magazine voor beleggers mrt 2017 – veb.net DE BEURS FINANCIËLE ZAKEN 7 INTERVIEWS EOnder RutteFFECT II De belangrijkste standpunten op een rij Kandidaten voor de Tweede Kamer INHOUD TERUGBLIK OVERZICHT DE BEURS ONDER RUTTE II “It sounds like the good life”, zo begon een artikel in de Financial 06 Times begin maart van dit jaar. Dat artikel ging over Nederland, waar mensen in relatieve rijkdom leven, met op het eerste oog een prima balans tussen werk en privé, een lage werkloosheid en gelijke kansen voor iedereen. DE BELANGRIJKSTE FINANCIËLE KWESTIES Verkiezingsprogramma’s zijn 04 soms maar één A4-tje lang, zoals dat van de PVV. De meeste zijn echter lijvig en gedetailleerd. Effect zette voor u de belangrijkste kwesties die uw beleggingen aangaan per partij op een rij. 2 - EFFECT VERKIEZINGSSPECIAL // MRT 2017 INTERVIEWS Effect sprak met 7 financieel Voorwoord 27 specialisten over de belangrijkste kwesties voor beleggers Verkiezingen ‘ HET MOET OVER DE GROTE KEUZES GAAN’ Op 15 maart 2017 mag u naar de stembus. De laatste dagen van de campagne zijn aangebroken. 11 HENK NIJBOER (7) • PVDA en blik op het electorale milieubeleid dat onze gehele E veld toont een wereld economie zal beïnvloeden en van verschil met de vori- een impact heeft op de toe- ge Tweede Kamerverkiezingen. komst van komende generaties. 12 De financiële crisis ligt achter En gaat een volgend kabinet ons, Nederland heeft econo- het belastingstelsel hervormen misch de wind meer in de zeilen met aandacht voor opgebouwd en de overheid noteert voor vermogen. het eerst in jaren een begro- tingsoverschot. Tegelijkertijd Daarom hebben wij voor u de maken veel kiezers zich zorgen verkiezingsprogramma’s ge- RIK GRASHOFF (5) • GL 13 over immigratie, de bekostiging analyseerd op maatregelen die van onze gezondheidszorg voor beleggers van belang zijn. ELBERT DIJKGRAAF (2) • SGP en de houdbaarheid van onze Denkt u aan een rechtvaardige pensioenen. vermogensrendementsheffing, het faciliteren van innovatie in 14 Dit zien we duidelijk terug in de de financiële sector en plannen campagnes en de verkiezings- voor een Financial Transaction programma’s. In tegenstelling Tax (FTT). Aan het woord komen tot vier jaar geleden hebben de financieel specialisten van partijen relatief weinig aandacht de (middel)grote partijen in voor de financiële sector en de Tweede Kamer die gehoor thema’s die met beleggen en konden geven aan onze oproep AUKJE DE VRIES (18) • VVD 15 de beurs te maken hebben. inzicht te verschaffen in hun Blijkbaar vergeet men uit welke ideeën. In korte interviews CAROLA SCHOUTEN (2) • CU turbulente tijd we zijn opgeklom- praten zij u bij over hun plannen men. De AOW-leeftijd, de zorg, voor de komende jaren. onze nationale identiteit en de 16 persoonlijkheid van de lijsttrek- Deze verkiezingsspecial toont kers domineren het debat. u de verschillen tussen de par- tijen en brengt een helder beeld Toch staat er ook voor beleg- naar voren: voor beleggers gers veel op het spel. valt er op 15 maart echt wat te Europa bevindt zich op een kiezen. kruispunt en in het Witte Huis WOUTER KOOLMEES (3)• D66 17 is het inmiddels America First. Protectionisme dreigt, net als ERIK RONNES (17) • CDA extra belastingen en beide zijn niet in het belang van beleggers. Verder vraagt het Klimaatak- PAUL KOSTER is directeur van de VEB koord van Parijs om ambitieus EFFECT VERKIEZINGSSPECIAL // MRT 2017 - 3 TERUGBLIK De beurs onder Rutte II “It sounds like the good life”, zo begon een artikel in de Financial Times begin maart van dit jaar. Dat artikel ging over Nederland, waar mensen in relatieve rijkdom leven, met op het eerste oog een prima balans tussen werk en privé, een lage werkloosheid en gelijke kansen voor iedereen. r zijn dit jaar verkie- de van andere ontwikkelde landen zingen in Nederland, op 6,5 ligt. Het nationale inkomen schreven de Britten, ligt rond 53.000 dollar per hoofd en het ziet er deson- van de bevolking, 38 procent Edanks naar uit dat een groot deel boven dat in Spanje en Italië en 21 van de kiezers uiterst ontevreden procent hoger dan in het Verenigd is. Een radicale anti-islampartij Koninkrijk. De relatief hoge lijkt zelfs de grootste te kunnen welvaart is bovendien meer worden. De krant noemde dit de gelijkmatig verdeeld dan in de Dutch Paradox, want de feiten meeste landen. tonen aan dat Nederlanders maar weinig reden tot klagen hebben. PRIMA BEURSKLIMAAT De krant haalt ook een aardige Nederland staat er dus goed voor. anekdote aan van Alexander Over de beurs hebben Nederlan- Pechtold, die zich als lid van een ders ook niet zo veel te klagen. parlementaire delegatie voorstelde Onderzoek van BinckBank wijst aan de Afghaanse president uit dat beleggers met het einde Karzai. Naast hem stond Marian- van het kabinet-Rutte II in zicht ne Thieme, die zich voorstelde en kunnen terugkijken op een prima vertelde van welke partij zij was. beursklimaat in de afgelopen AANTAL BELEGGENDE HUISHOUDENS (MLN) “Interessant, interessant”, zou vierenhalf jaar. 2 Karzai gezegd hebben. “Laten we De AEX-index steeg sinds het beginnen met een partij voor aantreden van het kabinet in 1,5 mensen, maar misschien over een november 2012 met ruim 48 1,3 1,1 jaar of vijftig…” procent. Wanneer over die periode 1 Misschien zijn wij als Neder- alle dividenden en andere landers inderdaad wat verwend uitkeringen werden herbelegd, is 0,5 geraakt, de afgelopen vijftig jaar. zelfs sprake van een plus van ruim Nederlanders geven de kwaliteit 67 procent, berekende BinckBank. van hun leven het cijfer 7,3 (op een Als we kijken naar de individu- schaal van 10), waar het gemiddel- ele fondsen uit de Amsterdamse 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 4 - EFFECT VERKIEZINGSSPECIAL // MRT 2017 RENDEMENTEN niet zozeer individuele aandelen niet van. Tenzij je belegde, zo van alle aandelen die de en obligaties, maar vooral berekende BinckBank. hele kabinetsperiode indexfondsen (etf’s) en beleg- Wie eind 2012 een bedrag van (november 2012 tot maart gingsfondsen populair. 6000 euro in Nederlandse 2017) beursgenoteerd De aantrekkende huizenmarkt, aandelen had gestoken zou waren én op enig moment toenemende koopkracht en hogere gemiddeld jaarlijks een rendement in de AEX zaten, bestedingen deden middelgrote van 1000 euro hebben gemaakt. inclusief (herbelegd) Nederlandse bedrijven goed. Wie de juiste keuzes had gemaakt, dividend Bedrijven, particulieren en had zelfs nog veel meer kunnen aandelenkoersen profiteerden verdienen. Aperam 349% natuurlijk sterk van de extreem “It sounds like the good life”, Galapagos 284% lage rente. Het beleid van de begon een artikel in de Financial ASML 231% Europese Centrale Bank zorgde er Times begin maart van dit jaar. Zo Wolters Kluwer echter ook voor dat het rendement klinkt het, zo ziet het eruit, zo 202% op staatsleningen en de rente op wordt het bevestigd door de Reed Elsevier 174% spaarrekeningen naar nul cijfers. Misschien is het dan ook Aalberts 150% tendeerde. Beleggers moesten wel zo. Maar zelfs in dit mooie Randstad 136% actief op zoek naar een alternatief, land zijn verbeteringen mogelijk, Ahold 133% en dat leidde in een aantal en zelfs noodzakelijk. De financië- ING Groep 107% gevallen naar de aandelenbeur- le specialisten van de politieke Unilever 81% zen, waar gemiddelde divi- partijen die hierna aan het woord DSM 73% dendrendementen nu hoger zijn komen, hebben stuk voor stuk een Heineken 70% dan de vergoeding voor spaargeld. uitgesproken mening over allerlei Akzo Nobel 65% Dat is historisch een tamelijk onderwerpen die voor de Neder- Philips 63% uitzonderlijke situatie. landse belegger van groot belang PostNL 61% Uit gegevens van Kantar/ zijn. Houd er bij het bepalen van Unibail-Rodamco Millward Brown blijkt dat het uw stem rekening mee! 56% aantal beleggende huishoudens SBM Offshore 51% toenam tot 1,2 miljoen (zie Boskalis 36% grafiek), nog wel een stuk Aegon 35% lager dan het niveau van Shell 20% rond de eeuwwisseling, KPN 13% toen de internethype ArcelorMittal -3% vrijwel iedereen naar de Air France-KLM beurs lokte. De dalende -7% trend lijkt wat te draaien, Gemalto -17% want van de 5 miljoen Vopak -20% Nederlanders die momen- Fugro -69% teel wel sparen maar niet beleggen, gaf eind 2016 8 (Bron: BinckBank) procent aan te overwegen de komende 12 maanden (weer) te starten met beleggen. En dat is verstandig, want met hoofdindex dan waren Aperam, risicoloos sparen alleen Galapagos, en ASML de grootste zijn beleggingsdoelen zeer positieve uitschieters. Imtech - dat moeilijk te realiseren. failliet ging - en Fugro maakten de grootste val. DE 1000 EURO VAN MARK RUTTE TERUG NAAR DE BEURS Mark Rutte werd er in de Een andere gunstige ontwikkeling huidige verkiezingscam- is dat Nederlanders tijdens de pagne al vaak aan herinnerd dat afgelopen kabinetsperiode voor hij in de vorige campagne de het eerst in jaren weer wat meer werkende Nederlanders 1000 euro Bron: http://paulvanbuuren.nl/ zijn gaan beleggen. Daarbij waren extra beloofde. Daar kwam het creatief-met-vvd-poster EFFECT VERKIEZINGSSPECIAL // MRT 2017- 5 OVERZICHT PARTIJPROGRAMMA’S DE BELANGRIJKSTE FINANCIËLE KWESTIES Verkiezingsprogramma’s zijn soms maar één A4-tje lang, zoals dat van de PVV. De meeste zijn echter lijvig en gedetailleerd. Effect zette voor u de belangrijkste kwesties die uw beleggingen aangaan per partij op een rij. ONDERWERP Europa / eurozone Box 3 / Fiscaal Fintech Europa richt zich op de kerntaken: interne Verlaging van de vermogensrendements- Nederland moet voorloper zijn markt, internationale handel, energie en heffing en in nieuw belastingstelsel heffing op klimaat en innovatie het