LÚALÚA NOVANOVA Xaneiro 2014 [email protected] Nº 54 ASOCIACIÓN CULTURAL GALEGA ROSALÍA DE CASTRO Federico Soler, 71 • Cornellá (Barcelona) • Tel: 933751103 Mail: [email protected] Facebook.com/acgrdecastro Coa colaboración: Departament de Governació i Relacions Institucionals Revista Galega de Cultura Secretaria Xeral de emigración A.C.G. Rosalía de Castro Cornellà (Barcelona) LÚA NOVA Índice Revista galega de difusión cultural e social Director Antonio Díaz Fernández Subdirector Xosé Carlos García González Consello de Redacción Carlos de Torres, Xulio Couxil Váz- quez, Xulio Simón Rúa, A. do Neto. Corrección: Vagalume Producións Culturais Colaboran neste número: Henrique Fernández Sánchez, Manuel Suárez Suárez, Emilio Luís López, Armando Fernández, Alfredo 150 anos da publicación de CANTARES GALLEGOS ...... 4 González, Cruz Martinez, Amparo Centeno, Paco Ascón, Sandra Gil, 2013 Centenario de Fernández del Riego, Salvador Espriu… 5 Mariano Goikoa Otero, Galiciaberta, Bartolomé Jiménez, Lorena Herrero, Ajuntament de Cornellà. Ángel O reincidente retrouso da dor ........................... 8 Rodríguez. Deseño Capa: Val de Piñeira Xosé María Díaz Castro, elixido pola RAG para as Letras Galegas 2014............................. 8 Produción e autoedición: ACEGA-Edicións Camiño andado ....................................... 9 Impresión: Gráficas Rey Galegos no Baixo...................................... 10 Dep. Legal: B-26.985-95 R.M.: M-1296612-1.989 Certame de Poesía Rosalía de Castro 2012 ................ 11 Autorízase a reprodución do conti- do desta revista sempre que se cite Certame de Narrativa Rosa Reboredo 2012 ............... 14 a súa procedencia e o autor, sendo comunicado á entidade que edita esta publicación. Actividades da Entidade ............................... 16 LÚA NOVA non se identifica nece- A Viaxe .............................................. 33 sariamente coas opinións recollidas nos artigos polos seus autores Breve descrición dunha experiencia camiñante ............ 35 Xaneiro de 2014 Nº 54 Sempre en Galicia. Sempre no Caurel .................... 36 Negueira de Muñiz : Recuncho da Paz, e terra de viño ..... 37 Edita Mallinrío............................................. 38 A.C.G. ROSALÍA DE CASTRO Rúa Federico Soler, 71, 08940-Cornellà A capadoira dun bergantiñán en Montevideo.............. 40 Tel.: 93 375 11 03 Fax: 93 375 10 95 Mail:[email protected] Cronicas de emigración ................................ 41 Presidente: ALFONSO RICO GARCÍA Cornellà Activa ....................................... 45 Síguenos en: Facebook.com/acgrdecastro e Rafael Puga Vázquez, Premi Ciutat de Cornellà de Llobregat Facebook.com/lua_nova d’Acció Cívica 2013, a Títol Pòstum. ..................... 49 Colaboracións [email protected] Enriqueta Otero ....................................... 50 LÚA NOVA 3 anos da publicación de CANTARES GALLEGOS 150 Xulio Simón Rúa No 1863 publícase Cantares galle- romper os canons establecidos para a muller, rebelándose gos de Rosalía de Castro. A data contra a tradicional marxinación do sexo feminino, e rei- do 17 de maio, é a que corresponde vindicando a igualdade para a muller en todas as esferas á dedicatoria que Rosalía fixo do sociais. libro a Fernán Caballero. Tamén coincide co 30 aniversario do seu No referente ás publicacións esposo Manuel Murguía nado un cómpre sinalar as seguintes: 17 de maio de 1833 en Oseiro, Ar- Francisco Javier Rodríguez: teixo. Diccionario gallego castellano, or- denado e preparado para o prelo Rosalía por Antonio de la Iglesia Gonzá- Neste ano nacen na nosa terra: lez (na revista “Galicia. Revista Universal de este Reino”). Enrique Labarta Pose (Baio, Zas). José López de la Vega: La poesía Morreu no 1925 en Barcelona e portuguesa y la poesía gallega (tra- cultivou a poesía e o conto de tipo ballo publicado en “Galicia: Re- humorístico. vista Universal de este Reino”). Juan Fernández Gil y Casal (Vila- C. Arenal garcía; 1946); colaborador do “Tío Vicente Fociños: Gritos de Santiago en 1844 no que recolle os Marcos da Portela”. pregóns dos vendedores composteláns.(Na revista “Galicia: Manuel Lugrís Freire (Sada; 1940 Revista Universal de este Reino” N. 11). A Coruña). Adicóuselle o Día das Xan da Cova: María Pita (ópera en galego; primeira peza Letras Galegas no ano 2006 teatral do Rexurdimento). Ramón Barros Sivelo: Apuntes arqueológicos de Galicia. El En Goa (India) nace Guilherme Moniz Barreto. Morre Monte Medulio (A Coruña). no1899 en París, onde coincidiu con Eça de Queiroz e An- Félix Moreno Astray: Santiago pintoresco, monumental, artís- tónio Nobre. tico y literario. Historia de la ciudad compostelana (Santiago). En Barcelona Jaume Massó i Torrents (1943) fundador e di- Ramón Segade Campoamor: La olla del diablo (A Coruña). rector da revista “L’Avenç” e autor de obras como La cançó Benito Vicetto: El ángel de mi amor (Granada); Araceli. Re- provençal en la literatura catalana, Bibliografia dels antics poetes cuerdos de Coruña (A Coruña). catalans ou Cinquanta anys de vida literària, ademais da novela Aparece en Santiago “El Eco Escolar”, subtitulado incial- Desil.lusió. mente “Revista semanal de intereses generales” e que mu- En Pescara, Italia Gabriele d’Annunzio (1938 Gardone Ri- dará varias veces de nome ata a súa desaparición co número viera). A súa obra L’innocente foi levada ao cine por Luchino 65. Estaba dirixido por José Rodríguez Ruibal. Visconti. En Alexandría Konstandínos Kavafis (1933 Atenas) consi- Neste ano en Portugal publícase derado un dos mellores poetas gregos modernos. A homo- António Feliciano de Castilho: Outono (poesías). sexualidade e a saudade figuran entre os seus temas carac- António Teixeira de Vasconcelos: Viagens na Terra Alheia. terísticos. Arnaldo Gama: O Sargento-Mor de Vilar. Camilo Castelo Branco: Noites de Lamego (conto) e O Bem No eido cultural, en Galicia salientamos: e o Mal . Júlio César Machado: Recordações de Paris e Londres e Con- No primeiro “Almanaque” de tos a vapor. Soto Freire, para 1864 indícase: “El Machado de Assis (Brasil): O protocolo. Editor recibirá con gusto cuantos Manuel Pinheiro Chagas: Anjo do lar. artículos, cuentos, novelitas, frag- mentos, profecías, observaciones, Por outra parte en castelán ven a luz: etc., se le envíen para publicar en López de Ayala: El nuevo don Juan. los Almanaques sucesivos y retri- Tamayo y Baus: Lances de honor. buirá según su mérito los que se Ventura Ruiz Aguilera: Elegías y armonías. admitan. No acepta nada que no esté conforme con los dogmas de En Francia Charles Baudelaire publica Le peintre de la vie la religión y de la moral más pura”. moderne. Pondal Morren: Eduardo Pondal preséntase en Madrid a unhas oposicións En París Alfred de Vigny (1797 Loches). convocadas polo Corpo de Sanidade Militar; alí coñece a En Berlín Jakob Grimm (1785 Hanau, Alemaña). Bécquer, a Ruíz Aguilera, Rodríguez Correa, Giner de los En Londres William Makepeace Thackeray (1811 Calcuta). Ríos... E en Madrid Nicomedes Pastor Díaz Corvelle (1811 Viveiro) que Concepción Arenal é nomeada visitadora xeral de prisións ía ser o prologuista de Cantares Gallegos de Rosalía de Castro, fale- 4 LÚA NOVA para mulleres. Con Concepción Arenal pódese dicir que cendo antes de poder facelo e quen o 11 de marzo de 1828 publicou naceu o feminismo en España, pois dende nova loitou por no “Museo Artístico Literario” o poema en galego “A alborada”. 2013 cEntEnaRio de Fernández del Riego, Salvador Espriu… Xulio Simón Rúa Tal día coma hoxe, un 19 de outubro de 1913, nace en Rio de Janeiro Vinícius de Moraes, xornalista, diplo- mata, poeta e compositor, finado o 9 de xullo de1980. A súa obra é moi ampla, pasando pola literatura, teatro, cinema e música. No campo musical, o “po- etinha” tivo como principais parceiros a Ton Jobim, Toquinho, Baden Powell e Carlos Lyra. Cómpre sa- Pardo, fixo da edición de La pell de brau que se ela- lientar o concerto que con Toquinho e Maria Creu- borou en París no 1963 en Ruedo Ibérico, aparece un za tivo lugar en Buenos Aires, en La Fusa que deu prólogo de Ricard Salvat e unha nota informativa lugar ao LP Vinícius En La Fusa onde se interpretou de Díaz Pardo, que, en catalán, reproduce unha car- a “Garota de Ipanema”. Ao ano seguinte repetiu a ta de Salvador Espriu na que fala da súa primeira experiencia, esta vez con Maria Bethânia e con te- viaxe a Galicia en 1934. No 1995 Ricard Salvat en mas novos como «Tarde en Itapoã” ou a «A Tonga Sargadelos fixo unha representación teatralizada de da Mironga do Kabulete» La pell de brau. Neste 1913, Fernando Pessoa publica en “A Águia” o artigo “As caricaturas de Almada Negreiros”; escribe En 1975 na galería de Sargadelos de Barcelona realí- o poema Epithalamium en inglés e O Marinheiro. Cola- zase unha exposición das láminas do álbum “Nós”. bora no semanario “Teatro” de Boavida Portugal. No catálogo figuran palabras de Isaac Díaz Pardo e de Salvador Espriu, quen di: No que respecta a Ca- “Castelao é un valor universal. Mais non hai dúbi- taluña, no 1913 nace en da algunha que un catalán pode velo e comprendelo Santa Coloma de Farners cunha emoción e simpatía particular, pola relativa afi- o escritor SALVADOR nidade dos nosos problemas cos específicos de Galicia. ESPRIU I CASTELLÓ Non teño espacio nin capacidade pra glosar, nin unha (1985 Barcelona), que por unha nin en conxunto, estas tenras, intelixentísi- ademais de ser un dos mas, ferintes e nalgún intre arrepiantes –mais tamén escritores máis significa- esperanzadoras- estampas e as súas lendas. Díxose, tivos da posguerra é un por outra banda, que o que sabe cala. Os ollos que dos poetas cataláns máis saben mirar, que contemplen, cun profundo e respe- importantes destacando tuoso silencio, esta alta lección do arte e do esprito da Fernando Pessoa títulos como Cementiri de máis enxebre Galicia, mentres Castelao nos sorrí, qui- Sinera (1946), Les hores i Mrs. Death (1952), El cami- zais con ironía, con beizos finos dende a súa ganada e nant i el mur (1954), Final del laberint (1955), Les can- serea inmortalidade” (“Grial” nº 47, páx. 148). çons d’Ariadna (1949), La pell de brau (1960), Llibre de Sinera (1963). Ademais de Salvador Espriu, nacen tamén para as letras catalás : O profesor Alonso Montero Bartomeu Rosselló-Pòrcel (Mallorca; 1938 Osona).