IDMC 2016/NËTV-IN IDMC - Raport Vjetor / Annual Report 2016 / 41 Të dashur miq, Dear friends, puna e IDMC gjatë vitit 2016 shënoi suksese të reja dhe the year 2016 was a successful one for IDMC, whose work thelloi punën e nisur për ballafaqimin dhe ndërgjegjësimin has deepened in the process of dealing with the communist e shoqërisë dhe rinisë shqiptare mbi diktaturën komuniste past and of the communist dictatorship and to raise awareness dhe pasojat e saj, të dukshme edhe sot e kësaj dite. of the society and the young people about its consequences until nowadays. Dialogu mes brezave dhe njohja e historisë u mundësua në shumë institucione shkollore ku të rinjtë patën The dialogue between generations and learning of the rastin të bisedojnë me dëshmitarë të kohës. Vendosja e history was offered in many education institutions where marrëdhënieve me shoqatën e mësuesve të historisë bëri që the young people had the chance to talk with contemporary shumë mësues të ndërmerrnin me mbështetjen e Institutit witnesses. The partnership with the Association of History projekte të ndryshme ekstrakurrikulare për kujtesën. Për rrjedhojë, pjesëmarrja e të rinjve në konkursin multimedial Teachers supported many teachers to undertake different “Pyet gjyshërit 2016!” ishte më e madhe dhe rriti ndjeshëm extracurricular projects on memory in their local environment. reputacionin e Institutit. Consequently, participation of young people in the multimedia competition “Ask your Grandparents 2016” was higher and Aktiviteti një javor “Ditët e Kujtesës 2016“ ofroi për increased significantly the reputation of the Institute. aktorët që veprojnë në fushën e kujtesës një mundësi të re për të prezantuar punën e tyre. Gjatë këtyre ditëve u The weekly event “Memory Days 2016” offered a new mbajt tryeza e rrumbullakët për kurrikulën arsimore dhe opportunity for the actors working in the field of memory nevojën e pasurimit të saj me ngjarjet që kanë ndodhur to present their work. During these days a round table gjatë diktaturës. about the educational curricula was held to underline the importance of coming to terms with the dictatorship. Përballjen me regjimin komunist ne e shohim si një detyrë që nuk duhet të mbyllet brenda kufijve të Shqipërisë. Për We see dealing with the communist regime as a task which këtë arsye, IDMC bashkëpunon me një sërë institucionesh should not be limited within the borders of Albania. Therefore, ndërkombëtare në Europën Qendrore dhe Lindore, dhe IDMC collaborates with many international institutions in 1 është pjesë e dy platformave të rëndësishme europiane të Central and Eastern Europe and it is part of two important kujtesës ku i jepet mundësia të prezantojë aktivitetet e saj European platforms of memory having the chance to present para një publiku të gjerë ndërkombëtar. its activities to a wider international audience. Së fundi, puna e paraqitur në këtë raport vjetor dokumenton To conclude, the work presented in this annual report para së gjithash angazhimin e personave të atashuar pranë documents first and foremost the commitment of persons IDMC, të cilëve gjej rastin t’u shpreh mirënjohjen time. Pa Fondacionin gjerman Konrad Adenauer puna jonë do të affiliated with IDMC, whom I take this opportunity to express ishte e pamundur, ata janë partneri dhe mbështetësi ynë my gratitude. Without the German Foundation Konrad kryesor në këtë mision. Falënderoj gjithashtu personalitetet, Adenauer, our work would be impossible; they are our institucionet dhe shoqatat brenda vendit me të cilat valued partner and supporter in this mission. I thank also the bashkëpunojmë që historia e diktaturës komuniste dhe e personalities, institutions and associations within the country viktimave të saj të mos bjerë në harresë. Miqësisht/Sincerely which cooperate with us that the history of the communist dictatorship and its victims to not fall into oblivion. Dr. Jonila Godole IDMC - Drejtore Ekzekutive / Executive Director Annual Report 2016 / IDMC - Raport Vjetor / PËRMBAJTJA / CONTENTS Misioni i Institutit – Kujtesa si një mision/ Mission of the Institute – Memory as a mission 4 Impakti i IDMC për vitin 2016/ The impact of IDMC 2016 5 PROJEKTE / PROJECTS 2016 MEMORY ALIVE 6 Konkurse - Competitions 6 Konkursi “Pyet Gjyshërit” 2016 / Ask Your Grandparents Competition 7 Fituesit e konkursit / Competition Awards 8 Dokumentarë / Documentaries 9 Takime me dëshmitarë të kohës / Meeting contemporary witnesses 10 Dokumentari “Fëmijët e Diktaturës” 2016 / “Children of the Dictatorship” documentary 2016 14 TOPOGRAFI E TERRORIT/ TOPOGRAPHY OF TERROR 15 Vizita studimore në Vendet e Kujtesës / Study Visits to Sites of Memory 15 Trajnim dhe Edukim jo formal / Training and Non-Formal Education 19 Edukimi politik - Political education 21 LETËRSIA SI VEND KUJTESE / LITERATURE AS A PLACE OF MEMORY 26 Tirana lexon 2016 / Tirana Reads 2016 27 AKTIVITETE NDËRGJEGJËSUESE / AWARENESS EVENTS 29 DITËT E KUJTESËS: Kujtesa si mision / MEMORY DAYS: Memory as a mission 29 PROJEKTE ONLI NE 2016/ ONLINE PROJECTS 2016 Observatori Shqiptar i Kujtesës/ Albanian Observatory of Memory 33 Kalendari i Kujtesës / The Calendar of Memory 34 EKSPOZITA / EXHIBITIONS 35 IDMC networking 36 Kontributi i IDMC-së në aktivitete ndërkombëtare / IDMC contribution in international activities 37 IDMC 2016 / në shtyp - in press 38 IDMC 2016 / në TV - in TV 39 Partnerë/ Partners 40 MISIONI I INSTITUTIT MISSION OF THE INSTITUTE KUJTESA SI NJË MISION MEMERY AS A MISSION Instituti për Demokraci, Media & Kulturë (IDMC) është një organizatë The Institute for Democracy, Media & Culture (IDMC) is an e pavarur, joqeveritare dhe jofitimprurëse krijuar në Nëntor 2014. independent, non-profit and non-governmental organization Roli kryesor i saj është të studiojë dhe promovojë zhvillimin e vlerave founded in November 2014. Its main role is to study and promote demokratike, të kulturës dhe të medias në Shqipëri pëmes një qasje the development of democratic values, culture and media in Albania ndërdisiplinare. through an interdisciplinary approach. Instituti synon promovimin e dinjitetit dhe të drejtave të njeriut, si The Institute aims to promote dignity and human rights, as key element kyç i vlerave demokratike të Europës dhe Bashkimit Europian element of Europe and European Union ( EU) democratic values (BE) dhe ndërgjegjësimin e të rinjve dhe shoqërisë mbi historinë e and awareness of young people about the history of EU and crimes BE dhe krimet e kryera nga regjimet totalitare përfshi këtu edhe committed due to the totalitarian regimes, including the dictatorship diktaturën në Shqipëri. in Albania. IDMC synon të përmbush misionin që ka marrë përsipër përmes: IDMC aims to achieve its mission through: • trajnimeve edukative, kurrikulës shkollore, dhe projekteve kreative • educational training, school curriculum, and creative projects in në multimedia, film, evente sensibilizuese; multimedia, film, awareness events; • botimit (në print dhe online) dhe përkthimit të librave dhe • publication (in print and online) and translation of books and materialeve që mundësojnë një shkëmbim shkencor dhe kulturor, materials that enable a scientific and cultural exchange, European 4 si europian ashtu dhe botëror; and international one. • kërkimit shkencor dhe sondimit të opinionit publik në fushën e • scientific research and survey of the public opinion in the field of medias dhe edukimit mbi paqen. media and peace development. IDMC - Raport Vjetor / Annual Report 2016 / IDMC - Raport Vjetor / IMPAKTI I IDMC PËR VITIN 2016 THE IMPACT OF IDMC 2016 Rreth 2000 persona ndoqën aktivitetet e IDMC për vitin 2016, duke Around 2000 people took part in the activities of IDMC in 2016, reflektuar dhe mësuar në fushën: e ballafaqimit me të shkuarën dhe reflecting and learning in the field: dealing with the past and memory, kujtesës, edukimit politik, multimedias, letërsisë etj. political education, multimedia, literature, etc. Rreth 30 ngjarje publike mblodhën së bashku figura të njohura nga Around 30 public events brought together prominent figures from all të gjitha fushat, media, shkenca, politika, aktorë të shoqërisë civile dhe areas such as media, science, politics, civil society actors and international organizatave ndërkombëtare në Tiranë si dhe ekspertë të huaj në fushën organizations in Tirana as well foreign experts in the field of the memory. e kujtesës. Këto aktivitete ishin të fokusuara kryesisht në debatin mbi These activities were mainly focused on the debate over the Albanian ballafaqimin e shoqërisë shqiptare me të shkuarën; në edukimin politik society dealing with the past; in the political education of young people; të të rinjve; si dhe në fushën e multiedias dhe letërsisë. Duke përfshirë as well, in the field of multimedia and literature, including young high të rinj gjimnazistë, studentët, gazetarë e deri te studiuesit e fushës. school pupils, students, journalists and researchers in the field. Rreth 100 referues shqiptarë dhe të huaj dhe dëshmitarë Around 100 albanian and foreign referents and witnesses of të diktaturës në fushat e tyre ndanë me të rinjtë përvojën dhe the dictatorship shared with young people their experience and ekspertizën e tyre në fushat e mësipërme. expertise in the aforementioned areas. Prezenca në dhjetra studio televizive, gazeta, emisione Presence in dozens of television studios, newspapers, radio 5 radifonike dhe portale online e aktiviteteve të IDMC nxiti debatin broadcast and online portals of IDMC’s activities triggered the publik për të punuar më shumë me të rinjtë, përmes mjeteve kreative