Texto Completo

Texto Completo

TOMÁS VEGA PATO Manzaneda - Ourense, 1938 Escudos e memorias históricas para neda, Pobra de Trives e San Xoán base dos mesmo, dos concellos de: de Río, completada na actualidad e A Heráldica constitúe unha das face- Avión próxima a publicarse; recompila- tas do seu labor investigador, con Baños de Molgas ción do armorial cisterciense das especial dedicación a heráldica Chandrexa de Queixa abadías de Europa na súa totalida- municipal e á representación gráfica Manzaneda de; recompilación das labras e do brasón. Paderne de Allariz representacións históricas do escu- Ten realizado diversos escudos, Vilamartín de Valdeorras do heráldico do Concello e sendo os máis destacados os seguin- Versión actual do Escudo heráldico Deputación de Ourense; recompi- tes: da Abadía cisterciense de Oseira. lación da documentación do Normalización do escudo da No campo da Vexiloloxía é autor da nomeamento nobiliario e da adop- Deputación provincial de Ourense Bandeira provincial de Ourense e do ción de escudo heráldico do Escudo de Monseñor Araújo Iglesias, seu Regulamento de uso. Marqués de Trives; recompilación Bispo de Mondoñedo. Colaborador da Comisión de de antecedentes de escudos dos Escudo de Monseñor Diéguez Heráldica da Xunta de Galicia para a concellos da provincia de Ourense Reboredo, Bispo de Ourense. provincia de Ourense. de uso consuetudinario ou inme- Escudo de Monseñor Osoro Sierra, Outras actividades a destacar do morial e doutros cal aprobación é Bispo de Ourense. autor son: recompilación e estudio anterior as competencias da Xunta Escudo de Monseñor Osoro Sierra, das labras heráldicas dos concellos de Galicia en materia de Herál- Arcebispo de Oviedo. de Chandrexa de Queixa, Manza- dica; etc., etc. ESCUDO Heráldica HERÁLDICO E A BANDEIRA Tomás Vega Pato da Provincia textos, debuxos e fotografías do autor de Ourense termos participado na normalización do primeiro destes NOTA INTRODUCTORIA símbolos, e na creación do segundo, cremos estar en condicións de trasmitir con fidelidade as circunstancias Como se expón con maior amplitude no texto que segue que rodean a ámbolos dous, pondo a disposición de a esta introducción, as armerías das institucións, sobre quen se interese no seu estudio datos fidedignos que lle todo locais, están sometidas a continuos cambios, case serán de incuestionable axuda polo seu valor, tanto grá- sempre inxustificados. O Escudo Heráldico provincial fico como documental evitando así terxiversacións ó de Ourense é relativamente xove, ó redor dun século de tempo que se contribúe á erradicación de posibles inter- existencia, sendo aínda máis xove a súa bandeira. Por pretacións anecdóticas e manipulacións gráficas. O ESCUDO HERÁLDICO Deputación provincial de Ourense prodúcese por acordo do 22 de outubro de 1835. DA PROVINCIA DE OURENSE A necesidade de fixar armas definitivas para a pro- A diferencia do que sucede co da cidade de vincia de Ourense surxíu máis tarde. A representa- Ourense1, o Escudo Heráldico provincial, ou da ción das mesmas con datación más antiga que coñe- Deputación provincial de Ourense, non presenta cemos figura no libro Banderas y Escudos de las pro- tantos problemas na súa orixe e evolución coma vincias de España, de recente edición,2 no que figu- aquel, tanto pola inmediatez no tempo da creación ra un escudo da de Ourense ó que se lle atribúe data da institución provincial,como polo aínda máis sero- de 1878. Dito escudo foi extraído da Historia dio uso de armas por dita institución. General de España de Modesto de la Fuente (1885) o cal incluía os das 49 provincias existentes na época. Nacen as diputacións provinciais coa Constitución Intuímos que na recompilación, polo autor, dos escu- de 1812, e tras progresos e retrocesos na súa evolu- dos provinciais de entón, non existe o rigor desexa- ción se consolidan en 1835. A instalación da ble, o cal é comprensible polas dificultades nos con- 1. Temos practicamente rematado un estudio sobre as armas da cidade resposta concreta. Fixámonos un prazo razonable para a obtención de de Ourense, que ben poideramos dar a coñecer conxuntamente coas da dita información. De continua-lo silencio procederemos a publicación da provincia. Se non o facemos é na esperanza de que nos sexan facilita- investigación realizada e das conclusións ás que chegamos sobre o dos certos datos solicitados ó concello, relativos á posible existencia dun devandito brasón. expediente de normalización recente, do que non temos máis que noti- 2. “Banderas y Escudos de la provincias de España. Ministerio para las cias verbais de cal veracidade dubidamos a teor da longa demora dunha Administraciones Públicas.” Madrid,1992 43 ~ tactos cos corresponsais, ou coas institucións ás que de”. Remata Fernández Alonso o seu estudio fixando recorreu para a súa información3. Isto, ademais, con- definitivamente, en longa e retórica descrición, o bra- tradícese co contido da carta que o Presidente da són: “puente al natural en campo de plata, sur- Deputación provincial de Ourense, Lorenzo Gil, data- montada de una corona, un castillo y un león ram- da o 1 de setembro de 1891, dirixida a Benito pante, con una espada desnuda en la mano dere- Fernández Alonso, na que lle prega diga cales foron, cha, y en el jefe una corona real de oro, viéndose son ou deben ser as armas da cidade de Ourense e debajo las aguas del Miño, en ondas de azur”. cales as da provincia.Trascribimos, íntegra, polo seu interese, dita carta, xa que pón de relevo a inexisten- Temos que destacar,unha vez máis,a habitual confusión cia ó intre de escudo provincial de Ourense: de Benito Fernández Alonso, o cal cando menciona o “jefe” estase referindo ó “timbre”6, confusión esta que acabaría introducindo a coroa no escudo de Ourense sin ningún precedente que o xustifique. Citamos tex- Sr. D. Benito Fernández Alonso tualmente extraído da súa obra7 o seguinte paragrafo: “un león con espada levantada en la garra derecha y Mi apreciable e ilustrado amigo: Cercano el momen- la corona de oro en la cabeza ó jefe del escudo.” to de poner un “Escudo de armas” al frente del nuevo edificio destinado a Instituto de segunda enseñanza No ano 1894 foi adquirido pola Deputación un edi- de la provincia, en mi deseo de acertar, procuré reco- ficio para destino a Pazo provincial, acordándose o nocer antecedentes y ver los edificios más caracteri- traslado ó mesmo –unha vez rematadas as obras de zados de la capital; pero, la confusión en que se adecuación– o día dous de agosto do mesmo ano. O encuentran, sin la torre y sin el puente, en algunos escudo, timbrado con coroa mural, que figura no sitios; ocurriendo otro tanto con el número par o frontispicio non foi realizado durante ditas obras, impar de los leones que adornan el escudo en otros; pois así o testemuñan as fotos que coñecemos do sin darme cuenta de las razones que hayan motivado edificio na data referida. Cabe supoñer que fose rea- tan notables cambios, en época en que con tanto lizado durante a segunda República. Non obstante é esmero la historia de los pueblos solía traducirse en este un dato a investigar. Convén ter presente ó res- el símbolo de sus armas; creyéndole a V. más entera- pecto que este feito tamén puido ter lugar en cal- do, le ruego me diga, cuáles fueron, son o deben de quera momento na evolución do Pazo provincial; ser las armas de la ciudad de Orense y cuales las de bastaría para iso segui-la iniciativa de persoa experta la provincia, y por ello le anticipa gracias su afectísi- que o suxirise, pois son as coroas “muralis” o signo mo amigo s. s. diferenciador das corporacións da administación municipal, segundo afirma o prestixioso heraldista Q. B. S. M. Vicente de Cadenas y Vicent 8, por medio das cales José Lorenzo Gil. se diferencian, entre outras corporacións, as provin- cias ou deputacións. Por outra banda, advertimos a Orense 10 de Septiembre de 1891 4 presencia da coroa mural no timbre do escudo mol- deado en xeso que existe no teito da biblioteca da Deputación, realizado no período 1928–1932, ou sexa durante a segunda República.Esto pode reforza- A dita carta contesta Benito Fernández Alonso ocu- la anterior suposición. Presenta este escudo a parti- pándose por extenso –a resposta recóllese nun libro– cularidade de non ter representada a coroa no xefe. da historia de Ourense, tocando só tanxencialmente o relativo ás armas de Ourense 5 que si xa de seu se Ampliamos a recompilación de materialización do prestan a confusións, motivado a brasóns tan distin- Escudo Heráldico provincial a outras manifestacións tos entre sí como son o león coa espada nun, e o como protocolo, ceremonial, decoración, material león, a ponte o castelo e a coroa no outro, agravan impreso, etc., aínda que só na medida que se nos faci- máis a cuestión ó introducir unha nova armería: o litou o acceso ás mesmas.Así soubemos das primeiras báculo e a mitra, segundo el “as máis antigas da cida- medallas, que foron realizadas en 1885, acordo do 22 3. Cabe a posibilidade de que a provincia realmente carecera de armas 5. ALONSO FERNÁNDEZ, B.-“Armas de Orense”. Imprenta de A. e que, por non deixar un baleiro, lle foran remitidas ó autor as da cida- OTERO. (Ourense,1891) de. Casos semellantes déronse recentemente. 6. Carece de sentido enumera-la coroa no xefe e surmontando a ponte; 4. Esta carta pon de manifesto a anarquía existente naquel intre sobre as unha obvia á outra, xa que neste caso constitúe o mesmo espacio físico. verdadeiras armas de Ourense “sin la torre y sin el puente”. Supoñemos 7. FERNÁNDEZ ALONSO, B.- Opus cit. p.50 que se refire ós escudos que campan na Fonte das Burgas, Antigo 8. CADENAS Y VICENT, V.- “Fundamentos de Heráldica (Ciencia del bla- Matadoiro, Fonte do Picho, Hospital de San Roque e Praza dos Coiros.

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    16 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us