PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniającego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 Łód ź 2016 Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Pomocy Technicznej RPO WŁ 2014-2020 oraz z bud żetu samorz ądu województwa łódzkiego. Prognoza oddziaływania na środowisko Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 Zespół autorski: Zespół autorów pod kierownictwem mgr in ż. Justyny Siudak mgr Anna Wahlig mgr in ż. Ewelina Wikarek-Paluch mgr in ż. Joanna Leoniewska-Gogola mgr Katarzyna Cholewa mgr Marta Jamontt-Skotis mgr Maria Młodzianowska-Synowiec 2 ATMOTERM S.A. 2016 Prognoza oddziaływania na środowisko Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 1 Streszczenie prognozy w j ęzyku niespecjalistycznym (równie ż w języku angielskim) Wst ęp i informacje o projekcie dokumentu Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko jest projekt Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 (dalej Plan Transportowy). Celem opracowania prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu Transportowego, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami i uzgodnieniami, jest kompleksowa analiza mo żliwego oddziaływania na poszczególne elementy środowiska przewidzianych w Planie Transportowym działa ń w odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, ocena wyst ępowania oddziaływa ń skumulowanych i analiza mo żliwo ści zastosowania rozwi ąza ń alternatywnych oraz potrzeby działa ń kompensacyjnych. Prognoza została opracowana w taki sposób, aby wnioski z przeprowadzonych analiz, propozycje łagodzenia potencjalnych oddziaływa ń negatywnych, a tak że rekomendacje były przydatne na wszystkich szczeblach wdra żania projektu Planu Transportowego. Podstawy prawne i zakres Podstaw ą prawn ą opracowania prognozy oddziaływania na środowisko ustale ń projektu Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014 -2020 jest ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2016 poz. 353 z pó źn. zm.), która zawiera transpozycj ę do prawodawstwa polskiego Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2016 poz. 672 z pó źn. zm.). Przy opracowywaniu Prognozy przeanalizowano, zgodnie z przepisami i uzgodnieniami, oddziaływania na wszystkie elementy środowiska, w tym, m.in. na: ró żnorodno ść biologiczn ą, zwierz ęta, ro śliny, integralno ść obszarów chronionych, wod ę, powietrze, ludzi, powierzchni ę ziemi, krajobraz, klimat akustyczny, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzgl ędnieniem zale żno ści mi ędzy tymi elementami środowiska i mi ędzy oddziaływaniami na te elementy identyfikuj ąc stopie ń i rodzaj oddziaływa ń. W szczególno ści przeanalizowany został wpływ Planu Transportowego na obszary chronione, w tym obj ęte sieci ą Natura 2000 i ich integralno ść . Opracowana Prognoza jest zgodna z uzgodnionym zakresem z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi oraz Pa ństwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Łodzi, a tak że z umow ą zawart ą pomi ędzy Województwem Łódzkim (Zamawiaj ącym), a firm ą ATMOTERM S.A. (Wykonawc ą). Analiza i ocena istniej ącego stanu środowiska W oparciu o dost ępne materiały zidentyfikowano główne problemy i zagro żenia środowiska w obszarze obj ętym Planem Transportowym, jak równie ż okre ślono jego aktualny stan. 3 ATMOTERM S.A. 2016 Prognoza oddziaływania na środowisko Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 Z jednej strony słu żyć to powinno takiemu kształtowaniu Planu Transportowego, aby maksymalnie został wykorzystany do poprawy stanu środowiska, a z drugiej do umo żliwienia oceny wpływu na środowisko i identyfikacji ewentualnych znacz ących oddziaływa ń negatywnych oraz zaproponowania działa ń minimalizuj ących ten wpływ, wskazania działa ń alternatywnych i ewentualnie kompensuj ących. Analiz ą stanu środowiska obj ęto wszystkie jego elementy, a w szczególno ści: istniej ący układ transportowy, klimat akustyczny, powietrze i klimat, wody powierzchniowe i podziemne, gospodark ę wodno- ściekowa, ochron ę przyrody, gospodark ę odpadami, gleby, zasoby naturalne, promieniowanie elektromagnetyczne oraz powa żne awarie przemysłowe. Rekomendacje działa ń minimalizuj ących i kompensuj ących oddziaływanie negatywne oraz inne możliwe warianty W przypadku wyst ąpienia oddziaływa ń negatywnych danego działania na środowisko zaproponowano sposoby ich zapobiegania i ograniczania. Do najcz ęś ciej pojawiaj ących si ę mo żemy zaliczy ć stosowanie nawierzchni cichych i o obni żonej hała śliwo ści, stosowanie podkładów pochłaniaj ących hałas oraz drgania zwłaszcza w pobli żu zabudowy mieszkaniowej, wytyczanie nowych dróg poza obszarami chronionymi, zachowanie standardów akustycznych dla zabudowy chronionej oraz stosowanie technologii ograniczaj ących energochłonno ść oraz emisj ę zanieczyszcze ń. Prognoza oddziaływania na środowisko Zgodnie z metodyk ą Prognozy na obszarze obj ętym opracowaniem oceniono szczegółowo mo żliwe oddziaływania wszystkich obszarów wsparcia przewidzianych do realizacji w ramach Planu Transportowego na poszczególne elementy środowiska. Przy ocenie wykorzystano wypracowane kryteria oceny oddziaływania uwzgl ędniaj ące stan i najwi ększe problemy środowiska, mo żliwe negatywne oddziaływania i charakterystyk ę projektów, które mog ą by ć wsparte przez Plan Transportowy, jak te ż i cele dokumentów strategicznych mi ędzynarodowych, krajowych i regionalnych. Realizacja działa ń w wi ększo ści b ędzie miała pozytywny wpływ na środowisko , b ędą one bezpo średnio wpływa ć na popraw ę jako ści środowiska poprzez działania z zakresu rozwoju inteligentnych systemów transportowych (ITS) w zarządzaniu ruchem drogowym i jego monitorowaniu, poprawy bezpiecze ństwa ruchu, podniesienia jako ści funkcjonowania punktowej i liniowej infrastruktury kolejowej, elektryfikacji linii kolejowych, integracji publicznego transportu zbiorowego, modernizacji i zakupu nowoczesnego proekologicznego taboru autobusowego, tramwajowego i kolejowego dla publicznego transportu zbiorowego i wielu innych działa ń zaproponowanych w Planie Transportowym. Wyznaczono tak że działania, które b ędą mogły mo żliwie negatywnie oddziaływa ć na środowisko, które odnosz ą si ę do funkcji komunikacyjnych i obejmuj ą m.in. działania w zakresie udro żnienia Łódzkiego W ęzła Kolejowego oraz budowy, modernizacji i rewitalizacji linii kolejowych. Nie b ędą to jednak działania maj ące na celu degradacj ę istniej ących ekosystemów. Oddziaływania na obszary chronione w tym Natura 2000 W ramach realizacji działa ń okre ślonych w Planie Transportowym nie przewiduje si ę bezpo średniego, pozytywnego oddziaływania na walory przyrodnicze. Mo żna jednak stwierdzi ć, i ż wskazane grupy działa ń pozwol ą po średnio pozytywnie wpływa ć na gatunki zwierz ąt oraz ro ślin m.in. poprzez popraw ę jako ści powietrza. 4 ATMOTERM S.A. 2016 Prognoza oddziaływania na środowisko Regionalnego Planu Transportowego Województwa Łódzkiego spełniaj ącego kryteria warunku ex ante dla celu tematycznego 7 do RPO WŁ na lata 2014-2020 Ocena celów oraz kierunków działa ń Planu Transportowego wskazuje, i ż potencjalnie znacz ąco negatywne oddziaływanie na zasoby przyrodnicze regionu oraz integralno ść obszarów chronionych b ędą miały działania zwi ązane z budow ą, rozbudow ą i modernizacj ą dróg (w tym poł ącze ń sieci dróg lokalnych z układami TEN-T) oraz rozbudow ą sieci kolejowych. Negatywne oddziaływanie w najwi ększym stopniu zwi ązane b ędzie z etapem budowy nowych inwestycji – przede wszystkim usuwaniem drzew i krzewów, ryzykiem zaj ęcia stanowisk gatunków ro ślin chronionych oraz stanowisk chronionych zwierz ąt, jak równie ż przerwaniem dro żno ści korytarzy migracyjnych zwierz ąt oraz ich płoszeniem. W przypadku inwestycji liniowych najwi ększe zagro żenie dotycz ące negatywnego oddziaływania na walory przyrodnicze dotyczy fragmentacji siedlisk przyrodniczych oraz ich zajmowania. Maj ąc jednak na wzgl ędzie, i ż województwo łódzkie w niewielkim stopniu pokryte jest prawnymi formami ochrony przyrody oraz korytarzami ekologicznymi, jak równie ż istotny fakt dotycz ący prowadzenia wi ększo ści inwestycji na istniej ących ju ż szlakach komunikacyjnych, ryzyko kolizji na wspomnianym powy żej polu b ędzie niewielkie. Wi ększo ść z niekorzystnych oddziaływa ń na gatunki, siedliska przyrodnicze czy korytarze migracyjne b ędzie miała charakter miejscowy oraz krótkotrwały, a przy zastosowaniu odpowiednich środków zapobiegawczych mo żliwe b ędzie zminimalizowanie ich negatywnego wpływu. Analiza mo żliwo ści oddziaływania transgranicznego Zawarte w Planie Transportowym zadania, b ędą realizowane na obszarze województwa łódzkiego, a ich zasi ęg oddziaływania na środowisko b ędzie miał przede wszystkim charakter miejscowy i lokalny,