17 Festas, romarías e outros eventos de Alfoz e O Valadouro FESTAS , ROMARÍAS E OUTROS EVENTOS DE ALFOZ E O VALADOURO Por Silvia Otero, Ignacio Otero e Javier Castro Os concellos de Alfoz e O Valadouro están cheos de lugares fermosos. Neste apartado de Xornalouro dedicado ós traballos de investi- gación levados a cabo polos alumnos xa temos visto moitos deses lugares. Pero estes concellos son tamén ricos en festas, tradicións e actividades, organizadas ó longo de todo o ano por asociacións veciñais, entidades culturais ou polas mesmas Administracións municipais. Neste traballo que fixeron no Curso pasado 2007-2008 Silvia, Ignacio e Javier, faise un pequeno repaso dalgúns dos acontecementos cul- turais máis destacados que teñen lugar cada ano en Alfoz e no Valadouro. A ver se as persoas “de fóra” que lean Xornalouro comprenden o bonito que é o lugar no que vivimos e se deciden a vir pasar as súas vacacións aquí ou, polo menos, a visitarnos de cando en vez. outras que destacan polo seu interese tu- rístico, pois atraen a un gran número de xente ó noso concello, debido á súa impor- tancia. Verémolas a continuación. MERCADO MEDIEVAL DE ALFOZ, O 19 DE XULLO. Celébrase o 19 de Xullo, aínda que algún ano se cambia de data. Ten lugar no entor- no do castelo do Castro de Ouro, do Maris- cal Pardo de Cela. Entre as súas caracterís- ticas principais destacan a degustación du- nha cea medieval, a celebración dun mer- cado de produtos típicos da zona, lembran- do a vida no Medievo, demostracións de ar- tesanía, representacións teatrais, xogos malabares, torneos ecuestres, etc. FESTA DE SAN CRISTOVO OU FESTA DOS CHOFERES: PRIMEIRA FIN DE SEMA- NA DE AGOSTO. Celébrase en San Pedro de Mor. É a festa do concello e ten como características prin- cipais a celebración da misa e unha comida campestre, así como a bendición dos vehí- culos. Destaca sobre todo por unha gran acampada da maioría da xuventude dos O monumento por excelencia do noso concello: o castelo do Mariscal Paro de concellos limítrofes. Cela, no alto do Castro de Ouro. Todo un símbolo dos tempos medievais. FESTA DA MALLA, O 15 DE AGOSTO. Celébrase na casa de turismo rural “Finca Introdución. Concello de Alfoz. Galea”. Nesta festividade rememóranse la- Este traballo está destinado a que quen Comezaremos citando as festas de cada bores campesiños tradicionais, especial- veña ós nosos concellos non se perda neles unha das nove parroquias que compoñen o mente a forma en que se mallaba o trigo nin nos actos que se organizan neles. E di- concello de Alfoz: antigamente. Despois da malla, todos os cimos “os nosos concellos” porque somos - ADELÁN: San Ramón, o día 31 de Agos- visitantes son agasallados cunha merenda, tres os que fixemos este traballo: Silvia e to. tamén ó estilo tradicional: pan con chouri- Ignacio, do concello do Valadouro, e Xa- - BACOI: A Nosa Señora, o día 15 de zos asados e panceta). vier, do concello de Alfoz. E tamén porque Agosto. pensamos que Alfoz e O Valadouro debe- - CARBALLIDO: San Sebastián, o 20 de Concello do Valadouro. rían formar un só concello, que se deberían Xaneiro, e o San Roque, o 16 de Agosto. Igual que en Alfoz, comezaremos por fa- unir os dous concellos nun só, cun único - O CASTRO: San Salvador. lar primeiro das festas das parroquias que nome, que podería ser Val do Ouro . Alfoz e - LAGOA: San Vicente, o 22 de Xaneiro, e compoñen o concello do Valadouro. O Valadouro teñen en común moitas cou- Santiago, o 25 de Xullo. - ALAXE: San Xoán, o 24 de Xuño. sas: o río Ouro, o Val que o rodea, o noso - MOR: San Pedro, o 29 de Xuño, e Nosa - BUDIÁN: As Dolores, o 15 de Setembro. Instituto (temos un só Instituto de Secun- Señora do Carme, o 12 de Agosto. - O CADRAMÓN: San Xurxo, San Cosme daria, o IES Alfoz-Valadouro, para os dous - AS OIRAS: San Mamede, o 6 de Agosto. e Santa Filomena, o 26 de Setembro. concellos), parte da súa historia, o seu pa- - O PEREIRO: Santa María, o 19 de Agos- - FERREIRA: Festas do Oito, do 7 ó 10 de trimonio, a súa natureza... e moitas cousas to. Setembro. máis. - REIRADO: San Caetano, o 15 de Xullo. - FREXULFE: Sagrado Corazón de Xesús, Ademais destas festas parroquiais, hai un venres de Xuño, dependendo de cando Festas, romarías e outros eventos de Alfoz e O Valadouro 18 Á esquerda a rúa Andrés López Palmeiro, no centro mesmo da vila de Ferreira. Á dereita a celebración tradicional galega da Rapa das Bestas, que ten lugar en varias parroquias do Valadouro, pero dun xeito moi especial na de Santo Tomé. sexa a Semana Santa. ganízase tamén na igrexa parroquial de con forza e habelencia, reducindo aos ca- - MOUCIDE: San Estevo, o 26 de Decem- Santa Cruz unha representación das esce- balos no chan, marcando o sinal debido e bro. nas bíblicas da oración de Xesús no Horto, rapando as crinas. Os animais máis sal- - RECARÉ: O Carme, o 16 de Xullo. as negacións de Pedro, a Paixón de Cristo, vaxes son dominados con paciencia e sabe- - SANTA CRUZ: Santa Cruz, o 3 de Maio. a crucifixión e resurrección do Señor... Ve- doría nas mangas, corredores estreitos no - SANTO TOMÉ: Santo Cristo, o 14 de ciños do Valadouro toman parte nesta tra- curro que limitan a capacidade de move- Setembro. dición que se iniciou recentemente, dando mento das bestas. - VILACAMPA: Santo Domingo, o 4 de vida a fermosos cadros plásticos nos que se As crinas repártense entre os nenos asis- Agosto. representa o dramatismo da Paixón, propio tentes antes de recuperar forzas saborean- Ademais destas festas, tamén no Vala- destas festas. do coa familia e os amigos unha comida douro hai outras que destacan polo seu in- CONCENTRACIÓN DE MOTOS, A PRIMEI- campestre, propia de calquera romaría: terese turístico, as cales atraen a un gran RA FIN DE SEMANA DE MAIO. polbo á feira, churrasco, empanadas, lacón número de xente a este concello. Explicare- Esta concentración está organizada polo cocido... que se poden adquirir nas canti- mos algunhas a continuación. Motoclub do Val d’Ouro, que agrupa a afec- nas habilitadas no monte do curro a tal FEIRA DO MEL, O SEGUNDO SÁBADO DE cionados dos concellos do Valadouro e de efecto. OUTUBRO. Alfoz. Nesta festa das motos reúnense Despois de xantar, outro momento máxi- É unha das citas de máis arraigo da co- afeccionados de toda Galicia e doutros pun- co no día é poder contemplar a beleza dos marca, referida á venda e degustación do tos de España e Portugal. Rotas polas fer- animais galopando en manada na procura mel e a varias actividades referidas ó mun- mosas paisaxes da comarca, premios, gas- da liberdade, despois de abrir o curro. do apícola. Esta feira que se iniciou con or- tronomía, exhibicións acrobáticas a cargo Sobre as cinco da tarde fanse xogos po- ganización privada pasou a ser organizado dun profesional (o pasado ano 2008 corre- pulares, como a famosa cucaña, que pre- polo Concello do Valadouro dende o ano ron a cargo do portugués Humberto Ribei- mia a destreza dos rapaces na procura dun 2002. ro) e música, entre outras actividades, con- xamón na parte máis alta dunha árbore. O mel é un dos produtos agrícolas máis verten estas animadas datas nunha visita Un dos pratos fortes da xornada e broche representativos do Valadouro. A súa feira obrigada para todos os veciños e visitantes. final da mesma é a carreira de cabalos, na neste concello, que se celebra o segundo RAPA DAS BESTAS, O PRIMEIRO DOMIN- que participan os mellores xinetes da co- sábado de Outubro, é a única feira do mel GO DE AGOSTO. marca e que deleitan ó público dende os de toda a Mariña de Lugo. A ela acoden A Rapa das Bestas é unha antiga tradi- mesmos adestramentos. A competición fi- numerosos apicultores da comarca. ción que ten a súa remota orixe na Idade naliza coa acto de entrega de premios aos O mel do noso concello destaca pola súa de Bronce, e á que o historiador romano gañadores. alta calidade, o que fai que as vendas na Estrabón fai referencia como curiosa activi- MERCADO ANUAL TRADICIONAL DE PRI- Feira sexan elevadas. dade gandeira, loando algunhas das súas MAVERA. MERCADO DA CASTAÑA, O SEGUNDO calidades. É a partir do século XVIII cando Era tradición que en Ferreira do Valadou- SÁBADO DE NOVEMBRO. se converte nunha celebración festiva e re- ro se celebrara cada 2 de Febreiro e 25 de É un mercado monográfico dedicado á cibe a denominación popular de “Rapa das Marzo un mercado anual, ademais dos exaltación do produto da castaña e as súas Bestas”, aínda que segue sendo coñecida mercados dos sábados que se viven na ca- aplicacións culinarias. Este mercado, pro- como “Curros” en moitos lugares de Gali- pital deste concello cada semana. Este cos- movido polo Concello do Valadouro, consta cia. tume foise perdendo co tempo, pero, pri- de dúas partes: a primeira dedicada á exhi- Esta festa, na que se revive o rito ances- meiro por parte da A.C.D. Valadouro e ago- bición, degustación e venda de varias recei- tral da rapa das crinas e a marca do gando, ra por parte do Concello, foise recuperando tas baseadas na castaña como ingrediente; adquire cada vez unha maior sona e unha con enerxía e engadíndoselle actividades a segunda, pola tarde, que é un multitudi- maior popularidade pola espectacularidade complementarias. Agora coñécese como nario magosto ó que se convida a veciños e da loita entre o home e as bestas, pola be- Mercado Tradicional Anual de Primavera .