DENKend aan Nederland OV Verkiezingsprogramma DENK 2017-2021 1 DENKend aan Nederland Verkiezingsprogramma DENK 2017-2021 2 Verkiezingsprogramma DENK 2017-2021 4 7 13 19 27 33 39 45 ÉÉN NEDERLAND 51 57 61 10 thema’s 67 1100 actiepunten 3 INHOUDSOPGAVE 4 Voorwoord Thema’s 7 1 Een inclusieve samenleving waarin wij elkaar accepteren 13 2 Een lerende samenleving waarin wij ieders talent benutten 19 3 Een gezonde samenleving waarin wij zorg dragen voor elkaar 27 4 Een sociale samenleving waarin wij oog hebben voor elkaar 33 5 Een veilige samenleving waarin mensen zich vertrouwd en geborgen voelen 39 6 Een ondernemende samenleving waarin het MKB bloeit 45 7 Een leefbare samenleving waarin mensen betaalbaar prettig en gemengd wonen 51 8 Een rechtvaardige samenleving die internationaal rechtvaardigheid bevordert 57 9 Een democratische samenleving waarin de stem van alle burgers wordt gehoord 61 10 Een duurzame samenleving waarin wij omkijken naar onze omgeving Special Caribisch Nederland 67 De Caribisch-Nederlandse samenleving waarin alle burgers gelijkwaardig zijn 4 Verkiezingsprogramma DENK 2017-2021 Voorwoord Denkend aan Holland ‘Denkend aan Nederland’ is de titel van het verkiezings- evenveel kans maken op een baan. Een samenleving waarin zie ik breede rivieren programma van DENK dat voor u ligt. Met een eerbetoon institutioneel racisme benoemd wordt en discriminatie, traag door oneindig van mijn zijde aan het inspirerende gedicht ‘Herinnering op welke grond dan ook, keihard wordt aangepakt. laagland gaan, aan Holland’ van Hendrik Marsman. Een samenleving waarin een ieder zichzelf kan zijn, waarin iedereen gelijkwaardig wordt behandeld, waarin het niet rijen ondenkbaar Marsman schreef dit gedicht tijdens zijn verblijf aan de uitmaakt waar je (voor)ouders zijn geboren en waarin Middellandse Zee rond 1936. Regels en woorden die wij mensen hun afkomst niet hoeven te verloochenen om ijle populieren 80 jaar later, anno 2016, nog steeds kunnen herkennen onderdeel te zijn van de samenleving. Een samenleving als hooge pluimen wanneer wij denken aan het karakteristieke landschap van waarin de gemeenschappelijke identiteit, namelijk ons aan den einder staan; Nederland. staatsburgerschap van het Koninkrijk der Nederlanden, de boventoon voert in plaats van het hokjes- en vakjesdenken. en in de geweldige Inmiddels is er in die 80 jaar tijd ook heel veel veranderd. Een samenleving waarin een ieder wordt ingesloten en ruimte verzonken Technologische ontwikkeling heeft ons veel voorspoed niemand wordt uitgesloten. Een samenleving gestoeld de boerderijen gebracht. Sociaaleconomische ontwikkeling heeft ons op wederzijdse acceptatie en respect voor elkaar. verspreid door het land, meer bestaanszekerheid opgeleverd. Internationale samenwerking heeft ons meer welvaart gebracht. Denkend aan Nederland hoor ik een lerende samenleving boomgroepen, dorpen, Migratiestromen leiden er toe dat de demografie en waarin meester Rik voor een brede brugklas staat, waarin geknotte torens, identiteit van Nederland constant aan verandering leerlingen met verschillende achtergronden en diverse kerken en olmen onderhevig zijn. Wanneer nostalgisch verlangd wordt naar milieus naast elkaar en van elkaar leren. Een samenleving in een grootsch verband. het verleden wordt vergeten dat een ieder van ons zich waarin meer aandacht wordt geschonken aan onze ontwikkelt, dat de samenleving zich ontwikkelt, dat ons migratiegeschiedenis en ons slavernijverleden. Een land zich ontwikkelt en de wereld zich ontwikkelt. Daarom samenleving waarin het talent dat een ieder bezit wordt de lucht hangt er laag gaan wij vooruit. De tijd tikt namelijk vooruit en niet terug. herkend en ontplooid. Een samenleving die blijft investeren en de zon wordt er langzaam in onze kennis en de toegankelijkheid van het onderwijs. in grijze veelkleurige Want wanneer ik denk aan Nederland, denk ik vooruit. dampen gesmoord, Vooruit om van Nederland - ons land - een mooier land te Denkend aan Nederland droom ik over een gezonde maken. Een land waar rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid samenleving, waarin verpleegkundige Thea rekening houdt en in alle gewesten en onderlinge solidariteit de belangrijkste bouwstenen zijn met de wensen en eisen van tante Latifa. Niet het systeem wordt de stem van het water voor onze samenleving. Dat is de reden waarom wij als titel maar de mens wordt leidend. Een samenleving die de zorg met zijn eeuwige rampen voor ons verkiezingsprogramma ‘Denkend aan Nederland’ en zorgbehoevenden niet ziet als kostenpost en ballast, gevreesd en gehoord. hebben gekozen. maar als opbrengst en als symbool voor beschaving. Denkend aan Nederland zie ik een inclusieve samenleving, Denkend aan Nederland zie ik een sociale samenleving ‘Herinnering aan Holland’ van Hendrik Marsman waarin Hendrik en Hannane bij gelijke geschiktheid waarin het werk van Mark en Murat loont. Een samenleving 5 waarin iedereen naar draagkracht bijdraagt en vermogens Denkend aan Nederland wil ik een duurzame samenleving Beste Nederlanders, eerlijker worden belast. Een samenleving waarin wij omdat ik dat toekomstige generaties gun. Een samenleving omkijken naar elkaar als iemand het moeilijk heeft. waarin het natuurlijk en menselijk kapitaal waar wij gebruik Voor u ligt het eerste verkiezings- van kunnen maken ook voor toekomstige generaties programma van DENK. Het programma Denkend aan Nederland wil ik een veilige samenleving, beschikbaar blijft. waarin wij onze ideeën voor het Nederland waarin Anke en Mariam veilig over straat kunnen op elk van de toekomst uiteenzetten en dat moment van de dag en de nacht. Een samenleving waarin Als laatste maar niet als minste: denkend aan Nederland richtinggevend zal zijn voor onze politieke wij ons vertrouwd en geborgd voelen. denk ik niet alleen aan het Europese deel van ons activiteiten in de komende vier jaar. Het Koninkrijk, maar ook aan het Caribische deel. Wij geven de programma is tot stand gekomen in een Denkend aan Nederland zie ik een ondernemende Caribisch-Nederlandse samenleving meer zeggenschap maandenlang proces van overleggen, samenleving, waarin de ondernemers Joop en Hassan volop en ondersteunen hen meer op allerlei gebieden zonder raadplegen van experts, werkbezoeken bijdragen aan de groei van onze economie. Het mkb is de ons neokolonialistisch te gedragen. en vijf regiobijeenkomsten in Rotterdam, banenmotor van Nederland en in plaats van in te zetten op Amsterdam, Utrecht, Eindhoven en multinationals die zichzelf prima kunnen redden, zetten wij Dit is het Nederland waar ik aan denk. Het land waar wij Enschede voor DENK-leden. Als voorzitter ons in voor het kleinbedrijf. onlosmakelijk deel van uitmaken en uit van zullen blijven van de programmacommissie heb ik met maken. Ik denk met liefde aan Nederland met mijn hart. trots en plichtsbesef dit proces mogen Denkend aan Nederland wil ik een leefbare samenleving, Vanuit plichtsbesef en verantwoordelijkheidsgevoel. begeleiden. Langs deze weg wil ik, waarin Pieter en Shirley prettig naast elkaar wonen. Samen met alle DENK’ers zal ik mij keihard blijven inzetten mede namens de andere leden van de Een samenleving waarin wijkbewoners weer inspraak en om ons ideaal van rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en programmacommissie, iedereen die aan zeggenschap krijgen en waar wordt geïnvesteerd in de wijk. onderlinge solidariteit dichterbij te brengen. Dat kunnen dit proces heeft bijgedragen bedanken. wij alleen door fier overeind te staan, de rug recht te Het is mijn stellige overtuiging dat DENK Denkend aan Nederland wil ik een internationaal houden, ons te laten horen en elkaar vast te houden in met dit programma een bijdrage zal rechtvaardige samenleving. Een samenleving die weer deze strijd. Want als er iets is wat wij hebben geleerd is leveren aan een mooiere toekomst van aanzien krijgt op het internationaal podium als gidsland. dat verandering niet vanzelf gaat. 15 maart 2017 biedt ons prachtige land. Mijn taak als voorzitter Een samenleving die als relatief klein land de veranderende Nederland ons allemaal een unieke kans. Ik nodig u uit van de programmacommissie zit er op, verhoudingen in de wereld heel goed in de gaten heeft en om samen met ons geschiedenis te schrijven! maar ik zal mij, samen met alle DENK- daarop als geen ander land weet te anticiperen. leden en betrokken Nederlanders, met Tunahan Kuzu veel toewijding dienstbaar blijven maken Denkend aan Nederland eis ik een democratische Lijsttrekker en politiek leider DENK voor ons land, voor onze toekomst en samenleving waarin iedereen wordt gehoord en waarin voor u. rekening wordt gehouden met de stem van minderheden. Een samenleving waarin de burgers de democratische Stephan van Baarle MSc. rechtstaat en de instituties die daarbij horen weer Voorzitter programmacommissie vertrouwen. verkiezingsprogramma 2017-2021 6 Verkiezingsprogramma DENK 2017-2021 Migratie is van alle tijden… De mening van Nederland.. Bron: Bosman, R. (2003); CBS (2016). Bron: Ipsos (2014). 7 1 EEN INCLUSIEVE SAMENLEVING WAARIN WIJ ELKAAR ACCEPTEREN Migratie is van alle tijden De kracht van diversiteit Fundamenteel ander maatschappijbeeld De geschiedenis van ons land wordt al eeuwen Het is de overtuiging van DENK dat de rijkdom DENK hangt daarom een fundamenteel ander gekenmerkt door de aanwezigheid van migranten. aan diversiteit in ons land een prachtige belofte maatschappijbeeld aan dan het maatschap- Een van de vroegste voorbeelden hiervan is doet voor morgen. Want waar verschillende pijbeeld dat ons wordt voorgeschoteld door veel de grote volksverhuizing in het begin van de inzichten met elkaar