmerken zijn: - Hoge precisie. - Frequentie-bereiken van 200 kHz - Hoge EMC-immuniteit. Perkinsbaan 1,3439 ND Nieuwegein tot 26 GHz Telefoon 03402 - 40900 Fax 48122 Bij Hitachi kunt u voor kompakte prestaties piher & Weller verschillende kanten op: ! - Elektronisch regelbaar soldeerstation (50-450 C) • Volledig Antl-statisch • Diverse accessoires ; mvpvm ~ miai - Piher potmeters - Stereo, Mono & met of Voor RTO’s de kompakt zonder schakelaar serie met bandbreedten van ^HITACHI 60MHz tot 100 MHz, en voor The measure of quality analoog en geheugen de nieuwe RSO’s met band­ Display Elektronika: véél fabrikanten - één leverancier breedtes van 20 MHz tot 100 MHz en aftastsnelheden Samengevat in een overzichtelijke 1200 pagina's tellende Katalogus. De Katalogus wordt gratis van 20 Ms/s tot 100 Ms/s. verstrekt aan de industrie, overheid en instellingen. Bel of stuur een fax als u hem nog niet heeft. Voor inlichtingen of demonstratie kunt u kontakt Display Bektronika B.V. Postbus 9299 3506 GG Utrecht opnemen met: Telefoon: 030 - 6118S5 Telefax: 030 - 622 024 o o • o o • ••• o ••• technex bv • •••• €>••••• •ooooom F&n r Ajetfxrc, fcr«n. Enta™ ErKrefe Kater, Uzct a 1*S* • ooc> • Industrieweg 35,1521 ne wormerveer •* # tel.: 075-289461 Fax: 075-213663 INHOUD RB ELEKTRONICA MAGAZINE Is een uilgave van De Muiderkring BV, Hogeweyselaan 227, Postbus 313, DCC of Mini Disc? 1380 AH Weesp telefoon: 02940-15210 De Funkausstellung bood dit jaar interessant nieuws, zoals de strijd tussen telex: 15171 (Kamu) DCC (Philips) en Mini Disc (Sony) en introducties van opneembare telefax: 02940-12782 bank: 48 49 54 563 CD-recorders. RB Elektronica was erbij. Een beursverslag. giro: 83214 Directie: Ir. S. Kremer B Hoofdredacteur: Drs. L. L. R. van Domburg Fuzzy Logic Vaste medewerkers: Fuzzy Logic rekent af met onbetrouwbare meet- en regelprocessen. J. van Emden, J.H.M. Goddijn, In Japan is het een rage; Europa moet eraan geloven. RB Elektronica Ir. S.J. Hellings, A.G.W.M. van Ommeren, J.W. Richter, Drs. maakt de techniek eindelijk begrijpelijk. Ing. C.F. Ruyter, J. Smilde, Ing. B. Stuurman, J. Verstraten. Coverfotografie: Studio Rob Feenstra Vormgeving: Spraak- en beeldherkenning J. Oosterdijk Hoe kan ik aan de hand van spraak en beeld identificeren? Met micro- Advertenties: elektronica! De mogelijkheden van ‘Voice Control’ en ‘Vision’onderzocht. H.J. Olden ABONNEMENTEN: B. Hofman Abonnementsprijs per jaar: ƒ 72,—/Bfr. 1440. Studenten: ƒ 55,-/Bfr. 1100. BITBUS Abonnementen worden auto­ Hoe kan ik verschillende besturingssystemen (b.v. PLC’s en matisch verlengd, tenzij uiter­ lijk drie maanden voor het microcomputer) aan elkaar koppelen? Met de nieuwe veldbus BITBUS! einde van de opzegtermijn schriftelijk bericht is ont­ vangen. Vermeld bij corres­ pondentie altijd uw abonnee­ nummer (zie wikkel). Typografie: Zetterij Harm Vonk, Testbaar ontwerpen Amersfoort Schakelingen en systemen ontwerpen, is één. Maar ze zó ontwerpen dat ze Druk: ook nog testbaar zijn, is twéé. Een praktische handleiding. Grafische Bedrijven Bosch & Keuning, Baarn Distributie: Betapress RB in België: Geïntegreerde timers Redactie & advertenties t.a.v. RB Elektronica/De Greef, De meeste timer-IC’s genereren pulsbreedten van enige ps tot enkele Postbus 4,1070 Brussel 7. minuten; sommige echter van enkele dagen! Principe, werking en Fax.: (2) 5219477 __________ applicaties in een overzicht.__________ Abonnementen: V.U.: Steven van de Rijt, Keesinglaan 2-20, B-2100 Antwerpen-Deurne. Tel. 03/324 3890, telex: EN VERDER: 32507 (keesng b). Postreke­ ning: 000-0012775-68. Redactioneel:---------------------- 7 Varianieuws: ---------------- ----- 8 Auteursrecht: De mono-modus glasvezelgeieider: 19 Het geheel of gedeeltelijk over­ 23 nemen, kopiëren of vermenigvul­ Electronic Mail, lezersforum:---- digen van in dit tijdschrift gepu­ Ins & Outs: ------------------ ----- 37 bliceerde artikelen is uitsluitend 200 W MOSFET-versterker:----- 38 mogelijk na schriftelijke toestem­ Agenda: __________ .______ 41 ming en met bronvermelding. 42 Gepubliceerde schakelingen en Componentennieuws: ------------ software kunnen door een (Neder­ Produktnieuws: ------------------ 44 lands) octrooi zijn beschermd. Toepassing voor persoonlijk ge­ bruik is toegestaan. De uitgever stelt zich niet aansprakelijk voor de gevolgen van eventuele fou­ Cover: ten. Fuzzy Inference Board met FP-3000 processor (Omron) en VM-ES99 camcorder met Fuzzy Logic Auto ISSN: 0165-6104 Focus/Auto Exposure/Auto White Balance (Sanyo). RB elektronica, november 1991 5 TOP QUALITY 1$ VIDEO DELAY LINES VU 360 NV 360 tfluke 'SWITCH’ THRO’ MULTIMETERS ,10-325nSi EN ACCESSOIRES L r/\NT\E- SCREWDRIVER JAAP GA ADJUSTTO ±0 FLUKE 80 serie DE MEESTE MOGELIJKHEDEN CONNECTTHE DELAY TIME YOU NEED INTERNALLY • NO SWITCHES - FLUKE 83 ƒ 527,- FLUKE 85 ƒ 603,- 1 FLUKE 87 ƒ 758,- VU097F RANGE 10-565n* Prijzen exclusief 18,5% b.t.w en inclusief verzendkosten FROM en ontvang binnen 24 uur uitgebreide ge r rit ae jonge bv ocumentatie en een nieuwe prijslijst. axel Tel.:050-416224 Fax:050-423036 a Schriftelijke bestellingen:Postbus 9162 Oranjestraat 5,4571 HN Axel. Postbus 60, 4570 AB Axel. _ _ 9703 LD Groningen Telefoon 01155-2710 Fax 01155-4849 HASTEC ASK FOR NEW “FREE” CATALOGUE De op één na grootste importeur van FLUKE Multimeters PERFEKTIE IN PRECISIE. Unieke, individuele prestaties van topsporters zijn stuk voor stuk prototypes van perfektie in precisie...Vergelijkbaar dus met de prototypes van printplaten van PROTOPRINT.