STAN SANITARNO – HIGIENICZNY W POWIECIE LIMANOWSKIM W ROKU 2015 Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Limanowej 0 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 SPIS TREŚCI Wstęp …………………………………………………………………………. 2 Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych ..……………………………… 6 Zaopatrzenie w wodę…………………………………………………………. 26 Stan sanitarno - techniczny placówek opieki zdrowotnej …………………… 44 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej …..…………………..….. 67 Warunki sanitarno – higieniczne środowiska pracy ..……………………….. 78 Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku ……… 90 Warunki sanitarne w placówkach oświatowo wychowawczych ……….…. 117 Zapobiegawczy nadzór sanitarny …………………………………….……. 127 Działania w zakresie promocji zdrowia………………….…..….………… 132 1 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 WSTĘP Niniejszy raport o stanie sanitarno – higienicznym w powiecie limanowskim za rok 2015 opracowana został na podstawie wyników kontroli, wizytacji, analiz przeprowadzonych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Limanowej i przedstawia stan bezpieczeństwa sanitarnego poszczególnych obszarów życia publicznego w naszym powiecie. Wskazuje również najważniejsze zagrożenia dla zdrowia jego mieszkańców, przyczyny ich powstawania oraz kierunki dalszych działań zapobiegawczych. Państwowa Inspekcja Sanitarna powołana jest do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. Zgodnie z ustawą z dnia z 14 marca 1985r.o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganiu powstawania chorób zakaźnych i zawodowych realizowana jest poprzez nadzór sanitarny nad warunkami: - higieny środowiska, - higieny pracy w zakładach pracy, - higieny radiacyjnej, - higieny procesów nauczania i wychowania, - higieny wypoczynku i rekreacji, - zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, - higieniczno – sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. 2 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 W ramach nadzoru sanitarnego jednym z kluczowych zadań PIS jest podejmowanie czynności związanych z monitorowaniem sytuacji epidemiologicznej poprzez m.in. wykrywanie źródeł zakażenia, rozpoznawanie czynnika chorobotwórczego, a w przypadku wystąpienia zachorowań podejmowanie działań przeciwepidemicznych mających na celu zapobieganie rozprzestrzeniania się choroby. Istotną częścią działań Inspekcji stanowią również przedsięwzięcia z zakresu edukacji i promocji zdrowia poprzez inicjowanie, organizowanie oraz koordynowanie działalności oświatowo-zdrowotnej w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych, inicjowanie i wytyczanie kierunków przedsięwzięć zmierzających do zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, popularyzowanie zasad higieny i racjonalnego żywienia, aktywizowanie do działań na rzecz własnego zdrowia. Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi szeroko rozumianą działalność nadzorowa: zapobiegawczą i bieżącą, polegającą na kontroli i czuwaniu nad spełnianiem wymogów przepisów w zakresie utrzymania pożądanych norm zdrowotnych. Dzięki pracy zgodnie z systemem zarzadzania jakością, wprowadzeniu jednolitych zasad prowadzenia i dokumentowania postępowania kontrolnego oraz profesjonalnej i stale podnoszącej swoje kwalifikacje kadrze pracowników, tut. Stacja swoje powołanie realizuje na właściwie wysokim poziomie. Przedstawiając niniejszą ocenę pragnę zwrócić uwagę na złożoność i wagę zagadnień leżących w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz szeroki zakres zadań wykonywanych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Limanowej na rzecz poprawy zdrowia ludzi. Materiał ten winien stanowić pomoc w podejmowaniu przez organy działań na rzecz dalszej poprawy warunków życia i bezpieczeństwa zdrowotnego osób przebywających na naszym terenie. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Limanowej swoim działaniem obejmuje cały powiat limanowski liczący 2 miasta i 10 gmin wiejskich o łącznej powierzchni 951 km2 zamieszkiwany przez 130 370 mieszkańców ( dane z urzędów gmin 31 XII 2015r) 3 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 Liczba nadzorowanych przez PIS obiektów w poszczególnych gminach powiatu limanowskiego przedstawia się następująco: g.Jodłownik g.Laskowa g.Tymbark m.Limanowa g.Dobra m.Mszana Dolna g.Limanowa 183 284 g.Słopnice g.Mszana Dolna 69 265 g.Łukowica g.Niedźwiedź g.Kamienica 179 W roku 2015 liczba obiektów objętych nadzorem sanitarnym wynosiła ogółem 2684, w których przeprowadzono 2242 kontroli i wizytacji. W wyniku czynności kontrolnych, w związku ze stwierdzonymi naruszeniami wymagań higieniczno – zdrowotnych wydano 112 decyzji administracyjnych, nałożono 32 mandaty karne na łączną kwotę 3 200,00 zł. 4 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 Zestawienie realizacji zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Limanowej w latach 2013 - 2015 Lp. Rodzaj działania 2013 2014 2015 1. Liczba obiektów nadzorowanych 2709 2605 2684 2. Liczba przeprowadzonych kontroli i wizytacji 2687 2466 2242 Liczba kontroli, w wyniku których wykryto 3. 113 165 114 nieprawidłowości 4. Liczba decyzji administracyjnych 320 334 284 5. Liczba decyzji płatniczych 476 532 516 34 44 32 6. Liczba i kwota nałożonych mandatów 5 300zł 6 950zł 3 200 zł 7. Liczba unieruchomień obiektów 1 0 0 8. Liczba zgłoszonych chorób zakaźnych 1 454 1479 1421 9. Procent wyszczepienia dzieci i młodzieży 99,8% 99,9% 10. Liczba postępowań dot. chorób zawodowych 7 23 7 11. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych 6 1 41 12. Programy i akcje prozdrowotne 12 11 10 13. Imprezy, happeningi , konkursy prozdrowotne 10 9 9 Liczba pobranych próbek do badań 14. 475 479 604 laboratoryjnych * * próbki zostały zbadane przez laboratorium WSSE w Krakowie 5 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie limanowskim w 2015 roku należy uznać za ogólnie dobrą. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, zaś wzrost liczby zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał, podobnie jak w latach ubiegłych, charakter sezonowy. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania wybranych chorób zakaźnych zostały przedstawione w formie tabelarycznej, w oparciu o dane liczbowe o zachorowaniach na choroby zakaźne pochodzące z wszystkich zakładów leczniczych z terenu naszego powiatu. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania wybranych chorób zakaźnych w powiecie limanowskim w latach 2014-2015 Liczba zachorowań /hospitalizacji Jednostka chorobowa 2014rok 2015rok zatrucia pokarmowe 15/14 40/36 salmonellozy posocznica - - zakażenia - - pozajelitowe Wirusowe ogółem 62/60 160/143 zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2-ch 57/47 77/13 Biegunki i ogółem 64/32 146/15 zapalenia żołądkowo- u dzieci do lat 2-ch 29/14 77/13 jelitowe BNO Krztusiec - 9/5 Płonica (szkarlatyna) 62 66 Odra - - Ospa wietrzna 1020/16 393/2 Różyczka 11 6 Świnka(nagminne zapalenie przyusznic ) 2 2 Zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych 8/8 9/9 Zapalenie mózgu - 1/1 Borelioza z Lyme 79/7 174 ogółem 141/2 189 Osoby pokąsane narażone na przez zwierzęta 49/2 61 wściekliznę * Grypa i zachorowania grypopodobne 1041 1743 * - pokąsania, po których podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie 6 stan sanitarno – higieniczny w powiecie limanowskim w roku 2015 W 2015roku do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Limanowej zgłoszono z terenu powiatu ( nie licząc zachorowań na grypę i zachorowań grypopodobnych) 1062 przypadki chorób zakaźnych i zatruć - podlegających obowiązkowemu zgłoszeniu z czego 212 przypadków wymagało hospitalizacji. Przeważającą liczbę zachorowań (ok. 54%) stanowiły zachorowania na ospę wietrzną i boreliozę. Choroby przenoszone drogą pokarmową Zakażenia jelitowe i zatrucia pokarmowe W 2015 r. zaobserwowano 2,5 krotny wzrost liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych, z czego 90% wymagało hospitalizacji. Wśród przyczyn zatruć pokarmowych nadal najczęstszą jest zakażenie wywołane odzwierzęcymi pałeczkami jelitowymi Salmonella. Zakażenia wywołane Salmonella powszechnie występują u zwierząt hodowlanych. W 2014 r. potwierdzono 15 zachorowań w tym 14 hospitalizacji. Zarówno w roku 2015 jak i 2014 nie występowały ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych oraz nie notowano przypadków salmonelloz o lokalizacji innej niż przewód pokarmowy. Obserwuje się ponad dwukrotny wzrost liczby biegunek i zapaleń żołądkowo jelitowych o nieznanej etiologii (BNO). Świadczy to o pogorszeniu się diagnozowania czynników chorobotwórczych wywołujących biegunki bakteryjne. W 2015r odnotowano 146 takich przypadków natomiast w 2014r było ich 64, zachorowania u dzieci do lat 2-ch stanowiły 50% wszystkich zachorowań. W 2015r 15 przypadków zachorowań wymagało hospitalizacji natomiast w roku 2014 - 50% przypadków było hospitalizowanych. W 2015 r. zgłoszono 160 wirusowych zakażeń pokarmowych, 62 przypadki zgłoszono w 2014 r. (ponad 2,5 krotny wzrost ). W większości były one spowodowane przez rotawirusy. Biegunki i zatrucia pokarmowe nadal są istotną przyczyną chorobowości u dzieci do lat 2. Do tych zakażeń i zatruć pokarmowych dochodzi niemal wyłącznie w środowisku domowym. W zapobieganiu pewien wpływ może odgrywać oświata zdrowotna poprzez kształtowanie zachowań prozdrowotnych na rzecz zwiększania higieny osobistej, otoczenia oraz higieny przygotowania posiłków, a także propagowania szczepień