Bavario funebras pro Beppo Bruno 27a jarkolekto - aŭgusto-septembro 2006/8-9 Monata revuo en Esperanto - Maandelijks - Antwerpen X - ISSN 0772-456 X Samarkando:Samarkando: PerloPerlo ceˆceˆ lala SilkaSilka VojoVojo l VIKIPEDIO 50 000 artikoloj! l HISTORIO Murdo aŭ sinmortigo l SPIRITA VIVO Ĉu edzino aŭ ne? En tiu ĉi numero MONATO: 27a jarkolekto, n-ro M ONATOO7-8NAT Oaŭgusto-septembro: 27a27a jarkolekto,jarkolekto, n- POLITIKO LingvoLingvo estasestas tiu,tiu, enen kiukiu onioni D.R. Kongo ............................................................................ 8 1111 Kiel eskapi la pasintecon Albanio .................................................................................. 8 povaspovas trovitrovi multajnmultajn informojninformojn Kverelo neniam entombigita Slovenio ................................................................................ 9 Okaze de la apero de la 50 000a ar- Tolaro ne plu tolerata tikolo en Vikipedio, MONATO parolis Eŭropa Unio .......................................................................... 9 kun kelkaj motoroj de la ĉiutage kres- Subskribo stabiliga kanta esperantlingva enciklopedio, MODERNA VIVO ne pri Esperanto, sed pri ĉiuj facetoj de la homa kono. Togolando ........................................................................... 10 Mur-muroj Albanio ................................................................................ 10 Monarĥo-mistero:Monarĥo-mistero: Eksterlande eminentaj 13 Togolando ........................................................................... 10 13 Aver-aĝe … ĉuĉu murdomurdo aŭaŭ sinmortigo?sinmortigo? Medicina turismo ............................................................... 10 Daŭre restas duboj pri la morto de la bavara reĝo Ludoviko Vikipedio ............................................................................. 11 2a en 1886. Gugluloj, membroj de mistera sekto kun ori- Grava lingvo estas tiu, ginoj en mezepoko, starigis krucon en la Starnberg-lagon en kiu oni povas trovi multajn informojn tie, kie ili kredas, ke estas mortpafi ta la reĝo. Germanio ............................................................................ 13 Monarĥo-mistero: ĉu murdo aŭ sinmortigo? Litovio ................................................................................. 15 Perlo ĉe la Silka Vojo 1717 Peza problemo Superstiĉoj .......................................................................... 15 Samarkando! Eĉ mencio de Ĝemeloj kaj goriloj tiu nomo elvokas misteron, fa- Ĉinio .................................................................................... 16 belon, eĉ magion. Oni nomis Protektu kaj riparu la urbon „Romo de Oriento”, TURISMO „Edeno de l’ antikva Oriento”, „Perlo de l’ islama mondo” ... Uzbekio ................................................................................ 17 Perlo ĉe la Silka Vojo MEDIO BavarioBavario funebrasfunebras Ursoj .................................................................................... 21 2121 Bavario funebras pro Beppo Bruno ESEO propro BeppoBeppo BrunoBruno Jubile, jubilade, gargantuece palatkareseme ................. 22 SPIRITA VIVO En suda Germanio post 20a de majo 2006 dum plu- raj semajnoj unuopa kaj unika „monstro” kaŭzis mal- La Da-Vinci -kodo ............................................................... 25 trankvilon: urso. Ĝi ne sciis, ke post la mortpafo de la las- Maria Magdalena: ĉu edzino aŭ ne? ta urso en 1835, neniu urso rajtas vivi libere en tiu „libera LIBROJ ŝtato” Bavario. Prisilentita heroo ............................................................... 27 Andreo Cseh: legendo jam dum sia vivo ......................... 29 Unika vortaro por lernantoj .............................................. 30 MariaMaria Magdalena:Magdalena: NOVELO 2525 Mallonga historio de la evonima milito ............................ 31 ĉuĉu edzinoedzino aŭaŭ ne?ne? HOBIO MEYER . E Belgio ................................................................................... 33 Jen la fontoj el kiuj la aŭtoro Dan Brown venigas la pru- Genealogio von, ke Jesuo estis la edzo de Maria Magdalena. La temo JEREMY : de la romano (laŭ la aŭtoro mem) estas esence, ke Jesuo Abonoj ................................................................................... 4 edziĝis kaj naskis fi linon, de kiu devenas la franca mero- KOVRILO Enkonduko ............................................................................ 5 LA vida dinastio kaj ĉiuj „falsaĵoj kaj altrudoj” de la kristana DE eklezio kun la Priorejo de Ciono kaj Opus Dei. Jen kiel Leteroj.................................................................................... 6 estas konstruataj la pruvoj. El mia vidpunkto ................................................................... 7 ĈEFFOTO Anoncetoj ............................................................................ 35 MONATO • aŭgusto-septembro 2006 3 Kiel pagi vian abonon de MONATO? ► Rekte al la eldonejo ... ► aý pere de peranto ... •Per via FEL-konto. •Aŭstralia:Libroservo de AEA, Esperanto- •Japana Esperanto-Instituto, Wasedamati 12-3, •Per UEA-konto al la konto fela-x de Flandra Esperanto-Ligo. domo, 143 Lawson Str. 2016 Redfern. Reto: Sinzyuku-ku, Tokio 162. [email protected]. [email protected]. •Kanada:Kanada Esperanto-Asocio, •El Belgio al konto 000-0265338-43 de Flandra Esperanto-Ligo, •Aŭstra:Leopold Patek, Martinstr. 104/38, P.O.Box 2159, Sydney, B.C., V8L 3S6. Reto: Antverpeno. 3400 Klosterneuburg. Pĉk. 7 127 744. Reto: [email protected]. •El Eŭrolando al IBAN-konto de Flandra Esperanto-Ligo, BE66 [email protected]. •Kataluna:Kataluna Esperanto-Asocio, 0000 2653 3843 (BIC-kodo BPOTBEB1), Postbank, 1000 Brussel. •Belga:Vlaamse Esperantobond, Frankrijklei Apartat 1008, E-08200 Sabadell (Caixa de •El Usono per ordinara usona ĉeko. 140, 2000 Antwerpen (pĉk. 000-0265338-43). Pensions 2100-0461-90-0200055053). Reto: •Per Visa (sed ne Visa Electron) aŭ Mastercard. Sendu la numeron, Reto: fi[email protected]. [email protected]. kontrolnumeron kaj validodaton fakse al +32 32 33 54 33, letere al •Brazila:Brazila Esperanto-Ligo, Caixa •Korea: Seula Esperanto-Kulturcentro, 601 Postal 3625, 70084-970 Brasilia. Reto: Flandra Esperanto-Ligo, Frankrijklei 140, B-2000 Antwerpen aŭ rete ho, Dongboog B/D 12-3, 2 ga Choongmu- [email protected]. al [email protected] (eblas ĉifri la mesaĝon per PGP/GPG). ro Chung-ku Seulo, Koreio. 100-860 Rete: •Brita: David Kelso, 5 Craigenhill Road, •Per internacia poŝtmandato nome de Flandra Esperanto-Ligo, [email protected] Frankrijklei 140, B-2000 Antwerpen. Kilncadzow, CARLUKE ML8 4QT, Tel 01555 759 166. Reto: [email protected] •Kostarika:Hugo Mora, Apartado 4981, 1000 Per internaciaj respondkuponoj. Unu kupono nur maldekstre • •Ĉeĥa:Pavel Polnický, Kunštátská 1350/III., San José. Reto: [email protected] stampita valoras 0,75 EUR. 290 01 Poděbrady, tel. 325 615 651. La konto •Kroata:Kroata Esperantista Unuiĝo, •Per bankĉeko tratita je belga banko en eŭroj. Aldonu 12 eŭrojn de ČEA en Komerční banka: 3330 021/0100, Sveti Duh 130, HR-41000 Zagreb. Reto: pro la bankkostoj. Bv. noti, ke personaj ĉekoj ne plu estas akceptataj variab. symbol por gazeto Monato: 07001. [email protected]. en Belgio. Reto: [email protected]. •Latva:Margarita Zelve, str. Rupniecibas •Dana:Revuservo de DEA, Arne Casper, 35-13, Riga, LV-1045, Latvio. Tel.: +371 ► Tarifoj Bryggervangen 70, 4. Tv., DK-2100 Køben- 6407174. Reto: [email protected]. havn Oe. Tel.: +45 39 20 63 48 Poŝtel.: +45 •Litova:Laimius Strażnickas, a.k. 1469, MONATO La Jaro aere 21 40 84 87. Reto: [email protected]. LT-10009 Vilnius-40, Litovio. Reto: Ŝtato de la paganto 1 fojon surface aere tuj •Estona:Virve Ernits, Vallimaa 17-8, EE- [email protected]. monate 93812 Kuressaare. Reto: [email protected]. Argentino EUR 23 25 5 10 •Luksemburga:LEA, 1 rue de Kehlen, 8394 Aŭstralio AUD 82 90 9 17 •Finna:Päivi Saarinen, Esperanto-Aso- Olm (pĉk.: Luksemburgo 8936-12). Reto: es- Aŭstrio EUR 46 50 5 9 cio de Finnlando, Siltasaarenkatu 15 C [email protected]. Belgio EUR 46 50 5 9 65, FI-00530 Helsinki, Finnlando. Reto: •Nederlanda:UEA, Nieuwe Binnenweg 176, Brazilo EUR 23 25 5 10 eafoficejo@esperanto.fi NL-3015 BJ Rotterdam. Reto: uea@inter. Britio GBP 32 35 4 6,5 •Franca:Unuiĝo Franca por Esperanto, 4 bis, nl.net. Bulgario EUR 23 25 5 9 rue de la Cerisaie, F-75004 Paris (pĉk.: 855-35 Ĉeĥio EUR 30 34 5 9 •Norvega:Eldonejo Esperanto A/S, D Paris). Reto: [email protected]. Danio DKK 345 375 40 70 Olaf Schous vei 18, 0572 Oslo 5. Reto: •Germanaj: Estonio EUR 23 25 5 9 [email protected]. •Hilde Maul, Pferseer Str. 15, D-86150 Augs- Finnlando EUR 46 50 5 9 •Nov-Zelanda:G. David Dewar; 4 Har- Francio EUR 46 50 5 9 burg (banko: LIGA Augsburg 113514, BLZ lech Mews, Christchurch 8004. Reto: Germanio EUR 46 50 5 9 750 903 00). Reto: [email protected]. Germanio orienta EUR 41 45 5 9 •Literatura-Servo “Espero”, Rolf Beau, Eißer [email protected]. Grekio EUR 41 45 5 9 Kirchweg 18, D-27333 Schweringen (Volks- •Pola:Skribu al la eldonejo kaj pagu al Danuta Hispanio EUR 41 45 5 9 bank Grafschaft Hoya eG, Konto-numero: 0 Leyk, konto 06-1020-1156-0000-7102-0036- Honkongo EUR 41 42 5 10 6328@PKO BP XIV O/Wwa. Hungario EUR 23 25 5 9 705 447 500, BGN: 256 635 84). Reto: RoBo. Irlando EUR 46 50 5 9 [email protected]. •Ruslandaj: Islando EUR 46 50 5 9 •Hans Dieter Platz, Postfach 1148, D-34303 •Halina R. Gorecka, RUS-236039 Ka- Israelo EUR 41 42 5 10 Niedenstein (Postbank Ludwigshafen, liningrad, ab. ja. 1248, Ruslando. Reto: Italio EUR