Na tropie przygody Mój Nadgoplański Park Tysiąclecia Trzy kroki do bycia ekspertem Mapa - vademecum przewodnika! Poznajmy się z Nadgoplańskim Parkiem Tysiąclecia Natura zostawia ślady Ekologa do mądrości droga „Edukacja społeczności zamieszkujących obszary chronione województwa kujawsko-pomorskiego: Lubię tu być... na zielonym!” 01 Poznajmy się Zabieramy Cię na wspaniałą wyprawę po Obszary najpiękniejszych zakątkach Nadgoplańskiego NATURA 2000 Tuchola Parku Tysiąclecia. Kiedy nasza podróż dobiegnie BRODNICKI Br PARK KRAJOBRAZOWY da Grudziądz końca, sam staniesz się przewodnikiem – będziesz mógł oprowadzić swoich przyjaciół Brodnica i rodzinę po miejscach naprawdę niezwykłych. Drwęca Bydgoszcz W Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia jest się Toruń czym zachwycić. W jego centralnej części znajduje W isła Inowrocław się owiane legendami jezioro Gopło. Otaczają je Włocławek pola uprawne, pastwiska, lasy oraz tereny podmokłe, które wraz z jeziorem zajmują blisko 10 tysięcy hektarów! To tereny szczególnie cenne dla ptaków. Wiele z nich zakłada tu gniazda (miejsce gniazdowania), zdobywa pokarm (miejsce żerowania), składa jaja i dba o pisklęta (miejsce lęgu). Obserwator taki jak Ty, zapewne rozpozna mewę, czajkę, pliszkę czy gęgawę (ten ostatni ptak chętnie wybiera na miejsce gniazdowania wyspy na jeziorze). W okolicy nie brak również ssaków – saren, dzików i jeleni. Grupę drapieżników reprezentują między innymi lisy, jenoty czy gronostaje. Spośród licznych płazów Twoją uwagę może przykuć wyjątkowo piękna rzekotka drzewna – niewielka, zielona żabka z przylgami na długich palcach, które pomagają jej we wspinczce. Gopło, w którego wodach nie brak sandaczy, karasi i karpi słynie również wśród wędkarzy. Warto dodać, że prócz przyrody i krajobrazu Park to miejsce związane z początkami państwa polskiego! Położona nad jeziorem Kruszwica w przeszłości miała rangę stolicy książęcej, królewskiej i biskupiej, a prawa miejskie nadał jej w 1422 roku Król Władysław Jagiełło! Symbole Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia to gęś gęgawa (w herbie NPT), Mysia Wieża i Wiąz Popiel. symbole gęś gęgawa (w logotypie NPT), Mysia Wieża i Wiąz Popiel powierzchnia 9 983 ha rośliny 865 gatunków ptaki 200 gatunków, w tym 150 lęgowe ssaki m.in. sarny, dziki, piżmaki, karczowniki, jelenie, borsuki, lisy, kuny, jenoty, jeże i tchórze ryby 25 gatunków rezerwat Rezerwat przyrody “Nadgoplański Park Tysiąclecia” rezerwat rezerwat ryby ssaki ptaki rośliny powierzchnia symbole Rezerwat przyrody “Nadgoplański Park Tysiąclecia” “NadgoplańskiPark przyrody Rezerwat 25 gatunków jeżei jenoty, kuny, lisy, borsuki, jelenie, dziki,piżmaki,karczowniki, m.in. sarny, w 200 gatunków, 865 gatunków 9 983ha Wieżai Mysia NPT), (wlogotypie gęś gęgawa tym 150lęgowe Wiąz Popiel tchórze Zapraszamy Cię do wspólnej zabawy, po której zapewniamy, że staniesz się prawdziwym ekspertem w tematyce Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia. Poniżej przedstawiamy atrakcje przyrodnicze i zabytki, które 1) musisz zobaczyć / odwiedzić 2) zapamiętać ciekawostki na ich temat 3) odpowiedzieć na zadane pytanie. Jeśli przejdziesz te 3 kroki – zapewniamy, że zostaniesz ekspertem J przyroda kolegiata gęś gęgawa Wzgórze Zamkowe Mare Polonorum półwysep Potrzymiech i zabytki św. Piotra i Pawła 1 2 3 4 5 zapamiętaj! Wśród trzcinowisk Wzgórze Zamkowe Tak niegdyś kronikarze W przeszłości teren To jedna z najstarszych i podmokłych łąk okolic położone jest na pisali o Gople (wyrażenie półwyspu stanowił grupę świątyń w Polsce, Gopła żyje od 130 do 150 obmywanym wodami Gopła dosłownie oznacza Morze wysp. Jednak zabiegi wzniesiono ją bowiem par gęsi gęgawy czyli 10% półwyspie Rzępowskim. Polaków). Jezioro przed agrotechniczne i wycinka w latach 1120–1140! populacji tych ptaków Wznosi się tu słynna Mysia wiekami leżało na ważnych lasów sprawiły, że Zbudowana jest w Polsce. Gęgawy to duże, Wieża, ośmioboczna szlakach handlowych, z wód jeziora wyłonił się z piaskowca i granitu. wędrowne ptaki wodne. budowla o wysokości solnym i bursztynowym. półwysep. Współcześnie to W jej wnętrzu znajdują Trzy krokidobyciaekspertem Do ciekawostek należy ich 32 metrów. To fragment Współcześnie nazwę zachwycające krajobrazami się wspaniałe obrazy oraz życie rodzinne – ptaki łączą warownego zamku, który „Mare Polonorum” nosi miejsce, bardzo cenione kamienna chrzcielnica z XII się w pary na całe życie. kiedyś strzegł granicy edukacyjna ścieżka przez miłośników wieku. polsko-krzyżackiej. mająca 17 km długości birdwatching’u czyli i prowadząca przez obserwatorów i fotografów miejscowości: Mielnica dzikich ptaków. Duża – Skulsk – Pilich – Galiszewo – Łuszczewo. zadanie dla Opisz jakie ubarwienie Przypomnij sobie z jaką Od nazwy jakiego plemienia Na półwyspie Potrzymiech Jeśli kolegiatę zbudowano Ciebie mają gęsi gęgawy. Postaraj legendarną postacią zamieszkującego dawno rosną halofity i kserofity. w XII wieku, to jak nazywa się dostrzec ptaki w locie związana jest Mysia Wieża temu okoliczne tereny Czym charakteryzują się te się jej styl architektoniczny (często lecą w tzw. kluczu). i spróbuj opowiedzieć wzięła się nazwa jeziora rośliny? i jakie są jego cechy? dawne podanie tak, jakby to Gopło? Sprawdź czy potrafisz zrobił przewodnik. wskazać te cechy w kruszwickiej świątyni. 02 03 412 Wróble Wolany Mapa –vademecumprzewodnika Sławsk Wielki Kobylniki Piaski J. Piecki Szostka 5 Tryszczyn 62 BACHORCE Żegotki KRUSZWICA Bródzki Bachorce Maszenice KRUSZWICA 62 2 Grodztwo Stodolno Rzepiszyn Łagiewniki Sławsko Zakupie Dolne Tarnowo Zaborowo Kraszyce Rzepowo Stodoły Gocanowo W-a Sucha Płowki Sokolniki Góra GIŻEWO Zatoka J. Gocanowskie Głębokie Sucha Gocanówko Polanowice Giżewo o o 62 ł Trzciny ł Giżewskie CHEŁMCE p Starczewo Książ p Rusinowo Janocin o Racice o Kołtunowo Morgi nieczynna G Słabęcin RACICE Rezerwat Młynice o Chełmce Nadgoplański r Tarnówko 62 Rechta Baranowo o Sukowy i Kąży Kickowskie Zatoka z Chełmiczki Biała Osada Młyny e Kicko J Lachmirowice Nadgoplański LACHMIROWICE Bąbule MŁYNY Kijewice nieczynna Ka Peterson n. G Ostrowo op Witowiczki ł o 4 O- Chrosno Witkowo O Siemionki s woo Park J 25 sttrroow J e Mirosławice e Glinki J Kobylnica e Orpikowo z z Sierakowo z Witowice i Wronowy i . o o Włostowo G Popowo r r Park o o o Karsk Bachorze p Budy ł WRONOWY G Radunek Kościeszki Ostrówek o o Golejewo p ł Rzeczyca Proszyska GOPŁO Rzeszynek o 1 Złotowo Brześć Żółwiny Jerzyce Dobsko Tysiąclecia Ostrówek Potrzymionek Kaspral Leszcze Rzeszyn Kozi Dół Mietlica Przedłuż Jurkowo Kuśnierz Jeziora Małe Borowa Lubstówek Połajewek Łabędzin 25 Babki J. Jeziora Wielkie Lubstówek Lisianki Rudzk Tysiąclecia Mały Łuszczewo Kożuszkowo Sokoły Byszewo Higieniewo o Krzywe Kolano ł p Rudzk Duży Nożyczyn o Mniszki B G Dębołęka o Wola Siedlimowo r Połajewo Galiszewo Marianowo Kożuszkowa Berlinek o i Wygoda z z e Skala 1:100 000 e J J. J Łączki Lenartowo Pilich 1 0,5 0 1 2 3 km Skulska Wieś Sadziska Mniszki A Rzepiska Katarzyna Rakowo 25 Nowa Wieś dotyczy działu „3 kroki do eksperta” Skulska Duża Radwańczewo 1 Kępa Skulsk Mielnica Przewóz Kwiatkowo Janowo Racięckie Skulska Wieś m Piaski3 ujawsko-po o Kościeszki Grodzisko . k rsk Kościół lub kaplica w ie Mała e Dzierżysław Buszkowo Mielnica j Talarkowo J. o ols Nela Wilcza . wi op k Skulskie Kłoda w w e lk ie Zamek Wiatrak je Wywoźna o Goplana Kazimierowo ) ) w o Granica parkuZygmuntowo o Racięcin ł ł Inny zabytek Głaz - pomnik przyrody krajobrazowego Włodzimiera p Słomkowo o Dobra Granica rezerwatuLisewo G Wola a Broniszewo t Straszewo r Pałac Drzewo - pomnik przyrody Ścieżka dydaktyczna Warzymowo a Biele Przyłubie (W „Mare Polonorum” i k Piastowo s Punkt widokowy ń Muzeum Ścieżka dydaktyczna i Holendry s Logowo e Broniszewskie Sadlno l Kol. Racięcin Ś Szlak pieszy Kol. Trzciniec Kąpielisko Warzymowska n Szlak rowerowy a Kalina K Wójcinek Koszewo Helenowo Szlak kajakowy Złotowo www.europilot.com.pl Młynek Morzyczynek Pagórki 412 Wróble Wolany Sławsk Wielki Kobylniki Piaski J. Piecki Szostka 5 Tryszczyn 62 BACHORCE Żegotki KRUSZWICA Bródzki Bachorce Maszenice KRUSZWICA 62 2 Grodztwo Stodolno Rzepiszyn Łagiewniki Sławsko Zakupie Dolne Tarnowo Zaborowo Kraszyce Rzepowo Stodoły Gocanowo W-a Sucha Płowki Sokolniki Góra GIŻEWO Zatoka J. Gocanowskie Głębokie Sucha Gocanówko Polanowice Giżewo o o 62 ł Trzciny ł Giżewskie CHEŁMCE p Starczewo Książ p Rusinowo Janocin o Racice o Kołtunowo Morgi nieczynna G Słabęcin RACICE Rezerwat Młynice o Chełmce Nadgoplański r Tarnówko 62 Rechta Baranowo o Sukowy i Kąży Kickowskie Zatoka z Chełmiczki Biała Osada Młyny e Kicko J Lachmirowice Nadgoplański LACHMIROWICE Bąbule MŁYNY Kijewice nieczynna Ka Peterson n. G Ostrowo op Witowiczki ł o 4 O- Chrosno Witkowo O Siemionki s woo Park J 25 sttrroow J e Mirosławice e Glinki J Kobylnica e Orpikowo z z Sierakowo z Witowice i Wronowy i . o o Włostowo G Popowo r r Park o o o Karsk Bachorze p Budy ł WRONOWY G Radunek Kościeszki Ostrówek o o Golejewo p ł Rzeczyca Proszyska GOPŁO Rzeszynek o 1 Złotowo Brześć Żółwiny Jerzyce Dobsko Tysiąclecia Ostrówek Potrzymionek Kaspral Leszcze Rzeszyn Kozi Dół Mietlica Przedłuż Jurkowo Kuśnierz Jeziora Małe Borowa Lubstówek Połajewek Łabędzin 25 Babki J. Jeziora Wielkie Lubstówek Lisianki Rudzk Tysiąclecia Mały Łuszczewo Kożuszkowo Sokoły Byszewo Higieniewo o Krzywe Kolano ł p Rudzk Duży Nożyczyn o Mniszki B G Dębołęka o Wola Siedlimowo r Połajewo Galiszewo Marianowo Kożuszkowa Berlinek o i Wygoda z z e Skala 1:100 000 e J J. J Łączki Lenartowo Pilich 1 0,5 0 1 2 3 km Skulska Wieś Sadziska Mniszki A Mapa –vademecumprzewodnika Rzepiska Katarzyna Rakowo 25 Nowa Wieś dotyczy działu „3 kroki do eksperta” Skulska Duża Radwańczewo 1 Kępa