Notes du mont Royal www.notesdumontroyal.com 쐰 Cette œuvre est hébergée sur « No- tes du mont Royal » dans le cadre d’un exposé gratuit sur la littérature. SOURCE DES IMAGES Google Livres la - ultJjA’MÇ-Q.Üærm30 [1,1770 W124 1.-. à Il I 4* HERODOTI i x HISTORIARUM LIBRI IX. L A TINE, EX VERSIONE J. s’ÉHWEIGHAEUSER, DG AD EDITlONEM REIZII ET SCHAFERI EMENDATA. GLASGUÆ: EXCUDEBANT ANDREAS ET JACOBUS DUNCAN, ÀCÀDIIII TYPOOIAPBI. V VINEUNT APUD RICARDUM rnrmm, . LONDINI. a 1818. 2.. 2h... ; figea y- HERODOTI HISTORIARUM LIBER PRIMUS. CLIO. ..............-. HERODOTUS Halicarnasseus, quæ quum cæteris de rebus, tum de mussa bellorum Græcos inter Barbarosque gestorum, perquirendo cognovit, en bis libris consignata in publicum edit; ne, quæ ab hominibus gestn surit, progressu temporis oblivione deleantur, nave præclara mirabiliaque facto, qua: vel a. Græcis alita sunt vel’ a Barbaris, sua lande fraudentur. l. 1mn Persarum quidem litemtos si andins, inimîcitinrum primi autor-es Phœnices filera. Hos enim, aiunt, postquam a mari quod Rubrum vocatur ad hoc nostrum mare ndvenissent, hancque re- gimem quam etiam nunc incolunt, eœpissent habitare, continuo navigationibus longinquîs dedisse operam, et transvebendis mer- cibus Ægyptiis Assyriisque quum alias Græciæ partes, tum vero - et Argos adiisse. Argos enim illis temporibus inter alia ejus regionis oppidu, quæ Græcià nunc nominatur, rebus omnibus eminebu. Ad Argos igitur hoc postquam adpulissent Phœnices, ibique merces suas venum exposaissent, quinto au: sexte ab ad» ventu die, divenditis fere rebus omnibus, mulieres ad mare venisse, quum alias maltas, tum vero et regis filiam 5 quam quidem codem immine Perse adpellant arque Græci, Io. Quæ dum ad puppim mvis stances mercaremur merces quæ illamm’ll’r maxime animos advertissent, Phœnioes interim mutuo sese cohortatos impetum in illas fecisse: et majorem quidem mulierum numenïm profugîsse, Io vero cum allia fuisse raptam: quibus in navem inpositis, salua: havi Phœnîœs Ægyptum versus vela. fecisse. 2. Hue quidam ratione in Ægyptum perveuisso Io aîunt Persæ, seuls atque Phœnices, trique primum fuisse injuriarum initium. Do,- inde vero Græeos nonnullos, quorum nomina non possunt memo- rare, (fuerint hi autem Cretenses,) Tymm Phœniciæ aiunt adpu- lisse, filiamque regis rapuîsse Europam ; -ac sic quidam par pari hisse ab bis repensum. Fout hæc autem Græcos secundæ injuriæ fume auctores: etenim longn navi Æam, Colchidis oppidum, ad Phasin profectos, perfectis cæteris rehus quamm mussa advenis- a 2 HERODOTI HISTOR. I. sent, rapuisse inde regis miam Medeam; quumque ad pœnas ra- ptus hujus repetendas et ad reposcendam filiam caduceatorem in Græcinm misisset rex Colchorum, respondisse Græcos, quemadmodum un de raptu Argivæ Ius sibi non dedissent pumas, sic ne se quidem illis 3. Tum deinde, proxima astate, Alexandrum Priami filium,quum ista undivisset, cupidinem incessisse uxoris sibi e Græcin per rapinam comparandæ ; existimantem utique se non daturum pœnas, quo- daturas.miam nec illi dedissent. Ita quum i5 rapuisset , Helenam, . visum esse Græcis primum misais nunciis Helenam repetere et pœnas de raptu poseere: illos vero hisce, postulats. sua exponentibus, raptum exprobrasse Medeæ, ut qui, quum ipsi nec pœnas dedissent, nec illam reposcmtibus reddidissent, vellent ab aliis pumas sibi dari. 41Hucusque igitur mutuis solmn rapinis esse actum: ab i110 vero tempore Græcos utique graviorum injuriarum exstitisse au- ctores 3 bos enim prius Asiæ cœpisse bellum inferre, quem Persæ intulissent Europæ. Et. mulieres quidem rapere, videri sibiaiunt iniquorum esse hominum ; raptarum vero ultionem tante studio persequi, amentium ; contra, nullam mptârum curam habere, pru- dentiunr: quippe manifestum esse, nisi ipsæ vomissent, non futu- rum fuisse ut raperentur. huque se quidam Asiam incolentes, aiunt Persæ, raptarum mulierurn nullnm hnbuisse- rationem ; Græ- . cos autem mulieris Laconicæ causse. ingentem contraxisse classera, et. mox in Adam prqfectos Priami regnum evertisse .- ab eo tempore se constanter Græciæ populos sibi esse inimicos existimasse. Nam Asiam, et. barbares gentes eam insolentes, ad se pertinere entamant Persæ; Europam vers et Græcosnihil seeum commune habere. 5r Hunc in modum Persan quidem gestes res esse memorant, et ab Ilii, ascidie repetunt inimicitiarum suarum ndversus Græcos initium. De le veto cum Persis non consentiunt Phœnices rem isto modo esse gestam. Negant enim se raptu usos illam in Ægy- » ptum abduxisse : sed Argis eam cum nauelero aiunt concubuisse, et quum se gravidam sensisset, veritam parentum iram, sic volentem ipsam cum Phœnicibus enavigasse, ne compertn foret. Hæc sunt igi’tur, quæ partim a Persis, partim a Phœnicibus memorantur. Ego vero, utrum tnli modo hœc geste si-nt, un alio, non adgredior disceptare : sed, quem ipse novi primant fuisse injuriarum Grœcis inlatarum auctorem, hune ubi indicavero, tune ad relique. exponenda progrediar, perinde et parvarum civitatum et magnarum res perse- cuturus. Etenimsquæ olim fuerant magnas, eamm plurimæ parvæ factæ sunt z et quæ nostra. memorîa magnas fuere, eædem prias exiguæ fuerant. huque, bene gnarus humanam felicitatem. ne- qunquam in codem fastigio manere, perinde utrarumque faciaux mentionem. 6. Cnmsus, genere Lydus, Alynttis filins, rex fuit populorum intra Halyn fluvium incolentium; quad flumen, a meridie Syros inter et Paphlagonas interfluens, ad septentrionem in Euxinum qui vocstur Pontum se exonerat. Hic Crœsus e barbarie, quos novimus, primus alios Græcorum imperio suo subjecît et ad tribu- tum pendendum edegit, aliosCLlO. sibi socios et nmicos adjunxit. 3 Subegit louas et Æoles et Dorienses Asiam incolentes; amicos nutem sibi conciliavit Lacedæmonîos. Ante Crœsi vero imperium Græci omnes liberi fuerunt z nam Cimmeriorum expeditio adversus Ioniam, ante Crœsi ætatem suscepta, non oppidorum fuerat reda- ctio in potestatem, sed rapina ex incursione. 7. Cæterum regnum illud, quum Hemlidarum antea fuisset, ad Crœsi genus, qui Memnadæ nominabuntur, tnli mode pervenerat. CANDAULBS, quem Græci Myrsilum voeant, Sardinm fuit rex, ab Alcæo oriundus, Herculis filin. Nain Agron, Nini filins, Beli nepos, Alcæi pronepos, primus ex Hernciidis rex fuerat Sardium; Can- daules vero, Myrsi filins, postremus. Qui vero ante Agronem in tandem regioue regnaverant, a Lydo Atyis filio crant or-iundi, a que universus populus Lydorum nomen invenit, quum prius Mæones fuissent nominati. Ah bis prisois regibus commissum sibi regnum ex oraculi edicto obtinuerunt Hersclidæ, Jardnni encilla et Hercule prognati; regnantes, per dues et viginti virorum generstiones, aunes quinqne et quingentos, continua serie filins petri succedens usque ad Candnulem Myrsi filium. 8’. Hic igitur annnuus uxoris sues amoretenebetur, eamque deperiens arbitrabetur esse sibi uxorem mulierum omnium for- mosissimam. Quod quum ei esset persussum, apud Gygen Da- scyii filium, unum e corporis custodibus, quem maxime acceptent habebat, ut de rebus etiam gravissimis cum eo communicaret, formæ laudem uxoris supra mmium estulit. Nec multo post (taret enim in fatis ut infortunatus esset Candaules) bis verbis Gygen est adlocutus: " Gyge, videris tu mihi de forma uxoris meæ verbe ."fsçienti fidem non adhibere; auribus enim minus fidere amant " homines quem oculis: fac igitur ut nudam illnm At ilioflehementer exclamons, tt Domine," inquit, "quemnnm sermo- Œm baudquaquam sanum profers, jubens me hernm menin nu.- " dam spectare! Mulier enim tunicam exuens, simul etiamvere- " eundiam exuit. J am olim vero honestetis præcepta inventa " sunt ab hominibus, a quibus discere oportet: quorum unum est, ti Sus quemque debere inspicere. Ego vero persuasum habeo esse " main mulierum omnium pulcerrimam; teque oro, ne postules ’ 9. His usus verbis repugnawit Gyges, veritus ne quid sibi ex en re Fmali illicite."accideret. Oui rexwicissim, , v "Confide," a inquit, " Gyge; neque " aut me time, quasi ce tentaturus utnr hoc sermone, sut uxorem "meam, ne quid tibi ex illa (letrimenti creetur. Omnino enim tt eus rationes equidem inibo, ut ilia ne intellectura sit quidem, " esse se a te copspectam. Te enim post apertam januam cubiculi, "in quo cubnmus, coilocabo. Postquani ego en) ingressus, aderit *-’ et uxor .mee in cubiculum: posita est eutem prope introitum " sella, in que i119. vestes sans, aliam post aligna exuens, deponet.’ " ibi tune ücuerit tibi malta cum otio cum spectsre. Deinde, s 2 ’ 4 HERODOTI HISTOR. I. ti quum e sella in Iectum conscendet et tu a targe ejus eris, reliquum ti est ut tu cures ne ille. te conspiciat foras exeuntem." 10. Igitur Gyges, quum eti’ugere non posset, paratusfuit: Cantlnules,postquam cubandi tempus visum est adesse,in cubiculum introduxit 5 pauloque post uxor etiam adfuit. Ingressam et vesti- mente. ponentem Gyges quum spectasset, Inox ubi averse. ille in lectum se contulit, clam ipse foras se subduxît: et egredientem conspicata est mulier. Quæ ut intellexit quid a marito actum esset, neque exclamavit, ’pudore retente. et se animadvertisse dissimulavit, in anime habens ultioncm capere de Candaule. Apud Lydos enim, ne fare apud cæteros quoque barberas, etiam, vil-o magnum in probrum vertitur nudum conspici. 11. Itaque tune quidem nihil aperiens, silentium tenait fila: simul ac vero illuxit, præsto esse jussis famulis quos maxime fidos sibi cognoverat, Gygeu ad se vocavit. Et ille, nihil eam nosse ratas eorum quæ geste essent, areessitus venit; quippe et ante): solitus, quoties regina vocaret, eam convenire. Ut venit, bis ver- bis eum adlocuta est roulier: " Gyge, nunc duarum viarum tibi " apertarum optionem concerlo utram