Foclóir Gàidhlig-Gaeilge Kevin P. Scannell 2 Meitheamh 2016 CÓIPCHEAR T c 2015 Kevin P. Scannell Ceadúnaithe faoi Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. ii GIORRÚCHÁIN aid aidiacht af ainmfhocal bain ainmfhocal baininscneach br briathar cop copail db dobhriathar fir ainmfhocal firinscneach for forainm réamh réamhfhocal sealbh aidiacht shealbhach uaill uaillbhreas F sa míle focal is coitianta ach gan a bheith soiléir y neamhchoitianta: sampla ar bith i gcorpas mór Gàidhlig cara bréagach: cosúil le focal Gaeilge ach le brí dhifriúil iii iv a-bhàn, db: síos, aníos. a bharrachd, db: sa bhreis. yabharsair, fir: áibhirseoir. yAbharsair, fir: Áibhirseoir. a’ bhèan-uiridh, db ! a’ bhòn-uiridh, db. abhlan, fir: abhlann. a-bhòn-dè, db ! a’ bhòn-dè, db. A a’ bhòn-dè, db: arú inné. a’ bhòn-raoir, db: arú aréir. a’ bhòn-uiridh, db: arú anuraidh. a-bhos, db: abhus. yabhras, fir: abhras. abhsadh, fir: laghdú. abhuinn, bain ! abhainn, bain. abhuist, bain ! àbhaist, bain. ablach, fir: ablach. yablatach, aid: ochslaíoch. a, sealbh: a. yablatach, fir: ochslaíoch. a, réamh: do, de. Abrach, aid: Abrach. a a. Abrach, fir: Abrach. a’, alt: an. abstol, fir: aspal. a’, réamh: ag. Abstol, fir: Aspal. à réamh , : as. yabù, uaill: abú. ab ! , fir aba, fir. ac’, réamh ! aca, réamh. aba, fir: ab. aca, réamh: acu. yabacas, fir: abacas. acadaimeagach, aid ! acadaimigeach, aid. abachadh, fir: aibiú. acadaimigeach, aid: acadúil. abaich, aid: aibí. acadamaidh, bain: acadamh. abaich, br: aibigh. Acadamaidh, bain: Acadamh. abaid, bain: mainistir. acadamaigeach, aid ! acadaimigeach, aid. yabaideachd, bain: abacht. acadamh, bain ! acadamaidh, bain. abair, br: abair. acaid, bain: arraing. abairt, bain: abairt, nath, frása. acaidèamach, aid ! acadaimigeach, aid. yabalta, aid: ábalta. acain, bain: meacan. yabaltachd, bain: ábaltacht. yacaineach, aid: acaointeach. abar, fir: cumar, abar. acainn, bain ! acfhainn, bain. yabartach, aid: cabanta. acainn-chiùil, bain ! acfhainn-chiùil, bain. yabartachd, bain: cabantacht. acair, bain ! acair, fir. yAbchas, fir: Abcáis. acair, fir: ancaire, acra. yAbchasach, aid: Abcásach. acaire, bain ! acair, fir. yAbchasach, fir: Abcásach. acaire, fir ! acair, fir. yAbchasais, bain: Abcáisis. yacaireachd, bain: ancaireacht, acraíocht. àbhachd, bain: ábhacht. acarachd, bain: cineáltas. àbhachdach, aid: ábhachtach. yacarra, aid: acrach. àbhachdas, fir ! àbhachd, bain. acarsaid, bain: acarsóid, cuan, calafort. abhag, bain: brocaire. acfhainn, bain: acmhainn, uirlis, ola. abhainn, bain: abhainn. yacfhainn-chiùil, bain: trealamh ceoil. Abhainn, bain: Abhainn. acfhainneach, aid: acmhainneach. Fàbhaist, bain: gnáth. yacfhainneachd, bain: acmhainneacht. àbhaisteach, aid: gnách. ach, cónasc: ach. àbhaisteachadh, fir: normalú. ach’, fir ! achadh, fir. àbhaisteachd, bain: nósmhaireacht. achadh, fir: achadh, gort, fearann. 1 Achaitheach agartachd yAchaitheach, aid: Acaech. adhartach, fir: forásach. yAchaitheach, fir: Acaech. adhartachadh, fir: cur chun cinn. achanaich, bain: achainí. adhartaich, br: cothaigh. a-chaoidh, db: go deo, choíche. adhartan, fir: adhartán. achd, bain: acht. adhartas, fir: dul chun cinn. Achd, bain: Acht. adhbhar, fir: fáth, cúis, ábhar. yachdachadh, fir: achtú. adhbharach, aid: cúisíoch, ochslaíoch. achdaich, br: achtaigh. adhbharach, fir: ochslaíoch. yachdarra, aid: slachtmhar. adhbharachadh, fir: déanamh, cothú. a-cheana, db: cheana. adhbharachd, bain: cúisíocht. a-chianaibh, db: ó chianaibh. adhbharaich, br: déan. a chionn is, cónasc: de bhrí, cionn is. yadhbharrach, fir: ábhar. yachladh, fir: achladh. adhbhrachadh, fir ! adhbharachadh, fir. achlais, bain: ascaill. adhbhraich, br ! adhbharaich, br. achmhasan, fir: achasán. adhbrann, bain: rúitín. yachran, fir: achrann. a dh’ionnsaigh, réamh: chun. achrannach, aid: achrannach. a dhìth, db: de dhíth. acht, cónasc ! ach, cónasc. adhlacadh, fir: adhlacadh. a chum, réamh: chun. adhlacair, fir: adhlacóir. acrach, aid: ocrach. adhlaic, br: adhlaic. acrach, fir: ocrach. yadhnadh, fir: adhaint. acraich, br: feistigh. adhradh, fir: adhradh. yacrainmeach, aid: acrainmneach. yadhradh-maidne, fir: iarmhéirí. acras, fir: ocras. a-diugh, db ! an-diugh, db. actadh, fir: aisteoireacht. Afganach, aid: Afganastánach. actair, fir: aisteoir. Afganach, fir: Afganastánach. yactaireachd, bain: aisteoireacht. Afganastan, fir: an Afganastáin. actar, fir ! actair, fir. Afghanistan, fir ! Afganastan, fir. acus, cónasc ! agus, cónasc. Afraca, fir ! Afraga, fir. ad, bain: hata. Afraca-a-Deas, fir ! Afraga-a-Deas, fir. ’ad, réamh ! agad, réamh. Afracanach, aid ! Afraganach, aid. a’d, réamh ! agad, réamh. Afracanach, fir ! Afraganach, fir. adag, bain: adag, stuca, cadóg. Afraga, fir: an Afraic. adair, fir: haitéir. Afraga-a-Deas, fir: an Afraic Theas. Adair, fir: Haitéir. Afraganach, aid: Afracach. yadaptar, fir: cuibheoir. Afraganach, fir: Afracach. adbhar, fir ! adhbhar, fir. Africa, fir ! Afraga, fir. adha, fir: ae. ag, réamh: ag. a dh’aindeoin, réamh: in ainneoin. agad, réamh: agat. a dh’aithghearr, db: go luath. agaib’, réamh ! agaibh, réamh. adhaltranach, aid: adhaltrach. agaibh, réamh: agaibh, agat. adhaltranach, fir: adhaltrach. againn, réamh: againn. adhaltranas, fir: adhaltranas. agair, br: agair. adhaltras, fir ! adhaltranas, fir. agairt, fir: agairt. adhannadh, fir ! adhnadh, fir. yagait, bain: agáit. adhar, fir: aer, spéir. agallaich, br: agaill. yadharagram, fir: aeragram. agallaiche, fir: agallóir. adharc, bain: adharc. agallamh, fir: agallamh. adharcach, aid: adharcach. agam, réamh: agam. adhart, fir: adhairt. yagartach, aid: dlíthíoch. adhartach, aid: uaillmhianach, forásach, yagartach, fir: dlíthí. casta. yagartachd, bain: dlíthíochas, dlíthíocht. 2 agat Aimearaga-a-Deas agat, réamh ! agad, réamh. aifrionn, bain ! aifreann, bain. agh, bain: agh, bearach. aig, réamh: ag. agh, fir ! agh, bain. aig’, réamh ! aige, réamh. àgh, fir: lúcháir, áthas, ádh. aige, réamh: aige. aghaidh, bain: aghaidh. àigeach, fir: stail. aghaidh-choimheach, bain: masc, aghaidh aigeallan, fir: cluasán. fidil. aigeann, fir: aigéan. aghaidh-ri-aghaidh, db: aghaidh ar aghaidh. yAigeann, fir: Aigéan. aghaigh, bain ! aghaidh, bain. aigeannach, aid: aigeanta. aghastar, fir: adhastar. aigeannach, fir: grúntálaí. àghmhor, aid: ámharach, ádhúil, aoibhinn. aigeanntach, aid ! aigeannach, aid. a-ghnàth, db: de réir a chéile. aighear, fir: áthas, aeracht. agud, réamh ! agad, réamh. aighearach, aid: gealgháireach, meidhreach, agus, cónasc: agus. aerach. agusan, fir: aguisín, amparsan. aigne, bain: aigne. a h-uile, aid: gach uile. ailbean, fir: miléarach. aibèalach, aid: aibéalach. yailbhealach, aid: ailbheolach. àibheis, bain: aibhéis. ailbhean, fir: eilifint. àibheiseach, aid: aibhéiseach, aibhseach, ion- yailbineachd, bain: ailbíneachas. tach. Aildiria, bain: an Ailgéir. àibheiseachadh, fir: áibhéil. àile, fir: aer. aibheiseachd, bain ! àibheiseachadh, fir. àileadh, fir ! àile, fir. yaibhneach, aid: aibhneach. yàileadhach, aid: aeroibrithe, neomatach. aibhseach, aid: aibhseach. aileag, bain: faileog, snag. aibhseachadh, fir ! àibheiseachadh, fir. yailearan, fir: ailearán. aibhsich, br: áibhligh. yàileòlas, fir: neomataic. aibideil, bain ! aibidil, bain. Ailgear, fir ! Aildiria, bain. aibidil, bain: aibítir. àilgheas, bain: áilíos. yAibisinia, fir: an Aibisín. àilgheasach, aid: beadaí. yAibisinianach, aid: Aibisíneach. ailigeutair, fir: ailigéadar. yAibisinianach, fir: Aibisíneach. ailis, bain: aithis. aibleatach, fir ! ablatach, fir. yailisich, br: aithisigh. aic’, réamh ! aice, réamh. aill, bain: aill. aice, réamh: aici. àill, bain: mian. àicheadh, fir: séanadh. àilleachd, bain: áilleacht. àicheidh, br: séan. àilleag, bain: seoid. àicheil, aid: diúltach. àilleagan, fir: áilleagán. aicill, bain: aicill. àillidh, aid: álainn. aicseam, fir: aicsím. aillse, bain: ailse. yaictinimeadar, fir: achtanaiméadar. aillseach, aid: ailseach. aid, for ! iad, for. yàillte, bain: áille. aideachadh, fir: admháil. ailm, bain: stiúir, ailm. aidhear, fir ! adhar, fir. ailpeach, aid: Alpach. aidhne, bain: abhcóide, aighne. ailse, bain ! aillse, bain. aidich, br: admhaigh. ailseabra, bain: ailgéabar. yaidiutanach, fir: aidiúnach. yailseach, aid: ailseach. yaidiutanachd, bain: aidiúnacht. ailtearachd, bain ! ailtireachd, bain. aidmheil, bain: admháil. ailtire, fir: ailtire. Aidmheint, bain: Aidbhint. ailtireachd, bain: ailtireacht. yaifinideachd, bain: aifinideacht. Aimearaga, fir ! Ameireagaidh, bain. aifreann, bain: Aifreann. Aimearaga-a-Deas, bain ! Ameireagaidh-a- Aifreann, bain: Aifreann. Deas, bain. 3 Aimearaga-a-Tuath airc Aimearaga-a-Tuath, bain ! Ameireagaidh-a- Ainm-Àite, fir: Logainm. Tuath, bain. ainm-baistidh, fir: ainm baiste. Aimearagaidh, bain ! Ameireagaidh, bain. ainm-brèige, fir: ailias. Aimearaga-Laideannach, fir ! Ameireagaidh- ainm-cleachdaiche, fir ! ainm-cleachdaidh, Laideannach, bain. fir. Aimearaganach, aid ! Ameireaganach, aid. ainm-cleachdaidh, fir: ainm úsáideora. Aimearaganach, fir ! Ameireaganach, fir. ainm-cunntais, fir: ainm úsáideora. Aimeireaga, bain ! Ameireagaidh, bain. ainmeachadh, fir: ainmniú. Aimeireaganach, aid ! Ameireaganach, aid. ainmeachas, fir: ainmníochas. Aimeireaganach, fir ! Ameireaganach, fir. ainmeal, aid ! ainmeil, aid. aimhfheoil, bain ! ainfheoil, bain. ainmear, fir: ainmfhocal. aimhleas, fir: aimhleas. yainmear-trusaidh, fir: cnuasainm. aimhleasach, aid: aimhleasach. ainmeil, aid: aithnidiúil, clúiteach, cáiliúil. aimhreit, bain: aimhréidh, achrann, callán, im- ainmein, bain: cuthach. reas. yainmh-eòlaiche, fir: míoleolaí. aimhreiteach, aid: achrannach. ainmhidh, fir: ainmhí. yaimhriaghailteachd, bain: aimhrialtacht. ainmich, br: ainmnigh. yAimirealachd, bain: Aimiréalacht. ainmig, db: annamh. aimlisg,