Provinciale Statenverkiezingen PROVINCIALE STEMMEN STATEN DOE MEE AAN DE stem SCHOLIERENVER- KIEZINGEN! Van 11 tot en met 17 maart zijn de Scholierenverkie- zingen. Schrijf je in stem 12 met je school! 18 PROVINCIES MAART stem GEDEPUTEERDE STATEN stem COMMISSARIS EERSTE VAN DE stem KONING WATERSCHAPPEN KAMER PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN Op woensdag 18 maart zijn er verkiezingen voor de Kamer? Wat doet een commissaris van de koning en Provinciale Staten en de waterschappen. Maar waar- wat zijn Gedeputeerde Staten? Wat zijn waterschap- over gaat de provincie eigenlijk? En wat hebben deze pen? In deze krant vind je informatie over deze verkiezingen te maken met het kiezen van de Eerste verkiezingen en nog veel meer. WIE IS WIE IN DE PROVINCIE? PROVINCIALE STATEN GEDEPUTEERDE STATEN COMMISSARIS VAN DE KONING Elke provincie heeft een eigen vertegenwoordigend Het college van Gedeputeerde Staten vormt het bestuur Elke provincie heeft een commissaris van de koning. De orgaan: Provinciale Staten. De leden van dit ‘provinciale van de provincie. Het woord ‘gedeputeerde’ betekent commissaris wordt niet gekozen, maar benoemd door de parlement’ worden eens in de vier jaar gekozen door de ‘afgevaardigde’. Een college van Gedeputeerde Staten regering. Provinciale Statenleden mogen wel aan de inwoners van de provincie. Het aantal leden is afhanke- wordt benoemd voor een periode van vier jaar. regering laten weten wie ze willen als commissaris. Dit lijk van het aantal inwoners in de provincie. Zeeland Het verschilt per provincie hoeveel gedeputeerden er noem je een ‘voordracht’. heeft weinig inwoners en heeft 39 Statenleden. De zijn. In Limburg zijn er zes gedeputeerden, in Zeeland provincies met de meeste inwoners, zoals Noord-Holland maar vier. De commissaris van de koning is voorzitter van Gedeputeerde en Noord-Brabant, hebben er 55. Staten én voorzitter van Provinciale Staten. Hij of zij heeft echter alleen stemrecht in Gedeputeerde Staten. De commissa- Provinciale Staten nemen de belangrijkste beslissingen in de Iedere gedeputeerde houdt zich met een paar onderwerpen be- ris komt op voor de belangen van de provincie, bijvoorbeeld provincie. Een voorstel wordt aangenomen als een meerder- zig, zoals ruimtelijke ordening, verkeer, vervoer, milieu of tijdens overleggen met de regering in Den Haag. De commissa- heid van de aanwezige Statenleden vóór stemt. Provinciale cultuur. Ze bereiden de besluiten van Provinciale Staten voor, ris van de koning is vaak wel het ‘gezicht’ van de provincie, Staten hebben ook een controlerende taak. Als bijvoorbeeld voeren de besluiten uit en leggen verantwoording af aan Pro- maar is niet de baas. Een commissaris van de koning verdient besloten is dat er moet worden bezuinigd op het openbaar vinciale Staten. Het besturen van de provincie is een dagtaak, ongeveer evenveel als een minister of een burgemeester van vervoer, dan moeten de Statenleden in de gaten houden of het gedeputeerden hebben er geen andere baan naast. een grote stad. Dat is ongeveer € 140.000 bruto per jaar. bestuur deze bezuinigingen wel echt doorvoert. Ik stel me weer kandidaat voor de Christen- Als provinciebestuur werken we hard om de Ik vind het leuk om een steentje bij te dragen “ Unie in Flevoland. Ik ben niet iemand die aan “natuur in Noord-Brabant groter, mooier en “ aan een goed bestuur en de verbetering van de kant staat en van alles vindt en roept. Ik wil gevarieerder te maken. Als je gedeputeerde wilt de economie en leefomgeving voor de inwoners graag meedenken over ontwikkelingen en worden, moet je lid zijn van een politieke partij van Noord-Holland. Door met mensen te praten veranderingen in mijn provincie. De jeugdzorg en er moeten genoeg Statenleden zijn die op je wil ik tot gezamenlijke besluiten komen, zodat er gaat nu van de provincie naar de gemeente. Ik stemmen. Natuurlijk is het handig als je al wat dan ook wat gaat gebeuren.” vind dat kwetsbare kinderen geen last mogen bestuurservaring hebt. Ik ben eerder bijvoor- hebben van deze overgang. Daar zet ik me voor beeld namens de SP wethouder geweest in Johan Remkes, commissaris van de koning in in!” Tilburg.” Noord-Holland Lloyd Ferdinand, Statenlid voor de ChristenUnie in Johan van den Hout, gedeputeerde Ecologie en Flevoland Handhaving in Noord-Brabant STATENZAAL GEDEPUTEERDE STATEN STATENLEDEN NOORD- COMMISSARIS VAN DE KONING BRABANT DUALISME Als je gedeputeerde bent, mag je geen Statenlid zijn. Dat is ook wel logisch. Anders zou je over je eigen voorstel mogen stemmen. Provinciale Staten beslissen uiteindelijk of de voorstellen doorgaan of niet. 2 DE PROVINCIE TER DISCUSSIE DE PORTEMONNEE VAN DE Het bestuur van Nederland bestaat uit drie la- afspraken is de indeling van Nederland in drie gen: gemeenten, provincies en het Rijk. Dat is zo bestuurslagen. Die indeling wordt ook wel het sinds 1848. In dat jaar schreef Johan Thorbecke ‘Huis van Thorbecke’ genoemd. Na de Tweede We- PROVINCIE een nieuwe grondwet. Die is sindsdien een keer reldoorlog is de bestuurslaag Europese Unie aan of tien aangepast, maar de belangrijkste afspra- het rijtje toegevoegd. ken uit 1848 staan er nog steeds in. Een van die Het Huis van Thorbecke wordt regelmatig ver- Provincies hebben verschillende in- bouwd. In 1848 waren er bijvoorbeeld meer komsten en uitgaven. In de groene pijl dan 1200 gemeenten, nu zijn dat er minder zie je welke inkomsten een provincie dan 400. In 1848 waren er 11 provincies, heeft. In de rode pijl staan voorbeel- sinds 1986 zijn er 12. Het aantal provincies den van uitgaven. verandert dus nauwelijks, maar er wordt al wel heel lang over gediscussieerd. Het huidige kabinet wilde Noord-Holland, Utrecht en Flevoland samenvoegen tot het landsdeel Noordvleugel. Op lange termijn wil- de het kabinet alle 12 provincies vervangen WAAR KOMT HET GELD VANDAAN? door vijf landsdelen. Voor dat plan had het ka- binet vier argumenten: Provincies hebben inkomsten uit: Specifieke uitkeringen van het Rijk Dit is de grootste inkomstenbron 1. 2. voor een provincie. De Rijksoverheid heeft al besloten waar dit geld aan Veel problemen met Van veel problemen moet worden uitgegeven. de economie, het is niet duidelijk of De provincie kan dat dus niet zelf waterbeheer of de die door de gemeen- bepalen. bereikbaarheid te, het waterschap, stoppen niet bij de de provincie of het Algemene uitkeringen van het Rijk grenzen van een Rijk moeten worden Dit geld, dat ook van de provincie. Een opgelost. Dat Rijksoverheid komt, mag de landsdeel zou die betekent vaak dat er provincie vrij besteden. problemen gemakke- veel overleg tussen lijker kunnen de bestuurslagen Het ‘echte’ huis van Thorbecke in Amsterdam - Flickr Michiel2005 Motorrijtuigenbelasting aanpakken. nodig is. Daardoor Alle mensen die een motor of auto duurt het lang voor hebben, betalen hier belasting over. een beslissing wordt Dit geld heet de opcenten. Een deel genomen. van dit geld gaat naar de provincie Noord-Holland, Utrecht en Flevoland vonden ARTIKEL 123 en een deel gaat naar de dat het kabinetsplan alleen een succes kon VAN DE GRONDWET Rijksoverheid. worden als het landsdeel meer taken zou krij- 3. 4. gen. Maar dat wilde het kabinet niet. Ook Eigen middelen geloofden de provincies niet dat door het plan Provincies hebben bijvoorbeeld Het is voor mensen Een groter landsdeel problemen eenvoudiger en sneller opgelost 1. spaarrekeningen waar ze rente over BIJ DE WET KUNNEN PROVINCIES EN niet altijd duidelijk kan meer bereiken in zouden worden. ontvangen en beleggingen waar ze wat de provincie de Europese Unie, GEMEENTEN WORDEN OPGEHEVEN dividend over krijgen. doet. Daardoor is de bijvoorbeeld door Volgens veel provinciale politici was er bij de EN NIEUWE INGESTELD. opkomst bij de Europese subsidies burgers ook geen steun voor het plan: de af- verkiezingen voor binnen te halen. stand tussen burgers en bestuur zou door de 2. Provinciale Staten ‘superprovincie’ alleen maar groeien. Ten slot- DE WET REGELT DE WIJZIGING VAN laag. Je kunt je dus te bleek er ook in de Eerste Kamer geen PROVINCIALE EN GEMEENTELIJKE afvragen of de meerderheid voor het plan. Daarom trok het ka- GRENZEN. provincies nog wel binet zijn voorstel vorig jaar in. De verbouwing WAAR GAAT HET GELD NAARTOE? doen wat de van het Huis van Thorbecke gaat dus nu niet inwoners van die door, maar de discussie zal zeker terugkomen. provincies willen. Provincies geven bijvoorbeeld geld uit aan: Aanleg van wegen en het verbeteren VRAAG 1 VRAAG 2 van de veiligheid van bestaande wegen. A. MOET JE DE GRONDWET VERANDEREN ALS IN DIT ARTIKEL STAAN VIER ARGUMENTEN VAN Bepalen waar een windmolenpark HET KABINET. JE VAN 12 PROVINCIES 5 LANDSDELEN WILT gebouwd kan worden. MAKEN? A. BIJ WELK ARGUMENT PAST HET BEGRIP Bushaltes toegankelijk maken ‘DEMOCRATISCHE LEGITIMITEIT’? B. KAN HET KABINET PROVINCIES SAMENVOE- voor mensen met een lichamelijke GEN ALS DIE PROVINCIES DAT NIET WILLEN? beperking. B. BIJ WELK ARGUMENT PAST HET BEGRIP Het toerisme stimuleren met ‘BESTUURLIJKE DRUKTE’? reclamecampagnes. 3 WATERSCHAPS- VERKIEZINGEN Het bestuur van Nederland be- er veel rivieren door Nederland stromen en de waterwerken in deze regio aan ‘heemra- waterschap. Tot 1995 werden de leden van het staat uit drie lagen: gemeenten, omdat het land aan de kust ligt, was er altijd den’. Dit waren rijke en machtige bewoners waterschap gekozen door de eigenaren van provincies en het Rijk. Voor veel handel en transport over het water. Het die door de waterkeringen werden beschermd. het land, de gemeente en het bedrijfsleven. elke bestuurslaag worden om water is zo al eeuwenlang zowel vriend als Dit was het begin van het heemraadschap van Sinds 1995 mogen alle burgers stemmen voor de vier jaar verkiezingen ge- vijand van de Nederlanders. Rijnland, het oudste waterschap in Neder- de waterschappen. Door de waterschapsver- houden. Bovendien is er nog de land, dat nog steeds bestaat. kiezingen kan iedereen meebeslissen over Europese Unie, waar we om de In de 12e eeuw ontstond er wateroverlast het watermanagement in de omgeving. vijf jaar voor mogen stemmen. rond Leiden door een verstopping in de Rijn.