M HKA 2018 Jaarverslag Inhoud 1 INLEIDING 10 2 AFDELINGSNIEUWS 18 2.1 PRESENTATIE 2.1.1 Programmering 2.1.2 Productie 2.1.3 Cinema Zuid 2.2 ABCD 2.2.1 Museaal Onderzoek 2.2.2 CKV – Centrum Kunstarchieven Vlaanderen 2.2.2.1 Situering 2.2.2.2 Ontwikkeling waarderingskader 2.2.2.3 Veldanalyse kunstarchieven Vlaanderen 2.2.2.4 Opstart (proef)trajecten 2.2.2.5 Dienstverlening en netwerking 2.2.2.6 Adviescommissie 2.2.2.7 Communicatie 2.2.3 Bibliotheek 2.2.3.1 Kunst 2.2.3.2 Film 2.2.4 Collectiebeheer Inhoud Inhoud 2.2.4.1 Nieuwe aanwinsten 2018 2.2.4.2 Bruikleenverkeer 2.2.4.3 Preventieve conservering 2.2.4.4 Restauratie / conservatie 2.2.4.5 Objectregistratie 2.2.4.6 De Vrielynck collectie 2.2.4.7 Panamarenkohuis in de Biekorfstraat 2.2.5 Content Management / Digitale werking 2.2.5.1 Ensembles.org 2.2.5.2 Technische documentatie 2.2.5.3 Statistieken 2.2.5.4 Webplatformen 2.2.5.5 Digitale bezoekersaantallen – onderzoeks- en tentoonstellingsplatformen 2.3 PUBLIEKSWERKING 2.3.1 Bezoekers 2.3.2 Uitdagende en veelzijdige programmatie 2.3.3 Extra Muros 2.3.4 Evenementen en externe samenwerkingen 2.3.5 M HKA constituency’s 2.3.6 Digitale communicatie 2.3.7 Publiekszorg 2.3.8 Stages 2018 2.4 ONDERSTEUNING 2.4.1 Financiën en HR-beleid 2.4.2 Organisatie en beleid M HKA Jaarverslag 2018 M HKA Jaarverslag 2.4.3 Gebouw M HKA – Panamarenkohuis 2.4.4 Evaluatie infrastructuur 2.4.5 Veiligheid en welzijn op het werk 2.4.6 Raad van Bestuur en Algemene Vergadering 3 3 SOCIAAL-ECONOMISCH VERSLAG 64 3.1 Omzet (uitgaven versus inkomsten) 3.2 Personeel 3.3 Werkingskosten 3.4 Groei subsidies en toelagen 3.5 Kunstenaars 4 VERWERVINGEN – BRUIKLENEN 2018 68 4.1 Aankopen 2018 4.2 Schenkingen 2018 4.3 Werken in bruikleen aan het M HKA 4.4 Bruiklenen 2018 4.4.1 Langdurige bruiklenen 4.4.2 Tijdelijke bruiklenen 5 BEZOEKERSAANTALLEN 2018 90 5.1 Overzicht 2015 – 2016 – 2017 5.2 Overzicht 2018 5.3 Analyse bezoekersaantallen 2018 5.4 Digitale bezoekersaantallen 5.4.1 Social media: resultaten per tentoonstelling 5.4.2 Website M HKA.be 5.4.3 Onderzoeks- en tentoonstellingsplatformen 6 M HKA TENTOONSTELLINGEN 98 6.1 AMVK 6.2 Sanguine/Bloedrood. Luc Tuymans on Baroque 6.3 James Lee Byars – The Perfect Kiss 7 COLLECTIETENTOONSTELLINGEN 106 7.1 DE COLLECTIE 7.2 COLLECTIEGEBONDEN PRESENTATIES 7.2.1 Craigie Horsfield – Above the Bay of Naples from Via Partenope 7.2.2 A 37 90 89: Het museum voorbij 7.2.3 Nikita Kadan – The possessed Can Witness in the Court 7.2.4 21 MARS 1975 17H23 – Jacqueline Mesmaeker 7.2.5 ERCOLA 1968 – 2018 7.3 3 ARCHIEFTENTOONSTELLINGEN 7.3.1 Hugo Roelandt, een keuze uit het archief 7.3.2 Ian Hamilton Finlay – Bibliofiele uitgaven uit de verzameling van Wilfried Wynants 7.3.3 ERCOLA 1968 – 2018 8 IN SITU 116 8.1 Cevdet Erek – AAAAA 8.2 Thea Gvetadze – Becoming Thea Merlani 8.3 Haseeb Ahmed – The Wind Egg 9 LODGERS 122 9.1 #13 Oushoorn & Milius 9.2 #14 Aria 9.3 #15 Baumusik 9.4 #16 Heterotropics – On Connecting Principles 10 INBOX 130 10.1 w what* – Widu Gasti & werk mee 10.2 Lieven Van Stappen – Dear Agathe, Agathe dear … 10.3 Ziekenhuisschool: Showing Off T(h)ree 10.4 Dawid Wojtalewicz – Kwadrato Roso s Pektywa 10.5 Frank F. Castelyns 10.6 Lamart Offspace & Pieter Steyaert (SEAD) 10.7 Joyce in Art 10.8 Artur Eranosian 10.9 Tamara Van San – Big Red Babel & Other Miscellanea 10.10 Caroline Coolen – Gather Thistles, expect Prickles 10.11 Alexander Schleber – Color Space 10.12 Leo Copers – L’Art Corrompt l’Argent 10.13 Bert Lezy – De dagelijkse Lezy Inhoud Inhoud 11 EXTRA MUROS 146 11.1 MUSEUM E!: Dromen 11.2 CLUB SOLO 11.3 MIDDLEGATE 2 – Het verhaal van Dimpna (Geel) 12 EVENEMENTEN 154 12.1 STRUCTURELE EVENEMENTEN 12.1.1 Art’s Birthday – Jubileum 12.1.2 4 e Antwerp Art Weekend 2018 12.1.3 Artist Talks 12.1.4 Prijs voor de Jonge Kunstkritiek 2018 12.2 OCCASIONELE EVENEMENTEN 12.2.1 Beuys – A Documentary 12.2.2 Presentatie publicatie ‘Wrijving van gedachten’ Antwerpen – Zundert 12.2.3 Finissage AMVK en launch L’Internationale publicaties 12.2.4 Lezing Common Room 12.2.5 Workshop en film rond en over de magische lantaarn 12.2.6 Studienamiddag: Volgens de regels van de kunst. Over de zorg voor kunstarchieven 12.2.7 Boekvoorstelling ‘The image revisited’ (Ludion) – Luc Tuymans in gesprek met Gottfried Böhm 12.2.8 Book Launch Kurt Ryslavy, ‘Negotium’ 12.2.9 Luc Tuymans en Francesca Cappelletti over Caravaggio 12.2.10 Ercola Strip Talk 12.2.11 Artist Talk i.s.m. AIR Antwerpen: Naufus Ramirez Figueora 12.2.12 Lezing Haseeb Ahmed n.a.v. de IN SITU-presentatie M HKA Jaarverslag 2018 M HKA Jaarverslag ‘The Wind Egg’ 5 12.3 EVENEMENTEN BEMIDDELING 12.3.1 Krokuskriebels 12.3.2 Paasateliers 12.3.3 Slow Art Party 12.3.4 Erfgoeddag – Kiezen 12.3.5 Dag van de dans 12.3.6 Zomerateliers 12.3.7 Insta Takeover – Antwerp Queer Arts Festival 12.3.8 Museumnacht – 14e editie 12.3.9 Cultuurmarkt 12.3.10 DAKkan – Festival 12.3.11 Herfstateliers 12.3.12 Kunstendag voor kinderen 12.3.13 Lerarennocturne 12.3.14 Kerstateliers 12.3.15 Yoga@M HKA 12.3.16 Panamarenkohuis 13 PUBLICATIES 170 13.1 Flankerende publicaties 13.1.1 10 jaar Art’s Birthday 13.1.2 AMVK 13.1.3 Hugo Roelandt: Let’s Expand The Sky 13.1.4 Bloedrood/Sanguine. Luc Tuymans on Baroque 13.1.5 James Lee Byars – The Perfect Kiss 13.1.6 Middle Gate II – Het verhaal van Dimpna 13.1.7 Lieve Van Stappen – Dear Agathe, Agathe Dear, … 13.1.8 Artur Eranosian – A New Language 13.1.9 Caroline Coolen – Carlina Vulgaris 13.1.10 Alexander Schleber – Color Space 13.1.11 Leo Copers – Dreams are Made of This 13.1.12 Bert Lezy – 365 tekeningen van het jaar 2018 13.1.13 The Long 1980’s – Constellations of Art, Politics and Identities 13.1.14 The Constituent Museum – Constellations of Knowledge, Politics and Mediation 13.2 Tijdschriften 13.2.1 Afterall 13.2.2 E-flux 14 ARTtube 176 15 CINEMA ZUID 180 15.1 Filmhistories 15.2 Reeksen 15.3 Off-Stream 15.4 P/Re-Run 15.5 Matinees 15.6 Zazie op zondag 15.7 Te Gast 15.8 Extra 15.9 De zomer van Cinema Zuid 15.10 Educatief aanbod in Cinema Zuid 16 EXTERNE WAARDERING 192 16.1 Vragen aan de instelling en medewerkers 16.2 Buitenlandse werkopdrachten 16.3 Bezoek aan toonaangevende kunstmanifestaties en tentoonstellingen in binnen- en buitenland 16.4 Opleidingen en leermogelijkheden binnen en buiten de instelling 17 ORGANOGRAM 200 18 SEMI-VASTE MEDEWERKERS M HKA 204 18.1 Wijk-werk-medewerkers 18.2 Jobstudenten 18.3 Artikel 60 18.4 Vrijwilligers 19 BEDRIJVENCLUB EN SPONSORWERVING 210 19.1 Activiteiten 19.2 Ledenaantal 19.3 Specifieke sponsoring 19.4 M HKArt Circle Inhoud Inhoud 20 NOCTURNES EN VERHUUR ACCOMMODATIE 218 21 VRIENDEN VAN HET M HKA 224 22 FOTOCREDITS 230 M HKA Jaarverslag 2018 M HKA Jaarverslag 7 1 1 Inleiding Het M HKA heeft een geslaagd 2018 achter de rug, zowel structureel – door de historische stappen naar de toekomst die de Vlaamse regering nam met betrekking tot een volwaardige museale infrastructuur – als in de dagelijkse werking. Opvallend bij de internationale bezoekers in 2018 is dat Rusland en China op de achtste en negende plaats komen te staan. Er zijn 143.737 bezoekers, waarvan 91.824 betalend. De heroriënteringen van de voorbije jaren werpen vruchten af. De herinrichting van de gelijkvloerse verdieping, de herprofilering van de grote tentoonstellingen, de toevoeging aan de programmering van diverse kleine tentoonstellingen die vaak in samenwerking met het veld gebeuren, bijkomende aandacht genererende tijdelijke collectie- en archiefpresentaties, en een grotere aandacht voor evenementen. De tentoonstelling Sanguine/Bloedrood. Luc Tuymans on Baroque die doorreist naar de Fondazione Prada in Milaan is de high profile tentoonstelling van het jaar, het boegbeeld en het meest succesvolle event van het Antwerpse barokjaar. Ook de twee andere grote tentoonstellingen zijn zowel inhoudelijk als wat publiekswaardering betreft succesverhalen. Met AMVK krijgt de Antwerpse kunstenares Anne-Mie Van Kerckhoven eindelijk de status van topkunstenaar. Deze expo reist verder naar het Fridericianum in Kassel. Met James Lee Byars – The Perfect Kiss wordt in het najaar de tweede tentoonstelling gerealiseerd in het drieluik van monografieën rond Wide White Space Gallery. De Amerikaan Byars, internationaal al een tijd een Inleiding absolute referentie, krijgt er ook in Vlaanderen zijn gerechtvaardigde plaats door, en hij wordt ook opnieuw gesitueerd in de Antwerpse context die voor 1 hem ooit zijn lanceerplatform was. In de middelgrote projecttentoonstellingen in de rechtervleugel op de benedenverdieping wordt de reeks IN SITU verdergezet, met middelgrote projectentoonstellingen door jonge en mid-career kunstenaars. In 2018 komen de Turkse kunstenaar Cevdet Erek, de Georgische Thea Gvetadze en de Amerikaan Haseeb Ahmed aan bod. De collectie- en archiefpresentaties worden soms ingezet om nieuwe aanwinsten te tonen, zoals het ensemble van Nikita Kadan of het werk 21 MARS 1975 17H23 van Jacqueline Mesmaeker, maar ook om onderzoeksgericht te werken, zoals bij A 37 90 89: Het museum voorbij, ERCOLA 1968-2018 en Hugo Roelandt: een keuze uit het archief.