ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR ………… RADY MIASTA I GMINY SZAMOCIN Z DNIA ……………………. r. ANALIZA POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY SZAMOCIN ANALIZA DO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SZAMOCIN OPRACOWANIE: mgr inż. Paweł Pizło – kierownik zespołu mgr inż. Łukasz Stęplewski mgr Michał Pyra Szamocin - czerwiec 2017 HGGHGHFGFHGFHHFG 2 SPIS TREŚĆI 1. WSTĘP ............................................................................................................................................................... 5 2. POŁOŻENIE GMINY ........................................................................................................................................ 9 2. ANALIZA DEMOGRAFICZNA ..................................................................................................................... 12 3. ANALIZA FINANSOWA ................................................................................................................................ 21 4.ANALIZA SPOŁECZNA .................................................................................................................................. 33 5. ANALIZA GOSPODARCZA........................................................................................................................... 34 6. UŻYTKOWANIE TERENU ............................................................................................................................ 39 7. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ................................................................................................................. 47 9.OBOWIĄZUJĄCE MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...................... 65 10. ZAPOTRZEBOWANIE NA NOWĄ ZABUDOWĘ ...................................................................................... 75 3 4 1. WSTĘP Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji rozszerzyła zakres art. 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w części dotyczącej uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwojowych gminy oraz wynikających z nich kierunków zagospodarowania. W związku z powyższym na potrzeby Studium opracowana została Analiza potrzeb i możliwości rozwoju gminy Szamocin. Potrzeby i możliwości rozwoju jednostek samorządu terytorialnego zawarte są w dokumentach strategicznych, które tworzone są zarówno na poziomie gminnym, jak i ponadlokalnym. W przypadku gminy Szamocin można odnieść się do założeń zapisanych w: Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku, Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego, Priorytety i działania związane z rozwojem gminy w najbliższych latach polegają w szczególności na: budowie nowych dróg gminnych, odbudowywaniu i przebudowywaniu dróg i ulic oraz infrastruktury około drogowej (chodników, ścieżek pieszo - rowerowych, parkingów, instalowaniu oświetlenia itd.), a także utrzymywaniu ich w należytym stanie, rozbudowaniu infrastruktury technicznej w obszarach proinwestycyjnych, poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego, kontynuowaniu budowy kanalizacji sanitarnej i sukcesywnym zapewnianiu odbioru ścieków i propagowaniu przydomowych oczyszczalni ścieków w zabudowie rozproszonej, przebudowie i rozbudowie terenów przemysłowych i usługowych, modernizowaniu przestarzałych urządzeń sieci wodociągowych, zabieganiu o sukcesywne modernizowanie poszczególnych odcinków sieci elektrycznej, aby nie miało w przyszłości miejsca pozbawienie mieszkańców gminy energii elektrycznej, wspieraniu indywidualnych odbiorców energii, rewitalizacji najstarszej tkanki centrum Szamocin, zabieganie o poprawianie stosunków wodnych w dolinie Noteci, rozbudowywaniu i utrzymywaniu infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, a w tym doposażeniu wsi w boiska, wykorzystywaniu dla celów rekreacyjno-sportowych infrastruktury turystycznej. 5 Mocne strony Słabe strony lokalizacja gminy w przestrzeni przyrodniczej niska jakość życia (wskaźnik wojewódzki o bogatej różnorodności biologicznej i niskim 0,305, wskaźnik obszaru, w którym położona stopniu degradacji, mającej znaczenie europej- jest gmina 0,235); skie (55% powierzchni ogółem objęte jest położenie poza głównymi arteriami ochroną prawną - „Natura 2000" i „Obszar komunikacyjnymi, przy obrzeżach których Chronionego Krajobrazu - Dolina Noteci") tworzą się z reguły pasma przyspieszonego oraz stanowiące atrakcyjne tereny rekreacyjne rozwoju społeczno-gospodarczego; i turystyczne; za mało zakładów pracy, duże bezrobocie, duża (większa niż średnio w kraju i Wielko- mała siła nabywcza ludności, migracje polsce) powierzchnia gminy trwale pokryta młodych ludzi poza gminę; roślinnością, co chroni gleby przed degradacją niedostępność do żeglugi towarowej, i wzbogaca krajobraz (trwała szata roślinna a niekiedy turystycznej, na skutek niewielkiej obejmuje 59% powierzchni gminy); drożności położonej u północnych granic bogate zasoby wód naziemnych (liczne gminy, rzeki Noteć (wg Krajowej Koncepcji jeziora, rzeka Noteć z dopływami, zbiornik Przestrzennego Zagospodarowania Kraju - retencyjny „Mielimąka") oraz podziemnych 2030 przywrócenie żeglowności nastąpi (główny zbiornik podziemny nr 5 Pradoliny po 2020 roku); Toruńsko- Eberswaldzkiej); bieda na wsi wskutek niskiego udziału zagospodarowane pod względem rekreacyjno- gruntów ornych w strukturze użytkowania turystycznym jeziora; ziemi, wynoszącego niecałe 28% liczne zabytki i pomniki przyrody, m.in. grupy powierzchni gminy (w Wielkopolsce ponad unikalnych drzew w Jaktorowie, głaz Zaklęta 50%) i niskiego potencjału produkcyjnego Karoca w Atanazynie; gleb. Ponad 50% gleb ma małą urodzajność urozmaicona rzeźba terenu, przechodząca (klasy IVb, V i VI), a wskaźnik jakości od płaskiej, dolinnej w północnej części gminy przestrzeni produkcyjnej, wynoszący 52,6 (Dolina Noteci) do terasowej i wyżynnej w kierunku południowym; pkta, wyraźnie odstaje od średniej krajowej (66,6 pkta), wojewódzkiej (63,4 pkta) umiarkowany klimat i zdrowe, czyste powietrze; i powiatowej (56,87 pkta); mała wydajność łąk zalewanych przez Noteć dostępność terenów inwestycyjnych dla mieszkalnictwa i różnych form aktywności wskutek wypłycania się dna rzeki, niespra- gospodarczej; wności urządzeń melioracyjnych, nieuregu- sieć dość dobrych dróg gminnych (474,8 km), lowanego przepływu wód itp.; powiatowych (15,5 km) oraz wojewódzkich niewystarczające wyposażenie infrastruktu- (26,9 km) zapewnia mieszkańcom dostępność ralne terenów pod inwestycje; za mało do miejsc pracy oraz usług społecznych mieszkań komunalnych i lokali socjalnych; i rynkowych w ośrodkach miejskich gminy n ie do końca uregulowana gospodarka i powiatu, a dodatkowo, poprzez drogi wodno- ściekowa, niepełne skanalizowanie wojewódzkie nr 190 i 191, także dostęp gminy, braki w innej infrastrukturze, do ośrodków regionalnych (Poznań, zwłaszcza na terenie wsi; Bydgoszcz), bądź subregionalnych (Piła); zły stan budynków komunalnych w tym wyznaczone trasy: rowerowa (z możliwością budynków użyteczności publicznej, niedosto- nawiązania i połączenia z Euro-Route R-1), sowanie dla potrzeb niepełnosprawnych, piesza, samochodowa i kajakowa wraz z dobrą ludzi starszych i matek z dziećmi; braki infrastrukturą noclegową, gastronomiczną miejsc w przedszkolach, mało placów zabaw i sportowo-rekreacyjną oraz kulturalną dla dzieci; stwarzają warunki do rozwoju turystyki niewystarczająco dostosowana w stosunku (zwłaszcza w miejscowościach Szamocin do oczekiwań społecznych komunikacja i Laskowo), a także do poprawy jakości życia zbiorowa na terenie gminy; mieszkańców gminy; pogłębiający się kryzys instytucji rodziny dobrze funkcjonujące szkolnictwo i dobre w niektórych środowiskach społecznych; wyposażenie szkół; zanik usług rzemieślniczych (szewstwo, wysoka aktywność i kreatywność społeczna, krawiectwo, szklarstwo itd.); zwłaszcza w sferze kultury, oświaty i sportu; środowisk kulturalnych nie zadowala współ- aktywny i kompetentny samorząd gminny praca z przedsiębiorcami; i sołecki; 6 wykwalifikowana, oddana swojej pracy nie zawsze trafnie kierowana pomoc socjalna; i dbająca o rozwój gminy kadra administracji mała dostępność do niektórych usług samorządowej, skuteczna w pozyskiwaniu medycznych; środków zewnętrznych i realizująca przy ich osłabia się poczucie bezpieczeństwa (kiepska pomocy wiele przedsięwzięć inwestycyjnych jakość sprzętu p.poż., wydłużone procedury i nie inwestycyjnych; policji i wymiaru sprawiedliwości); rosnąca liczba ludności w gminie i ponad niedostatek w stosunku do potrzeb, środków przeciętny udział ludności w wieku własnych samorządu gminnego; przedprodukcyjnym; niski wskaźnik wykształcenia ludności rosnący potencjał grup samopomocowych, na poziomie średnim i wyższym; powstawanie świetlic środowiskowo- stosunkowo wysoki odsetek osób trwale terapeutycznych; pozostających bez pracy; poprawiła się estetyka gminy; zadłużenie gminy; dobrze funkcjonuje handel; wolne przystosowywanie się dostęp do Internetu; mieszkańców do sytuacji na rynku pracy wzrost liczby mieszkańców gminy; (doszkalanie się); aktywność i sprawna polityka lokalna istnienie dużych grup społecznych władz samorządowych; zagrożonych wykluczeniem; dostępność terenów inwestycyjnych; wzrost liczby podmiotów gospodarczych niedobór lokali socjalnych; na przestrzeni ostatnich lat; postępująca degradacja obszarów dostępność obiektów sportowych po dawnych gospodarstwach rolnych; własna oczyszczalnia ścieków i ujęcia niedostatecznie rozwinięta sieć dróg wody; i parkingów; posiadany potencjał ludzki brak szkół wyższych; z wykształceniem wyższym, średnim, brak ośrodków