vrijdag 18.03.2016 Rinaldo Alessandrini 20.00 Kamermuziekzaal 19.15 Inleiding door Van Frescobaldi naar Bach Ignace Bossuyt Uitvoerder en programma Rinaldo Alessandrini: klavecimbel Johann Sebastian Bach (1685-1750) Aria variata alla maniera italiana, BWV989 — - Aria - Variatie 1: largo Girolamo Frescobaldi (1583-1643) - Variatie 2 Cento partite sopra passacagli, uit Toccate - Variatie 3 d’intavolatura (1637) - Variatie 4: allegro - Variatie 5: un poco allegro Giovanni Picchi (1572-1643) - Variatie 6: andante Toccata - Variatie 7: allegro - Variatie 8: allegro Giovanni Picchi - Variatie 9 Balli d’Arpicordo - Variatie 10 - Ballo alla polacha con il suosaltrello - Ballo ongaro con il suo balletto Johann Sebastian Bach - Ballo ditto il Picchi Capriccio sopra la lontananza del suo fratello dilettissimo, BWV992 Bernardo Pasquini (1637-1710) - Arioso: Adagio. Ist eine Schmeichelung Partita in F der Freunde, um denselben von seiner - Allemanda Reise abzuhalten. - Corrente - Andante. Ist eine Vorstellung Foto: © Sébastien Van Malleghem Fototentoonstelling - Giga unterschiedlicher Casuum, die ihm in der Fremde könnten vorfallen. SÉBASTIEN VAN MALLEGHEM Alessandro Scarlatti (1660-1725) - Adagiosissimo. Ist ein allgemeines The Ruins of Power Toccata in a Lamento der Freunde. 27.01 — 17.04.16 - Allhier kommen die Freunde (weil sie doch – pauze – sehen, daß es anders nicht sein kann) und nehmen Abschied. Dieterich Buxtehude (ca.1637-1707) - Allegro poco. Aria di postiglione. Freelance-fotograaf Sébastien Van Malleghem graaft zich meestal diep - Fuga all’imitatione di Posta. in in zijn onderwerp. Zo verbleef hij lange tijd in de spookstad Prelude en fuga in g, BuxWV163 Bab Al-Aziza. Dit voormalig paleis van dictator Khaddafi werd zoals de meeste van zijn machtssymbolen na zijn val geplunderd en Georg Böhm (1661-1733) vernietigd. Kort daarop ontvluchtten 150 arme families de gevaren van Praeludium, Fuge & Postludium in g Tripoli om in deze ‘veiligere’ omgeving te (over)leven. Hopend op een betere toekomst … www.sebastienvanmalleghem.eu concertgebouwcafé wo — za vanaf 11 uur info & reservaties ‘t Zand 34 Met de steun van Piano's Maene DOMEIN Op dagen met een voorstelling [email protected] 8000 Brugge FOCUS RINALDO KLAVIER SCARLATTI wifi access free press open vanaf een uur voor aanvang. of +32 50 47 69 99 www.concertgebouw.be ALESSANDRINI Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. Een eeuw sprankelende klaviermuziek uit Italië en Duitsland Vanaf zijn jeugdjaren was Johann Sebastian Italiaanse varianten van de in Duitsland en Tot de onbetwiste meesterwerken uit de de klaviertechniek. Het Capriccio ontleent zijn Bach vertrouwd met de klaviermuziek van Frankrijk populaire allemande, courante en Duitse klaviermuziek van die tijd behoort populariteit vooral aan het buitenmuzikaal Girolamo Frescobaldi, die een veelzijdig gigue) in de partita’s van Bernardo Pasquini. het Praeludium, Fuge und Postludium in g programma, dat werd ingegeven door het – en zelfs na een volle eeuw nog erg Pasquini was vooral actief in Rome, waar van Georg Böhm, organist in Lüneburg, een afscheid van een niet nader bekende persoon populair – oeuvre naliet. Op zijn naam staan hij musiceerde samen met de vioolvirtuoos hoogst originele compositie waarin Franse – wellicht niet, zoals lange tijd werd gedacht, improviserende toccata’s, contrapuntische Arcangelo Corelli en met Alessandro Scarlatti. charme – let op de verfijnde ornamentiek in Bachs oudere broer Johan Jacob, die zich ricercares, canzona’s en fantasia’s (voorvormen Zij vormden samen een gerenommeerd trio het fugathema – hand in hand gaat met een in 1704 als hoboïst aansloot bij de Zweedse van de fuga) en variaties op een ostinate van componisten, die in 1706 als eerste typisch Duitse diepgang in de expressie militaire kapel. ‘Fratello’ betekende toentertijd basformule (een steeds herhaalde baslijn), musici werden toegelaten tot de Arcadische (cf. de improvisatorische hoekdelen). Ook het niet alleen ‘broer’, maar ook geestesverwant composities die op Bach een duurzame indruk Academie, een intellectueel gezelschap werk van Böhm liet sporen na in het oeuvre of lid van een broederschap. Wat er ook nalieten en hem inspireerden tot gelijkaardige dat een van de drijvende krachten was in van Bach, vooral in zijn orgelcomposities op van zij, het is een aanstekelijk werkje, waarin werken. Een meesterlijke variatiereeks is het Romeinse cultuurleven. Scarlatti legde basis van koralen. Maar ook in de kunst van Bach elk deel voorziet van een interpreterend Frescobaldi’s Cento partite sopra passacagli, zich vooral toe op opera’s en oratoria, maar de variatie is Bach schatplichtig aan de Noord- opschrift dat aansluit bij het weergegeven uitgegeven in 1637. Op basis van componeerde ook enkele klavierwerken, Duitsers, maar evenzeer aan de componisten affect: 1. Arioso (smeekbede van de vrienden een ostinate basformule waaronder toccata’s. Die zijn van de zogenaamde Midden-Duitse school, om niet af te reizen), 2. Voorstelling van wat bouwt Frescobaldi honderd ‘Een van de overwegend samengesteld met als boegbeeld Johann Pachelbel. hem zoal kan overkomen, 3. Lamento: klacht variaties die zijn typische stijl hoogtepunten uit de uit contrasterende delen, van de vrienden (doorspekt met chromatiek op en top demonstreren: Duitse klaviermuziek die zowel verwijzen Tot Bachs vroegste bijdragen tot de en de typische ‘zuchtfiguren’), 4. Afscheid van grillige melodische en naar dansen en virtuoze klaviermuziek behoren de Aria variata en het de vrienden, 5. Aria di postiglione en 6. Fuga harmonische wendingen van de 17e eeuw improvisaties, als naar Capriccio sopra la lontananza del suo fratello all’imitatione di Posta (met nabootsing van de gaan hand in hand met vormt het oeuvre van contrapuntische fuga’s. dilettissimo. Beide composities zijn onder posthoornsignalen). verrassende ritme- en Dieterich Buxtehude, meer bekend uit het zogenaamde Andreas metrumwisselingen. Een van de hoogtepunten Bach Boek, dat een boeiende doorsnede Ignace Bossuyt de befaamde organist uit de Duitse klaviermuziek biedt van de Duitse klaviermuziek kort voor Binnen deze context van uit Lübeck.‘ van de 17e eeuw vormt en na 1700. Het is genoemd naar een van de vrije fantasie en improvisatie het oeuvre van Dieterich vroegere eigenaars, Johann Andreas Bach past de Toccata van Frescobaldi’s tijdgenoot Buxtehude, de befaamde organist uit Lübeck. (1713-1779), maar voor de samenstelling Giovanni Picchi perfect. Uit 1621 dateert een Zijn naam blijft onder meer verbonden aan ervan stond de oudste broer van Bach in, interessante bundel klaviermuziek van Picchi, de reis die de twintigjarige Bach in 1705 Johann Christoph (1671-1721), een leerling waarin een aantal dansen zijn opgenomen vanuit Arnstadt naar Lübeck ondernam om van Pachelbel en de muziekleraar van de die onder andere geïnspireerd zijn door kennis te maken met Buxtehude en zijn jonge Johann Sebastian toen die in 1795 Hongaarse en Poolse modellen. Dansen fenomenale orgelspel. Zijn praeludia voor wees werd. De Aria variata is de enige cyclus en danspatronen bleven de ganse barok orgel met vaak spectaculaire pedaalsoli variaties die Bach voor klavecimbel schreef populair, vaak in gestileerde vorm, ‘künstlich lieten een onuitwisbare indruk op Bach na. vóór de onvolprezen Goldbergvariaties uit elaboriert’ in de Duitse terminologie, Enkele van de praeludia zijn zonder pedaal 1741. In tegenstelling tot die laatste, die waarbij het oorspronkelijke danskarakter en lenen zich uitstekend voor een uitvoering gebaseerd zijn op een ostinate basformule, vaak wordt verdoezeld door ‘geleerde’ op klavecimbel, zoals BuxWV163. Typisch bestaat de Aria variata uit een reeks van ingrepen, zoals contrapunt of verfijnde voor Buxtehudes praeludia is de afwisseling tien variaties op een melodisch thema dat ornamenten. Contrasterende dansen werden tussen improvisatorische toccatafragmenten in diverse gedaanten in de bovenstem samengevoegd tot een suite (of partita), en contrapuntische, fugatische delen. verschijnt, in variërende tempi. Dit vroege waarbij geleidelijk enkele dansen tot het In de toccatadelen overheerst vaak de werk getuigt van een verfijnde smaak, vooral vaste repertoire gingen behoren, onder meer typisch Noord-Duitse ‘stylus fantasticus’, in de diverse affectieve nuances van de de allemanda, de corrente en de giga (de die refereert aan het werk van Frescobaldi. variatiekunst, en van een grondige kennis van Biografie Rinaldo Alessandrini (IT) richt zich als klavecinist, pianofortespeler, organist en leider van Concerto Italiano vooral op de Italiaanse muziek van de 17e en 18e eeuw, met een speciale voorliefde voor Monteverdi. Daarnaast treedt hij wereldwijd op als gastdirigent bij de Akademie für Alte Musik Berlin, Kammerorchester Basel, Orchestra of the Age of Enlightenment, de Duisburger Philharmoniker, Bergen Philharmonic Orchestra en vele andere. Als operadirigent leidde hij werken van Monteverdi, Vivaldi, Händel, Mozart en tal van minder gekende componisten daartussen, in prominente operahuizen en barokfestivals. Zo dirigeerde hij onlangs Caccini’s L’Euridice tijdens de Festwochen Alte Musik Innsbruck, Bob Wilsons Monteverdi-producties in Teatro della Scala en Opéra de Paris, en Così fan tutte bij São Paolo Opera. Zijn opnames, al jaren exclusief bij Naïve met onder meer belangrijke bijdragen aan de Vivaldi Edition, worden steevast enthousiast onthaald. Bachs handschrift van de Fuga all‘imitatione di Posta, BWV992/6 In de kijker Jordi Savall Romina Basso vr 15.04.16 / 20.00 / Concertzaal vr 20.05.16 / 20.00