Vakıflar Dergisi Özel Sayısı Ankara 2013 VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI VAKIFLAR DERGİSİ 75.YIL ÖZEL SAYI ARALIK 2013 Yayın Sertifikası: 16651 ISSN : 1011-7474 • Yayın Koordinatörü Rifat TÜRKER • Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Adnan TÜZEN • Genel Yayın Yönetmeni Mehmet KURTOĞLU • Hazırlayanlar Hüseyin ÇINAR Mehmet ÇETİN Adnan TÜZEN Mehmet KURTOĞLU Hasan DEMİRTAŞ • Yayın Kurulu Prof. Dr. Mehmet ÖZ Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Abide DOĞAN Hacettepe Üniversitesi Prof.Dr. Hüseyin ÇINAR Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Prof. Dr. Musa YILDIZ Ahmet Yesevi Üniversitesi Prof. Dr. Yunus KOÇ Hacettepe Üniversitesi Doç. Dr. Evgenia ÜNAL Bilkent Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. F. MÜDERRİSOĞLU Hacettepe Üniversitesi Dr. Murat YILMAZ Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Mehmet ÇETİN Mehmet KURTOĞLU (Yayın Müdürü) Vakıflar Genel Müdürlüğü Hasan DEMİRTAŞ (Sekreterya) Vakıflar Genel Müdürlüğü • Fotoğraflar Vakılar Genel Müdürlüğü Arşivi Sadi Bayram, Mehmet Kurtoğlu, Orhan Kaymak, İ.Halil Sezer, A.Rezzak Elçi • Tashih Abide DOĞAN • Grafik - Tasarım - Baskı Semih Ofset Ltd.Şti. Büyük Sanayi 1. Cad. No:74 İskitler / Ankara • İsteme Adresi Atatürk Bulvarı No: 10 Ulus/ Ankara Tlf: 0 312 509 60 00 Faks: 0312 324 47 22 Mail: [email protected] www.vgm.gov.tr Ankara-2013 İÇİNDEKİLER TAKDİM ...................................................................................................................................................................5 ÖNSÖZ ......................................................................................................................................................................7 Bir Derginin Serüveni Mehmet Çetin .........................................................................................................................................................11 Makaleler ................................................................................................................................................................33 Vakıflar Dergisi Orhan Cezmi Tuncer .............................................................................................................................................35 Vakıflar Dergisinin Yaslandığı Gelenek Ve İçeriden Bir Bakış Nazif Öztürk ............................................................................................................................................................49 Bir İhtisas Dergisi Olarak, ‘Vakıflar Dergisi’ne Panoramik Bir Bakış Arif Dülger ..............................................................................................................................................................61 Vakıflar Dergisinin İlk Sayılarının Sayısal Ve Tematik Olarak Değerlendirilmesi M.Fatih Müderrisoğlu ............................................................................................................................................75 Vakıflar Dergisi 75.Yılında Vakıflar Dergisi ve... Sadi Bayram ............................................................................................................................................................87 Vakıf, Vakfiye Ve Vakıflar Dergisi İbrahim Ateş ...........................................................................................................................................................97 75 Yıllık Bir Yayın Hikâyesi: Vakıflar Dergisi Mehmet Doğan- Ahmet Demir ..........................................................................................................................101 “Vakıflar Dergisi” Ve Evkâf Yıllarım Abdülkerim Erdoğan ...........................................................................................................................................111 Vakıflar Dergisindeki Kolonizatör Türk Dervişleri Üzerine Fahri Dikkaya ........................................................................................................................................................117 Vakıf Kurumu Ve Vakıflar Dergisi Yasin Yılmaz ..........................................................................................................................................................121 Vakıflar Dergisi: 75 Yıllık Bir Yolcu Evgenia Kermeli-Ünal ..........................................................................................................................................125 Şehir Kültürü ve Tarihi Açısından Vakıflar Dergisi Mehmet Kurtoğlu .................................................................................................................................................127 Söyleşiler ...............................................................................................................................................................139 Halil İnalcık: “İlim Dünyasında Vakıflar Dergisi Çok Önemli Bir İşgal Eder” ............................................141 Hakkı Acun: Yayın Anlayışı ve Kapsamı Bakımından Büyük Bir Dergi .......................................................145 Cahit Baltacı: “Geleneksel Sanatlarımız İçin Laboratuar Hizmeti Görmüştür” ..........................................149 Murat Çizakça: “Böyle Bir Derginin Var Olması Çok Önemli” .....................................................................151 Ziya Kazıcı: “Vakıflar Dergisi Bir İhtiyaçtan Doğmuştur” ..............................................................................155 Ahmet Akgündüz: “Vakıflar Dergisi Düşünce ve Sanat Tarihimizin Temel Kaynağıdır” ..........................157 Hüseyin Hatemi: “Vakıflar Dergisi Alanında En Önemli Yayın Organı” ....................................................159 Vakıflar Dergisi Makaleler Bibliyogrası (1-39. sayılar) Nilgün Çevrimli ....................................................................................................................................................163 Albüm ....................................................................................................................................................................229 TAKDİM Mirasçısı bulunduğumuz kadim geleneğin en önemli toplumsal kurumlarından biri de hiç şüphesiz vakıflar olmuştur. Dönemin idarecilerinden başlayarak bütün toplumsal kesimlerin inanç değerlerinden yola çıkarak kurdukları vakıflar, yüzyıllar geçse bile hizmete devam eden hayır, iyilik ve diğerkamlılık kurumları olarak hizmet sunmuştur. Elbette bu çok hayati olgu, tarihsel açıdan zamanla kendi ilmi ve kültürel zenginliğini meydana getirmiştir. Ve bu bizim medeniyet iddiamız adına en önemli kaynaklarımızdan birini teşkil etmiştir. Ancak vakıf gerçeğini anlama ve onun medeniyet tasavvurumuzdaki yerini doğru ifade etme noktasında Bülent ARINÇ ilmi ve akademik çabaların sayısı ve niteliği de oldukça önemli bir Başbakan Yardımcısı husustur. İşte bu noktada 1938 yılında yayımlanmaya başlayan Vakıflar Dergisi 75 yıldan bu yana büyük bir boşluğu doldurarak yayınını sürdürmektedir. Ülkemizde yayınlanan binlerce derginin çok kısa sürede kapandığı, Milli Kütüphanemizin birkaç yıl çıkıp kapanmak zorunda kalan dergilerle dolu olduğu dikkate alınırsa Vakıflar Dergisinin başarısı daha iyi anlaşılacaktır. 1938 yılında yayın hayatına başlayan Vakıflar Dergisi, 2013 yılı itibariyle 75. yılını doldurmuş, yayın istikrarlı çizgisi, köklü geleneği ve önemli kalemleriyle alanında iz bırakmış, kültür ve düşünce hayatını etkilemiş önemli ve özel bir dergidir. Benim de okuyucusu olduğum Vakıflar Dergisinin kamu yayıncılığı açısından da başarısı dikkate alınmalıdır. Çünkü Türkiye’de kamu yayıncılığı da uzun süreli dergiler çıkarma açısından başarılı olamamıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğü 75 yılda yayınlanan yalnızca kitap ve dijital yayınının toplamının nerdeyse yarısına yakını 2002 – 2013 tarihleri arasındaki gerçekleşmiştir. Daha önce ortalama beş altı yılda bir sayı yayınlanan vakıflar Dergisi, 2002 yılından itibaren düzenli olarak yayınlanmış, 2009 yılı itibariyle yılda iki sayı periyodik yayınlanmıştır. Vakıflar Dergisi, vakıflar alanında ülkemizin tek dergisi olarak yıllardır yayınını sürdürmektedir. İlmi seviyesini ve kalitesini düşürmeden, akademik saygınlığını koruyarak, teknik ve estetik niteliklerini geliştirerek, misyonunu ve vizyonunu kaybetmeden 75 yıldan bu yana yayınını devam ettirmesi bir dergi için çok büyük bir başarıdır. Bu bize milletimizin Vakıf ruhuna ve geleneğine ne kadar büyük bir önem ve değer verdiğini göstermektedir. Okuyucuların bildiği gibi Vakıflar Dergisi yayın tarihinin en istikrarlı dönemini yaşamakta, sürekli gelişmekte ve kendini yenilemektedir. Bu başarının ardında ülkemizdeki siyasi istikrarı ile idari kararlılığın etkisinin çok büyük olduğuna inanıyorum. Vakıf varlığımızın ve eserlerinin yaşatılması amacından hareketle Vakıflar Dergisine de her türlü desteği güçlü bir şekilde verdik. Bu desteğimiz başarılı bir Dergi yayıncılığı olarak karşımıza geldi. Dergiye yazı veren, birikimleri ve görüşlerini bizimle paylaşan yayın ve danışma kurullarındaki çalışmalarıyla ile katkıda bulunan yazar, ilim ve fikir sanat adamlarımızı, emeği geçen personeli ve Vakıflar Genel Müdürlüğümüzün yöneticilerini tebrik ediyor, şükranlarımı sunuyorum. ÖNSÖZ Cemil Meriç, Bu Ülke’de; “hür tefekkürün kaleleri” olarak gör- düğü dergileri şöyle tanımlar: “Bizde hazin bir kaderi var dergi- lerin; çoğu bir mevsim yaşar, çiçekler gibi. En talihlileri bir nesle seslenir. Eski dergiler, ziyaretçisi kalmayan bir mezarlık. Anahtar- ları kaybolmuş bir çekmece. Sayfalarına hangi hatıralar sinmiş, hangi ümitler, hangi heyecanlar gizlenmiş merak eden yok.” Me- riç, dergileri bir yandan “hür düşüncenin kalesi” olarak tanımlar- ken, diğer yandan ‘hazin bir