1 DIAGNOZA OBSZARU OBJĘTEGO DZIAŁANIEM ZINTEGROWANEJ STRATEGII ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH TERENY GMIN PRUSZCZ GDAŃSKI, CEDRY WIELKIE, PSZCZÓŁKI, KOLBUDY, SUCHY DĄB, TRĄBKI WIELKIE. Projekt jest finansowany z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich (2004 – 2006)” w zakresie działania „Pilotażowy Program LEADER +” p.n.: „Siedem stron świata – jeden Lokalny, Ekspansywny, Ambitny, Dynamiczny, Ekonomiczny, Rozwojowy cel” 2 SPIS TREŚCI CHARAKTERYSTYKA LGD JAKO JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ STRATEGII4 DIAGNOZA OBSZARU OBJĘTEGO ZSROW....................................................................................4 UZASADNIENIE SPÓJNOŚCI OBSZARU ZSROW...........................................................................4 AKTUALNIE WDRAŻANE INICJATYWY/PROJEKTY NA OBSZARZE ZSROW...............................5 SEKTOR I: CHARAKTERYSTYKA OBSZARU.........................................................................6 TEMAT 1: ZASIĘG TERYTORIALNY I UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNE ...........6 Uwarunkowania komunikacyjne. .........................................................................................7 TEMAT 2: UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE/ŚRODOWISKOWE.........................10 Walory i zasoby środowiska przyrodniczego .....................................................................10 Jakość i stan środowiska, zanieczyszczenia, hałas, zapachy, zagrożenia naturalne.....13 Miejscowe zagrożenia..........................................................................................................13 Wartości szczególne, unikalne, przyrodnicze obiekty chronione.....................................14 Lasy, rolnictwo, gleby...........................................................................................................15 Klimat....................................................................................................................................17 Zasoby wodne ......................................................................................................................18 Zaopatrzenie w wodę ..........................................................................................................19 TEMAT 3: UWARUNKOWANIA KULTUROWE ................................................................22 Placówki kulturalne, jednostki kultury w poszczególnych gminach. ..............................22 Uczestnictwo.........................................................................................................................24 Programy, zajęcia pozaszkolne, festiwale, kultura fizyczna. ...........................................26 Zwyczaje, obyczaje, tradycje...............................................................................................29 Uwarunkowania historyczne ...............................................................................................31 SEKTOR II: Potencjał demograficzny i gospodarczy ..................................................................36 TEMAT 1: CHARAKTERYSTYKA LUDNOŚCI ZAMIESZKUJĄCEJ OBSZAR ZSROW36 Ogólne informacje ...............................................................................................................36 Bezrobocie............................................................................................................................39 Migracje ................................................................................................................................40 TEMAT 2: GOSPODARKA.....................................................................................................41 Informacje o branżach gospodarki mających kluczowe znaczenie dla rozwoju obszaru, warunki zatrudnienia i płac.................................................................................................43 Uruchamianie działalności, druga praca, warunki zatrudnienia i płac. ..........................46 Otoczenie biznesu, banki, ośrodki doradcze, fundusze poręczeniowe, szkolenia, doradztwo, pomoc dla MSP, szkoły biznesowe.................................................................46 Liczba gospodarstw rolnych, struktura produkcji. ............................................................47 SEKTOR III: STAN ROZWOJU INFRASTRUKTURY WIEJSKIEJ ........................................47 TEMAT 1: INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA....................................................................47 Organizacje pozarządowe ...................................................................................................48 Formy komunikacji używane do porozumiewania się z mieszkańcami:........................51 Obywatelskie akcje edukacyjne, petycyjne, inwestycyjne ...............................................51 Zakres i liczba karier o znaczeniu ponad lokalnym..........................................................52 Media lokalne i środowiskowe (prasa, radio, telewizja, portale internetowe). ..............53 Kościoły i wyznania..............................................................................................................54 Dostępność i standard mieszkań, zasoby mieszkaniowe................................................54 Handel i usługi......................................................................................................................56 Przemoc, wykorzystywanie, pozycja kobiet, równouprawnienie, opieka nad młodzieżą, bezdomność, równość szans ..............................................................................................58 Stan zdrowia mieszkańców.................................................................................................58 Zakłady opieki zdrowotnej ..................................................................................................58 Szpitalnictwo, specjalistyka, stomatologia .......................................................................58 3 Pogotowie, uzależnienia......................................................................................................59 Bezpieczeństwo publiczne ..................................................................................................59 Edukacja i wychowanie .......................................................................................................59 Sport i rekreacja...................................................................................................................60 TEMAT 2: INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .................................................................62 Transport publiczny, komunikacja, drogi, oświetlenie. ....................................................63 Internet, energia, poczta, telekomunikacja.......................................................................63 4 CHARAKTERYSTYKA LGD JAKO JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ STRATEGII DIAGNOZA OBSZARU OBJĘTEGO ZSROW Podstawą prac nad dokumentem Strategii, realizowanych przez Lokalną Grupę Działania z udziałem konsultantów firmy Wolska & Jefremienko, był „Diagnoza stanu Obszaru 2006”. W pracach nad tym dokumentem wzięły odział dziesiątki członków Lokalnej Grupy Działania, przedstawiciele środowisk, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, w tym wielu rolników, reprezentanci samorządów lokalnych. Organizacje i reprezentujące je osoby przeprowadziły w związku z budową Diagnozy następujące działania: − Spotkanie inicjujące budowę Diagnozy, na którym podzielono poszczególne tematy, jakie zawiera Diagnoza pomiędzy Zespół Roboczy LGD. − Przeprowadzenie szerokiej ankiety wśród mieszkańców Obszaru na temat szans i problemów rozwoju, w wyniku której zebrano setki ankiet. − Zbieranie innych danych do Diagnozy, faktów, trendów i tendencji ważnych dla rozwoju, dla miejscowego rolnictwa, prowadzone indywidualnie i zespołowo. − Analizę i selekcję danych. − Edycję dokumentu. − Korekty i uzupełnienia. − Edycję końcową. W procesie zbierania danych do Diagnozy szczególna uwagę zwrócono na: − Prawidłową identyfikację źródeł danych, − Własne czynniki rozwoju, − Stan, rozwój i rozmieszczenie zasobów lokalnych szans rozwojowych i integracyjnych dla Obszaru, − Skupianie się na tematach najważniejszych dla programu LEADER i rozwoju Obszaru, − Nie formułowanie ocen i poglądów, a spisywanie faktów, − Nie wartościowanie danych. Diagnoza o stanie Obszaru Obszar pokazała jego obraz w: − Trendach, − Tendencjach, − Faktach, − Liczbach. Diagnoza stała się podstawą: − Pełnej, nie fragmentarycznej wiedzy, gdzie się znajdujemy, jako wspólnota Obszaru Lokalnej Grupy Działania. − Określenia szeroko rozumianego zasobu lokalnego. − Odkrywania związków pomiędzy różnymi dziedzinami życia i szansami rozwoju Obszaru w szczególności związanymi z programem LEADER. Bez Diagnozy nie byłoby możliwe: − Uzyskanie kompletnego, aktualnego obrazu Obszaru, − Analizowanie dotychczasowych trendów zmian w sytuacji społecznej, ekonomicznej, środowisku i ludziach, − Przygotowanie uporządkowanej listy najważniejszych problemów, z jakimi wspólnota się boryka, − Przygotowanie uporządkowanej listy najważniejszych szans, jakie są i powinny zostać wykorzystane. UZASADNIENIE SPÓJNOŚCI OBSZARU ZSROW Spójność geograficzna i środowiskowa Łączy nas po pierwsze wspólna historia jako obszaru byłego Wolnego Miasta Gdańska. Ponadto znajdujemy się na zwartym obszarze jednego powiatu, z wyraźnym centrum w Pruszczu Gdańskim. Wszyscy odczuwamy silny związek z Gdańskiem i Trójmiastem ("Wrota Trójmiasta"), w tym poczucie związku historycznego. 5 Spójność gospodarcza Obszar pełni rolę zaplecza dla Trójmiasta jako producent produktów rolnych, surowców, czy produktów