Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 85 742-53-78 fax 85 742-21-04 e-mail: [email protected] INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego WIOŚ BIAŁYSTOK, maj 2018 spis treści WSTĘP ............................................................................................................................................................. 3 Podstawowe informacje o powiecie ................................................................................. 3 Działalność inspekcyjno–kontrolna i badawcza ................................................................. 4 POWIETRZE ..................................................................................................................................................... 5 Presje – Emisja zanieczyszczeń do powietrza .................................................................... 5 Stan – Ocena Jakości powietrza ....................................................................................... 7 Przeciwdziałania – działalność kontrolna ......................................................................... 7 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ................................................................................................ 9 Presje – źródła zanieczyszczeń wód ................................................................................. 9 STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH .................................................................... 11 Przeciwdziałania – działalność kontrolna ....................................................................... 17 WODY PODZIEMNE ....................................................................................................................................... 21 Presje .......................................................................................................................... 21 Stan - ocena jakości wód podziemnych .......................................................................... 21 GOSPODARKA ODPADAMI ............................................................................................................................ 23 Presje .......................................................................................................................... 23 Stan ............................................................................................................................ 25 Przeciwdziałania – kontrole składowisk i zakładów przemysłowych .................................. 27 HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ................................................................................................... 32 Presje – Źródła hałasu .................................................................................................. 32 Stan – pomiary hałasu .................................................................................................. 33 Przeciwdziałania .......................................................................................................... 34 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ....................................................................................... 35 Presje – źródła promieniowania elektromagnetycznego .................................................. 35 Stan – pomiary monitoringowe...................................................................................... 36 OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI................................................................................................. 37 Niebezpieczne substancje chemiczne w zakładach przemysłowych ................................... 37 Transport..................................................................................................................... 38 Zdarzenia awaryjne ...................................................................................................... 39 2 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego WIOŚ Białystok WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Położenie Powiat białostocki leży w środkowo - wschodniej części województwa podlaskiego. Od wschodu graniczy z Białorusią. Zajmuje obszar 297 500 ha, z czego ponad połowę stanowią użytki rolne, a około 39 % pokrywają lasy i grunty leśne. Siedziba powiatu znajduje się w Białymstoku. Przez teren powiatu przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – odcinki dróg: Nr 8 - granica państwa Budzisko – Suwałki - Augustów - Białystok – Warszawa, Nr 19 - granica państwa Kuźnica Białostocka - Białystok - Bielsk Podlaski - Siemiatycze - Lublin - Rzeszów, Nr 65 -granica państwa Gołdap - Ełk - Grajewo - Mońki - Białystok - granica państwa Bobrowniki, oraz linii kolejowych: granica państwa Trakiszki - Suwałki - Białystok – Warszawa, granica państwa Kuźnica Białostocka – Białystok - Warszawa, Granica państwa Siemianówka - Hajnówka - Czeremcha – Siedlce. Struktura administracyjna i ludność W skład powiatu wchodzi 15 gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Duże, Gródek, Juchnowiec Kościelny, Łapy, Michałowo, Poświętne, Supraśl, Suraż, Turośń Kościelna, Tykocin, Wasilków, Zabłudów, Zawady, z czego 6 to gminy wiejskie, a 9 to gminy miejsko-wiejskie. Liczba ludności powiatu wynosi 146 254 osób. Gęstość zaludnienia - 49 osób/km2. Jednostki samorządowe powiatu Powierzchnia Ludność białostockiego [km2] [tys.] Gminy miejsko-wiejskie: Choroszcz 164 14,8 Czarna Białostocka 206 11,6 Łapy 128 22,2 Michałowo 409 6,8 Supraśl 189 14,8 Suraż 77 2,0 Tykocin 207 6,3 Wasilków 127 16,0 Zabłudów 340 9,2 Gminy wiejskie: Dobrzyniewo Duże 161 9,0 Gródek 429 5,3 Juchnowiec Kościelny 171 15,8 Poświętne 115 3,5 Turośń Kościelna 140 6,1 Zawady 112 2,8 dane: GUS 3 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego WIOŚ Białystok Gospodarka Pod koniec 2016 roku w powiecie zarejestrowanych było 12 594 podmiotów gospodarczych (bez osób prowadzących gospodarstwa indywidualne w rolnictwie), w tym 259 w sektorze publicznym. Większość mieszkańców jest zatrudniona w rolnictwie oraz w sektorach gospodarki związanej z produkcją spożywczą. Produkcja rolna jest prowadzona w gospodarstwach indywidualnych o przeciętnej powierzchni nie przekraczającej 10 ha (71% gospodarstw). Produkcja przemysłowa jest prowadzona głównie w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego i drzewnego. Walory turystyczne powiatu Znaczna cześć - 33,6% powierzchni powiatu stanowią obszary o cennych walorach przyrodniczych. Szczególne atrakcje turystyczne stanowią: Narwiański Park Narodowy – położony w naturalnej bagiennej dolinie rzeki Narew, charakteryzującej się silnie rozbudowanym systemem koryt rzecznych. Obszar ten jest często zwany „Polską Amazonią”. Stanowi ostoję wielu gatunków zwierząt, a szczególnie ptactwa wodnego. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej - wielki kompleks leśny, stanowiący pozostałość rozległych puszcz oddzielających niegdyś Koronę Polską od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wiele gatunków borealnych. Liczne rezerwaty, w tym szczególnie urokliwe: Gorbacz, Budzisk, Karczmisko, Jesionowe Góry, Kulikówka, Krzemianka, Krzemienne Góry, Surażkowo, Jałówka, Bahno w Borkach, Las Cieliczański, Szelągówka, Chomontowszczyzna, Taboły. Zbiornik wodny Siemianówka, położony na skraju Puszczy Białowieskiej będący atrakcyjnym miejscem do uprawiania sportów wodnych i wędkarstwa. Szczególnie cenne tereny, mające znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy, objęte są siecią „Natura 2000”, której podstawy utworzenia stanowią europejskie dokumenty tzw. „Dyrektywa Ptasia” i „Dyrektywa Siedliskowa”. Na terenie powiatu obszary „Natura 2000” stanowią: Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO): Ostoja Biebrzańska (149929 ha), Puszcza Knyszyńska (136 145 ha), Bagienna Dolina Narwi (23 471 ha), Dolina Górnej Narwi (18 384 ha). Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) to: Dolina Biebrzy (121 003 ha), Narwiańskie Bagna (6 823 ha), Ostoja w Dolinie Górnej Narwi (20 307 ha), Ostoja Knyszyńska (136 084 ha). DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO–KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązki: kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Szczegółowe cele działalności inspekcyjno–kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy samorządowe. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na kontrolowanym podjęcie działań, które w konsekwencji spowodują zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: wydać zarządzenia pokontrolne, 4 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego WIOŚ Białystok wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymująca działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich