2003 OEPP/EPPO, Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 33 , 245–247 Organisation Européenne et Méditerranéenne pour la Protection des Plantes Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Ro ślin Normes OEPP Standardy EPPO Protokoły diagnostyczne dla agrofagów podlegaj ących przepisom Protocoles de diagnostic pour les organismes réglementés PM 7/19 Organisation Européenne et Méditerranéenne pour la Protection des Plantes 1, rue Le Nôtre, 75016 Paris, France Zatwierdzanie Standardy EPPO s ą zatwierdzane przez Rad ę EPPO. Na ka żdym ze standardów umieszczona jest data zatwierdzenia. W rozumieniu Artykułu II Mi ędzynarodowej Konwencji Ochrony Ro ślin (IPPC), Standardy EPPO stanowi ą Regionalne Standardy dla członków EPPO. Przegl ąd Standardy EPPO podlegaj ą okresowemu przegl ądowi i nowelizacji. Data kolejnego przegl ądu niniejszego Standardu jest ustalana przez Grup ę Robocz ą EPPO ds. Przepisów Fitosanitarnych. Nowelizacja Je śli zaistnieje taka konieczno ść zostan ą wydane, opatrzone kolejnym numerem i datowane, nowelizacje standardu. Na ka żdym ze standardów, o ile ma to zastosowanie, umieszczone s ą daty nowelizacji. Dystrybucja Standardy EPPO s ą dystrybuowane przez Sekretariat EPPO do władz wszystkich pa ństw członkowskich EPPO. Egzemplarze standardów dost ępne s ą dla wszystkich zainteresowanych wg szczegółowych zasad na indywidualn ą pro śbę skierowan ą do Sekretariatu EPPO. Zakres Protokoły diagnostyczne EPPO dotycz ące agrofagów podlegaj ących przepisom s ą przeznaczone do stosowania przez Krajowe Organizacje Ochrony Ro ślin (NPPO), jako ciała odpowiedzialne za stosowanie środków fitosanitarnych, w celu wykrycia i identyfikacji agrofagów podlegaj ących przepisom w EPPO i/lub Unii Europejskiej. W roku 1998 EPPO rozpocz ęła nowy program przygotowywania protokołów diagnostycznych dla agrofagów podlegaj ących przepisom w regionie EPPO (wł ączaj ąc Uni ę Europejsk ą). Prace s ą prowadzone przez Panel Diagnostyczny EPPO oraz inne panele specjalistyczne. Celem programu jest utworzenie dla ka żdego agrofaga podlegaj ącego przepisom zatwierdzonego mi ędzynarodowego protokołu diagnostycznego. Protokoły bazuj ą na wieloletnich do świadczeniach ekspertów EPPO. Pierwsze projekty s ą przygotowywane przez wyznaczonego eksperta – autora(ów). S ą one pisane zgodnie z „ogólnym formatem i zawarto ści ą protokołu diagnostycznego”, przyj ętymi przez Panel Diagnostyczny i dostosowanymi, o ile to konieczne, do poszczególnych agrofagów. Z reguły, protokół zaleca szczegółowy sposób wykrywania lub identyfikacji, który został uznany za lepszy (niezawodno ść , łatwo ść w u życiu itd.) od innych metod. Inne metody mog ą by ć równie ż wymienione ze wskazaniem ich wad i zalet. Je śli jest stosowana metoda niewymieniona w protokole, nale ży to uzasadni ć. Wiele protokołów obejmuje badania laboratoryjne wymagaj ące zastosowania odczynników chemicznych lub aparatury, które mog ą stanowi ć okre ślone zagro żenie. We wszystkich przypadkach nale ży ści śle stosowa ć lokalne procedury dotycz ące bezpiecze ństwa. Użycie w Standardach EPPO nazw odczynników lub wyposażenia nie oznaczaj ą wykluczenia innych odczynników czy wyposa żenia, które równie ż mog ą by ć przydatne. 2 ∗ Materiały źródłowe ∗∗ EPPO/CABI (1996) Agrofagi kwarantannowe Europy, Wydanie II. CAB International, Wallingford (Wielka Brytania). [EPPO/CABI (1996) Quarantine Pests for Europe, 2nd end. CAB International,Wallingford (GB).] EU (2000) Dyrektywa Rady 2000/29/EC z 8 Maja 2000 r. dotycz ąca środków zapobiegaj ących wprowadzeniu na teren Wspólnoty organizmów szkodliwych dla ro ślin lub produktów ro ślinnych i ich rozprzestrzenieniu w obr ębie Wspólnoty, Official Journal of the European Communities L169, 1 –112. [EU (2000) Council Directive 2000/29/EC of 8 May 2000 on protective measures against the introduction into the Community of organisms harmful to plants or plant products and against their spread within the Community. Official Journal of the European Communities L169, 1–112.] FAO (1997) Mi ędzynarodowa Konwencja Ochrony Ro ślin (tekst nowy, poprawiony). FAO, Rzym (Włochy). FAO (1997) [International Plant Protection Convention (new revised text). FAO, Rome (IT).] IPPC (1993) Zasady kwarantanny ro ślin w odniesieniu do handlu mi ędzynarodowego ISPM nr 1. Sekretariat IPPC, FAO, Rzym (Włochy). [IPPC (1993) Principles of plant quarantine as related to international trade ISPM no. 1. IPPC Secretariat, FAO, Rome (IT).] IPPC (1999) Słownik terminów fitosanitarnych ISPM nr 5. Sekretariat IPPC, FAO, Rzym (Włochy). [IPPC (1999) Glossary of phytosanitary terms . ISPM no. 5. IPPC Secretariat, FAO, Rome (IT).] OEPP/ EPPO (1999) Standardy EPPO PM 1/2(8): EPPO Lista A1 i A2 agrofagów podlegaj ących obowi ązkowi zwalczania. Standardy EPPO PM1 Ogólne środki fitosanitarne, 5 –17. OEPP/ EPPO, Pary ż. [OEPP/EPPO (1999) EPPO Standards PM 1/2 (8): EPPO A1 and A2 lists of quarantine pests. EPPO Standards PM1 General phytosanitary measures, 5–17. OEPP/EPPO, Paris.] Definicje Agrofag podlegaj ący przepisom: agrofag kwarantannowy lub agrofag niekwarantannowy podlegaj ący przepisom. Agrofag kwarantannowy: agrofag o potencjalnym znaczeniu ekonomicznym dla zagro żonego obszaru, ale jeszcze nie wyst ępuj ący na tym obszarze lub obecny, ale nie rozprzestrzeniony szeroko i podlegaj ący urz ędowemu zwalczaniu. Zarys wymaga ń Protokoły diagnostyczne EPPO dotycz ące agrofagów podlegaj ących przepisom dostarczają wszystkich niezb ędnych informacji dotycz ących okre ślonego agrofaga w celu jego wykrycia i prawidłowej identyfikacji dokonanej przez eksperta (np. specjalisty w dziedzinie entomologii, mikologii, wirusologii, bakteriologii itp.). Ka żdy protokół rozpoczyna si ę krótk ą ogóln ą informacj ą dotycz ącą agrofaga (jego wyst ępowania, stosunku do innych organizmów, zakresu żywicieli, uszkodze ń powodowanych na żywicielach, rozmieszczenia geograficznego oraz jego to żsamo ści), a nast ępnie opisuje szczegóły dotycz ące wykrywania, identyfikacji, porównania z podobnymi gatunkami, wymagane w celu przeprowadzenia prawidłowej diagnozy, zawiera wykaz instytucji lub osób gdzie mo żna uzyska ć wi ęcej informacji i opinii na temat okre ślonego organizmu (na temat diagnozy, metody wykrywania lub ekstrakcji, metod badawczych). ∗ W nawiasach kwadratowych podana oryginalna pisownia. (przyp. tłum.) 3 Standardy EPPO z tej serii Do tej pory zostało zatwierdzonych i opublikowanych trzyna ście standardów i protokołów diagnostycznych EPPO. Ka żdy ze standardów jest ponumerowany w sposób PM 7/4 (1), co oznacza, że jest to standard EPPO dotycz ący środków fitosanitarnych (PM), numer serii 7 (Protokoły Diagnostyczne), w tym przypadku – standard numer 4, wersja pierwsza. Istniej ą nast ępuj ące standardy: PM 7/1(1) Ceratocystis fagacearum . Biuletyn OEPP/ EPPO Biuletyn 31 , 41–44 PM 7/2(1) Tobacco ringspot nepovirus . Biuletyn OEPP/ EPPO Biuletyn 31, 45–51 PM 7/3(1) Thrips palmi . Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 31 , 53–60 PM 7/4(1) Bursaphelenchus xylophilus. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 31 , 61–69 PM 7/5(1) Nacobbus aberrans. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 31 , 71–77 PM 7/6(1) Chrysanthemum stunt pospiviroid. Biuletyn OEPP/ EPPO Biuletyn 32 , 245–253 PM 7/7(1) Aleurocanthus spiniferus. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 32 , 255–259 PM 7 /8(1) Aleurocanthus woglumi. Biuletyn OEPP/ EPPO Biuletyn 32 , 261–265 PM 7/9(1) Cacoecimorpha pronubana. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 32 , 267–275 PM 7/10(1) Cacyreus marshalli. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 32 , 277–279 PM 7/11(1) Frankliniella occidentalis. Biuletyn OEPP/ EPPO Biuletyn 32 , 281–292 PM 7/12(1) Parasaissetia nigra. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 32 , 293–298 PM 7/13(1) Trogoderma granarium. Biuletyn OEPP/EPPO Biuletyn 32 , 299–310 4 Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Ro ślin PM 7/19(1) Organisation Européenne et Méditerranéenne pour la Protection des Plantes Protokoły diagnostyczne dotycz ące agrofagów podlegaj ących przepisom Protocoles de diagnostic pour les organismes réglementés Helicoverpa armigera Zakres Niniejszy standard opisuje protokół diagnostyczny dotycz ący Helicoverpa armigera . Zatwierdzenie i nowelizacja Zatwierdzony po raz pierwszy we wrze śniu 2002 r. Wprowadzenie Gąsienice Helicoverpa armigera są polifagami. Żeruj ą w głównej mierze na ro ślinach ozdobnych i kwiatach oraz na kilkunastu wa żnych gospodarczo gatunkach ro ślin uprawnych, wł ączaj ąc: bawełn ę, len, kukurydz ę, ziemniaka, sorgo, pomidora oraz Phaseolus spp. G ąsienice H. armigera mog ą od żywia ć si ę owocami, li ść mi, p ędami oraz p ąkami kwiatowymi. H. armigera jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym w Starym Świecie, na obszarach tropikalnych i subtropikalnych, w Afryce, Azji, Australii, na wyspach Pacyfiku oraz na Nowej Zelandii, jak równie ż na obszarze basenu Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie (EPPO/CABI, 1997). To żsamo ść Nazwa: Helicoverpa armigera (Hübner) Synonimy: Heliothis armigera Hübner, Heliothis fusca Cockerell, Chloridea armigera Hübner, Noctua armigera Hübner. Stanowisko taksonomiczne: Insecta: Lepidoptera: Noctuidae: Heliothinae Komputerowy kod Bayera: HELIAR Kategoria fitosanitarna: lista A2 EPPO: nr 110, zał ączniki do Dyrektywy Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla ro ślin lub produktów ro ślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem si ę we Wspólnocie: I/A2. Wykrywanie Dobr ą drog ą rozprzestrzeniania si ę szkodnika jest handel ro ślinami ozdobnymi oraz kwiatami ci ętymi. G ąsienice mog ą żerowa ć wewn ątrz owoców i warzyw, co utrudnia ich wykrywanie. Mog ą wyst ępowa ć równie ż w pobli żu