Bab 6 Mewujudkan Persekitaran ke arah Meningkatkan kualiti hiduP Jambatan Pulau Pinang 254 Kerajaan komited untuk memastikan kualiti hidup yang tinggi di kawasan bandar dan luar bandar selaras dengan aspirasi Malaysia untuk menjadi sebuah negara maju. Ini bermaksud kawasan di bandar dan luar bandar akan menjadi kawasan yang menarik untuk didiami dengan perumahan dan perkhidmatan yang berkualiti serta pelbagai aktiviti riadah dan kebudayaan. Ini bermakna kawasan luar bandar mengekalkan cirinya yang tersendiri di samping memanfaatkan keperluan perkhidmatan asas yang disediakan. Ini juga bermakna, pengangkutan awam dirancang untuk memenuhi keperluan rakyat, semua orang mendapat akses kepada penjagaan kesihatan yang berkualiti dan berasa selamat di dalam komuniti mereka. Akhir sekali, ini bermakna persekitaran akan dipelihara untuk generasi akan datang. Jika diukur daripada langkah yang diambil, Malaysia telah mencapai kejayaan. Pendekatan berkaitan perumahan yang dilaksanakan telah membantu usaha menangani kemiskinan tegar. Pada masa ini, sebahagian besar rakyat Malaysia mendiami kawasan yang mendapat bekalan elektrik yang stabil, akses kepada air bersih dan perkhidmatan kesihatan. Melangkah ke hadapan, Malaysia berdepan dengan cabaran dan peluang baru termasuk pertambahan penduduk bandar yang pesat dan peningkatan harapan rakyat, perubahan demografi serta kesan perubahan iklim dunia. Rancangan Malaysia Kesepuluh Bab 6: Mewujudkan Persekitaran Ke Arah Meningkatkan Kualiti Hidup 255 Dalam menangani cabaran tersebut dan semula sistem penyampaian mengambilnya sebagai peluang, ia memerlukan penjagaan kesihatan untuk meningkatkan anjakan yang signifikan kepada dasar dan tindakan kualiti dan keupayaan penjagaan serta yang akan dilaksana. Malaysia bukan sahaja beralih daripada strategi yang perlu terus memperluas liputan perkhidmatan, menekankan rawatan kepada pencegahan tetapi juga meningkatkan kualiti perkhidmatan. penyakit dan gaya hidup sihat; Dalam persekitaran fiskal yang ketat, penyediaan perkhidmatan ini harus dilakukan secara lebih • Memastikan akses kepada perumahan cekap dan berkesan kos bagi memastikan yang berkualiti dan mampu milik. nilai yang lebih besar untuk setiap ringgit Memenuhi keperluan penduduk yang yang dibelanjakan. Anjakan ini penting untuk meningkat dengan memadankan penawaran dan memastikan rakyat dapat menikmati kualiti hidup permintaan rumah mampu milik dan yang lebih tinggi dan bersaing di peringkat global menggalakkan industri yang lebih cekap untuk mengekal dan menarik bakat yang menjadi dan mampan; tunggak kepada pembentukan sebuah negara maju. Ke arah itu, strategi dalam Rancangan • Menyedia utiliti dan perkhidmatan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), 2011-2015 akan awam yang lebih cekap. Mengutamakan ditumpukan kepada perkara berikut: kecekapan dan produktiviti dalam penyediaan perkhidmatan bekalan air dan sistem • Membangun kawasan kediaman yang pembentungan, bekalan elektrik dan jalur berdaya maju dan menarik. Mempengaruhi lebar yang andal, serta memperkukuh dan bentuk dan ciri kawasan yang boleh meningkatkan pengurusan sisa pepejal dan menjadikannya tempat yang menarik pembersihan awam; untuk didiami, bekerja dan beriadah; • Menjadikan jalan dan masyarakat lebih • Membangun sistem pengangkutan awam selamat. Mengurangkan jenayah dan yang mengutamakan rakyat. Menstruktur meningkatkan rasa selamat di kalangan semula sektor pengangkutan dan memastikan rakyat; dan pelaburan yang berterusan dalam infrastruktur supaya pengangkutan awam menjadi • Menghargai khazanah alam sekitar negara. pilihan utama; Memastikan rakyat Malaysia memainkan peranan mengurus dengan berhemat dan • Mentransformasi penjagaan kesihatan memulihara sumber sedia ada untuk generasi untuk mempertingkat kualiti dan akan datang. menyedia akses sejagat. Menstruktur 256 MEMBANGUN KAWASAN KEDIAMAN YANG BERDAYA MAJU DAN MENARIK Malaysia telah mengamal strategi pertumbuhan bandar di Semenanjung Malaysia merangkumi wilayah yang seimbang dan langkah ini telah 67% daripada jumlah penduduk, dengan meningkatkan kualiti hidup komuniti di negara pertumbuhan kawasan bandar pada kadar ini. Berdasarkan Indeks Pembangunan Manusia 2.1% berbanding dengan pertumbuhan kawasan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, kualiti hidup luar bandar pada kadar 1.4% untuk tempoh yang secara keseluruhan menunjukkan peningkatan sama. Di Sabah dan Sarawak, proses daripada 0.80 pada tahun 2000 kepada 0.83 pada pembandaran semakin jelas dengan pertumbuhan tahun 2007. Penumpuan kepada peningkatan lebih cepat di kawasan bandar berbanding luar kualiti hidup untuk semua rakyat terus menjadi bandar pada kadar 0.5% hingga 0.7% dalam agenda utama Kerajaan dan menjadikan Malaysia tempoh 2000 sehingga 2009. Aliran ini dijangka sebagai tempat yang menarik untuk didiami, berterusan seiring dengan pembangunan bekerja dan beriadah. negara. Di Semenanjung Malaysia, 94% daripada pertumbuhan penduduk dijangka Sepanjang dekad yang lalu, Malaysia melalui proses akan bertumpu di kawasan bandar bagi tempoh pembandaran yang pesat dengan penduduk di 2000 hingga 2020 seperti di Carta 6-1. kawasan bandar meningkat pada kadar 2.2% berbanding penduduk luar bandar pada kadar 1.6% bagi tempoh 2000 hingga 2009. Penduduk Rancangan Malaysia Kesepuluh Bab 6: Mewujudkan Persekitaran Ke Arah Meningkatkan Kualiti Hidup 257 Carta 6-1 Lebih daripada 70% penduduk Malaysia akan Bandar Luar bandar mendiami kawasan bandar menjelang tahun 2020 x % bandar Juta orang Semenanjung Malaysia1 Sabah dan Sarawak2 27.7 6.3 4.6 3.2 18.5 20.8 3.6 14.2 2.2 12.1 1.3 7.7 3.1 2.3 2.4 6.5 6.4 6.9 1991 2000 2020 1991 2000 2020 54.3 65.4 75.0 36.1 48.1 50.9 1 Berdasarkan kepada Kajian Semula Rancangan Fizikal Negara, 2010 2 Berdasarkan kepada Jabatan Perangkaan Malaysia SUMBER: Kajian Semula Rancangan Fizikal Negara, Jabatan Perangkaan Malaysia Terdapat hubung kait yang rapat antara corak Penumpuan pembangunan di kawasan bandar pembangunan dengan kemajuan ekonomi. tidak menjejaskan pembangunan di luar Kemajuan ekonomi membolehkan rakyat bandar. Sama ada di bandar atau luar bandar, menikmati kualiti hidup yang tinggi. Dari segi yang Kerajaan akan terus menyediakan perkhidmatan lain, rakyat dan aktiviti ekonomi akan tertumpu asas bagi meningkatkan kualiti hidup seperti ke arah tempat yang berdaya maju, seterusnya penjagaan kesihatan, pendidikan, keselamatan, membentuk pertumbuhan kluster yang menjana komunikasi dan pengangkutan di bandar dan di faedah melalui pengaglomeratan ekonomi, luar bandar. Strategi pertumbuhan bertumpu dan produktiviti dan inovasi. Menyedari hal ini, Kerajaan pembangunan inklusif akan disokong dengan akan menyusun strategi untuk pertumbuhan memperkukuh hubungan fizikal dan ekonomi tertumpu di konurbasi bandar. kawasan bandar dan luar bandar supaya rakyat Malaysia akan menjadi sihat, berpendidikan, selamat, mudah bergerak dan berhubung, tanpa mengira tempat tinggal pilihan mereka. 258 Kawasan bandar dan luar bandar menghadapi • Membangun bandar bertaraf dunia yang cabaran yang berbeza. Pembangunan infrastruktur berdaya maju dan sesuai didiami; dan dan institusi bagi meningkatkan kualiti hidup perlu mengambil kira kepentingan pembangunan • Memperluas perkhidmatan asas di kawasan bandar secara mampan. Di luar bandar, luar bandar. cabaran yang dihadapi adalah untuk meningkat dan meneruskan penyediaan perkhidmatan Membangun Bandar yang asas secara berterusan kepada penduduk Berdaya Maju dan Sesuai yang semakin berkurangan bilangannya. Bagi menangani cabaran tersebut, dua strategi yang Didiami saling berkait akan dilaksana dalam tempoh Rancangan seperti berikut: Bandar yang sesuai didiami ialah bandar yang berdaya maju dan menarik. Dalam ekonomi global dan sentiasa berubah pada hari ini, tenaga kerja berkemahiran tinggi dan kumpulan profesional mempunyai pelbagai pilihan tempat tinggal. Daya tarikan bandar berkait rapat dengan kesesuaian untuk didiami dan bandar berpendapatan tinggi yang lazimnya menunjukkan prestasi yang dari segi kesesuaian untuk didiami seperti di Carta 6-2. Melangkah ke hadapan, bandar di Malaysia menghadapi cabaran dan perubahan pantas, sebahagiannya didorong oleh pengaruh global: • Kekangan fizikal. Terdapat dua pilihan untuk menampung pertumbuhan, sama ada pembangunan secara menegak atau tersebar. Pembangunan secara tersebar atau rebakan mengakibatkan masa perjalanan yang lebih Rancangan Malaysia Kesepuluh Bab 6: Mewujudkan Persekitaran Ke Arah Meningkatkan Kualiti Hidup 259 Carta 6-2 Terdapat hubungkait yang rapat antara kekayaan bandar dan kualiti hidup di dalam bandar Garis aliran jangkaan perbelanjaan negara berdasarkan kepada kekayaan, 2006 KDNK per capita (2008) US$ bilion PPP diselaraskan 100 New York Washington, DC 80 London Chicago Los Angeles 60 Singapura Kuala Lumpur Sydney Sao Paulo Madrid 40 Bandar Mexico Tokyo Seoul Toronto Osaka 20 Shanghai Buenos Aires Rio de Janeiro 0 60 70 80 90 100 Indeks Liveability Peningkatan (2010) kualiti hidup SUMBER: Economist Intelligence Unit, Price Waterhouse Coopers panjang, kesesakan dan pencemaran serta Pendekatan baru yang akan digunapakai untuk menjejaskan kawasan sensitif alam sekitar; menangani cabaran membangun bandar yang berdaya maju dan sesuai didiami adalah seperti • Harapan rakyat dan tuntutan yang lebih Jadual 6-1. tinggi. Kemasukan penduduk di bandar membawa bersama idea, budaya, pandangan Tidak wujud satu formula khusus untuk mengurus dan nilai baru yang mewujudkan kepelbagaian pertumbuhan setiap bandar. Setiap bandar di di kalangan masyarakat. Di samping itu, semua peringkat hierarki memerlukan strategi penduduk kosmopolitan yang berpendapatan