Zał ącznik nr … do Uchwały Nr ... Rady Miejskiej w W ęgorzewie z dnia ... ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I ZESPÓŁ AUTORSKI STUDIUM 1999: PRACOWNIA ARCHITEKTURY I URBANISTYKI s.c. Maria i Kazimierz Olchowscy GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr in ż. arch. Maria Olchowska Uprawnienia Urbanistyczne nr 1448/94 ZESPÓŁ AUTORSKI: dypl. ekonom. Urszula Kozakiewicz - zagadnienia społeczne i programowe mgr in ż. Helena Wróblewska techn. Kazimierz Olchowski - zagadnienia środowiska przyrodniczego mgr in ż. Adam Kufel - infrastruktura techniczna mgr in ż. Eugeniusz Kudziuk - elektroenergetyka mgr in ż. Bogdan Pawlak - zagadnienia komunikacyjne techn. Kazimierz Olchowski - rolnictwo mgr Maciej Ambrosiewicz mgr Jerzy Brzozowski dr Janusz Mackiewicz mgr Adam Żywiczy ński - ochrona zabytkowego krajobrazu kulturowego OPRACOWANIE GRAFICZNE: Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich ZESPÓŁ AUTORSKI ZMIANY STUDIUM 2015: Dr in ż. Dariusz Łaguna – kierownik zespołu Mgr in ż. Anna Michalik – główny projektant, specjalista GIS Mgr in ż. Paweł Jabło ński Mgr in ż. Karolina Zielska 2 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I SPIS TRE ŚCI Rozdział 1. Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju miasta i gminy Węgorzewo – polityka przestrzenna państwa .................................................................................................................................................................................................... 4 Rozdział 2. Warunki rozwoju miasta i gminy w aspekcie rozpoznanych uwarunkowań rozwoju regionu oraz zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych ............................................................................... 8 Rozdział 3. Analiza dotychczasowego przeznaczenia i zagospodarowania terenu oraz stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony ............................................................................................................................... 14 Rozdział 4. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ......................... 21 Rozdział 5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ..................................... 37 Rozdział 6. Uwarunkowania demograficzne i społeczne, warunki i jakości życia mieszkańców, w tym ochrona zdrowia oraz zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia .................................................................... 55 Rozdział 7. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ................................................................. 67 Rozdział 8. Uwarunkowania wynikające ze stanu planowania przestrzennego oraz stanu prawnego gruntów .................................................................................................................................................................................................. 75 Rozdział 9. Uwarunkowania wynikające z występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych, występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych, a także występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych ....................... 77 Rozdział 10. Uwarunkowania wynikające z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej .............. 80 Rozdział 11. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy ............................................................................................................. 81 3 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I Rozdział 1. Uwarunkowania zewn ętrzne rozwoju miasta i gminy Węgorzewo – polityka przestrzenna pa ństwa Uwarunkowania zewn ętrzne rozwoju, wynikaj ą z poło żenia miasta i gminy w kraju i regionie, w istniej ących i projektowanych systemach oraz układach zewn ętrznych. Ze wzgl ędu na brak planu zagospodarowania przestrzennego województwa za uwarunkowania zewn ętrzne przyj ęto informacje ze „Studium zagospodarowania przestrzennego województwa suwalskiego”, które m.in. s ą materiałami wej ściowymi do planu województwa Warmi ńsko-Mazurskiego. Informacje i wytyczne z projektu „Studium zagospodarowania przestrzennego województwa suwalskiego do Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy W ęgorzewo: W polityce pa ństwa sformułowane zostały podstawowe zasady uznane za wiod ące dla rozwoju województwa jako cało ści: • konieczno ść otwarcia na Europ ę i wykorzystanie płyn ących st ąd mo żliwo ści i korzy ści, • konieczno ść przyj ęcia we wszystkich formach działalno ści gospodarczej i przestrzennej zasady ekorozwoju zrównowa żonego rozwoju i ładu przestrzennego. Uwarunkowania ogólne wynikaj ące z przyj ętej polityki przestrzennej pa ństwa w odniesieniu do obszaru miasta i gminy okre ślaj ą rol ę obszaru w polityce przestrzennej pa ństwa. Jako podstaw ę okre ślenia uwarunkowa ń rozwoju miasta i gminy w szerszym kontek ście przyj ęto Koncepcj ę Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 uchwalon ą przez Rad ę Ministrów w 2013 r. Zgodnie z KPZK 2030 obszar gminy W ęgorzewo obj ęty jest zjawiskiem dosy ć silnej depopulacji oraz przesuni ęcia w zakresie miejsca zamieszkania na korzy ść terenów miejskich (wyludnianie si ę wsi / powi ększanie si ę miasta). Sytuacj ę w tym zakresie na tle regionu pokazuje rysunek 1. Rys. 1. Źródło: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – Mapa 2 Pod wzgl ędem udziału miasta i gminy w strukturze gospodarczej kraju sytuacja kształtuje si ę na przeci ętnym poziomie. W ęgorzewo nale ży do obszarów o stosunkowo niskim 4 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I poziomie nasycenia podmiotami gospodarczymi w przeliczeniu na 1000 mieszka ńców oraz najni ższym w kraju poziomie produkcji sprzedanej przemysłu w przeliczeniu na 1 mieszka ńca. Miasto W ęgorzewo nale ży do grupy najmniejszych o środków pod wzgl ędem produkcji sprzedanej przemysłu. Najbli ższymi o środkami o stosunkowo wy ższych wska źnikach w tym zakresie s ą miasta: Gi życko, Gołdap, K ętrzyn i poło żony nieco dalej Ełk. Sytuacj ę gospodarcz ą na tle regionu przedstawia rysunek 2. Rys. 2. Źródło: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – Mapa 7 Rekreacja oraz produkcja rolna to podstawowe funkcje gminy. Miasto W ęgorzewo okre ślane jest jako o środek administracyjno-usługowy oraz turystyczno-wypoczynkowy. W hierarchii sieci osadniczej województwa – wielofunkcyjny o środek o znaczeniu - ponadlokalnym. Szczególne preferencje dla rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej oraz preferencje wynikaj ące z transgranicznego poło żenia miasta (mi ędzynarodowa wymiana handlowa, wymiana kulturalna itp.) mo żliwe s ą pod warunkiem uruchomienia przej ścia granicznego. Miasto i gmina poło żone są w potencjalnym pasie przy śpieszonego rozwoju gospodarczego na kierunku: Gi życko - Węgorzewo - granica państwa. Na terenie miasta i gminy wyst ępuj ą obszary podwy ższonej ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Zasady zagospodarowania na tych obszarach winny by ć uzgodnione z Konserwatorem Przyrody i Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Pod wzgl ędem rozwoju rolnictwa jest to obszar o średniej produktywno ści towarowej zawieraj ącej si ę w przedziale 1000 – 2000 zł/ha, przy średnim wska źniku oceny jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosz ącym 45 punktów (wg skali IUNG w Puławach). Udział u żytków rolnych w powierzchni gminy jest na jednym z ni ższych poziomów (ok. 40%). Sytuacj ę rolnictwa w gminie W ęgorzewo na tle regionu przedstawiono na rysunku 3. 5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I Rys. 3. Źródło: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – Mapa 8 Podstaw ą rozwoju przestrzeni gminy i miasta s ą powi ązania gospodarcze na poziomie regionalnym i krajowym. Miasto i gmina W ęgorzewo odgrywa w rozwoju gospodarczym Polski marginaln ą rol ę. Przepływy mi ędzygał ęziowe s ą prawie niezauwa żalne w skali kraju, a na terenie gminy nie jest zlokalizowana siedziba lub filia żadnego z przedsi ębiorstw zaliczanych do 500 najwi ększych w Polsce. Głównym czynnikiem stymuluj ącym rozwój obszaru s ą powiazania transportowe, przy czym nie chodzi tylko o transport drogowy, ale o powi ązania komunikacyjne w szerokim zakresie. Sytuacj ę miasta i gminy W ęgorzewo na tle krajowej polityki transportowej przedstawia rysunek 4. Rys. 4. Źródło: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – Mapa 10 6 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY W ĘGORZEWO CZ ĘŚĆ I Niestety badany obszar w polityce krajowej poło żony jest w znacznym oddaleniu od głównych korytarzy komunikacyjnych, co skutkuje utrzymywaniem si ę niekorzystnych tendencji w rozwoju gospodarczym. Oparcie powi ąza ń gospodarczych (równie ż turystycznych) obszaru tylko na transporcie kołowym nale ży uznać za niewystarczaj ące. Likwidacja linii kolejowej i brak perspektyw rozwoju w tym zakresie przynosi dodatkowe negatywne skutki dla rozwoju turystyki. Nale ży równie ż zauwa żyć, że wska źnik mi ędzygał ęziowej dost ępno ści transportowej kształtuje si ę na najni ższym w kraju poziomie. Podsumowanie