Kouwe Drukte jaargang 14 - nummer 38 - april 2010 uitgave van Inhoud Inhoudsopgave en medewerkers ..................................................................................... 2 Omslagillustraties ............................................................................................................ 3 In memoriam Gerard Janssen ..........................................................................................3 De kampioen van Wieringen ............................................................................................ 4 De schaatsen in kinderboeken (4 en slot) .........................................................................5 Stempels ......................................................................................................................... 8 Glazen schaatsen en zo ....................................................................................................9 Twee voorstellen .............................................................................................................11 IJswegenkaarten (8) - De IJskaarten van de Krimpenerwaard (deel 3) ............................12 Expositie in Museum Vreeburg .......................................................................................16 Siteseeing (7) ..................................................................................................................16 Mag ik u mijn rug aanbieden? – Prentbriefkaarten op de achterzijde van KD ...................17 Ten IJse 6 – De revolutionaire puntschaats ....................................................................19 Halsversieringen op schaatsen ...................................................................................... 22 IJszeilbootje ................................................................................................................... 24 Mevrouw Veedol (vervolg) .............................................................................................. 24 Posten en Stempels (11) ................................................................................................ 25 Schaatsers op de Turfmarkt ............................................................................................ 28 De ethische kant van verzamelen .................................................................................. 29 Schaatstocht op de Zuiderzee ........................................................................................ 31 Aanvullingen (1) op het boek van glis tot klapschaats van Wiebe Blauw ........................32 Volma Noren .................................................................................................................. 33 IJspret in en rond het Rijksmuseum .............................................................................. 34 Mijn schaatsen achterna.... ............................................................................................ 35 Aanvullingen (2) op het boek van glis tot klapschaats van Wiebe Blauw ........................35 Wie kent de Gebr. Kramer? ............................................................................................ 36 IJsvermaak op het Zuideropgaande ............................................................................... 37 Boek en zopie ................................................................................................................ 38 Oplossing Poolsterpuzzel 4 en Poolsterpuzzel 5 ............................................................ 41 Aanvullingen (3) op het boek van glis tot klapschaats van Wiebe Blauw ........................42 Colofon .......................................................................................................................... 43 Achterpagina .................................................................................................................. 44 Medewerkers Martin van der Bij, Hedman Bijlsma, Wiebe Blauw, Anrie Broere, Nico Buijze, Jan Gores, Ad Gras, Aukje de Haan, Wim van Herk, Matthy van Klaveren, Theodoor van der Kooi, Niko Mulder, Bart van de Peppel, Ben Remie, Louis de Rijk, Caroline van Staaveren, Nol Terwindt, Simon Verschueren, Bert van Voorbergen, Teun Wanink, Henk en Hillie Werink, Mariannne van Zuijlen. ISSN 1572-4476 2 jaargang 14 - nummer 38 - april 2010 Kouwe Drukte Omslagillustraties owel de voor- als achterpagina van dit uitgebreider op worden ingegaan. Dat is dit Znummer staan in het teken van oude keer zeker het geval. prentbriefkaarten. Onze oproep om door middel van fraaie ‘mini-posters’ meer kleur Op de voorpagina rijdt ‘De kampioen van te geven aan de achterzijde, is door zes Wieringen’ u tegemoet. Veel lezers zullen verzamelaars beantwoord. Dat leverde in deze kaart wel kennen, maar misschien één keer een ‘vrachtje’ kaarten op waar we niet het fascinerende verhaal dat er achter nog jaren mee vooruit kunnen. Inzenders, steekt. Inzender Jan Gores doet het uit de hartelijk dank daarvoor; er zitten echte doeken op pagina 4. juweeltjes tussen! Toch willen we ande- ren alsnog uitnodigen om fantasiekaarten Op de achterzijde een deftig gezelschap en dergelijke in te sturen; alles mag, als met pronkslee en warm ingepakte dames- er maar kleur in zit. De redactie bepaalt de handjes, ingezonden door Caroline van keuze en zal proberen om zoveel moge- Staaveren. Op pagina 17 wordt uitgelegd lijk verschillende inzenders beurtelings hoe het komt dat deze kaart uit 1902, zoals aan bod te laten komen. Als de kaart zich zoveel vroege exemplaren, helemaal volge- daarvoor leent, zal er elders in het nummer priegeld is met tekst. In memoriam p 15 januari ont- als er bijvoorbeeld een veiling gehouden Oving ik het bericht, werd. De laatste jaren heeft Louis het con- dat Gerard Janssen in tact met hem onderhouden. Bij één van de leeftijd van 74 jaar de bezoekjes van Louis aan Gerard, ver- op 13 januari 2010 was trouwde Gerard hem toe, dat als hij het overleden. Dat was moeilijk had hij naar de zolder ging om daar schrikken, maar het was op een stoel te gaan zitten om zijn schaats- mij al opgevallen, dat er collectie te bewonderen, soms uren lang. dit jaar tussen de kerstpost geen kerstkaart Dan kwam ik helemaal tot rust, vertrouwde van Gerard zat. Het was altijd de eerste hij Louis toe. Ondanks zijn handicap was kaart die ik ontving, al vroeg voor de feest- Gerard een echte schaatsenverzamelaar. dagen. De stichting ‘De Poolster’ heeft een mee- Velen van ons zullen zich afvragen wie denkend en belangstellend lid verloren. was Gerard en dat is begrijpelijk. Door Wij willen de familie Janssen en de fami- zijn beperkingen kwam Gerard niet meer lie Strijbosch condoleren met dit verlies en op onze bijeenkomsten, terwijl zijn naam hen sterkte toewensen. vanaf 2002 al op de ledenlijst voorkomt. Louis de Rijk Ons contact was hoofdzakelijk telefonisch, Bart van de Peppel Kouwe Drukte jaargang 14 - nummer 38 - april 2010 3 De kampioen van Wieringen e ansichtkaart ‘De kampioen van Verdun’ aan over. DWieringen’ verdient enige toelichting. In Oosterland zat hij geriefelijk gevangen Deze ansichtkaart is een karikatuur van de tot in de zomer van 1923. Wilhelm was een Duitse kroonprins, de jonge Wilhelm von joviale man, die gemakkelijk met de bewo- Hohenzollern, uit circa 1919. In novem- ners van het eiland omging. Als vrijetijds- ber 1918, een paar dagen na de wapen- besteding ging hij in de leer bij de hoefsmid stilstand in de Eerste Wereldoorlog, werd van het dorp. Hij smeedde hoefijzers met door de veerboot op het eiland Wieringen een kroontje er op, die als souvenir werden een legerofficier van hoge komaf afgezet. verkocht. De opbrengst was voor de armen Het vervoer op de kade brengt hem met van het eiland. Hij reed soms rond op een adjudant en secretaresse naar het gehucht van zijn paarden, die hij bij een boer had Oosterland. In de pastorie van de hervorm- staan. Ook werd hij wel op een motorfiets de kerk werd een passend verblijf gevon- gezien. Hij groette iedereen vriendelijk en den voor de gevangenschap van de Duitse maakte hier en daar een praatje. Bij een kroonprins. De prins werd gevangen gezet, aantal vrouwelijke bewoners zou de prins omdat hij in een generaalsuniform de grens wel op bezoek zijn gegaan. Deze escapa- was overschreden. des hebben nooit tot schandalen geleid, maar er werd wel over gesproken. Naar Zijn vader, de Duitse keizer Wilhelm, was aanleiding van zijn verblijf op het voorma- een paar dagen eerder in het kasteeltje lige eiland verschenen spotprenten, waar- Huis Doorn ondergebracht. Nederland van die op de voorzijde er een is. volgde destijds de neutraliteitspolitiek en Jan Gores wilde de kroonprins niet uitleveren aan de geallieerde overwin- naars. Deze zouden hem wat graag wil- len berechten. Het grootste deel van de Eerste Wereldoorlog had de jonge Wilhelm aan het front door- gebracht. Zo heeft hij met zijn troepen in 1916 het offensief op Verdun geopend. Hij hield hier de bij- naam ‘De slachter van Ex-kroonprins Wilhelm voor de smederij van Jan Luyt op zijn Indian Scout motorfiets Bron: www.wereldoorlog1418.nl 4 jaargang 14 - nummer 38 - april 2010 Kouwe Drukte De schaatsen in kinderboeken (4 en slot) et beste bewaar je voor het laatst; het leven en met goede schaatsen heb je Hdaarom laat ik in de laatste aflevering meer kans om een hardrijwedstrijd te win- Friese schaatsen de revue passeren. nen. Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw Alle leden van de “roversbende” in Pietje worden Friese schaatsen als het neusje Blank, Hoofdman van de roversbende van van de zalm beschouwd, vooral als het om Wimpie Lodigijs (Jac. Klei, 1919)