Strategia Rozwoju Miasta Rumi do 2030 roku Pretendent Spis treści Wprowadzenie ................................................................................................................... 4 Metodologia opracowania strategii ..................................................................................... 8 I. Charakterystyka miasta Rumia ....................................................................................... 9 I. 1 Położenie geograficzne ................................................................................................ 9 I. 2 Rys historyczny ...........................................................................................................14 II. Dokumenty regionalne i lokalne określające kierunki rozwoju dzisiejszej Rumi .............16 III. Diagnoza stanu Miasta Rumia .....................................................................................20 III. 1 Sfera przyrody i ochrony środowiska .........................................................................20 III 1.1 Zasoby przyrodnicze, fauna i flora ...........................................................................20 III. 1. 2 Obszary prawnie chronione ...................................................................................20 III. 2. Sfera społeczna .......................................................................................................26 III. 2. 1 Demografia ...........................................................................................................26 III. 2. 2 Ochrona zdrowia ...................................................................................................36 III. 2. 3 Opieka społeczna..................................................................................................37 III. 2. 4 Edukacja i placówki oświatowe .............................................................................44 III. 2. 5 Kultura i sport ........................................................................................................49 III. 2. 6 Rynek pracy ..........................................................................................................55 III. 2. 7 Mieszkalnictwo ......................................................................................................62 III. 2. 8 Społeczeństwo obywatelskie: organizacje pozarządowe .......................................64 III. 2. 9 Bezpieczeństwo ....................................................................................................66 III. 3. Sfera gospodarcza ...................................................................................................68 III. 3. 1 Przedsiębiorczość .................................................................................................68 III. 3. 2 Instytucje otoczenia biznesu .................................................................................70 III. 3. 3 Turystyka i rekreacja .............................................................................................70 III. 3. 4 Gospodarka przestrzenna .....................................................................................72 III. 4. Infrastruktura techniczna: .........................................................................................76 III. 4. 1 Sieć i układ komunikacyjny ...................................................................................76 III. 4. 2 Gospodarka wodnokanalizacyjna ..........................................................................77 2 III. 4. 3 Gospodarka odpadami ..........................................................................................78 IV. Jakość życia w Rumi na podstawie badań mieszkańców .............................................79 V. Analiza SWOT ..............................................................................................................85 VI. Struktura Strategii Miasta Rumia .................................................................................87 VI. 1 Wizja miasta .............................................................................................................87 VI. 2 Cele strategiczne i cele operacyjne .........................................................................88 VII. Analiza spójności celów strategicznych z dokumentami wyższego rzędu ................. 104 VIII Monitoring i zarządzanie strategią ............................................................................ 106 IX. Zakończenie .............................................................................................................. 109 Spis rysunków .................................................................................................................... 110 Spis tabel ........................................................................................................................... 111 Spis wykresów.................................................................................................................... 112 Załącznik nr 1 ..................................................................................................................... 114 3 Wprowadzenie Strategia rozwoju miasta, gminy, powiatu czy województwa to podstawowy, systemowy, długofalowy plan działania władz, przygotowywany wraz ze stronami zainteresowanymi dokumentem. Zakłada on analizę szans i zagrożeń wynikających ze zmiennego otoczenia i działań innych podmiotów, ukierunkowany przez wartości i opcje uznane przez społeczność lokalną, bazujący na wewnętrznym potencjale sił i uwzględniający wewnętrzne słabości1. Dla celów przygotowawczych niniejszej strategii można przyjąć następujące czynniki rozwoju regionalnego jako części składowe do wypracowania pierwszej części strategii - diagnozy stanu Miasta Rumia: czynniki wielkość i sposób funkcjonowania lokalnego rynku dóbr ekonomiczne i usług, tendencje zmian na lokalnym/regionalnym rynku pracy, dynamika popytu lokalnego/regionalnego i zmian w jego strukturze, zmiany dochodów ludności, przedsiębiorstw i organów samorządu lokalnego, wzrost kapitału zaangażowanego w gospodarce regionalnej, napływ inwestycji krajowych i zagranicznych, jakość marketingu lokalnego/regionalnego, czynniki społeczne zmiany w ruchu naturalnym i strukturze ludności, tempo i charakter procesów urbanizacji, kształtowania się aglomeracji i metropolizacji, zmiany w stratyfikacji społecznej, zmiany w poziomie i stylu życia, zmiany w poziomie wykształcenia, postęp kulturalny, innowacyjność i przedsiębiorczość władz i społeczeństwa, sprawność funkcjonowania samorządów terytorialnych i ich organów, 1 J. Sołtys, J. Lendzion, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Strategia rozwoju gminy, [w:] http://www.imp.gda.pl/fileadmin/scitechfound/Publikacje/Cetstra.doc. 4 udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji lokalnych i regionalnych, czynniki techniczno- wzrost kapitału trwałego i zmiany w jego strukturze, technologiczne unowocześnienie struktury rzeczowej aparatu wytwórczego, rozwój zaplecza techniczno-badawczego i wdrożeniowego, jakościowe zróżnicowanie produkcji, rozwój przemysłów wysokich technologii, poprawa jakości produkcji, innowacyjność techniczna, innowacje produktowe, rozwój i doskonalenie infrastruktury technicznej, czynniki ekologiczne występowanie zasobów naturalnych, postęp w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego, racjonalizacja gospodarowania zasobami środowiska przyrodniczego, świadomość i kultura ekologiczna społeczeństwa, postęp w edukacji ekologicznej, skuteczność stosowania ekonomicznych i pozaekonomicznych instrumentów ochrony środowiska, czynniki polityczne wynikają z: poglądów politycznych rządzących partii lub ugrupowań, charakteru władzy i zakresu jej kompetencji, sposobu sprawowania władzy i stopnia jej akceptacji przez społeczeństwo. Źródło: W. Kosiedowski, Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym, [w:], Gospodarka regionalna i lokalna, red. Z. Strzelecki, Warszawa 2008 s.232. Celem opracowania strategii miasta Rumi jest przygotowanie i dopasowanie dokumentu do warunków i specyfiki pracy władzy lokalnej, która będzie mogła racjonalnie organizować swoje przyszłe działania. Dlatego też w strategii dominujące miejsce powinny zająć te przedsięwzięcia, które władza lokalna może sama realizować i za które może wziąć odpowiedzialność. Strategia zawiera przede wszystkim wizję rozwoju oraz określone cele. Do opracowania dokumentu zaangażowano wewnętrznych interesariuszy: pracowników urzędu, radnych miasta oraz wspólnotę lokalną, czyli mieszkańców Rumi. W ramach podjętych 5 wobec nich działań, zostały przeprowadzone badania jakościowe i ilościowe. W badaniach jakościowych wzięli udział radni i urzędnicy Rumi, a w ilościowych - mieszkańcy Rumi. Przygotowanie strategii jest ważnym czynnikiem określającym kierunki działania miasta i stanowiącym odpowiedź na bieżące zmiany gospodarcze i społeczne w kraju oraz Unii Europejskiej. Zastosowanie wypracowanych zaleceń będzie wyzwaniem dla władz zarządzających. Opracowana strategia zakłada dostosowanie się do nowych standardów oraz wykorzystanie wniosków z jej wdrażania i monitoringu strategicznego, a zmiana sytuacji gospodarczej miasta wymagać będzie dokładnego planowania zasobów z uwzględnieniem pespektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Polityka rozwoju w Polsce ściśle związana jest m.in. z programowaniem, działaniami strategicznymi i wdrażaniem funduszy unijnych. Programowanie wieloletnie, długofalowe, poprzez określenie celów jest tożsame z polityką spójności, a tym samym z polityką publiczną w Polsce. Zadania