STRATEGIA MIEJSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO KROSNO Wykonawca: Urząd Miasta Krosna Krosno, wrzesień 2016 r. 1 Spis treści Spis treści WSTĘP .................................................................................................................................................................. 4 1. MIEJSKI OBSZAR FUNKCJONALNY KROSNO – DEFINICJE, ZASIĘG I PODSTAWA WSPÓŁPRACY .................................................................................................................................................... 5 2. DIAGNOZA MOF KROSNO ..................................................................................................................... 9 2.1. WSTĘP ................................................................................................................................................... 10 2.2. INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA I TRANSPORT PUBLICZNY ............................................................................. 10 2.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE ........................................................................................................... 22 2.4. INFRASTRUKTURA SIECIOWA ....................................................................................................................... 24 2.5. SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE ................................................................................................................ 27 2.6. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE ................................................................................................................. 27 2.7. ŚRODOWISKO NATURALNE .......................................................................................................................... 28 2.8. GOSPODARKA .......................................................................................................................................... 40 2.9. DEMOGRAFIA .......................................................................................................................................... 58 2.10. RYNEK PRACY ........................................................................................................................................... 65 2.11. EDUKACJA ............................................................................................................................................... 71 2.12. OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA .................................................................................................... 81 2.13. KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE .......................................................................................................... 84 2.14. SPORT I REKREACJA ................................................................................................................................... 97 2.15. PORZĄDEK PUBLICZNY................................................................................................................................ 99 2.16. ANALIZA SWOT ..................................................................................................................................... 100 3. ZAŁOŻENIA STRATEGICZNE MOF KROSNO ............................................................................... 103 3.1. PRIORYTETY I DZIAŁANIA W RAMACH STRATEGII MOF KROSNO ....................................................................... 104 3.1.1 Opis priorytetów i działań ............................................................................................................. 107 PRIORYTET 1: Turystyka.............................................................................................................................. 108 PRIORYTET 2: Rolnictwo ............................................................................................................................. 112 PRIORYTET 3: Przedsiębiorczość, rynek pracy i nowoczesny przemysł ....................................................... 115 PRIORYTET 4: Infrastruktura komunikacyjna ............................................................................................. 122 PRIORYTET 5: Ochrona środowiska ............................................................................................................ 130 PRIORYTET 6: Kultura i dziedzictwo kulturowe ........................................................................................... 139 PRIORYTET 7: Edukacja ............................................................................................................................... 144 PRIORYTET 8: Zdrowie ................................................................................................................................ 148 PRIORYTET 9: Bezpieczeństwo .................................................................................................................... 151 3.1.2 Lista planowanych do realizacji projektów strategicznych MOF Krosno ........................................... 155 3.1.3 Przykładowe projekty i działania komplementarne do planowanych do realizacji projektów strategicznych MOF Krosno: ....................................................................................................................... 182 3.2. MATRYCA LOGICZNA DZIAŁAŃ OBJĘTYCH PROJEKTAMI STRATEGICZNYMI MOF KROSNO ........................................ 184 3.3. WPŁYW PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ NA OSIĄGNIĘCIE ZAKŁADANYCH WSKAŹNIKÓW ........................................ 185 3.4. PLAN FINANSOWY ......................................................................................................................................... 200 4. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PLANISTYCZNYMI ............................ 201 4.1. DOKUMENTY STRATEGICZNE GMIN TWORZĄCYCH MOF KROSNO ........................................................................... 201 4.2 DOKUMENTY STRATEGICZNE SZCZEBLA REGIONALNEGO, KRAJOWEGO I UNIJNEGO ................................................ 212 5. WYNIK STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ........................... 232 2 6. SYSTEM WDRAŻANIA PROJEKTÓW STRATEGICZNYCH MIEJSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO KROSNO ................................................................................................................... 235 7. RAPORT Z PRZYGOTOWANIA STRATEGII MOF KROSNO ...................................................... 237 8. SPIS TABEL ............................................................................................................................................. 241 9.SPIS WYKRESÓW ....................................................................................................................................... 244 10. SPIS RYSUNKÓW .............................................................................................................................. 245 3 Wstęp Strategia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Krosno (MOF Krosno) określa w szerokim zakresie wspólne, uzgodnione cele rozwojowe i strategiczne kierunki działań gmin tworzących obszar funkcjonalny, ściśle ze sobą współpracujących. Strategia została zdefiniowana w oparciu o wszechstronną analizę społeczno – gospodarczą i środowiskową MOF Krosno oraz w oparciu o wnioski płynące z warsztatów strategicznych, przeprowadzonych z udziałem przedstawicieli JST wchodzących w skład MOF Krosno. Strategia MOF Krosno stanowić będzie podstawę realizacji różnorodnych działań o charakterze inwestycyjnym oraz nieinwestycyjnym, nakierowanych na realizację celów strategicznych Obszaru. Dokument ten przyczyni się do pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania projektów rozwojowych MOF Krosno, w szczególności ze środków Unii Europejskiej. Jedną z głównych przesłanek opracowania Strategii MOF Krosno jest umożliwienie realizacji projektów strategicznych, dofinansowanych z dedykowanej alokacji środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego 2014 – 2020. Projekty strategiczne są nowym instrumentem wsparcia w ramach polityki spójności, bazującym na zintegrowanym, ponadlokalnym podejściu do rozwiązywania problemów i wykorzystywania endogenicznych potencjałów. Realizacja zapisów Strategii MOF Krosno następować będzie poprzez wdrażanie dużych, zintegrowanych przedsięwzięć (projektów) w skali całego MOF lub wybranych gmin Obszaru, jak również przez projekty indywidualnie realizowane przez poszczególne JST. Dokument w obecnym kształcie stanowi Projekt Strategii MOF Krosno, który podlegał będzie konsultacjom społecznym. 4 1. Miejski Obszar Funkcjonalny Krosno – definicje, zasięg i podstawa współpracy Obszary funkcjonalne są nowym elementem polityki przestrzennej i społeczno-gospodarczej, który został zdefiniowany w „Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” - najważniejszym krajowym dokumencie strategicznym dotyczącym zagospodarowania przestrzennego. W dokumencie zostały wyznaczone następujące rodzaje obszarów funkcjonalnych: ⎻ miejskie obszary funkcjonalne, ⎻ wiejskie obszary funkcjonalne, ⎻ obszary funkcjonalne szczególnego zjawiska w skali makroregionalnej, (m.in.: strefa przybrzeżna, obszary górskie), ⎻ obszary kształtowania potencjału rozwojowego, (m.in.: obszary cenne przyrodniczo, obszary ochrony krajobrazów kulturowych), ⎻ obszary funkcjonalne wymagające rozwoju nowych funkcji przy użyciu instrumentów właściwych polityce regionalnej, (m.in.: obszary o najniższym stopniu rozwoju i pogarszających się perspektywach rozwojowych, obszary przygraniczne). Podobnie jak w Europie i na świecie, w Polsce obserwuje się intensyfikację osadnictwa wokół miast dużej i średniej wielkości oraz idący za nią rozwój funkcji pozarolniczych.