Verkeer in Boekelo en omgeving Concept versie 28 november 2007 Inhoud Samenvatting 1 Inleiding 2 Huidige situatie 3 Toekomstige situatie 4 Van ontwikkelingen naar visie 5 Financiën Bijlagen 2 van 20 Samenvatting De bestaande stervormige wegenstructuur van Boekelo is te verklaren uit de historische ontwikkeling van het dorp. Door deze structuur, de aanwezigheid van veel kleinschalige landelijke wegen in het buitengebied, ontoereikende wegcapaciteit op delen van het omringende hoofdwegennetwerk en een gebrekkige en indirecte aansluiting van de N18 op de A35 nabij Usselo, is er in Boekelo sprake van dorpsvreemd doorgaand verkeer tussen met name Haaksbergen en Enschede. In tegenstelling tot wat de Dorpsraad Boekelo verwacht, zal een verbinding tussen de bestaande weg buiten het ontwikkelingsgebied de Bleekerij en de Plooij/Windmolenweg met een kruising van de MBS-spoorlijn, geen wezenlijk effect hebben op een vermindering van de verkeersstromen door het dorp. De kosten van die doorverbinding staan niet in verhouding tot het oplossend vermogen ervan. De infrastructuur in het verblijfsgebied, waartoe de dorpskom en het omringende buitengebied behoort, moet niet worden aangepast(verruimd) om de doorgaande verkeersstromen te faciliteren. Aanpassingen dienen juist primair gericht te zijn op het benadrukken van het verblijfskarakter van het gebied, waarbij een inrichting volgens het principe “Duurzaam Veilig verkeer” leidend is. Van structurele verbeteringen aan de omringende hoofdwegenstructuur, zoals de N18 en een goede aansluiting daarvan op de A35, worden gunstige effecten verwacht op de verkeersbelasting van Boekelo. Het voornemen uit het Mobiliteitsplan 2004-2015 om in het kader van de capaciteitsvergroting van de Auke Vleerstraat wegen in Twekkelo voor doorgaand autoverkeer tussen Hengelo en Enschede te “knippen”, heeft voor Boekelo ook consequenties: de verbinding naar Hengelo voor autoverkeer door Twekkelo zal dan niet meer of zeer beperkt beschikbaar zijn. De knips passen ook in het gemeentelijke beleidsuitgangspunt om gebiedsvreemd doorgaand verkeer primair af te wikkelen via het hoofdwegennet. Voor de Dorpsraad Boekelo is dit een zwaarwegend punt; men zou minder vergaande maatregelen in Twekkelo onderzocht willen zien. Van overige voorzienbare ruimtelijke ontwikkelingen wordt niet verwacht dat deze ingrijpende consequenties zullen hebben op de infrastructuur in en om het dorp. Mochten aanpassingen als gevolg van een ontwikkelingsproject wel nodig worden, dan zullen deze bekostigd moeten worden uit de projectfinanciering. In de projectenlijst van het Mobiliteitsplan zijn nagenoeg geen investeringen in en om Boekelo voorzien. De nadruk zal liggen op een goed beheer en onderhoud van de infrastructuur. Principe verkeersontsluiting verblijfsgebied Boekelo Principe doorgaand verkeer via verkeersaders om verblijfsgebieden heen 3 van 20 1 Inleiding Vanuit de Dorpsraad Boekelo zijn vragen gesteld over de verkeersgevolgen voor Boekelo van de plannen rond de verdubbeling van de Auke Vleerstraat en het weren van doorgaand verkeer door Twekkelo, zoals deze in het Mobiliteitsplan 2004-2015 zijn aangekondigd. Ook is door de Dorpsraad de suggestie gedaan om de bestaande weg om het herontwikkelingsgebied de Bleekerij heen door te trekken over de MBS spoorlijn en via de Plooij aan te sluiten op de Windmolenweg. Van zo’n omleidingsroute verwacht de Dorpsraad dat de overlast van dorpsvreemd doorgaand verkeer en vrachtverkeer in Boekelo af zal nemen. Met een vertegenwoordiging van de Dorpsraad zijn tijdens een aantal werkbijeenkomsten genoemde en andere bijkomende verkeerszaken besproken en in perspectief geplaatst van het gemeentelijke mobiliteitsbeleid. In deze notitie wordt achtereenvolgens de bestaande situatie ten aanzien van verkeer in en om Boekelo beschreven, komende ontwikkelingen geschetst die mogelijk meer of minder invloed hebben op de verkeerssituatie in en om het dorp, waarna de gemeentelijke visie is beschreven ten aanzien van verkeer in en om Boekelo. Hierbij wordt ingegaan op de boven genoemde specifieke vragen en suggesties van de Dorpsraad. 4 van 20 2 Huidige situatie Boekelo bestaat uit twee delen, die gescheiden worden door de Boekelerbeek. De westelijke kern is kleiner dan de oostelijke. De wegenstructuur van Boekelo heeft van oudsher een radiaalvormig karakter. De radialen komen samen in een knoop. Langs deze wegen heeft zich in de loop der tijd lintbebouwing ontwikkeld; later zijn de gebieden tussen de linten bebouwd, waardoor een lobvormig patroon is ontstaan. In de woonlobben binnen deze radialen is een fijnmazige ontsluitingsstructuur van woonstraten aanwezig. De hoofdkern wordt nabij de knoop diagonaal doorsneden door de toeristisch/recreatieve MuseumBuurtSpoorweg, waarop tussen Haaksbergen en Boekelo met museumstoom- en dieseltreinen wordt gereden. Aan de westzijde van het snijpunt van de radiaal lopende wegen en de spoorlijn ligt het “centrum” van de hoofdkern aan de Boekelosestraat. De winkel- en horecavoorzieningen concentreren zich rond de Beckumerstraat nabij de knoop. Hier ligt ook het monumentale erve het Kwinkeler vlakbij, waardoor het groene buitengebied doordringt tot in de kern van het bebouwde gebied. Een echt dorpshart in de vorm van een plein wordt in Boekelo node gemist. Alle wegen binnen de bebouwde kom zijn in het Wegencategoriseringsplan aangewezen als 30 km-zone en kennen voor het overgrote deel een kleinschalige inrichting die past binnen het dorpse woonmilieu. De structuur van het dorp Situatie 1922 Situatie 2005 5 van 20 Verbindingen met omgeving Voor de afwikkeling van de regionale verkeersstromen is een hoofdwegenstructuur van rijks- en provinciale wegen beschikbaar. Aan de noordzijde van Boekelo ligt de rijksweg A35 (Wierden-Duitse grens), aan de zuidoostzijde de rijksweg N18 die de Achterhoek en Haaksbergen met Enschede verbindt en ten westen van Boekelo de provinciale weg N739 die Haaksbergen met Hengelo verbindt. Boekelo ligt dus in de driehoek die door genoemde wegen wordt gevormd. Het dorp heeft geen rechtstreekse aansluiting op de A35; indirect via Enschede West (Afinkstraat-Westerval) is dat wel het geval. Boekelo is vanuit Enschede bereikbaar via twee routes: vanuit het oosten via Usselo en de Boekelosestraat en vanuit het noorden via de Windmolenweg. De laatstgenoemde weg geeft verbinding met de belangrijkste bedrijventerreinen in Enschede-West. Vanuit de richting Hengelo lopen de Kwinkelerweg en de Beldershoekweg naar het dorp. Ook via de Haimersweg-Twekkelerweg is Hengelo te bereiken. De ontsluiting vanuit het westen (Beckum) en het zuiden (Haaksbergen/N18) loopt respectievelijk via de Beckumerstraat en de Weleweg/Zoutindustrieweg. Op het grondgebied van de gemeente Enschede buiten de bebouwde kom is de A35 als stroomweg aangewezen (max.100/120 km/u). De N18 en de verbindingswegen van Boekelo met Enschede, de Boekelosestraat en de Windmolenweg, zijn in het Wegencategoriseringsplan aangewezen als gebiedsontsluitingswegen. Op het grootste deel daarvan geldt een maximumsnelheid geldt van 80 km/u. Daar zijn ook aparte fietsvoorzieningen aanwezig. De overige wegen in het buitengebied hebben een functie als erfontsluitingsweg en kennen een maximumsnelheid van 60 km/u of zullen in het kader van Duurzaam Veilig Verkeer Buitengebied de komende jaren als zodanig worden aangewezen en ingericht. Dorpsvreemd doorgaand verkeer Ondanks de aanwijzing van de bebouwde kom en het omringende buitengebied als verblijfsgebied, is er sprake van dagelijkse stromen noord-zuid gericht autoverkeer via de kern Boekelo in de woon-werkrelaties tussen Enschede en omringende plaatsen ten zuidwesten daarvan. Er zijn ook klachten over veel dagelijks woon-werkverkeer over smalle buitenwegen aan de noord en westzijde van Boekelo: tussen Beckum en Enschede West 6 van 20 via Keizerweg en Molenveld en tussen de Haaksbergerstraat in Hengelo en Boekelo via de Beldershoekweg. Met dorpsvreemd doorgaand verkeer wordt in dit verband het verkeer bedoeld dat geen herkomst of bestemming in of direct rond Boekelo heeft, maar door het verblijfgebied rijdt omdat dit korter is of minder oponthoud geeft. Deze verkeersstromen worden opgeroepen door een combinatie van factoren: ontoereikende wegcapaciteit op delen van het hoofdwegennetwerk met problematische verkeersafwikkeling en oponthoud als gevolg, een gebrekkige en indirecte aansluiting van met name de N18 op de A35 nabij Usselo en de beschikbaarheid van veel kleinschalige landelijke wegen in het tussengebied. De grootte van de stromen is absoluut gezien niet zorgwekkend, maar de wegen zijn er qua inrichting en constructie niet geschikt voor. Vaak zijn dit ook de directe verbindingen voor (bijv. woon-school) fietsverkeer. De locatie van herkomsten en bestemmingen aan weerszijden van Boekelo maken het lastig om deze doorgaande stromen buiten de kern te houden of te leiden. Daarnaast zal er altijd sprake zijn van externe in- en uitgaande verkeersstromen, omdat Boekeloërs elders werken, winkelen of onderwijs genieten, of vanwege economische of toeristische attractiepunten in het dorp. Openbaar vervoer Boekelo wordt dagelijks bediend door stadsbuslijn 6 van en naar Enschede, maar de frequentie is laag (eens per uur). Deze lijn eindigt bij het centrale NS station en komt niet op de centrumhalte van Heekplein. Dat wordt in Boekelo als een gemis ervaren. Het gebruik ervan is al jaren aan de lage kant. Het is ook niet eenvoudig om bestaande regionale openbaar vervoerlijnen via Boekelo te leiden. Omdat Boekelo zoals gezegd in het buitengebied tussen Hengelo, Haaksbergen en Enschede