Güzel Sanatlar Edebiyat ve Dil 1. Bir duygunun ya da düşüncenin çizgi, renk, biçim, ses, söz ve ritim gibi unsurlarla etkili şekilde anlatılmasına SANAT denir. 2. Güzel sanatların amacı ESTETİK HAZ uyandırabilmektir. 3. Güzel sanatlar GELENEKSEL sınıflandırma ve MODERN sınıflandırma olarak iki başlıkta incelenir. 4. Güzel sanatlar İŞİTSSEL(FONETİK), GÖRSEL(PLASTİK), RİTMİK(DRAMATİK) olmak üzere üç grupta incelenir. 5. Güzel sanatların gruplandırılmasında temel ölçüt KULLANILAN MALZEME dir. 6. Güzel sanatların bir ürünü olan dans, sinema, opera gibi türler RİTMİK(DRAMATİK) sanatlar grubunda yer alır. 7. Edebiyat güzel sanatların İŞİTSSEL(FONETİK) dalında yer alır. 8. Duygu ve düşüncelerimizi olayları ya da durumları söz ve yazı ile etkili ve güzel bir biçimde anlatmaya EDEBİYAT denir. 9. Sese biçim veren malzemesi ses ve söz olan sanatlara FONETİK SANATLAR denir. 10. Tiyatro ve bale DRAMATİK SANATLAR grubunda değerlendirilir. Güzel Sanatlar Edebiyat ve Dil 11. İki boyutlu yüzeyler üzerine uygulanabilen sanatlara YÜZEY SANATLARI da denir. 12. Güzel sanatların modern tasnifine göre edebiyat başlığı altında incelenebilecek sanatlara DİL SANATLARI denir. 11. Güzel sanatların geleneksel tasnifine göre minyatür sanatı PLASTİK SANATLAR grubunda değerlendirilir. 12. Güzel sanatların modern tasnifine göre belli olay ve olguların canlandırılmasına dayalı sanatlara DRAMATİK SANATLAR denir. 13. Güzel sanatların modern tasnifine göre insan bedeninin belirli bir düzene göre belli hareketler yapmasına dayalı sanata HAREKET SANATLARI denir. 14. Edebiyatta asıl amaç ESTETİK HAZ uyandırmaktır. 15. EDEBİYAT da öteki birçok sanat alanı gibi tanrıya tapınma ihtiyacı sonrasında ortaya çıkan bir sanattır. 16. Edebiyat ilkel toplumlarda DİN aracılığıyla doğmuştur. 17. DİL edebiyatın en önemli aracıdır. Güzel Sanatlar Edebiyat ve Dil 18. Edebiyat sanatı kullanılarak yazılan metinlere EDEBİ METİN denir. 19. Edebi metinlerde ortaya konulan dile EDEBİ DİL denir. 20. Bir sanatçının dil ve anlatım tarzına ÜSLUP denir. 21. Edebiyatın temel konusu İNSAN dır. 22. Edebi eserlerin gerçeklikle ilişkisi vardır fakat bu gerçeklik KURMACA dır. 23. Edebiyat; PSİKOLOJİ, COĞRAFYA, FELSEFE ve SOSYOLOJİ bilimlerinden yararlanır. 24. Modern insanın yalnızlaşması, kalabalık şehirlerdeki yaşam mücadelesi, ruhsal bunalımlar, kıskançlık, aşk gibi insana ait duyların anlatıldığı edebi bir eserde sanatçı PSİKOLOJİ biliminden yararlanır. 25. Edebiyatımızda psikolojik tahlillerin yapıldığı ilk eser EYLÜL dür. 26. Bir sanatçı eserinde toplumsal normlardan, gelenek ve göreneklerden söz ederken SOSYOLOJİ bilimi ile etkileşim içindedir. 27. Edebi eserde sanatçı kahramanına yaşamı, değerleri ya da var oluşu sorgulatarak FELSEFE biliminden yararlanır. Güzel Sanatlar Edebiyat ve Dil 28. Kemal Tahir Devlet Ana adlı eserinde, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu konu edinirken TARİH biliminden yararlanmıştır. 29. Yakup Kadri, Millî Mücadele döneminde Anadolu’nun durumunu ele aldığı Yaban romanında TARİH biliminden yararlanmıştır. 30. İnsan ruhunun değişik durumlarını, duyum, coşku ve düşünme gibi olguların kurallarını bulmaya çalışan bilim dalı PSİKOLOJİ dir ve bu bilim dalının edebiyat ile sıkı bir ilişkisi vardır. 31. Edebi eserlerin önemli unsurlarından biri de mekân olduğu için sanatçı COĞRAFYA biliminden yararlanır. 32. Dostoyevski, Suç ve Ceza romanında ana kahramana yaşamı, değerleri ya da var oluşu sorgulatarak FELSEFE biliminden yararlanır. 33. İnsanların iletişim kurmak, duygu ve düşüncelerini ifade etmek için oluşturdukları sözlü ya da yazılı cümleler grubuna METİN denir. 34. Metinler SANATSAL ve ÖĞRETİCİ olmak üzere ikiye ayrılır. 35. Okuyucuya estetik zevk kazandırmayı amaçlayan metinlere SANATSAL METİN denir. 36. Okuyucuya bilgi vermeyi amaçlayan metinlere ÖĞRETİCİ METİN denir. Güzel Sanatlar Edebiyat ve Dil 37. SANATSAL metinlerde üslup ve ifade kaygısı ön plandadır. 38. Öğretici metinlerde sözcükler GERÇEK anlamları ile kullanılırken sanatsal metinlerde daha çok MECAZ anlamları ile kullanılır. 39. Mesnevi edebi metinlerin ANLATMAYA BAĞLI METİNLER grubunda yer alır. 40. Göstermeye bağlı metinlerde HAREKET esastır. 41. Eleştiri, makale, köşe yazısı gibi türler GAZETE ÇEVRESİNDE GELİŞEN METİNLER grubunda yer alır. 42. Bilimsel araştırmaların açık ve kesin bir dille ispatlara yer verilerek ele alındığı metinlere BİLİMSEL METİNLER denir. 43. Hatıra, mektup, günlük gibi türler öğretici metinlerin KİŞİSEL HAYATI KONU ALAN METİNLER dalında yer alır. 44. Önceliği estetik haz uyandırmak olan, öznel nitelikleri ön planda olan, zaman zaman evrensel niteliklere sahip olabilen ve bir yaratıcısı olan eserlere SANAT ESERİ denir. Batı Edebiyatı Ve Edebiyat Akımları 1. İnsanları herhangi bir gruplandırmaya tabii tutmadan sevmek olarak tanımlanabilen ve Rönesans’ın oluşmasında büyük katkı sağlayan düşünce akımı HÜMANİZM’dir. 2. İlahi Komedya adlı eser İtalyan sanatçı DANTE’ye aittir. 3. Hümanist sanatçılardan Montaigne DENEME türünün kurucu olarak kabul edilir. 4. Akıl, sağduyu ve erdeme önem veren edebi akım KLASİSİZM dir. 5. Lirizm, iyi – kötü çatışması, akıldan ziyade duygunun ön planda olması ROMANTİZM akımı ile ilgilidir. 6. Türk edebiyatında NAMIK KEMAL Celalettin Harzemşah adlı eserinin ön sözünde sanata dair görüşlerini dile getirmiştir. 7. Türk edebiyatında Şinasi KLASİZM akımından, Namık Kemal ise ROMANTİZM akımından etkilenmiştir. 8. Gerçek olanı ve dış dünyayı olduğu gibi yansıtmayı amaçlayan edebi akım REALİZM dir. 9. Goriot Baba, Parma Manastırı, Mademe Bovary adlı eserler REALİZM akımının izlerini taşır. 10. Türk edebiyatında ilk realist eser ARABA SEVDASI dır. Batı Edebiyatı Ve Edebiyat Akımları 11. Durum hikâyesinin kurucusu olan ANTON ÇEHOV eserlerini realist anlayışla oluşturur. 12. Emile Zola NATÜRALİZM akımının kurucu olarak kabul edilir. 13. Realizmin şiirdeki yansıması olarak tanımlanabilecek akım PARNASİZM dir. 14. Anlatımda kapalılık, şiirde gerçek yerine gerçeğin insanda bıraktığı izlerden hareket eden edebi akım SEMBOLİZM dir. 15. Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı gibi sanatçılar SEMBOLİZM akımından etkilenmiştir. 16. Makineleşme, savaşın güzelliği, hız ve hareket gibi kavramlar FÜTÜRİZM akımı ile edebiyata girmiştir. 17. Freud’un psikanalist görüşünden ilham alarak ortaya çıkan SÜRREALİZM akımı edebiyatımızda ilk kez I. YENİCİLER topluluğunun ürünlerinde görülür. 18. Fütürizmin kurucusu İtalyan şair MARİNETTİ’dir. 19. “Romancı bir gözlemciden, bir deneyciden meydana gelmiştir.” Sözünü ancak NATÜRALİST bir sanatçı söylemiş olabilir. Batı Edebiyatı Ve Edebiyat Akımları 20. Doğayı olduğu gibi görünüşteki gibi tüm çirkinlikleri, bayağılıkları ya da güzellikleri ile anlatan akım NATÜRALİZM dir. 21. Materyalist anlayışı yıkmaya çalışan ve duygu ve düşünceleri, müzik ve renkli sembollerle anlatan akım SEMBOLİZM dir. 22. Klasisizmin sanatçıyı çepeçevre saran ve sıkan kuralcılığına karşı ortaya çıkan akım ROMANTİZM dir. 23. KLASİSİZM akıl ve sağduyu çerçevesinde mükemmel insan kavramını ortaya koyan akımdır. 24. “Hep musiki biraz daha musiki Havalanan bir şey olmalı mısra Deli bir gönülden kalkıp gitmeli Başka göklere, başka sevdalara” dörtlüğü SEMBOLİZM akımı doğrultusunda yazılmıştır. 25. Akla kaşı çıkarak bilinçaltını kabul etme, mizah ve alaya önem verme, çağrışım gücünden ve rüyadan yararlanma, üslup endişesinden uzak olma SÜRREALİZM akımının en belirgin özellikleridir. Şiir Bilgisi 1. Eski edebiyatımızda şiire nazım, düz yazıya da nesir adı verilmiştir. 2. Bir şairin şiirine aynı ölçü, uyak ve redifle yazılan öykünme şiirlerine nazire denir. 3. Ciddi eserlere çoğunlukla alaylı yazılan nazirelere tehzil denir. 4. Şiir biçiminde, ölçülü, uyaklı yazılan hikayelere manzume denir. 5. Duygu, düşünce ve hayalleri şiir biçiminde anlatan düz yazıya mensur şiir denir. 6. Mensur şiirlerde seci ve aliterasyonlara sıkça yer verilir. 7. Her edebi eserin bir yazılış amacı, iletisi vardır bu iletiye de tema denir. 8. Bir dönemde zihniyet, kültür, dil, inanış gibi unsurlar vesilesi ile yazar ve şairler arasında oluşan ortak sanat algısına gelenek denir. 9. Sanatçının; yaşadığı dönemin siyasi, askeri, kültürel, ekonomik, dini hayatının anlayış ve zevk bütününün şiire yansımasına zihniyet denir. 10. Varlıkların, duyguların zihnimizde oluşturduğu yansımaya imge denir. 11. İmge, şiirde edebi sanatlarla karşımıza çıkar. Şiir Bilgisi 12. Belli bir ölçü ve uyak esas alınarak üretilen edebi ürünlere nazım denir. 13. Nazım biçiminde yazılan eserlerin tamamına manzum denir. 14. Şiiri oluşturan satır kümelerine nazım birimi denir. 15. Şiirlerdeki her bir satıra dize denir. 16. İki dizeden oluşan nazım birimine beyit denir. 17. Dört dizelik nazım birimine dörtlük veya kıta denir. 18. 3-10 dizeden oluşan nazım birimine bent denir. 19. Her 10 dizelik bente hane denir. 20. Bir şiirin nazım birimine, ölçüsüne, redifine, uyağına, uyak şemasına, temasına bakarak adlandırılmasına nazım biçimi denir. 21. Şiirlerin konularına göre adlandırılmasına nazım türü denir. 22. Çoğunlukla aşk, ayrılık, ölüm, sevgi gibi konuları işleyen; coşkunun, duygusallığın ve akıcılığın yoğun olduğu şiirlere lirik şiir denir. Şiir Bilgisi 23. Ahlaki bir ders çıkarmak, bilgi vermek amacıyla yazılan şiirlere didaktik şiir denir. 24. Edebiyatımızda özellikle geçiş dönemi ürünlerinde ve tasavvuf edebiyatı ürünlerinde didaktik şiir görülür. 25. Kahramanlık, yiğitlik, savaş vb. konuları işleyen şiirlere epik şiir denir. 26. Tiyatro oyunlarında sahnelenmek için yazılan, genellikle acıklı durumları dile getiren şiirlere dramatik şiir denir. 27. Doğayı, kır yaşamını, yaylaları, sürüleri tema edinen şiirlere pastoral