UN Programme to Enhance Inter - Ethnic Dialogue and Collaboration Results of a Participatory Assessment Добрите меѓуетнички односи се суштински за развивање на едно Marrëdhëniet e shëndosha ndër-etnike kanë rëndësi qëndrore për Good inter-ethnic relations are central to the development of the продуктивно и пулсирачко општество во земјата, како идна членка zhvillimin e vendit si një shoqëri e frytshme dhe e gjallë, dhe si një country as a productive and vibrant society and a future European на Европската унија. Со цел и понатаму да ги унапреди досегаш-Nationalanëtar and i ardhshëmLocal Capacities i Bashkimit Europian. for Strengthening Për të avancuar më tej sukseset Union member state. To further advance the successes that the ните успеси кои земјата ги има постигнато во подобрување на Inter-Ethnicqë vendi ka Dialoguebërë në marrëdhënie and Collaboration të mira ndër-etnike - një nga pesë country has achieved in inter-ethnic relations – one of five key меѓуетничките односи – како еден од петте клучни приоритети на prioritetet kyçe të qeverisë - Kombet e Bashkuara do të punojnë gjatë tre Government priorities – the United Nations will work jointly over the Владата – Обединетите нации во текот на наредните три години ќе viteve të ardhshme së bashku me qeverinë qëndrore, organet përkatëse next three years to support the efforts of the central Government, работат заеднички, поддржувајќи ги напорите на централните и lokale dhe shoqërinë qytetare për të përparuar dialogun ndër-etnik dhe relevant local bodies and civil society to advance inter-ethnic dialogue релевантните локални власти, како и на граѓанското општество, за bashkëpunimin. and collaboration. унапредување на меѓуетничкиот дијалог и соработка. Prepared by UNDP as part of the UN Programme to Enhance Inter-Ethnic Dialogue and Collaboration September 2010 Програмата „Подобрување на меѓуетничкиот дијалог и соработка Programi “Përforcimi i dialogut bashkëpunimit ndër-etnik” i financuar The Programme “Enhancing Inter-Ethnic Community Dialogue and помеѓу заедниците“, финансирана од Шпанската влада преку Фон- nga Qeveria e Spanjës nëpërmjet Fondit për Arritje të Objektivave për Collaboration”, funded by the Spanish Government through the дот за остварување на Милениумските развојни цели (МДГ-Ф), се Zhvillim të Mijëvjecarit MDG, implementohet nga ana e Sekretariatit për MDG Achievement Fund, is being implemented by the Secretariat for спроведува од Секретаријатот за имплементација на Охридскиот implementimin e marrëveshjes së Ohrit; BNJVL; Ministria për Arsim dhe Implementation of the Ohrid Framework Agreement; the Ministries of рамковен договор; Министерството за образование и наука; Ми- Shkencë, Kulturë si dhe Vetëqeverisje Lokale, komunat e Strugës, Kërçovës Education and Science, Culture, and Local Self-Government; ZELS; the нистерството за култура; Министерството за локална самоуправа; dhe Kumanovës; anëtarë të ndryshëm të shoqërisë civile; përkrahur1 nga municipalities of Struga, Kicevo and Kumanovo; varied members of ЗЕЛС; општините Струга, Кичево и Куманово; претставници на UNDP, UNICEF, UNESCO. civil society; and supported by UNDP, UNICEF, UNESCO. граѓанското општество; а со поддршка на УНДП, УНИЦЕФ и УНЕСКО. Ky program synon të promovojë një shoqëri tolerante me besim të The Programme aims to promote a tolerant, trustful and confident Програмата има за цел да промовира едно толерантно општество ndërsjellë dhe të sigurt që e vlerëson diversitetin e saj. Për të arritur këtë, society that values its own diversity. To achieve this, the programme засновано на взаемна доверба кое ги вреднува своите различ- programi do të forcojë kapacitetet e nivelit nacional dhe lokal për të will enhance national and local-level capacities to effectively ности. За ова да се постигне, програмата ќе работи на јакнење на ruajtur dhe forcuar në mënyrë efektive kohezionin në komunitetet multi- maintain and bolster cohesion in multi-ethnic communities through националните и локалните капацитети за ефективно одржување etnike, nëpërmjet aktiviteteve legale, regullatore, institucionale dhe legal, regulatory, institutional and non-formal activities. Further, the и зајакнување на кохезијата на мулти-етничките заедници, преку joformale. Më tej, programi do të zhvillojë kapacitetet e sistemit nacional programme will develop the capacities of the national educational законски, регулаторни, институционални и неформални актив- të arsimit për të siguruar përparimin e diversitetit etnik dhe kulturor në system to ensure that ethnic and cultural diversity is systemically ности. Понатаму, програмата ќе ги развива капацитетите на нацио- mënyrë sistematike nëpërmjet politikës nacionale të arsimit, zhvillimin furthered through national education policy, teachers’ professional налниот образовен систем за да овозможи етничките и културните profesional të arsimtarëve dhe aktiviteteve shkollore dhe jashtë shkollore. development, and curricular and extracurricular activities. And finally, различности системски да се унапредат преку национални обра- Përfundimisht, programi do të forcojë dhe do të promovojë kapacitetin e the programme will strengthen and promote society’s capacity to зовни политики, професионален развој на наставниците, наставни shoqërisë për t'u angazhuar në një proces të dijalogut të vazhdueshëm engage in a process of continuous and constructive inter-cultural and и вон-наставни активности. Конечно, програмата ќе ги зајакнува dhe konstruktiv ndër-kulturor dhe ndër-konfesional, duke ngritur interfaith dialogue to increase civic awareness and cultural sensitivity. и промовира капацитетите на општеството да се вклучи во еден vetëdijen qytetare dhe ndjeshmërinë kulturore. процес на континуиран и конструктивен меѓукултурен и меѓурели- гиски дијалог во насока на растечка граѓанска свесност и културна сензитивност. This Report was prepared by UNDP, in conjunction with the Secretariat for the Implementation of the Ohrid Framework Agreement, and under the leadership of Gregory Attila Connor, Chief Technical Specialist. It draws its findings and recommendations directly from a series of consultation sessions held at national and local levels. It presents the views of participants in these sessions, not of UNDP. Skopje September 2010 Executive Summary ...............................................................................................................1 Summary of Key Findings ...................................................................................................3 National Level Findings ........................................................................................................3 Municipal Level Findings .....................................................................................................5 1 Introduction ........................................................................................................................8 2 Background Analysis .......................................................................................................8 3 Participatory Capacity Assessment ..........................................................................11 3.1. Capacities and Competencies at National Level .......................................11 3.1.1 Institutional Environment ........................................................................11 3.1.2 Organizational Environment ...................................................................12 3.1.3. Political Context and Political Party Competencies .......................14 3.1.4. The Social and Informal Sectors ............................................................15 3.2. Capacities and Competencies at Local Level .............................................17 3.2.1 Institutional Environment ........................................................................17 3.2.2. Organizational Environment ...................................................................17 3.2.3 Political Context and Political Party Competencies ........................21 3.2.4 The Social and Informal Sectors .............................................................22 Recommendations by stakeholders ..............................................................................25 Recommendations at National Level ............................................................................25 Recommendations at Local Level ...................................................................................27 Annex I .....................................................................................................................................31 Annex II ....................................................................................................................................32 Annex III ...................................................................................................................................37 Annex IV ...................................................................................................................................39 Annex V ....................................................................................................................................43 Executive Summary About this Report: The findings and recommendations in this Report are The discussions reflected in this Report taken directly from a broad series of confirm that a strong infrastructure is in consultations with stakeholders at place to support inter-ethnic dialogue local and national levels. Organized and collaboration in the country. This by UNDP, in conjunction with the Secretariat