The Voice of the Maltese (driven by the voice of its readers ) Issue 85 oonnlliinnee mmaaggaazziinnee September 30, 2014 Malta unites for Independence Day Above: art of the spectacular fire - works display at the Grand Harbour ABOVE: The unveiling of the commemo - rative plaque at the upper Barrakka in Valletta by Prince William (right) and Malta’s Prime Minster Dr Joseph Muscat. Looking on is the PM’s wife, Michelle. Left: President Marie-Louise Coleiro Preca accompanying Prince William at the San Anton Palace gardens. More pictures of the celebrations com - memorating the 50th Anniversary of In - dependence - pages 2 and 3 . The speeches by Malta’s leaders for the occasion - page 2 . Prime MInister addresses 69th Session of the UN General Assembly - page 12 2 The Voice of the Maltese Tuesday September 30, 2014 Okka Ωjoni unika: Il-Presi - dent Marie-Louise Coleiro Preca flimkien mal-Prim Ministru Joseph Muscat T(lemin) su Sipmon Biuskuttil ka s-sej˙a g˙all-g˙aqda -A˙˙ar jiem f’Malta raw çelebraz - g˙addewhom lejlet il-festa prorprja, tal- poplu, biex dan ikun waqt ta’ riflessjoni u zjonijiet u spettaklu li ftit jekk qatt g˙aqda. Kemm il-President Marie Louise ˙alfa ta’ impenn, ˙alli l-legat li ˙allewlna Lrajna b˙alhom bil-gvern ifakkar il- Coleiro Preca, il-Prim Ministru u Mexxej missierijietna, ji©i m©edded u sostnut. 50 Sena ta’ Malta Indipendenti u jag˙ti tal-Partit Laburista Joseph Muscat, u l- Hija mbag˙ad g˙addiet il-messa©© g˙all- prova dwar kemm jg˙o ΩΩ dan il-jum tal- Kap tal-Oppo Ωizzjoni u Mexxej tal-Partit g˙aqda billi qalet: 21 ta’ Settembru li fih, 50 sena ilu Malta Nazzjonalista, Simon Busuttil sa˙qu dwar kisbet l-Indipendenza u wittiet it-triq g˙al il-˙tie©a li l-Maltin jing˙aqdu. g˙add ta’ kisbiet o˙ra li minkejja ç-çokon ta’ pajji Ωna, po©©ewna fost l-aqwa fl- “Illum id-destin qed ise - Ewropa. jjaF˙l- aliplnpae llb iiemxa bn˙qaall tta’g ˙qhaab,i lMnaa rni˙eo-Lbobu islie l Din is-sena kien l-ewwel darba li l-©ens Cpaojljei Ωirnoa Pur elcial q©aelnestn lai .M Qaeltda iqseedj˙ iislsneaj ˙bilineax Malta kollu, hu ta’ liema kulur hu, fakkar bninexg˙ naiqndteub, ˙inu˙ lai rrsruid lue jni lb-qisgto˙ruj as obdiei xf itlg-v˙al - dan il-©rajja storika flimkien. Il-gvern Il-President qalet li ˙assitha kburija li f’din ulirmi ntaa gu˙ nnaag, ˙˙rfaull lii fxleijmn kmiean j,i ©fr’ia brm’x oejnni.j”a u wera tassew maturita’ biex ta l-e Ωempju u l-ok“kIa Ωrjroindi utk unng h˙i lo -KΩΩ aup htaal- Ibst˙ata Ml akltui, llli serenità, inkomplu ning˙aqdu g˙all-©id po©©a fuq quddiem l-g˙aqda tal-poplu. tag˙˙tio l©qiea˙ oli˙l rMaa fltial- ku altililn-Ma asltionr iuk al- tag˙na u l-familji tag˙na. Kienet idea li rnexxiet g˙ax il-Maltin bi G˙awdxin. Sa˙qet li kien jum ta’ kom - Hija temmet id-diskors tag˙˙a billi ten - ˙garhom taw it-twe©iba tag˙hom fil-mod memorazzjoni muil l-itsa’b a˙çe Mlebaralztizjjaon.”i, niet il-kliem tal-eks Prim Ministru Ìor© kif ing˙aqdu ˙alli juru li a˙na tassew ©ens Bor© Olivier, li sej˙itlu wie˙ed u a˙na Maltin. , li, qalet, g˙adu u B˙ala mistieden ewlieni g˙all-okka Ωjoni jibqa’ relevanti sal-lum: u li flimkien ma’ mistiedna distinti seg - wew l-ispettakklu mill-Barrakk ta’ Fuq, “g˙aliex l-Indipendenza ta’ pajji Ωna, “l-arkitett ta’ kien hemm id-Duka ta’ Cambridge u t- kiHenijeat Ω iel-dkeut ltmg˙inidu lit al-’I ngd˙ipaedndd etnaz’ aa, vskvaetntai -t Malta Indipendenti” tieni fil-lista ta’ eredi ghat-Tron Ingliz, il- mpreonçteis so ˙gr˙aa ls tgo˙riaçdid q atab’i lkhias,b ifetj ni milp-Morataltnitn i Princep William li ˙a post martu Kate li sut ol-rGiç˙i aow˙rdax gin˙,a il©l-©pioepldluu Mg˙aaltdi -ud rGit˙tiajwiedt xsioç - “L-Indipendenza tfisser li rridu na˙dmu, qed tistenna t-tieni tarbija, u li t-tobba jaIlil,- Pekreosniodmeniçt iq ua lpeot liltii çbi˙ talg ˙f’hkoamti.n”a li s- forsi aktar u aktar bil-qalb, g˙aliex irridu issu©©erewlha li jkun a˙jar g˙al sa˙˙itha sa˙˙a tag˙ha tiksibha g˙aliex i ΩΩ omm nag˙tu prova lid-dinja, illi l-Indipendenza li ma tivvja©©ax, u li rrappre Ωenta lir- flimkien ˙olqa f’o˙ra, hekk ukoll, il-kisba li ksibna a˙na, verament nimmeritawha, Re©ina Eli Ωabbett. tal-Indipendenza. nafu na˙dmu demokratikament, nafu lill- Minbarra l-ispettaklu li ˙admu g˙alih pIolp-Pluri mta gM˙nian iismtrmu ebxexduah dle-jdni sikl-obrosn t ioergd˙nu i mal-200 persuna, u li fil-parti ‘l kbra bui llil -qlia©l il i ff’iol-kpkaa jΩjijΩo,n i ble˙janl dinl-,p Mroaslptae rui tlà - tieg˙u sar fil-kapitali Maltija Valletta, fil- G˙amlitha çara li f’okka Ωjonijiet ta’ fer˙ Mekoalntoinm Iinkad,i plejnnd ieln-©tii dj rtiadgu˙ jniasi,m tag’˙ uul idewdnaa r Port il-Kbir, u fl-ibliet tal-madwar, b˙al dak il-jum ta“ç-Içrreildeub rnagz˙zojoΩnΩ ui hwai eb˙˙ead l iul -wfuliteudr u lmiehdunxa .b” iss dwar il-passat. ewlenin fosthom il-Birgu, dak li spikka mkual lj is˙toalxq jai kok˙ormam feilm-koartai nua j içsçtoerleikbara mbiislsl-, kienu l-messa©©i tal-mexxejja tal-pajji Ω, li ismbma˙a Mwakltoijlal .” jie˙u l-opportunità b˙ala G˙al pa©na 3 Tuesday September 30, 2014 The Voice of the Maltese 3 Il-mistieden ewlieni, il-Prinçep William jaqsam il-Port f’dg˙ajsa qal g˙aliex jag˙mel parti minn dik il-©enerazzjoni li ma ta˙lix Ωmien f’dibattiti inutli dwar liema jum huwa l-akbar jew l- *minn pa©na 2 aqwa. “Kien is-sens ta’ destin, ta’ avventura, ta’ rieda, appuntu ta’ futur, li wassal lil ommi - IjieIltsn-saoP kut amr jigis˙smiiedr ilji i keMtinean bi˙ineoxs sijiuse ˙ktdbru rlui- plia :jsis n Isimalb --feriti“ Jiiesns ako ngvin˙t ag˙laqlieux fp’odritka nl-tio klik laluΩmjo nisi agw˙walairenxa i ˙bo˙assla l iN daazkzj oiln - jIunmdip keniedne nftoi,s ts ild-iaeknt atar dm-duemstienn tia gli˙ nfaih, rie l- pspoopnlua bjibnlsi atabl m-fuatgu˙rq tuadg˙, in˙aa rue tsa l’e wjnl iiel-dfnuatu.”r. bÛieed lxi ˙ aqmsain stetna ailuk l-ptoaplur k iemn maq - jer©g˙u jinfet˙u sum f’ Ωew© kurrenti politiçi li t-tnejn riedu l-a˙jar g˙al Malta i Ωda li wkoll wasslu g˙al firda tal-poplu b’politika Ωg˙ira, piki frott l-g˙eluq, u ma kienux kapaçi jsibu l- g˙aqda f’mumenti b˙al dan u o˙rajn warajh. Qal li dakinhar, ˙afna iççelebraw, imma bosta o˙rajn pprotestaw. Óafna familji g˙arfu l-milja ta’ dak il-jum, i Ωda o˙rajn batew g˙aliex pajji Ωna kien g˙ad irid jim - matura biex jintemmu l-kundanni, biex ˙add ma jibqa’ mça˙˙ad mid-dritt li jg˙id, li jaqra u li jemmen dak li jag˙ Ωel hu Il-Prinçep milqug˙ ming˙ajr theddid jew kastig. mill-Prim Ministru Joseph Muscat, mar- tu Michelle u wliedu Etoile u Soleil li ip - Emozjonat, Joseph Muscat ko“mKpielna jΩgm˙iiedn : pre Ωentawlu rigali “liQ jmegu˙rd liinl hianwnn m fliidm-dkiinejna btaiegx˙ nau rtua ld--ludmif -. g˙al ibnu George fDearewnkz ail -femrintin i ssfae jgn˙ altqlauq nbiae x gq˙aattl akfetajnr wmas jaelrn©ag, ˙uu njiunrfuet ˙liuln.”a nfusna u lid-dinja ma nibqg˙ux wie-qfa nistennew l-affarijiet kemm b˙ala poplu mxejna ’il quddiem “Dak li ksibna f’dawn l-ewwel ise˙˙u. I Ωda minflok inbiddlu u nkomplu f’g˙emilna u ˙sibijietna f’˙amsin sena. niInlb-PidMlu .Ω Iinekdu jngu˙ oida slii tla-’M sataltbab tialtlà- ˙eakmonsoin - ˙amsin sena ta’ Indipendenza seeknoan ol-i m©iekjaji nu sdee mtkouknr ak-atipkaaç il it ota˙glo˙qti atakmtaa r mhu xejn ˙dejn dak li se niksbu xmohgu˙xo bl iuss ©lild umlieildlin aq,a itΩt dkae lwlhkao.l ll il iljlk-oplolphla i fil-˙amsin sena li ©ejjin” bΩta’o mnand twikabrnear fgl-˙Eawx r otpoa˙ ulo fqil -aMketadri texrorga˙no.” l in˙oss li ming˙ajr Óelsien m’inix Malti; milli jistg˙u jag˙mlu wliedna wa˙edhom; “I Ωda l-a˙bar it-tajba hija li dak li ksibna MQinagl ˙lai jhre mRme pmubinb ljigk˙ai d mli ’fiindi-xd inMjaa tlatli-; li tag˙raf l-isfida tal-i Ωvilupp sostenibbli. f’Idl-aPwrnim l -Mewinwiestlr ˙ua qmals ilni ksieenna k toan’ vIinndt impeinll-i lMumin,g ˙lia jtr˙ arIensd ibp’esnendae nbzial -qmud’idniiexm Mhuawltia . Qal li jemmen li ukoll li se tqassam il-©id denza mhu xejn ˙dejn dak li se niksbu fil- Huwa permezz ta’ dawnw iils-qk.i sbAie˙t slie bll um u a˙jar milli qatt tqassam, li tippremja l- ˙amsin sena li ©ejjin, jekk ng˙o ΩΩ u l-˙sieb Jien, Int, A˙na Maltin.”a ra, ˙amsin sena bΩulija, u kul˙add ikollu l-istess çans li ta’ nazzjon wie˙ed u poplu mag˙qud.” o˙ra. I Ωda ip - jirnexxi f’˙ajtu. prova jg˙id lill- Kompla li l-ewwel kellna nistennew snin ©emg˙a kif jara s˙a˙ bla ma ji©ri xejn, fejn ©enerazzjoni - Il-Prinçep jiltaqa’ u hu l-Malta ta’ jiet s˙a˙ ˙assewhom miftumin, g˙atxana jitkellem man-nies ˙amsin sena o˙ra, g˙al ftu˙ li kienu jaraw fuq l-orizzont ta’ fejn jixtieq li pajji Ωi o˙ra, imbag˙ad, ˙adna n-nifs uliedu jrabbu lil g˙aliex il-bidliet li Ωmienhom kien ilu li uliedhom.