T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TAVAS (DENİZLİ) OVASININ HİDROJEOLOJİ İNCELEMESİ Gözde CANPOLAT Danışman Doç. Dr. Şehnaz ŞENER YÜKSEK LİSANS TEZİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2019 © 2019 [Gözde CANPOLAT] İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER........................................................................................................... i ÖZET...........................................................................................................................iii ABSTRACT ................................................................................................................iv TEŞEKKÜR .................................................................................................................v ŞEKİLLER DİZİNİ .....................................................................................................vi ÇİZELGELER DİZİNİ...............................................................................................vii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ..............................................................viii 1. GİRİŞ........................................................................................................................1 1.1. Çalışmanın Amacı..............................................................................................2 2. KAYNAK ÖZETLERİ.............................................................................................3 3. MATERYEL VE YÖNTEM ....................................................................................7 3.1. İnceleme Alanının Tanıtılması...........................................................................7 3.2. Çalışma Yöntemleri ...........................................................................................8 4. ARAŞTIRMA BULGULARI.................................................................................10 4.1. Stratigrafi .........................................................................................................10 4.1.1. Otokton birimler........................................................................................10 4.1.1.1. Eşme metamorfitleri (Pze)..................................................................10 4.1.1.2. Babadağ formasyonu (JKb) ................................................................11 4.1.2. Allokton birimler.......................................................................................11 4.1.2.1. Ortadağ formasyonu (TRJo)...............................................................11 4.1.2.2. Ağaçlı formasyonu (Ja).......................................................................12 4.1.2.3. Marmaris peridotiti (Kmo) .................................................................12 4.1.2.4. Kızılcadağ melanj ve olistostromu (Kkzm)........................................13 4.1.3. Örtü kayaçlar .............................................................................................13 4.1.3.1. Acıgöl grubu (Toa) .............................................................................13 4.1.3.2. Aksu formasyonu çamova üyesi (Tmaç) ............................................13 4.1.3.3. Gebeciler formasyonu (Tmg) .............................................................14 4.1.3.4. Çameli formasyonu kireçtaşı üyesi (plçk) ..........................................14 4.1.3.5. Pliyo-kuvaterner ayırtlanmamış kırıntılı birimler (plQ) .....................15 4.1.3.6. Pliyo-kuvaterner killi kireçtaşı (plQg)................................................15 4.1.3.7. Yamaç molozu (Qym) ........................................................................15 4.1.3.8. Alüvyon yelpazesi (Qay) ....................................................................15 4.1.3.9. Alüvyon (Qal).....................................................................................16 4.2. Yapısal Jeoloji..................................................................................................16 4.3. Hidroloji...........................................................................................................17 4.3.1. Yağış..........................................................................................................17 4.3.2. Buharlaşma................................................................................................21 4.4. Hidrojeoloji ......................................................................................................24 4.4.1. Su noktaları................................................................................................24 4.4.1.1. Akarsular.............................................................................................24 4.4.1.2. Göller ..................................................................................................25 4.4.1.3. Kaynaklar............................................................................................25 4.4.1.4. Sığ ve sondaj kuyuları ........................................................................25 4.4.1.5. Barajlar ...............................................................................................29 4.4.1.6. Göletler ...............................................................................................29 4.4.2. Litolojik birimlerin hidrojeolojik özellikleri .............................................30 4.4.2.1. Gözenekli geçirimli birim (Gç1) .......................................................31 4.4.2.2. Karstik geçirimli birim (Gç2) ............................................................31 4.4.2.3. Yarı geçirimli birim (Gy)...................................................................32 4.4.2.4. Geçirimsiz birim-1 (Gz1) ...................................................................32 4.4.2.5. Geçirimsiz birim 2 (Gz2)....................................................................32 4.4.3. Yeraltısuyu dinamiği .................................................................................32 4.5. Hidrojeokimya .................................................................................................33 4.5.1. Suların kalitesini belirleyen iyon özellikleri .............................................34 4.5.2. Suların majör iyon özellikleri....................................................................40 4.5.2.1. Katyonlar ............................................................................................40 4.5.2.2. Anyonlar .............................................................................................43 4.5.3. Suların hidrojeokimyasal sınıflaması ........................................................44 4.5.3.1. Scholler (1955)’e göre suların sınıflaması..........................................44 4.5.3.2. Piper diyagramı ile suların sınıflaması ...............................................45 4.5.4. Hidrojeokimyasal prosesler.......................................................................47 4.5.5. Suların kullanım özellikleri.......................................................................48 4.5.5.1. Suların içilebilirlik özellikleri.............................................................49 4.5.5.1.1. Ulusal ve uluslararası standartlarla karşılaştırma ........................49 4.5.5.1.2. Schoeller’e göre suların içilebilirlik özellikleri ...........................51 4.5.5.2. Suların sulamada kullanım özellikleri ................................................52 4.5.5.2.1. ABD tuzluluk laboratuarı diyagramı ...........................................52 4.5.5.2.2. Wilcox diyagramı ........................................................................54 4.5.5.2.3. Artıksal sodyum karbonat (RSC).................................................55 4.5.5.2.4. Geçirgenlik indeksi (PI)...............................................................57 4.5.5.2.5. Magnezyum tehlikesi (MT) .........................................................57 4.5.5.3. Suların endüstride kullanım özellikleri...............................................58 4.5.5.3.1. Suların çürütme ve kireçlendirme özellikleri ..............................58 4.5.5.3.2. Suların köpürme özelliği..............................................................60 4.5.5.3.3. Suların beton üzerine etkisi .........................................................61 4.5.6. Sularda kirlilik araştırmaları......................................................................62 4.5.6.1. Azot ve türevleri .................................................................................63 4.5.6.2. Ağır metaller.......................................................................................64 5. TARTIŞMA VE SONUÇLAR...............................................................................70 KAYNAKLAR...........................................................................................................74 EKLER .......................................................................................................................79 EK A. Haritalar .......................................................................................................80 ÖZGEÇMİŞ................................................................................................................81 ii ÖZET Yüksek Lisans Tezi TAVAS ( DENİZLİ ) OVASININ HİDROJEOLOJİ İNCELEMESİ Gözde CANPOLAT Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Şehnaz ŞENER Bu çalışmada, Tavas (Denizli) Ovasının jeolojik, hidrolojik, hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal özellikleri ayrıntılı olarak